“Χρονιά επιβίωσης” θα είναι η φετινή για όλη την τουριστική αλυσίδα όπως σημειώνουν στο Capital.gr επιχειρηματίες του χώρου. Δεν είναι μόνο τα απογοητευτικά νούμερα με τα οποία έκλεισε το καλοκαίρι σε ζήτηση, σε επιβατική κίνηση στα αεροδρόμια και στα έσοδα, αλλά και η τεράστια αβεβαιότητα που επικρατεί για τους επόμενους μήνες, με το ερώτημα όσων δραστηριοποιούνται στον τουρισμό να είναι ένα: πότε θα καταφέρει να ανακάμψει η αγορά. Αυτό, όπως εκτιμάται, δεν πρόκειται να συμβεί γρήγορα και το πιθανότερο είναι να μην επιτευχθεί ούτε μέσα στο 2021, καθώς ακόμη κι αν η σεζόν εξελιχθεί ικανοποιητικά, κάτι που επί του παρόντος δεν κερδίζει έδαφος, ο τουρισμός δεν θα έχει καταφέρει να ανακτήσει τη δυναμική που είχε πριν το ξέσπασμα της πανδημίας, ούτε να καλύψει τις ζημιές που έφερε ο SARS-CoV-2.
Επί του παρόντος, ο προγραμματισμός των επόμενων μηνών, με το βλέμμα στη σεζόν του 2021, γίνεται στα τυφλά. Οι συνεχείς μεταβολές των επιδημιολογικών δεδομένων σε κύριες τουριστικές χώρες, οι συνεχείς αλλαγές στις ταξιδιωτικές οδηγίες, οι υποχρεωτικές καραντίνες και η αναμονή για το εμβόλιο έχουν δημιουργήσει ένα εύθραυστο κλίμα.
Σε εσωτερικό επίπεδο, η προσοχή έχει επικεντρωθεί στα μέτρα για την προστασία της απασχόλησης και την ενίσχυση των εργαζομένων στις τουριστικές επιχειρήσεις. Μετά από ένα δύσκολο φετινό φθινόπωρο, όπου η σεζόν μετρά ήδη ημέρες για την πλειονότητα των τουριστικών προορισμών, εκτιμάται πως τα πλέον κρίσιμα διαστήματα, που θα κρίνουν τη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων, θα είναι το τέταρτο τρίμηνο φέτος και το πρώτο της επόμενης χρονιάς… περίοδος που η Ελλάδα έχει έτσι κι αλλιώς τον χαμηλότερο αριθμό ξένων τουριστών.
Την ίδια ώρα μεγάλοι tour operators, όπως η TUI που διακινεί στην Ελλάδα το μεγαλύτερο όγκο επισκεπτών από το εξωτερικό (το 2019 είχε διακινήσει προς τους ελληνικούς προορισμούς τρία εκατομμύρια τουρίστες), έχουν εκφράσει την ανησυχία τους για το πώς θα εξελιχθεί η ζήτηση τη χρονιά που έρχεται και αναμένεται να κινηθούν εξαιρετικά “συντηρητικά” ως προς τον αριθμό των ταξιδιωτικών πακέτων που θα διαθέσουν.
Τι μπαίνει στο “ταμείο”
Μετά και το πέρας του Αυγούστου, οπότε διαψεύστηκαν οι προσδοκίες που υπήρχαν για καλύτερα ποσοστά στις πληρότητες και κατ’ επέκταση για περιορισμό των απωλειών σε εισπράξεις και απασχόληση, η τουριστική αγορά καλείται πλέον να κάνει “ταμείο” και να καταγράψει το ύψος της ζημιάς που έχει προκαλέσει στην ταξιδιωτική βιομηχανία η Covid-19.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ξενοδόχων, η “βουτιά” στον φετινό τζίρο των επιχειρήσεων θα φτάσει μεσοσταθμικά το 70% για το σύνολο της χρονιάς. Και μπορεί ξενοδοχεία σε προορισμούς που είναι προσβάσιμοι οδικώς να είχαν πληρότητες μέσα στο καλοκαίρι, όπως για παράδειγμα η Πελοπόννησος που είχε ανά διαστήματα καλή ζήτηση, η κίνηση εντούτοις στον μεγαλύτερο βαθμό ήταν από το εσωτερικό και οι κρατήσεις αυτές δεν μπορούν να αντισταθμίσουν τις μεγάλες απώλειες.
