Ενδιαφέρουσες παραμέτρους για την ανάπτυξη των νησιών μας σε ουσιαστικές δράσεις αλλά και σε έργα υποδομής, φέρνει η Προγραμματική Περίοδο; ΕΣΠΑ 2021-2027. Το θέμα συζητήθηκε κι έγινε ομοφώνως αποδεκτό στην προηγούμενη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Νοτίου Αιγαίου.
Σύμφωνα με τον κ. Αντώνη Βουτσίνο, Προϊστάμενο ΕΥΔ: «Το νέο πλαίσιο είναι συνολικού πρ/μού 26,2δις ευρώ και αποτελείται από 22 προγράμματα (τομεακά και περιφερειακά). Αυτή τη νέα προγραμματική περίοδο έχουν ενισχυθεί οι πόροι για τις περιφέρειες. Σε αυτή την περίοδο θα έχουμε στην διάθεσή μας πρωτόγνωρος πόρους. Ένα πολύ μεγάλο πακέτο το οποίο θα πρέπει να δούμε πώς θα το αξιοποιήσουμε. Κεντρικός στόχος του νέου προγράμματος είναι η ενίσχυση και διαφοροποίηση της ΠΝΑι –επαναλαμβάνοντας τον βασικό μας στόχο που είναι η αειφόρος ανάπτυξη κ η κοινωνική συνοχή. Στο επίκεντρο παραμένει ο άνθρωπος και σε αυτή την περίοδο» .
Από την πλευρά του, ο περιφερειάρχης Γιώργος Χατζημάρκος δήλωσε τα εξής: «Μπαίνουμε σε μια νέα χρηματοδοτική περίοδο στην οποία έχουμε να γιορτάσουμε νίκες για το Νότιο Αιγαίο. Με αυτό, πήγαμε ένα σκαλί παραπάνω. Αυτό συμβαίνει επειδή άλλαξε κατηγορία η ΠΝΑι. Εμείς ανεβάσαμε την περιφέρεια, δίδοντας μάχες, χτίζοντας συμμαχίες στην Ευρώπη».
Προγραμματική Περίοδος 2021-2027
Το 2022 θα είναι η χρονιά έναρξης της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027, μιας περιόδου στην οποία διατίθενται συνολικά στη χώρα μας 26,2 δις ευρώ.
Οι πόροι αυτοί κατανέμονται σε 22 Προγράμματα:
-9 Τομεακά, συνολικού προϋπολογισμού 18,1 δις € και
-13 Περιφερειακά, συνολικού προϋπολογισμού 8,1 δις €
Σε κάθε Περιφέρεια της χώρας αντιστοιχεί δηλαδή και ένα Πρόγραμμα, ενώ τα Τομεακά Προγράμματα, που το καθένα τους έχει εθνική εμβέλεια καλύπτοντας ένα συγκεκριμένο αναπτυξιακό τομέα, είναι τα εξής:
-Ανταγωνιστικότητα (3,88 δις €)
-Ανθρώπινο Δυναμικό & Κοινωνική Συνοχή (4,16)
-Ψηφιακός Μετασχηματισμός (0,94 δις €)
-Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή (3,6 δις €)
-Μεταφορές (2,22 δις €)
-Πολιτική Προστασία (0,71 δις €)
-Τεχνική Βοήθεια και Υποστήριξη Δικαιούχων (0,5 δις €)
-Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση (1,63 δις €)
-Αλιεία, Υδατοκαλλιέργεια και Θάλασσα (0,45 δις €)
Περιφερειακό Πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου 2021-2027
Στο Περιφερειακό Πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου κατανέμονται 285,4 εκ. ευρώ, ποσό πολύ αυξημένο σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο (158,4 εκ. ευρώ). Το 50% προέρχεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+) και το υπόλοιπο 50% από πόρους του ελληνικού δημοσίου.
Το Πρόγραμμα διαρθρώνεται σε 8 Προτεραιότητες:
1. Ενίσχυση ανταγωνιστικότητας και παραγωγικού δυναμικού (23 εκ. €) (ενίσχυση ερευνητικών υποδομών, ανάπτυξη ψηφιακών εφαρμογών, τηλεϊατρική, ενίσχυση ίδρυσης και λειτουργίας μικρομεσαίων επιχειρήσεων, κ.ά.)
