• Περίπου 10 χρόνια από την κατάργησή τους, δεν υποστείλαμε τη σημαία ούτε μια ημέρα • Παρά την αύξηση στις αφίξεις, το οικονομικό αποτύπωμα στις επιχειρήσεις είναι δυσανάλογο, δηλώνει ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου
Σε μία συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου Γιάννης Πάππου, κάνει απολογισμό του έργου του, μιλάει για την οικονομία των νησιών μας, την τουριστική κίνηση και το οικονομικό αποτύπωμα στις επιχειρήσεις, το τέλος Ανθεκτικότητας, το μεταφορικό ισοδύναμο, τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ, τις εκλογές στο Επιμελητήριο τον Δεκέμβριο, τις δράσεις του ΕΒΕΔ και τη συμμετοχή στις τουριστικές εκθέσεις.
«Οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ ήταν το τελευταίο μέτρο νησιωτικότητας. Τα όποια «ημίμετρα», τα οποία ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση όπως το Μεταφορικό Ισοδύναμο, δεν μπορούν να καλύψουν το σημαντικό κενό που δημιουργήθηκε στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις από την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ», τονίζει ο κ. Πάππου.
Αναφορικά με τις εκλογές για την ανάδειξη νέας διοίκησης στο Επιμελητήριο Δωδεκανήσου, ο κ. Πάππου θα διεκδικήσει την ανανέωση της θητείας του και όπως επισημαίνει: «κύριο μέλημα της παράταξής μας είναι να συνεχίσουμε το έργο που ξεκινήσαμε με γνώμονα την προάσπιση των συμφερόντων και των δικαιωμάτων των τοπικών επιχειρήσεων των νησιών μας.
Η παράταξή μας, η ομάδα με την οποία πορευτήκαμε και κληθήκαμε να διαχειριστούμε τις απανωτές κρίσεις στην οικονομία, είμαστε έτοιμοι μαζί με νέους συναδέλφους που ήρθαν κοντά μας, για να συνεχίσουμε το έργο μας σε κάθε νησί.
Αναλυτικά η συνέντευξη:
• Η ελληνική οικονομία πάει καλύτερα, δεν υπάρχει αμφιβολία (ερχόμαστε από μία μακρά περίοδο οικονομικής κρίσης, υγειονομικής αλλά και ενεργειακής), αλλά δεν λείπουν οι προκλήσεις. Πιέσεις ασκούνται στα νοικοκυριά εξαιτίας της ακρίβειας και οι πολίτες καλούνται να αντεπεξέλθουν σε πολύ υψηλά βάρη, όπως τα ενοίκια, οι τιμές στα ράφια κλπ. Πώς θα περιγράφατε συνολικά τη σημερινή κατάσταση;
Η ελληνική οικονομία δείχνει σημάδια ανάκαμψης τα τελευταία χρόνια, μετά από μια μακρά περίοδο δοκιμασιών κι αυτό είναι κάτι που μας γεμίζει αισιοδοξία. Δεν μπορούμε όμως να παραβλέψουμε και την άλλη πλευρά του νομίσματος, κι αυτή είναι η δύσκολη καθημερινότητα και το βάρος που σηκώνουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις.
Εκτός από την μακροοικονομία υπάρχει και η πραγματικότητα των αριθμών κι αυτοί δείχνουν ότι τα νοικοκυριά αντιμετωπίζουν πιέσεις λόγω της ακρίβειας, με τα ενοίκια και τις τιμές στα ράφια και τις τιμές στην ενέργεια να παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Για να μπορέσουμε να περάσουμε και στο επόμενο στάδιο, αυτό της βιώσιμης ανάπτυξης, δεν πρέπει να ευημερούν μόνον οι αριθμοί πρέπει να ευημερούν και οι άνθρωποι. Κι επειδή η επαφή με την πραγματικότητα είναι το κλειδί προς αυτή την κατεύθυνση, θα έλεγα ότι όλοι μας και ως επιχειρηματίες και ως πολίτες καλούμαστε να διαχειριστούμε μια δύσκολη καθημερινότητα.
