Ολιγοπώλια οικογενειών στα αναψυκτήρια, εκατομμύρια αδικαιολόγητα εισιτήρια ελευθέρας εισόδου, κωδικοί με υπερωρίες (και όχι μόνο) που δεν ελέγχονται, κρυφά κονδύλια: τα μυστικά του ΤΑΠ και του υπουργείου Πολιτισμού στη φόρα στη συνέντευξη της πρώην προέδρου του Ταμείου Ασπασίας Λούβη
Και φτάνει η στιγμή που συνειδητοποιείς ότι η γκρίνια για τα κλειστά πωλητήρια των μουσείων, τις ελλείψεις στα αναψυκτήρια, τους αρχαιολογικούς χώρους που υπολειτουργούν είναι απλώς τα ξεσπάσματα μιας κατάστασης που επί δεκαετίες παραμένει ανεξέλεγκτη, με κολοσσιαίες απώλειες για τα έσοδα του υπουργείου Πολιτισμού αλλά και για τις ευκαιρίες ανάδειξης της χώρας. Είναι η στιγμή που ασθματικά ακούς επί 122 λεπτά την πρώην πρόεδρο του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων (ΤΑΠ) Ασπασία Λούβη να κάνει απολογισμό και να εξηγεί τι συμβαίνει στο Ταμείο. Για να είμαστε ακριβείς πρόκειται για την καρατομημένη πρόεδρο: τόσο η ίδια όσο και ολόκληρο το ΔΣ αποπέμφθηκε στις 7 Αυγούστου και αντικαταστάθηκε από νέο συμβούλιο που όρισε η Λυδία Κονιόρδου.
Λεπτομέρεια: Ο νέος πρόεδρος, ο διορισθείς στις 7 Αυγούστου Ορέστης Βαβατσιούλας, έχει ήδη παραιτηθεί χωρίς να αντικατασταθεί, ενώ στο ΔΣ τοποθετήθηκε ως μέλος και ο διευθυντής του πολιτικού γραφείου της υπουργού Πολιτισμού. Όπως αποκάλυψε η κυρία Λούβη απαντώντας σε ερώτηση του Protagon, στις αρχές Αυγούστου, που ήξερε από την Εθνική Τράπεζα και το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος ότι θέλουν να δημοσιοποιήσουν τη δωρεά 1,4 εκατομμυρίου ευρώ για την εφαρμογή της πρώτης φάσης του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, έπραξε το προφανές.
«Πήγα στην υπουργό και της είπα ότι πρέπει να εξασφαλίσουμε το στοιχειώδες προσωπικό που χρειάζεται προκειμένου να προχωρήσει η δωρεά. Ηταν μια εξαιρετικά δυσάρεστη στιγμή για εμένα γιατί η κυρία Κονιόρδου μου ζήτησε να παραιτηθώ. Και της απάντησα “αυτό το δώρο δεν θα σας το κάνω. Να μας αποπέμψετε και να εξηγήσετε γιατί το κάνετε”».
Η ανάγνωση των στοιχείων που έδωσε η κυρία Λούβη απαιτεί ψυχραιμία (θα έπρεπε να υπάρχει μια ειδική ένδειξη τύπου «απαραίτητη η γονική συναίνεση»).
Οι αναρθόδοξες δαπάνες
Την ύπαρξη ουσιαστικά ενός ειδικού λογαριασμού, που δεν ελέγχεται αποκάλυψε η Ασπασία Λούβη. Πρόκειται για ποσά που αθροίζονται από κονδύλια που πληρώνει το ΤΑΠ χωρίς να μπορεί να ελέγξει τις δαπάνες. Συγκεκριμένα, το 40% των εσόδων του Ταμείου εγγράφεται στον προϋπολογισμό του υπουργείου και ένα μεγάλο ποσό δίνεται για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών (χαρτιά, βενζίνη κλπ). Φέτος έχουν ήδη δοθεί 34,8 εκατομμύρια ευρώ για λειτουργικές ανάγκες του ΥΠΠΟ (πέντε φορές μεγαλύτερο από το 2014) με την κυρία Αναστασία Λούβη να αναρωτιέται «γιατί δεν υπάρχουν χαρτιά υγείας σε κάποιες εφορείες ή μουσεία όπως καταγγέλλεται;».
Το ΤΑΠ επίσης πληρώνει απευθείας διάφορες υποχρεώσεις του ΥΠΠΟ, όπως προς το Ταμείο Αλληλοβοήθειας ή προς εργαζόμενους για παράδειγμα τις υπερωρίες των αρχαιοφυλάκων. Το Ταμείο δεν έχει ουδεμία δυνατότητα να ελέγξει αυτούς τους λογαριασμούς, αν και αυτές οι δαπάνες εγγράφονται στον προϋπολογισμό του ΤΑΠ.
