Στις προκλήσεις που καλείται να διαχειριστεί ο εμπορικός κόσμος λόγω των τρεχουσών συνθηκών (βλ. πανδημία, αυξημένο ενεργειακό κόστος) αναφέρεται σε συνέντευξή της προς τη «δ», η κυρία Μαρία Παρασκευά, αναπληρώτρια γενική γραμματέας του Εμπορικού Συλλόγου Ρόδου και μέλος της Διοίκησης του ΕΒΕΔ και τονίζει πόσο σημαντική είναι η στήριξη των τοπικών επιχειρήσεων, ώστε να αντεπεξέλθουν στον κυκεώνα των μεγάλων δυσκολιών. Το παρόν και το μέλλον του εμπορίου απαιτούν προσαρμοστικότητα και γρήγορα αντανακλαστικά, σύμφωνα με την κυρία Παρασκευά, η οποία ανήκει σε μία νέα γενιά επιχειρηματιών με υψηλή κατάρτιση και τεχνογνωσία, τα αναγκαία εφόδια που απαιτεί ο επιχειρηματικός στίβος στην εποχή μας.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης της κυρίας Μαρίας Παρασκευά:
• Κυρία Παρασκευά, πώς ήταν ο χειμώνας για την αγορά της Ρόδου, έπειτα από μία απαιτητική τουριστική σεζόν λόγω της πανδημίας;
Κύριε Γκαρτζώνη, θα ήταν άτοπο αν λέγαμε ότι τα γεγονότα που ζούμε στις μέρες μας επιτρέπουν να ισχυριστούμε πως όλα πάνε καλά. Σίγουρα, ο φετινός χειμώνας σε σχέση με τον περσινό ήταν καλύτερος για το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς αν σκεφτούμε ότι πολλές επιχειρήσεις με το lock down ήταν κλειστές ή υπολειτουργούσαν με το καθεστώς click away, παρόλα αυτά και ο φετινός χειμώνας δεν είναι μια περίοδος κανονικότητας για να μπορέσουμε να την συγκρίνουμε με τα προηγούμενα χρόνια. Δυστυχώς, δεν έχουμε ξεπεράσει ακόμα την πανδημία και της επιπτώσεις της, πράγμα που κάνει ακόμα πιο δύσκολα και αβέβαια τα πράγματα αν αναλογιστούμε και όλες τις αυξήσεις στα αγαθά και την ενέργεια που έρχονται να προστεθούν στα ήδη αυξημένα βάρη, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτό που συμβαίνει, είναι ένα πρόβλημα παγκόσμιο που μας επηρεάζει όλους. Έτσι μόνο θα μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε, όλοι μαζί. Έχουμε την τύχη να ζούμε σε ένα νησί που αναμένεται να δεχθεί αυξημένες τουριστικές ροές τη φετινή σεζόν, και αυτό ίσως μας βοηθήσει να ανακάμψουμε γρηγορότερα από άλλες περιοχές.
• Οι προσδοκίες για την νέα σεζόν είναι υψηλές. Πιστεύετε ότι αυτή τη φορά θα καταφέρει η αγορά να μετριάσει τις απώλειες των προηγουμένων ετών;
Οι απώλειες των τελευταίων χρόνων για κάθε κλάδο ξεχωριστά – πέρα από κάποιες εξαιρέσεις – είναι μεγάλες και σε κάποιες περιπτώσεις μη αναστρέψιμες. Το γεγονός όμως ότι βρισκόμαστε μέσα στους top τουριστικούς προορισμούς, είναι απόρροια σκληρής δουλειάς, που θα φέρει αποτέλεσμα.