Σε επίπεδο εσόδων, ο Αύγουστος κατά το ρεπορτάζ, δεν έφερε στο τουριστικό “καλάθι” περισσότερα από 1,5 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με τα 4,18 δισ. ευρώ του αντίστοιχου Αυγούστου – ρεκόρ του 2019. Για το τελευταίο τετράμηνο δεν υπάρχουν πολλές επιδιώξεις, όσο εξελίσσεται το δεύτερο κύμα της πανδημίας και η αγορά του συνεδριακού τουρισμού παραμένει επί της ουσίας παγωμένη.
Με την τουριστική κίνηση και τις πληρότητες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού να εξελίσσονται τελικά χαμηλότερα των προσδοκιών, οι εκτιμήσεις για το φετινό καλάθι του τουρισμού αναθεωρούνται και όπως υπογραμμίζουν φορείς του κλάδου δεν θα πρέπει να αναμένουμε φέτος περισσότερα από τρία δισεκατομμύρια.
Σημειώνεται πως τη χρονιά που πέρασε, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις άγγιξαν τα 18,2 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 13% σε σύγκριση με το 2018. Η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 2,8% και διαμορφώθηκε στα 34 εκατ. ταξιδιώτες. Και αφίξεις και έσοδα έφτασαν πέρσι σε επίπεδα-ρεκόρ.
Όπως έδειξαν τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, οι τουριστικές εισπράξεις την περίοδο Ιανουαρίου- Ιουνίου ήταν μόλις 678 εκατ. ευρώ, από 5,41 δισ. το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο. Χαρακτηριστικό της ζημιάς που προκάλεσε το lockdown είναι πως εξ αυτών τα 527 εκατ. αφορούν εισπράξεις του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, πριν δηλαδή το κλείσιμο των συνόρων και το πάγωμα του τουρισμού.
Σε επίπεδο αφίξεων, όλα δείχνουν πως θα διασωθεί μόλις το 1/5 των περσινών μεγεθών, και αυτό στην καλύτερη περίπτωση και εφόσον δεν υπάρξουν “εκπλήξεις” μέχρι το τέλος της χρονιάς.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις επιχειρηματιών από τον τουριστικό χώρο, έχοντας πλέον τα δεδομένα της κίνησης από τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, αλλά και με βάση την πολύ χαμηλή ζήτηση που καταγράφεται για το Σεπτέμβριο, η σεζόν αναμένεται να κλείσει με απώλειες της τάξεως του 80% σε σύγκριση με πέρσι στον αριθμό των ξένων τουριστών, κάτι που ήδη διαφαίνεται από τη σημαντική υστέρηση που καταγράφουν τα αεροδρόμια στους επιβάτες του εξωτερικού. Μαζί με τους επιβάτες κρουαζιέρας, οι αφίξεις το 2019 έφτασαν τα 34 εκατομμύρια, αριθμός που ήταν ο υψηλότερος των τελευταίων ετών.
Δεν ήρθαν ούτε τον Αύγουστο
Εξίσου δραματική είναι η εικόνα της επιβατικής κίνησης, τόσο στο αεροδρόμιο της Αθήνας, όσο και στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια της Fraport Greece. Στο πρώτο, η κίνηση τον Αύγουστο σημείωσε “βουτιά” της τάξης του 60%, με 1,2 εκατ. επιβάτες περίπου. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία από τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, για τον μήνα Αύγουστο, οι επιβάτες, τόσο των πτήσεων εσωτερικού όσο και των διεθνών πτήσεων, κατέγραψαν μείωση της τάξης του 47% και 66,2% αντίστοιχα. Συνολικά, κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου, η κίνηση του αεροδρομίου ανήλθε στο επίπεδο των 6 εκατ. επιβατών, σημειώνοντας πτώση της τάξης του 65,3% σε σχέση με το 2019 λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας κατά την περίοδο Μαρτίου-Αυγούστου. Η διεθνής κίνηση μειώθηκε κατά 68,4%, ενώ οι επιβάτες εσωτερικού παρουσίασαν πτώση της τάξης του 58,3%.
