Το ενεργειακό έχει ήδη οδηγήσει υγιείς επιχειρήσεις σε λουκέτο και αυτό δεν είναι απλώς μια αόριστη διαπίστωση. Μια απλή βόλτα στους δρόμους της Ρόδου είναι αρκετή για να διαπιστωθεί το προσωρινό ή ενδεχομένως το οριστικό κλείσιμο καταστημάτων με ιστορία. Στην ίδια μοίρα έχουν, ήδη, βρεθεί και εντελώς καινούργιες, απόλυτα επιτυχημένες ιδέες. Βιτρίνες πολλά υποσχόμενες, με προϊόντα που στεκόντουσαν πιο ψηλά από τον ανταγωνισμό, χθες είχαν τα ρολά κατεβασμένα. Προφανώς δεν φταίει ο καταστηματάρχης αν, για να μπορέσει να καλύψει τον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος, θα πρέπει να πουλά την πάστα σοκολατίνα 5 ευρώ.
Είναι θλιβερό, απόλυτα πραγματικό: Το «ενεργειακό», όχι μόνο καταργεί θέσεις εργασίας, αλλά επιπλέον οδηγεί σε επιχειρηματική καταστροφή τους νέους και τις νέες (όχι ηλικιακά) επιχειρηματίες. Αυτή η κατηγορία επιχειρηματιών μάζευε μια ζωή οικονομίες για να στήσει μια δουλειά, για να απαγκιστρωθεί από την εξαρτημένη εργασία και ξαφνικά, εξαιτίας παραγόντων εξωγενών, αναγκάζεται να τα κλείσει όλα. Και είναι ένα κλείσιμο επώδυνο, με χιλιάδες χρέη στους ώμους του προσώπου που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το τριετές ή πενταετές του πλάνο.
Το τραγικότερο βρίσκεται αλλού: Η ανάγκη για το φθηνότερο οδηγεί στο μεγάλωμα του χάσματος ενός, σχεδόν αθέμιτου, ανταγωνισμού· σε όλα τα επίπεδα.
– Τα υπερκαταστήματα έναντι των μικρών εμπορικών
– Το online έναντι του φυσικού καταστήματος
– Τα σπίτια Airbnb έναντι των ξενοδοχείων
– Η κατεψυγμένη σοκολατίνα τουρκικής παραγωγής, έναντι της φρέσκιας με το μυρωδάτο βούτυρο.
Αν ο κορωνοϊός έκλεισε τους πολίτες στο σπίτι, το ενεργειακό θα τους βάλει στο σκοτάδι. Μπορεί στο τέλος όλης αυτής της περιπέτειας η ανθρωπότητα να βγει περισσότερο έμπειρη, περιβαλλοντικά συνειδητοποιημένη, ανθρωπιστικά ευαίσθητη, κοινωνικά δραστήρια, όμως μέχρι να έρθει εκείνη η στιγμή, η ανθρωπότητα ζει τη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ πλούτου και φτώχειας. Οι ευαισθησίες ορατά – σταδιακά τερματίζονται εκεί που ξεκινά το οικονομικό συμφέρον και η κοινωνική δραστηριότητα περιορίζεται σε μια επιφάνεια ρηχή και αντιστρόφως ανάλογη της αγωνίας να πληρωθούν οι λογαριασμοί στο τέλος του μήνα.
Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη στιγμή στο παρελθόν, σε κατάσταση όμοια με πολέμου κι ας μην ακούγονται οι διακοπτόμενες σειρήνες – προειδοποίηση εισβολής, ζητούνται πολιτικοί να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Πολιτικοί με ανάστημα, με περιεχόμενο κι όχι έμπλεοι δημαγωγίας και ανούσιας ρητορείας (έχουν πολλοί υποπέσει σ’ αυτό το ολίσθημα και κινδυνεύουν να περάσουν στην ιστορία ως ανεπαρκείς). Πολιτικοί με λύσεις για την ανακοπή του φαινομένου των πτωχεύσεων λόγω ενεργειακής κρίσης.
Σήμερα, με αυτές τις συνθήκες, που δεν είναι πρωτοφανείς καθώς πολλές φορές είχαν εκδηλωθεί κατά το παρελθόν· κάθε φορά με διαφορετική μορφή, αποκτούν ακόμα περισσότερο νόημα τα λόγια του Θουκυδίδη (στον Περικλέους Επιτάφιο Λόγο) ενώπιον του συγκεντρωμένου πλήθους – τιμή στους νεκρούς τους ήρωες:
«[…] να παρατηρείτε καθηµερινά τη δύναµη της πόλης, όπως αυτή παρουσιάζεται µε έργα, και να κυριεύεσθε λίγο από έρωτα προς αυτήν, και όταν σας φανεί ότι είναι µεγάλη, να συλλογίζεσθε ότι όλα αυτά τα απέκτησαν άνθρωποι τολµηροί που είχαν συναίσθηση του καθήκοντός τους και κατά την ώρα της µάχης είχανε πάντα µπρος στα µάτια τους τον φόβο του ντροπιάσµατος. […]».