Συνολικά 130 ξενικά είδη έχουν βρει καταφύγιο στις θάλασσες της Ρόδου και στα Δωδεκάνησα γενικότερα. Τουλάχιστον τόσα έχουν καταγραφεί από τον Υδροβιολογικό Σταθμό της Ρόδου… Ιδιαίτερα φιλόξενο είναι το θαλάσσιο περιβάλλον στην περιοχή μας για τα λεοντόψαρα και τους λαγοκέφαλους.
Το λεοντόψαρα είναι είδος που εξαπλώνεται πολύ γρήγορα στην Ανατολική Μεσόγειο μετά την είσοδό του μέσω της Διώρυγας του Σουέζ. Το λεοντόψαρο Pterois miles είναι ένα τροπικό ψάρι και εμφανίστηκε στη Ρόδο το 2015, ενώ μέχρι τότε είχε φτάσει ως την Ερυθρά Θάλασσα από τον Ινδικό Ωκεανό, όπου συνήθως κινείται. Ο πληθυσμός του εξαπλώνεται γρήγορα γι αυτό και κατατάσσεται στους χωροκατακτητές της θάλασσας. Λεοντόψαρα αλιεύθηκαν σε ρηχά νερά στο Φαληράκι και στη Λίνδο και ενοπίζονται συνεχώς από τους αλιείς. Το συγκεκριμένο είδος φέρει δηλητηριώδη αγκάθια. Είναι όμως κατάλληλο προς κατανάλωση.
Οι δηλητηριώδεις λαγοκέφαλοι πρωτοεμφανίστηκαν στη Ρόδο το 2003. Τον τελευταίο καιρό αλιεύονται λαγοκέφαλοι που φθάνουν ακόμη και τα πέντε κιλά βάρος και το ένα μέτρο μήκος. Σύµφωνα µε τους επιστήμονες, το γεγονός αυτό αποτελεί απόδειξη της ταχύτατης εξάπλωσής τους και της κυριαρχίας τους, έναντι άλλων ειδών στις ελληνικές θάλασσες. Η εξάπλωση των λαγοκέφαλων στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο έχει πάρει πλέον τεράστιες διαστάσεις, χωρίς να είναι δυνατή οποιαδήποτε παρέµβαση ώστε να αντιµετωπιστεί το τεράστιο αυτό πρόβλημα στην αλιεία – οι λαγοκέφαλοι τρέφονται µε άλλα είδη ψαριών που έχουν εμπορική αξία.
Βέβαια, υπάρχουν διάφορα άλλα ξενικά είδη που έχουν «εισβάλει» στις θάλασσές μας και έχουν εμπορική αξία. Τέτοια είδη είναι το μπλε καβούρι, (callinectes sapidus είναι η επιστημονική ονομασία του), κάποια σπάνια είδη γαρίδας, αλλά και οι γερμανοί, το ψάρι που καταναλώνεται πλέον ευρέως στη Ρόδο.
Σύμφωνα µε τους επιστήμονες, η αύξηση της θερμοκρασίας των θαλασσών λόγω των κλιματικών αλλαγών δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για να μεταναστεύουν ψάρια από θερμότερες θάλασσες στα νερά της Μεσογείου. Η παρουσία των εισβολέων στο Αιγαίο προκαλεί σημαντικές συνέπειες στο οικοσύστημα και σύμφωνα µε τις εκτιμήσεις των ιχθυολόγων αναπτύσσεται έντονος ανταγωνισμός µε τα γηγενή ψάρια για τη διαθέσιμη τροφή στις ελληνικές θάλασσες.
«Προφανώς και η αύξηση της θερμοκρασίας των θαλασσών ευνοεί την εισβολή ξενικών ειδών, το φαινόμενο αυτό οφείλεται όμως και σε μία σειρά άλλων παραγόντων, όπως π.χ. στη διαπλάτυνση του καναλιού του Σουέζ, ή στις κινήσεις πλοίων. Συχνά διάφορα είδη εγκλωβίζονται ως λάρβες στα έρματα των πλοίων και όταν βρουν κατάλληλες συνθήκες αναπτύσσονται», αναφέρει ο ιχθυολόγος του Υδροβιολογικού Σταθμού Ρόδου, κ. Γεράσιμος Κονδυλάτος.
Νέα είδη
Στο μεταξύ, επικρατεί επιφυλακή για την έλευση του Plotosus lineatus, που μοιάζει με χέλι και είναι ένα από τα πιο δηλητηριώδη παγκοσμίως, που έχει κατακλύσει τις θάλασσες στο Ισραήλ και στη γειτονική Τουρκία. Μπορεί να μην έχει ακόμη εντοπιστεί στην περιοχή μας αλλά τα κοπάδια αναμένεται να κάνουν την εμφάνισή τους, ταξιδεύοντας από την γειτονική Τουρκία.
Το Plotosus lineatus προέρχεται από τον Ινδικό Ωκεανό και έχει εξαπλωθεί στη Μεσόγειο, όπως και στις άλλες περιπτώσεις μέσα από τη διώρυγα του Σουέζ. Μοιάζει με χέλι αλλά ξεχωρίζει σημαντικά από τις κίτρινες οριζόντιες γραμμές που έχει στο σώμα του. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή καθώς τα δύο θωρακικά πτερύγια έχουν δηλητήριο. Δεν το τρώνε πουθενά στον κόσμο. Σημειώνεται ότι οι βιολόγοι του ΥΣΡ, διαβεβαιώνουν ότι στη Ρόδο και στα νησιά μας δεν υπάρχει πρόβλημα με μέδουσες, όπως σε άλλες περιοχές της χώρας.