Δεν πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι εμείς στη Ρόδο και Δωδεκάνησα γενικότερα λόγω του τουρισμού είμαστε όντως σε πλεονεκτική θέση αλλά σε καμία περίπτωση αυτό δεν αποτελεί το αντίδοτο -θα μου επιτρέψετε την έκφραση- της οικονομικής δυσπραγίας μέσα στην οποία καλούμαστε όλοι να λειτουργήσουμε.
• Κύριε πρόεδρε, ο επιχειρηματικός κόσμος υποστηρίζει ότι φέτος είχαμε εντυπωσιακή άνοδο στις αφίξεις, εντούτοις δεν είχαμε αντίστοιχη ταύτιση σε έσοδα. Παράλληλα, η φορολογία των επιχειρήσεων, το ενεργειακό κόστος, το τέλος ανθεκτικότητας κ.λπ., στερούν χρήματα από την τοπική αγορά. Ποια η δική σας άποψη;
Πράγματι, κι αυτό είναι σε άμεση συνάρτηση με την προηγούμενη ερώτησή σας. Παρά την αύξηση στις αφίξεις, το οικονομικό αποτύπωμα στις επιχειρήσεις είναι δυσανάλογο. Αυτό σχετίζεται άμεσα με τις αυξημένες λειτουργικές δαπάνες, κυρίως λόγω του υψηλού ενεργειακού κόστους και της συνεχιζόμενης φορολογικής επιβάρυνσης. Η οικονομία των νησιών μας στηρίζεται κατά κύριο λόγο στον τουρισμό, ο οποίος όμως είναι ευάλωτος σε κάθε είδους εξωτερικό ερέθισμα. Θεωρώ ότι χρειαζόμαστε ευνοϊκότερες ρυθμίσεις, φορολογική ανακούφιση και στήριξη της τοπικής επιχειρηματικότητας, για να μπορέσουμε να αποκομίσουμε τα οφέλη από τον αυξανόμενο τουρισμό.
Η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης απέναντι στις επιχειρήσεις, όχι μόνο δεν αφήνει περιθώρια ανάπτυξης και κερδοφορίας αλλά μάλλον αποτρεπτικά λειτουργεί θα έλεγα. Είναι σημαντικό να αναζητηθούν πόροι που θα μειώσουν αυτά τα οικονομικά βάρη και να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών μας.
• Διαβάζω αιτήματα που έχετε προβάλει στο Επιμελητήριο κι έχω την αίσθηση ότι πολλά παραμένουν ακόμη στο τραπέζι. Τα σημαντικότερα, η «οδύσσεια» του μεταφορικού ισοδύναμου και η επιστροφή των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου. Σύμφωνα με την απόφαση του Ecofin και τη δέσμευση της κυβέρνησης, θα ισχύσουν από την 1-1-2025. Η αποκαλούμενη επανεξέταση του θέματος από την κυβέρνηση σε συνάρτηση με τα δημοσιονομικά περιθώρια μήπως παραπέμπουν το θέμα στις καλένδες;
Η αλήθεια είναι πως τα ζητήματα που αναφέρετε, όπως το μεταφορικό ισοδύναμο και οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ, αποτελούν θεμελιώδη αιτήματα για την οικονομική βιωσιμότητα των νησιών μας. Η συνεχιζόμενη καθυστέρηση και η ανασφάλεια γύρω από την εφαρμογή τους δημιουργούν δυσμενές περιβάλλον για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες της περιοχή μας.
Ως πρόεδρος του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου, αναδεικνύω σε κάθε ευκαιρία εντός και εκτός της χώρας μας, την ανάγκη ενίσχυσης της νησιωτικότητας και αναγνώρισης των ιδιαιτεροτήτων που απορρέουν από αυτήν. Περίπου 10 χρόνια από την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, δεν υποστείλαμε τη σημαία ούτε μια ημέρα. Σε κάθε μας υπόμνημα, σύσκεψη, συνάντηση, η επαναφορά των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ είναι η πρώτη μας απαίτηση. Θα σας θυμίσω και την καταγγελία προς την Κομισιόν και την Επιτροπή Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων τον Ιούνιο του 2018, για μη τήρηση του κοινοτικού δικαίου την οποία συνυπογράψαμε μαζί με το Επιμελητήριο Δωδεκανήσου, η ΠΕΔ Βορείου Αιγαίου, η ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, οι δήμαρχοι Σάμου, Χίου, Κω, Ρόδου, Λέρου, και βεβαίως τα Επιμελητήρια Λέσβου, Χίου, Σάμου. Οργανώσαμε συγκέντρωση διαμαρτυρίας, στείλαμε αμέτρητες επιστολές στους αρμόδιους υπουργούς και σε όλες τις κυβερνήσεις από το 2015.