«Πρέπει να πω τα πράγματα με το όνομά τους. Αυτοί οι κωδικοί του ΤΑΠ έχουν λειτουργήσει ως ειδικός λογαριασμός. Από τότε που καταργήθηκε ο ειδικός λογαριασμός, έχουμε αύξηση αυτών των κωδικών και το υπουργείο Πολιτισμού μένει στο απυρόβλητο. Θεσμικά μόνο ο Πρωθυπουργός και ο υπουργός Εξωτερικών έχει κονδύλια που δεν ελέγχονται. Καλό είναι να δει κάποιος τι συμβαίνει στο ΥΠΠΟ».
Ο εσωτερικός κανονισμός
Η κυρία Λούβη τόνισε πολλές φορές ότι αν δεν εφαρμοστεί ο εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας που έχει κατατεθεί από τον Ιούνιο του 2016 δεν μπορεί να προχωρήσει ούτε η εφαρμογή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, ούτε οι άλλες ριζικές αλλαγές που εισηγήθηκε το ΔΣ για τον εκσυγχρονισμό του ΤΑΠ που λειτουργεί σήμερα με το οργανόγραμμα του 1977! Από τον Φεβρουάριο, όμως, ήταν σαφές ότι δεν θα στηρίξει η υπουργός τον νέο εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του ΤΑΠ.
«Της ασκήσαμε τεράστια πίεση λέγοντας ότι αν δεν ενεργοποιείτο εκείνη τη στιγμή δεν θα μπορούσαμε να προσλάβουμε τους 3 λογιστές και 3 πληροφορικάριους που χρειάζονται ενόψει της νέας σεζόν. Εκεί μας είπε ότι δεν γίνεται διότι είναι δεσμευμένη απέναντι στους αρχαιοφύλακες!».
Ο κανονισμός λειτουργίας ήταν τελειωμένος, στα χέρια της υπουργού και αυτή δήλωνε ότι πρόκειται για «ένα κείμενο εργασίας με σοβαρές ελλείψεις και πνεύμα που αλλοιώνει τον χαρακτήρα του ΤΑΠ».
«Πράγματα αλλοιώνει τον χαρακτήρα του ΤΑΠ όπως κατήντησε σήμερα. Εμείς θέλαμε ένα ΤΑΠ με έλεγχο στη διαχείριση των χρημάτων, ένα ταμείο σαν και αυτό που περιγράφει η μελέτη Μακένζυ για έναν σύγχρονο οργανισμό που θα πολλαπλασίαζε τα έσοδα και τα οφέλη για το υπουργείο», τόνισε η κυρία Λούβη. Επίσης πίεσε το ΔΣ για την πρόσληψη γενικού διευθυντή «είναι αδιανόητο να αλλάζουν συνεχώς τα ΔΣ και να μην υπάρχει ένας άνθρωπος να εξασφαλίσει τη συνέχεια της λειτουργίας».
Το περιβόητο Ταμείο Αλληλοβοήθειας, στο οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη οικονομικός έλεγχος, ζητά από το ΤΑΠ ως τώρα 2,3 εκατομμύρια ευρώ. Ενώ οι προκάτοχοι της Λυδίας Κονιόρδου, Νίκος Ξυδάκης και Αριστείδης Μπαλτάς είχαν παγώσει κάθε εκταμίευση προς το ταμείο όσο διαρκεί ο έλεγχος, η υπουργός έδωσε εντολή στο ΤΑΠ να καταβάλει τον Ιούνιο 350.000 ευρώ στο Ταμείο για τις κατασκηνώσεις των παιδιών. «Από τον Δεκέμβριο ζητείται από την κυρία Κονιόρδου να πάρει σαφή θέση για το Ταμείο Αλληλοβοήθειας. Τομές χωρίς πολιτική κάλυψη δεν γίνονται», πρόσθεσε η πρώην πρόεδρος.
Ο κύκλος των χαμένων εισιτηρίων
Ο στόχος που έθεσε το προηγούμενο ΔΣ του ΤΑΠΑ για τα έσοδα του 2017 (χωρίς να προβλέπεται η εφαρμογή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου) ανέρχεται στα 100 εκατομμύρια ευρώ. Από τον Απρίλιο του 2016 εφαρμόστηκε νέα τιμολογιακή πολιτική για τα εισιτήρια σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, θεσπίζοντας μια ζώνη αυξημένων τιμών για τη θερινή περίοδο και μία έκπτωση 50% από τον Νοέμβριο ως τον Μάρτιο. Ένα σημαντικό βήμα που έγινε και δείχνει πώς μπορεί να ασκηθεί έλεγχος στα έσοδα και αμέσως αυτά να αυξηθούν, είναι η ενοποίηση του συστήματος έκδοσης και ακύρωσης εισιτηρίων σε Ακρόπολη και αρχαίο θέατρο Διονύσου στον Σεπτέμβριο του 2016.