Όλοι μας, σε όλο τον κόσμο έχουμε σήμερα περισσότερο από ποτέ την ανάγκη να ξεφύγουμε από όλη αυτή την απομόνωση λόγω της πανδημίας και να ηρεμήσουμε ψυχικά, έστω και για λίγο. Η υψηλή ζήτηση της Ρόδου ως τουριστικού προορισμού, είναι ένα μήνυμα πολύ ενθαρρυντικό, που το έχουμε ανάγκη με όλα αυτά που ζούμε και θα μας βοηθήσει να πάρουμε μια ανάσα για να επιβιώσουμε. Από εκεί και πέρα, τα πράγματα για την κάθε επιχείρηση είναι διαφορετικά, ο κάθε κλάδος είναι διαφορετικός. Πρέπει από αυτή την κρίση ο καθένας μας να κάτσει (αν δεν το έχει κάνει ήδη) να αναλύσει την πορεία της επιχείρησής του ανεξάρτητα από τα τελευταία χρόνια. Τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα, τις ανελαστικές του δαπάνες του και κυρίως τον ανταγωνισμό που σήμερα είναι παγκόσμιος, είτε μας αρέσει είτε όχι.
• Πόσο μεγάλος είναι ο ανταγωνισμός στην αγορά της Ρόδου λόγω της παρουσίας των πολυεθνικών αλυσίδων;
Όλοι μας σήμερα έχουμε πρόσβαση στο ίντερνετ. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε αγοράσει κάτι από το ίντερνετ και αν όχι, σίγουρα μπαίνουμε και συγκρίνουμε τιμές. Ο ανταγωνισμός στις μέρες μας είναι τεράστιος σε σχέση με το παρελθόν, όχι όμως μόνο για την Ρόδο αυτό συμβαίνει σε όλο τον κόσμο και είναι απόρροια της παγκοσμιοποίησης. Σίγουρα μια μεγάλη πολυεθνική, η οποία βασίζεται σε οικονομίες κλίμακας και στις μεγάλες ποσότητες που παράγει, πετυχαίνει τιμές τις οποίες κανένας έμπορος μεμονωμένα δεν μπορεί να ανταγωνιστεί.
Και σε αυτό το σημείο θα επαναλάβω αυτό που ανέφερα και πριν… Πρέπει να αναλογιστούμε την πορεία της επιχείρησής μας ανεξάρτητα από το τι συνέβη στα τελευταία χρόνια. Δύο χρόνια πριν την πανδημία βρέθηκα σε ένα συνέδριο που αφορούσε την 4η Βιομηχανική επανάσταση την οποία βιώνουμε σήμερα. Εκεί παρουσιάστηκαν μελέτες για το πώς θα αλλάξουν σχεδόν όλα επαγγέλματα σε όλους τους κλάδους στα επόμενα χρόνια, δεν σας κρύβω ότι αγχώθηκα πολύ. Όμως, αν όντως θέλουμε να επιβιώσουμε σε αυτή την εποχή που ζούμε, θα πρέπει να είμαστε σε μια συνεχή εγρήγορση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων με θετική σκέψη και διορατικότητα, αλλιώς δυστυχώς δεν γίνεται. Όσες ενέργειες και αν γίνουν, είτε από την κυβέρνηση, είτε από τους φορείς, τον τελευταίο λόγο για μια μακροχρόνια και επικερδή πορεία της επιχείρησης μας την έχουμε εμείς και οι αποφάσεις που παίρνουμε για την προσαρμογή μας στα νέα δεδομένα! Υπάρχουν αρκετές επιχειρήσεις που έχουν αντιληφθεί τις νέες προκλήσεις, έχουν αξιοποιήσει τα παγκόσμια κανάλια διανομής και εξάγουν τοπικά προϊόντα σε όλο τον κόσμο αυξάνοντας τους τζίρους τους σε επίπεδο που δεν θα μπορούσαν στην τοπική τους αγορά. Δεν θα μπορούσα να παραλείψω όμως και το γεγονός του πόσο σημαντικό είναι ο κάθε ένας από εμάς να στηρίζει τις τοπικές επιχειρήσεις αυτή την περίοδο που ζούμε, καθώς μόνο εάν στηρίζουμε ο ένας τον άλλο θα μπορέσουμε να βγούμε όλοι μαζί από αυτόν τον κυκεώνα.