Είναι αναμφισβήτητο πως η μεγάλη κερδισμένη από την συμφωνία του ECOFIN είναι η Ελλάδα και ειδικότερα τα νησιά μας, αφού πλέον ανοίγει ο δρόμος για την επέκταση του ειδικού μέτρου των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε όλα τα νησιά από το 2025, που αποτελεί και την πάγια θέση του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου, αλλά πρέπει να διασφαλίσουμε ότι δεν θα υπάρξουν καθυστερήσεις ή άλλες δικαιολογίες, με επίκληση σε δημοσιονομικούς περιορισμούς.
Οι μειωμένοι συντελεστές Φ.Π.Α. ήταν το τελευταίο μέτρο νησιωτικότητας. Τα όποια «ημίμετρα», τα οποία ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση όπως το Μεταφορικό Ισοδύναμο, δεν μπορούν να καλύψουν το σημαντικό κενό που δημιουργήθηκε στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις από την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ. Οι χαμηλοί συντελεστές είχαν άμεση επίδραση στην ανταγωνιστικότητα της τοπικής μας οικονομίας. Η συνταγματικά κατοχυρωμένη έννοια της νησιωτικότητας είναι σίγουρα πολύ περισσότερο από ένα Μεταφορικό Ισοδύναμο, το οποίο και υπολειτουργεί. Η παρούσα συγκυρία, καταδεικνύει πιο εμφατικά από ποτέ, την ανάγκη επαναφοράς του μέτρου των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, πρόταση την οποία επανακαταθέσαμε και θα το κάνουμε σε κάθε ευκαιρία.
• Υπάρχει πρόθεση του Επιμελητηρίου για συμμετοχή σε εξειδικευμένες εκθέσεις ή δράσεις; Πώς έχει το πρόγραμμα που έχετε καταρτίσει;
Το Επιμελητήριο Δωδεκανήσου δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη συμμετοχή σε εξειδικευμένες εκθέσεις και δράσεις που θα προωθήσουν την τοπική επιχειρηματικότητα και θα αναδείξουν τα ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες του τόπου μας. Στόχος μας είναι η ενίσχυση της εξωστρέφειας και η δημιουργία νέων ευκαιριών για τους επιχειρηματίες. Για το προσεχές διάστημα έχουμε ήδη προγραμματίσει συμμετοχές σε εκθέσεις, καθώς και σε δράσεις που θεωρούμε ότι θα αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης για την τοπική οικονομία.
Στόχος μας είναι να προωθήσουμε τα τοπικά προϊόντα και τις υπηρεσίες, ενισχύοντας την εξωστρέφεια και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών μας. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη συμμετοχή του Επιμελητηρίου στην έκθεση Philoxenia της Θεσσαλονίκης τον Νοέμβριο και στην ΒΟΟΤ 2025 τον Ιανουάριο, δράσεις για προώθηση της Εκπαίδευσης σε συνεργασία με την δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τα ΕΠΑΛ Δωδεκανήσου, τα Πανεπιστήμια Αιγαίου και Δυτικής Αττικής, τη συνεργασία με συλλόγους και σωματεία του νομού μας όπως η διοργάνωση μαθητικού διαγωνισμού σε συνεργασία με τον Σύλλογο Ασφαλιστών, Σεμινάριο ζαχαροπλαστικής με το Σωματείο Αρτοζαχαροπλαστών Δωδεκανήσου, και πολλά άλλα. Η λίστα προγραμματισμένων για το προσεχές διάστημα, δράσεων, κα Παμπρή είναι ιδιαίτερα μεγάλη και χαίρομαι που το Επιμελητήριό μας βρίσκει ανοικτές πόρτες και συνεργάτες για την πραγματοποίησή τους.