2. Αειφορική ανάπτυξη και βιώσιμη διαχείριση των πόρων (64 εκ. €) (ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτιρίων, έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, έργα προστασίας από τη διάβρωση ακτών, ολοκλήρωση υποδομών επεξεργασίας λυμάτων για οικισμούς Γ΄ Προτεραιότητας, δίκτυα αποχέτευσης, εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, δίκτυα ύδρευσης, μονάδες αφαλάτωσης, κ.ά.)
3. Βελτίωση της περιφερειακής προσβασιμότητας και ενίσχυση της κινητικότητας (32,8 εκ. €) (αναβάθμιση λιμενικών υποδομών, βελτίωση εθνικού και επαρχιακού οδικού δικτύου, οδική ασφάλεια, κ.ά.)
4. Ανάπτυξη και βελτίωση κοινωνικών υποδομών (40 εκ. €) (υποδομές και εξοπλισμός εκπαίδευσης, υποδομές προσχολικής αγωγής και φροντίδας, υποδομές υγείας, υποδομές και υπηρεσίες εναλλακτικού τουρισμού, προστασία και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, κ.ά.)
5. Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Ένταξη (72,2 εκ. €) (κατάρτιση, συνεχιζόμενη εκπαίδευση και προώθηση στην απασχόληση, επιχορήγηση φορέων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, προγράμματα σχολικής και κοινωνικής ένταξης, δράσεις για την κοινωνική ένταξη των Ρομά, δομές παροχής υπηρεσιών φροντίδας και στέγασης, κ.ά.)
6. Ολοκληρωμένη και βιώσιμη ανάπτυξη περιοχών (48 εκ. €)
Δράσεις βιώσιμης αστικής ανάπτυξης και δράσεις ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης των μικρών νησιών της Περιφέρειας
7. Τεχνική Βοήθεια ΕΤΠΑ (3,7 εκ. €)
8. Τεχνική Βοήθεια ΕΚΤ+ (1,6 εκ. €)
Τομεακά Προγράμματα Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027
Πέρα από τους πόρους του Περιφερειακού Προγράμματος τα νησιά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου θα ωφεληθούν και μέσω των Τομεακών Προγραμμάτων.
-Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης 2021-2027
Από το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης 2021-2027 για τα νησιά (Βόρειο Αιγαίο, Νότιο Αιγαίο και Κρήτη) προβλέπεται η κατανομή του ~13% του Προγράμματος (1,63 δις ευρώ), δηλ. 212 εκ. ευρώ για δράσεις που αφορούν κυρίως την καθαρή ενέργεια, τον βιώσιμο τουρισμό και τη βιώσιμη γαλάζια οικονομία.
Αναλυτικότερα προβλέπεται η χρηματοδότηση δράσεων των εξής κατηγοριών:
• ενίσχυση και προώθηση της ανταγωνιστικότητας (έρευνα – καινοτομία – προηγμένες τεχνολογίες, ανταγωνιστικότητα ΠΜΕ και ΜΜΕ – ψηφιακός μετασχηματισμός επιχειρήσεων, υποδομές και μηχανισμοί επιχειρηματικότητας)
• ενεργειακή μετάβαση – κλιματική ουδετερότητα (ενεργειακή αποδοτικότητα, καθαρή ενέργεια, έξυπνη ενέργεια)
• δίκαιη εργασιακή μετάβαση και ενδυνάμωση ανθρώπινου κεφαλαίου (προώθηση της απασχόλησης, αναβάθμιση δεξιοτήτων και επανακατάρτιση ανθρώπινου δυναμικού, υποδομές εκπαίδευσης και κατάρτισης)
• ολοκληρωμένες παρεμβάσεις μικρής κλίμακας (ποιότητα ζωής και ολοκληρωμένες αναπτυξιακές παρεμβάσεις σε αστικές και αγροτικές περιοχές, ολοκληρωμένες αναπτυξιακές παρεμβάσεις για Greco Islands)
• πράσινη κινητικότητα και υποδομές μεταφορών
• ψηφιακές υποδομές
• έξυπνη διαχείριση αποβλήτων και κυκλική οικονομία
Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Πολιτική Προστασία 2021-2027
Το Τομεακό Πρόγραμμα «Πολιτική Προστασία» 2021-2027 αποτελεί μέρος του Εθνικού Προγράμματος Πολιτικής Προστασίας «ΑΙΓΙΣ» και χρηματοδοτεί δράσεις που αφορούν όλες τις φάσεις του Κύκλου Διαχείρισης Καταστροφών δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη φάση της αντιμετώπισης. Δράσεις πρόληψης χρηματοδοτούνται, κυρίως, από το Τομεακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» 2021-2027, τα Περιφερειακά Προγράμματα 2021-2027, το Στρατηγικό Σχέδιο Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ), το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τον Εθνικό Προϋπολογισμό.