• Ασφαλώς και το αυξημένο ενεργειακό κόστος ασκεί μεγάλη πίεση στην αγορά και στους καταναλωτές. Ποιες πιστεύετε ότι μπορεί να είναι οι συνέπειες;
Η αύξηση του ενεργειακού κόστους είναι ένα τεράστιο πρόβλημα που μας επηρεάζει όλους. Πρέπει άμεσα να ληφθούν μέτρα γιατί στο τέλος κανένας δεν θα μπορεί να αντεπεξέλθει στην κάλυψη των υποχρεώσεών του με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ειδικά όλοι όσοι προερχόμαστε από μια κρίση με ελάχιστα ταμειακά διαθέσιμα στο ενεργητικό μας. Η αύξηση του ενεργειακού κόστους επηρεάζει τα πάντα από την μικρή επιχείρηση που φτάνει να πληρώνει ένα δεύτερο νοίκι για το ρεύμα, τον παραγωγό, τον εργαζόμενο που πάει στην δουλειά του, τα νοικοκυριά που φοβούνται να ανάψουν το καλοριφέρ, την αύξηση του κόστους των αγαθών και στην μείωση της αγοραστικής δύναμης. Αλλά το πιο σημαντικό, είναι η συρρίκνωση του εισοδήματος όπου σε κάποιες περιπτώσεις χρήζει άμεσης παρέμβασης για την επιβίωση των οικονομικά ευάλωτων.
Το κακό μέσα σε όλα, είναι ότι αν και είμαστε μια χώρα με μεγάλη περίοδο ηλιοφάνειας, δεν έχουμε επενδύσει αρκετά στις ανανεώσιμες πηγές παραγωγής ρεύματος με αποτέλεσμα να εξαρτιόμαστε σε μεγαλύτερο βαθμό από τις τιμές της παγκόσμιας αγοράς. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να αλλάξει άμεσα για να μην ξαναβρεθούμε στο μέλλον σε αντίστοιχες καταστάσεις.
Εχθές ανέφερε ο υπουργός ανάπτυξης ότι θα υπάρξει χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις προκειμένου να μπορέσουν να επενδύσουν σε αυτές μειώνοντας έτσι το κόστος κατανάλωσης της ηλεκτρικής τους ενέργειας. Ας ελπίσουμε ότι βιώνουμε αυτό το διάστημα, να μας βοηθήσει να φτιάξουμε τα πράγματα που έπρεπε να είχαν γίνει χρόνια πριν!
• Θα απαιτηθούν νέα μέτρα στήριξης των εμπορικών επιχειρήσεων που πλήττονται από τη συνεχή και επιδεινούμενη ενεργειακή κρίση, όπως ζήτησε και η ΕΣΕΕ από την κυβέρνηση;
Φυσικά και θα απαιτηθούν νέα μέτρα για την στήριξη των πληττόμενων επιχειρήσεων, διαφορετικά θα υπάρξει μεγάλο πρόβλημα, με τους λογαριασμούς του ρεύματος που έχουν φτάσει στο …απροχώρητο. Αν δεν επιδοτηθεί κάποιο μέρος τους, αν δεν πάνε πιο πίσω οι τρέχουσες υποχρεώσεις το πρόβλημα ρευστότητας και επιβίωσης των επιχειρήσεων, θα είναι μεγάλο.
• Δραστηριοποιείστε στον χώρο της εμπορίας αυτοκινήτων. Πώς έχουν τα πράγματα στον τομέα αυτό; Οι συνέπειες της κρίσης της πανδημίας έχουν επηρεάσει και αυτό τον κλάδο;
Δεν θα μπορούσε ο κλάδος των αυτοκίνητων να αποτελέσει εξαίρεση από τους κλάδους που έχουν πληγεί από την πανδημία. Ακόμα και αν η αγοραστική διάθεση υπάρχει, δυστυχώς δεν υπάρχει το προϊόν στις ποσότητες που θα έπρεπε για να καλύψει την ζήτηση. Το πρόβλημα με τους ημιαγωγούς (τσιπάκια) που ακούμε καθώς και της αύξησης τιμών των πρώτων υλών παραγωγής, έχουν οδηγήσει και στην αύξηση των τιμών πώλησης όλων των αυτοκινήτων, καθώς επίσης και στην επιμήκυνση του χρόνου παράδοσης. Ετοιμοπαράδοτα αυτοκίνητα δεν υπάρχουν και αυτό μάλιστα έχει οδηγήσει και στην αύξηση των τιμών των μεταχειρισμένων. Ακόμα δεν ξέρουμε πότε θα εξομαλυνθεί αυτή η κατάσταση και να μην ξεχνάμε και τις προκλήσεις που θα έχει να αντιμετωπίσει ο κλάδος στα επόμενα χρόνια πέρα από τις επιπτώσεις της πανδημίας, όπως είναι ο εξηλεκτρισμός των οχημάτων και οι συγχωνεύσεις των εταιρειών που έχουν γίνει σε παγκόσμιο επίπεδο για την μακροχρόνια επιβίωσή τους.