• Είχατε ενθαρρύνει μέσω της ΔΕΤΑΠ την υποστήριξη τουριστικών ερευνών σχετικά με τους δείκτες ικανοποίησης των επισκεπτών μας. Θα υπάρξει κάτι αντίστοιχο φέτος;
Η διεξαγωγή ερευνών ικανοποίησης των επισκεπτών μας, είναι σημαντικά εργαλεία για τη στρατηγική ανάπτυξη του τουρισμού μας.
Οι δείκτες αυτοί μας παρέχουν πολύτιμα δεδομένα για τις προτιμήσεις, τις προσδοκίες, αλλά και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επισκέπτες μας, βοηθώντας έτσι στην ποιοτική βελτίωση του τουριστικού προϊόντος. Εξαιτίας της πανδημίας, όπως αντιλαμβάνεστε, τα 2 προηγούμενα έτη δεν πραγματοποιήθηκε. Ωστόσο, για το έτος 2025, προγραμματίζεται ήδη η διεξαγωγή έρευνας ικανοποίησης επισκεπτών για την Ρόδο, την Κω και την Κάρπαθο. Σκοπός μας είναι, να αντλήσουμε δεδομένα για να επαναπροσδιοριστούμε ως προορισμοί. Να εμπλουτίσουμε τις υπηρεσίες μας. Να αναβαθμίσουμε το προϊόν μας! Οι έρευνες που πραγματοποιεί το Επιμελητήριο είναι Εργαλεία τόσο για εμάς, όσο και για τους λοιπούς φορείς και για αυτό θα συνεργαστούμε μαζί τους για το βέλτιστο αποτέλεσμα!
• Το Aegean Cuisine και η πρωτοβουλία Aegean Cuisine Suggested Products σε συνεργασία με την TÜV HELLAS ήταν προγράμματα που προσέφεραν ποιότητα στο τουριστικό προϊόν των νησιών μας. Σε τι στάδιο βρισκόμαστε τώρα;
Το Aegean Cuisine συνεχίζει να αποτελεί πυλώνα της γαστρονομικής ταυτότητας των Δωδεκανήσων. Αυτή τη στιγμή, η πρωτοβουλία επεκτείνεται με την προσθήκη νέων τοπικών παραγωγών και επιχειρήσεων που πληρούν τα κριτήρια ποιότητας. Η συνεργασία με την TÜV HELLAS ενισχύει την αξιοπιστία και την πιστοποίηση των προϊόντων, προσφέροντας μία ακόμα εγγύηση προς τους επισκέπτες για την ποιότητα των προτάσεών μας. Βρισκόμαστε σε φάση ανανέωσης και επέκτασης των προγραμμάτων αυτών, με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της τοπικής γαστρονομίας. Σταθμό στο γευστικό και πολιτισμικό ταξίδι του Δικτύου Aegean Cuisine αποτέλεσε η σήμανση των τοπικά παραγόμενων προϊόντων, τροφίμων και ποτών, ως προτεινόμενα προϊόντα Aegean Cuisine (recommended products). Πρόκειται για προϊόντα που παράγονται στα Δωδεκάνησα και τα οποία πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές. Έτσι, ο επισκέπτης-καταναλωτής έχει πλέον ένα ακόμα σημείο αναφοράς και μπορεί να ξεχωρίσει ένα δωδεκανησιακό προϊόν, το οποίο περικλείει μέσα του όχι μόνο τοπικές πρώτες ύλες αλλά και τέχνη, παράδοση, μεράκι, και φιλοξενία. Έχουμε 19 διαφορετικές κατηγορίες προϊόντων, από 350 κωδικούς που παράγονται από 55 επιχειρήσεις που λειτουργούν σε 9 νησιά του νομού μας! Στόχος μας, τα δωδεκανησιακά προϊόντα να είναι αναγνωρίσιμα, να ενισχύσουμε την εξωστρέφειά τους και φυσικά, να αυξηθεί η παραγωγή ώστε, να μειωθούν οι εισαγωγές ομοειδών προϊόντων και να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα!
