Το ρεκόρ επισκεπτών που αναμένεται και για το καλοκαίρι του 2023 με το brand Ελλάδα να βρίσκεται στο νούμερο 5 παγκοσμίως, αυξάνει – όπως είναι λογικό – το ενδιαφέρον επενδυτών από διεθνείς κολοσσούς του τουριστικού κλάδου, αλλά και εγχώριων επενδυτών.
Η αύξηση αυτή του επενδυτικού ενδιαφέροντος, ωστόσο, δημιουργεί ανησυχία για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη με τον ίδιο, μάλιστα, τον Υπουργό Τουρισμού, Βασίλη Κικίλια, να χαρακτηρίζει σε συνεντεύξεις του τον βιώσιμο τουρισμό ως τη μεγάλη πρόκληση του 2023.
Ο δρόμος προς τη βιωσιμότητα του τουρισμού φαίνεται να ανοίγει σιγά – σιγά μέσα από σημαντικές πρωτοβουλίες όπως το Rhodes Co-Lab στη Ρόδο, το ASTYBUS στην Αστυπάλαια, το Just Go Zero στην Τήλο, το Gr-eco Islands στη Χάλκη, το Aegean Neorion Innovation Center στη Σύρο και το Naxos Smart Island στη Νάξο. Στο ίδιο πλαίσιο, το Υπουργείο Τουρισμού μαζί με τον ΕΟΤ υπέγραψε, πρόσφατα, Σύμφωνο Συνεργασίας με την Common Seas για τη μείωση των πλαστικών μίας χρήσης στις ξενοδοχειακές μονάδες και στα καταλύματα με την εφαρμογή του ψηφιακού προγράμματος PlasTICK, ενώ συνεχίζεται και η συνεργασία με τη Google για την εκπαίδευση πάνω από 2.000 ξενοδόχων και τη δημιουργία εκπαιδευτικού προγράμματος για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε συνεργασία και με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Αειφόρου Τουρισμού.
Παράλληλα, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης των υποδομών, τη φετινή σεζόν αναμένεται να αξιοποιηθούν πόροι από το Ταμείο Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας, οι οποίοι θα κατευθυνθούν για την προώθηση πρακτικών κυκλικής οικονομίας με έμφαση στη διαχείριση αποβλήτων και υδάτινων πόρων, την ηλεκτροκίνηση και τη βιώσιμη αστική κινητικότητα, την αποσυμφόρηση των χερσαίων πυλών εισόδου, των αεροδρομίων και των λιμανιών, την ενεργειακή αναβάθμιση, τη στροφή σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αλλά και την προστασία της βιοποικιλότητας.
Οι στρατηγικές επενδύσεις καλύπτουν το κενό του χωροταξικού σχεδιασμού
Κι ενώ το σχέδιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τον Τουρισμό στη βάση των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης, φαίνεται ότι ακόμα καθυστερεί, δεδομένης της πολυπλοκότητας του εγχειρήματος εξαιτίας των πολύ διαφορετικών αναγκών των τουριστικών προορισμών, θερινών, χειμερινών και της νησιωτικότητας της χώρας, η προσοχή στρέφεται στην αναθεώρηση του Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδιασμού για το Ν. Αιγαίο. Το Σχέδιο, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, βρίσκεται ήδη στα συρτάρια του αρμόδιου Υφυπουργού Ν. Ταγαρά, ωστόσο είναι εξαιρετικά αμφίβολο, αν θα προλάβει να εκδοθεί η Υπουργική Απόφαση πριν τις εκλογές.
Οι ειδικοί του τουρισμού θεωρούν ότι σε συνδυασμό με τον χωροταξικό σχεδιασμό, λύση για την προώθηση περιβαλλοντικά φιλικών τουριστικών επενδύσεων είναι η προώθηση των στρατηγικών επενδύσεων. Το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο για τις στρατηγικές επενδύσεις υποχρεώνει τους ενδιαφερόμενους επενδυτές σε σύνταξη Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης (ΕΣΧΑΣΕ) και σε Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) τα οποία κατατίθενται για δημόσια διαβούλευση, γνωμοδότηση από τις αρμόδιες Δημόσιες Υπηρεσίες, και επεξεργασία από το Συμβούλιο της Επικρατείας και την εν τέλει τροποποίηση ή και έγκρισή τους με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος. Η ιδιαίτερα απαιτητική αυτή διαδικασία ελέγχων που ισχύει για τις στρατηγικές επενδύσεις εξασφαλίζει ότι οι τουριστικές επενδύσεις που εγκρίνονται ικανοποιούν τις βέλτιστες περιβαλλοντικές προδιαγραφές και τα προβλεπόμενα από την ελληνική περιβαλλοντική νομοθεσία στο πλαίσιο της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης με σεβασμό στο περιβάλλον και τις ιδιαιτερότητες των νησιών. Επιπλέον με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος υπάρχει δέσμευση στον ύψιστο βαθμό για την κατά γράμμα υλοποίηση αυτών των επενδύσεων.
Η Ίος με τον Όμιλο Calilo δείχνει τον δρόμο
Χαρακτηριστικό παράδειγμα στρατηγικής επένδυσης στις Κυκλάδες, το νησί της Ίου με τις στρατηγικές επενδύσεις του Ομίλου CALILO. Ο Όμιλος προχώρησε σε τροποποίηση επενδυτικού σχεδίου του ενταγμένου στις στρατηγικές επενδύσεις, λαμβάνοντας υπ’ όψιν νέες περιβαλλοντικές μελέτες, καθώς και μελέτη για τη φέρουσα ικανότητα του νησιού, για τη μείωση του αποτυπώματος στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον του νησιού. Η στρατηγική αυτή επένδυση περιορίζεται οικειοθελώς από την ύπαρξη περιβαλλοντικών όρων, περιορισμών δόμησης, και ιδίως με την επιβολή ιδιαίτερα χαμηλού συντελεστή δόμησης. Στις επενδύσεις του Ομίλου, ο σχεδιασμός των τουριστικών υποδοχέων του προβλέπει έως 75% χαμηλότερο του ισχύοντος συντελεστή δόμησης που κυμαίνεται από 0,06 έως 0,04, ο οποίος αντιστοιχεί στο 50% του Συντελεστή Δόμησης (0,1) που ισχύει στην εκτός σχεδίου περιοχή στην Ίο.