Παράλληλα αξιοποιήθηκε ένα άδειο κτίριο του ΤΑΠ στο σημείο που παρκάρουν τα τουριστικά λεωφορεία και λειτούργησε ως εκδοτήρια για τα γκρουπ προκειμένου να αποσυμφορηθούν και τα κεντρικά εκδοτήρια με τις τεράστιες ουρές. Τον ίδιο μήνα τα εισιτήρια με αξία (δηλαδή όχι ελευθέρας εισόδου) αυξήθηκαν κατά 58,5% στο θέατρο του Διονύσου και κατά 18,5% στην Ακρόπολη. Πολύ απλά, τον Σεπτέμβριο του 2016 τα έσοδα από τους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας, σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2015, αυξήθηκαν κατά 109,3%.
Και αν όσα έχετε διαβάσει ως τώρα δεν σας έχουν δεόντως προβληματίσει, ετοιμαστείτε για ένα μικρό σοκ: Σύμφωνα με την κυρία Λούβη, το 2015 η επισκεψιμότητα στην Ακρόπολη ήταν 2,1 εκατομμύρια άτομα και τα εισιτήρια ελευθέρας που κόπηκαν στην Ακρόπολη ήταν 1 εκατομμύριο, δηλαδή σχεδόν τα μισά…
Το θρίλερ των αναψυκτηρίων
80 αναψυκτήρια υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα, σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, αλλά μόνο 15 από αυτά προσελκύουν το ενδιαφέρον των επενδυτών. Μάλιστα η κυρία Λούβη κατήγγειλε ότι υπάρχουν τρεις οικογένειες επιχειρηματιών που λειτουργούν ως ολιγοπώλιο, χτυπώντας τους πλειοδοτικούς διαγωνισμούς με υπέρογκα ποσά. Στη συνέχεια προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη ζητώντας μείωση των ποσών, την οποία και πετυχαίνουν.
Η πρώην πρόεδρος του ΤΑΠ κατήγγειλε ότι σκανδαλωδώς το υπουργείο πληρώνει εδώ και χρόνια τους λογαριασμούς ΔΕΗ και ΕΥΔΑΠ πολλών αναψυκτηρίων, αφού αν και θα έπρεπε να υπάρχουν ξεχωριστοί μετρητές, έχουν κοινό μετρητή με τα μουσεία. Το ΤΑΠ ενημέρωσε κάθε αρμόδια εφορεία, κάποιες έσπευσαν να αντιμετωπίσουν το θέμα άλλες όχι (με την κυρία Λούβη να μη θέλει να αποκαλύψει ποιες…)
Καθώς δεν υπήρχε καμία εικόνα για τους πραγματικούς τζίρους τους και με δεδομένο ότι έπρεπε να τεθεί ένα εύλογο τίμημα με διαφάνεια, αποφασίστηκε ως τιμή εκκίνησης στους πλειοδοτικούς διαγωνισμούς να ορίζεται το 1,5% επί του τζίρου των αναψυκτηρίων (έτσι θα υπάρχει και πρόσβαση στα πραγματικά έσοδα). Επίσης, για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα των αναψυκτηρίων που μένουν στα αζήτητα, αποφασίστηκε να ενωθούν στον διαγωνισμό τα πρώτης ζήτησης με αυτά που έχουν μικρότερη, π.χ. η Ακρόπολη με τη Βεργίνα.
Η υπουργός όμως δεν το δέχθηκε, έτσι ο διαγωνισμός που βρίσκεται σε εξέλιξη έσπασε στα δυο, με τον δεύτερο να αφορά μόνο τη Βόρειο Ελλάδα. Η κυρία Λούβη σημειώνει ότι πληροφορίες της αναφέρουν ότι δεν υπάρχει ενδιαφέρον για τον διαγωνισμό της Βορείου Ελλάδος. Επίσης τα 65 μικρότερα σε όλη τη χώρα είχε αποφασισθεί από το ΤΑΠ να ανατεθούν στις τοπικές κοινωνίες σε συνεργασία με τις εφορείες.
Πωλητήρια σε κρίση
80 πωλητήρια υπάρχουν σήμερα σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, 30 σε υψηλής επισκεψιμότητας σημεία. Ως το 2015 ήταν στελεχωμένα από προσωπικό από τον κλάδο των αρχαιοφυλάκων που εισέπρατταν το 12% των εσόδων και ενισχυόταν το καλοκαίρι με εξειδικευμένο προσωπικό. Ο νέος οργανισμός του ΤΑΠ προβλέπει πρόσληψη 200 εξειδικευμένων πωλητών, 60 υπευθύνων είσπραξης και ενός λογιστή για κάθε Εφορεία Αρχαιοτήτων.
Η χρυσή όρνιθα
Η συνολική χρηματοδότηση του υπουργείου Πολιτισμού από το ΤΑΠ το 2017 θα ανέλθει στα 60 εκατομμύρια ευρώ. Το ποσό του τακτικού προϋπολογισμού του κράτους που προορίζεται για το υπουργείο Πολιτισμού είναι 45 εκατομμύρια, άρα η χρηματοδότηση των δαπανών του από τον ΤΑΠ είναι 1,3 φορές μεγαλύτερη από όσα λαμβάνει από τον τακτικό προϋπολογισμό (χωρίς τη μισθοδοσία).
protagon.gr