Μειωμένοι κατά 74,5% ήταν οι επιβάτες που διακινήθηκαν στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια της Fraport Greece το οκτάμηνο. Σε ό,τι αφορά τις διεθνείς πτήσεις, η πτώση της επιβατικής κίνησης ήταν 79%, από 16,9 εκατομμύρια επιβάτες πέρσι, σε μόλις 3,6 εκατομμύρια φέτος. Συνολικά (εσωτερικό και εξωτερικό) , οι επιβάτες ήταν 5,53 εκατ. έναντι 21,73 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο πέρσι. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα Αυγούστου του 2020, στα αεροδρόμια διακινήθηκαν 2,4 εκατ. επιβάτες έναντι 5,4 εκατ. τον Αύγουστο του 2019, παρουσιάζοντας μείωση 55,5%.
Το τελειωτικό χτύπημα στη σεζόν από τη Μ. Βρετανία
Ένα ακόμη μεγάλο “χτύπημα” δέχεται εν τω μεταξύ η τουριστική αγορά μετά την απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης να συμπεριλάβει επτά ελληνικά νησιά στον κατάλογο με τους προορισμούς που έχουν μπει σε καραντίνα, τη Λέσβο, Τήνο, Σέριφο, Μύκονο, Κρήτη, τη Σαντορίνη και την Ζάκυνθο. Οι ταξιδιώτες από τα νησιά αυτά θα πρέπει να μένουν σε απομόνωση για περίοδο 14 ημερών, σύμφωνα με την απόφαση της κυβέρνησης. Υπενθυμίζεται πως πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά, μετά τη Γερμανία, για τον ελληνικό τουρισμό: μόνο την προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, καταγράφηκαν 3,5 εκατ. αφίξεις και 2,5 δισ. έσοδα.
Ακολούθησε και η Ολλανδία, που τοποθέτησε σε “πορτοκαλί” λίστα τα ελληνικά νησιά, έπειτα από νέα ταξιδιωτική οδηγία που εξέδωσε το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας. Οι τουρίστες που επιστρέφουν από διακοπές στην Ελλάδα να τίθενται σε καραντίνα 10 ημερών.
Οι εξελίξεις πήραν τη μορφή ντόμινο. TUI και Jet2 αποφάσισαν να ακυρώσουν τα πακέτα διακοπών προς Κρήτη, Σαντορίνη, Ζάκυνθο και Μύκονο λόγω των νέων μέτρων της αγγλικής κυβέρνησης. Η TUI, ειδικότερα, ανακοίνωσε πως ακυρώνει όλα τα ταξίδια από τη Βρετανία προς τους τέσσερις προορισμούς έως τις 22 Σεπτεμβρίου. Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της, λόγω των πρόσφατων θετικών κρουσμάτων πελατών που επέστρεψαν από τον Λαγανά στη Ζάκυνθο και από τα Μάλια στην Κρήτη, η TUI αποφάσισε να μην προσφέρει πλέον πακέτα διακοπών στους συγκεκριμένους προορισμούς έως και τις 31 Οκτωβρίου.
Η Jet2 ανέστειλε επίσης τις διακοπές έως και τις 20 Σεπτεμβρίου στους ίδιους τέσσερις προορισμούς: Κρήτη, Σαντορίνη, Ζάκυνθο, Μύκονο.
Οι δύο αυτές αποφάσεις κόβουν το τουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα, και αναμένεται να επηρεαστούν και οι εισπράξεις. Επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στους παραπάνω προορισμούς μιλούν πλέον για ολοκληρωτική καταστροφή, καθώς χάνονται και οι λίγες κρατήσεις που υπήρχαν για το επόμενο διάστημα, ειδικά από τη βρετανική αγορά. Πλέον υπάρχουν μόνο ακυρώσεις κρατήσεων στα ξενοδοχεία για τον Σεπτέμβριο.
Τα στοιχεία της Fraport για τον Αύγουστο έδειξαν πως οι Βρετανοί ήταν η πρώτη εθνικότητα σε αφίξεις στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια (Χανιά, Κέρκυρα, Άκτιο, Καβάλα, Κεφαλονιά, Θεσσαλονίκη, Ζάκυνθος, Κως, Μυτιλήνη, Μύκονος, Ρόδος, Σάμος, Σαντορίνη, Σκιάθος), ενώ ήρθαν τρίτοι για το αεροδρόμιο της Αθήνας μετά τους Γάλλους και τους Γερμανούς.
Πηγή: capital.gr
Της Βίκυς Κουρλιμπίνη