Αναλυτικότερα από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας προγραμματίζεται να υλοποιηθούν οι εξής δράσεις:
Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον – Κλιματική Αλλαγή 2021-2027
Προβλέπεται η χρηματοδότηση δράσεων των εξής κατηγοριών:
• ενεργειακή απόδοση κτιρίων
• ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολική, ηλιακή, βιομάζα, θαλάσσια, γεωθερμική
• έξυπνα ενεργειακά συστήματα
• έργα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και πρόληψη και διαχείριση των κινδύνων που συνδέονται με το κλίμα (πλημμύρες, κατολισθήσεις, πυρκαγιές, καταιγίδες, ξηρασία)
• αποκατάσταση βιομηχανικών χώρων και μολυσμένου εδάφους
• μέτρα για την ποιότητα του αέρα και για τη μείωση του θορύβου
• προστασία της φύσης και της βιοποικιλότητας, φυσική κληρονομιά και φυσικοί πόροι, πράσινες και γαλάζιες υποδομές
• προστασία, αποκατάσταση και βιώσιμη χρήση των περιοχών Natura 2000
• προστασία της φύσης και της βιοποικιλότητας, φυσική κληρονομιά και φυσικοί πόροι, πράσινες και γαλάζιες υποδομές
• υποδομές ποδηλασίας
• διαχείριση οικιακών αποβλήτων
• διαχείριση επαγγελματικών, βιομηχανικών αποβλήτων
• προώθηση της χρήσης ανακυκλωμένων υλικών ως πρώτων υλών
• έργα άντλησης, επεξεργασίας, αποθήκευσης και διανομής, μέτρα αύξησης της απόδοσης, παροχή πόσιμου νερού
• συλλογή και επεξεργασία υγρών αποβλήτων
Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μεταφορές 2021-2027
Προβλέπεται η χρηματοδότηση των παρακάτω έργων / δράσεων:
Ανάπτυξη νησιωτικών λιμενικών υποδομών για τις Περιφέρειες της κατηγορίας «Μετάβαση» (Αττική – Νότιο Αιγαίο), συνολικού προϋπολογισμού 41 εκ €. Περιλαμβάνεται η αναβάθμιση υποδομών σε 11 λιμάνια (εκσυγχρονισμός, βελτίωση και αναβάθμισης υφιστάμενων λιμενικών υποδομών και υπηρεσιών, παρεμβάσεις ψηφιακής αναβάθμισης, ασφάλειας – προστασίας, προσβασιμότητας , κτλ.)
Βελτίωση προσβασιμότητας των νησιών με ανάπτυξη συστήματος θαλάσσιων συγκοινωνιών για τις Περιφέρειες της κατηγορίας «Μετάβαση», συνολικού προϋπολογισμού 157,5 εκ € (ενίσχυση ακτοπλοϊκών συνδέσεων με τη χρήση πλοίων χαμηλών εκπομπών). Στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου αντιστοιχεί η γραμμή: «Κάλυμνος – Λέρος – Λειψοί – Πάτμος – Αρκιοί – Αγαθονήσι – Πυθαγόρειο Σάμου» και «Κάλυμνος – Αστυπάλαια»