• Φτάνοντας στο τέλος της συνέντευξης κυρία Παρασκευά, πόσο δύσκολο θα λέγατε ότι είναι σήμερα το επιχειρείν στην Ελλάδα για ένα νέο άνθρωπο και για μία νέα γυναίκα;
Είναι αρκετά δύσκολο, όχι όμως ακατόρθωτο. Το κακό με την δικιά μας γενιά είναι ότι δεχόμαστε το ένα χτύπημα μετά το άλλο στην αρχή που ξεκινάμε. Μόλις είπαμε ότι ξεπεράσαμε την κρίση και πάμε να δημιουργήσουμε – καθώς όπως ανέφερα, σήμερα έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια συνεχή εναλλασσόμενη και εξελίξιμη αγορά – έρχεται μια πανδημία που κανείς δεν υπολόγιζε, ακολουθούμενη από έναν πόλεμο και μια αύξηση του πληθωρισμού.
Προσωπικά, στην αρχή είχα απογοητευτεί. Όταν έβλεπα ότι κάποιες ενέργειες που είχα κάνει στην εταιρία, έφερναν αποτέλεσμα είχα μια μεγάλη χαρά και αισιοδοξία για το μέλλον και μετά έγιναν όλα αυτά και βρέθηκα στο ίδιο αν όχι χειρότερο σημείο από εκεί που ξεκίνησα, με καλύτερες βάσεις τουλάχιστον. Αυτό, σε συνδυασμό με όλη την ψυχολογική πίεση καθώς δεν μπορούσαμε να πάρουμε ούτε τους γονείς μας μια αγκαλιά, με είχε φτάσει στο σημείο να χάσω την αισιοδοξία μου και να λέω δεν μπορώ άλλο.
Όχι πως τώρα έχουν αλλάξει και πολλά, ίσα ίσα το αντίθετο, αλλά συνειδητοποίησα ότι δεν φταίω εγώ για κάτι, δεν έκανα εγώ κάτι λάθος και το πιο σημαντικό αυτό που νιώθω, η αγανάκτησή μου, την νιώθει ο περισσότερος κόσμος και όλοι μαζί θα το ξεπεράσουμε με τον Α ή Β τρόπο. Το καλό με εμάς όμως είναι ότι επειδή είμαστε στα πρώτα στάδια της καριέρας μας, έχουμε ίσως μεγαλύτερες αντοχές.
Το να ξεκινήσεις κάτι από την αρχή στην Ελλάδα είναι πολύ δύσκολο και από άποψη γραφειοκρατίας, αλλά και από την έλλειψη των επενδυτών. Το θετικό είναι πως αυτό έχει αρχίσει και αλλάζει. Βλέπουμε αρκετές start up να λαμβάνουν μεγάλη χρηματοδότηση και να αποκτούν μεγάλο μερίδιο αγοράς. Ευτυχώς, μέχρι στιγμής δεν μπορώ να πω ότι έχω αντιμετωπίσει κάποιο σοβαρό πρόβλημα στην εργασία μου (εκτός από μερικές εξαιρέσεις) επειδή είμαι γυναίκα και μάλιστα σε έναν κλάδο όπου το 80% είναι άντρες, αυτό όμως δεν σημαίνει πως το πρόβλημα δεν υπάρχει. Μια μελλοντική πρόκληση βέβαια θα ήταν η οικογένεια ειδικά για κάθε γυναίκα που έχει συνηθίσει να περνάει 8-10 ώρες στο γραφείο. Και πάλι όμως, νομίζω και θέλω να πιστεύω ότι πλέον αυτή η πρόκληση αφορά και τα δύο φύλα.