• Από τον Μάιο του 2022 είχατε δηλώσει ότι σε ενδεχόμενη αλλαγή του ορίου θητείας του επιμελητηριακού νόμου, θα είστε ξανά υποψήφιος για την προεδρία του ΕΒΕΔ. Αντίπαλος βρέθηκε; Γιατί εξ όσων αντιλαμβάνομαι εσείς και η παράταξή σας είστε έτοιμοι για τις εκλογές της 7-8ης Δεκεμβρίου.
Κύριο μέλημα της παράταξής μας είναι να συνεχίσουμε το έργο που ξεκινήσαμε με γνώμονα την προάσπιση των συμφερόντων και των δικαιωμάτων των τοπικών επιχειρήσεων των νησιών μας. Η παράταξή μας, η ομάδα με την οποία πορευτήκαμε και κληθήκαμε να διαχειριστούμε τις απανωτές κρίσεις στην οικονομία, είμαστε έτοιμοι μαζί με νέους συναδέλφους που ήρθαν κοντά μας, για να συνεχίσουμε το έργο μας σε κάθε νησί. Έχουμε διαμορφώσει ένα σαφές και ρεαλιστικό πλάνο για τη στήριξη των τοπικών επιχειρήσεων και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Σε ό,τι αφορά τους πιθανούς ενδιαφερόμενους για τη θέση του προέδρου του Επιμελητηρίου, το μόνο που μπορώ να πω είναι πως είναι υγιές να υπάρχει ενδιαφέρον. Δεν αντιμετωπίζω τις εκλογές ως «αντιπαλότητα», αλλά ως μία δημοκρατική διαδικασία στην οποία κάθε υποψήφιος έχει την ευκαιρία να καταθέσει το όραμά του για το Επιμελητήριο. Από εκεί και πέρα, εμείς καλούμαστε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της περιόδου και στις ανάγκες των συναδέλφων μας σε μια κρίσιμη περίοδο.
• Κάνοντας έναν σύντομο απολογισμό της θητείας σας στο τιμόνι του ΕΒΕΔ, ποια θεωρείτε τα σημαντικότερα επιτεύγματά που πετύχατε;
Μέσα στην τελευταία 20ετία που υπηρετώ τον επιμελητηριακό θεσμό, και που στα περισσότερα χρόνια από αυτά, τα μέλη του φορέα μας με τίμησαν με την επιλογή τους να τους εκπροσωπώ ως πρόεδρος σε αυτή την παρατεταμένη περίοδο αστάθειας η μόνη σταθερά μας ήταν οι διαρκείς ανατροπές.
Κληθήκαμε να διαχειριστούμε τις επιπτώσεις:
-μιας δεκαετούς οικονομικής κρίσης,
-των capital controls,
-του δυσανάλογου βάρους των μεταναστευτικών ροών που σήκωσαν και σηκώνουν τα νησιά μας
– των κρίσεων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που έχουν άμεσο αντίκτυπο στην τοπική μας οικονομία
-της κατάρρευσης μεγάλων tour operators όπως η Thomas Cook
-της πανδημίας και του lockdown,
-του παγώματος του τουρισμού και των μετακινήσεων παγκοσμίως
-της ενεργειακής κρίσης ως αποτέλεσμα της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία,
-του πολέμου που μαίνεται στη Μέση Ανατολή.
Η αντιμετώπιση των συνεπειών όλων των κρίσεων που διαχειριστήκαμε και ως Επιμελητήριο Δωδεκανήσου και ως επιχειρήσεις, κρίνεται αποτελεσματική με δεδομένο ότι είμαστε σήμερα εδώ και σχεδιάζουμε την επόμενη ημέρα.
Το Επιμελητήριο Δωδεκανήσου, σε όλο αυτό το διάστημα και παρά τις δυσκολίες, στάθηκε δίπλα στην κοινωνία και στις ανάγκες της. Χρηματοδοτήσαμε δράσεις, εκδηλώσεις και ιδρύματα, επενδύσαμε στην εκπαίδευση της επόμενης γενιάς των επιχειρηματιών, διαθέσαμε χρήματα για κοινωφελείς σκοπούς, γιατί κύρια και απάνω απ΄όλα μας ενδιαφέρει η κοινωνική συνοχή.
Από το Αγαθονήσι μέχρι την Κάσο και από την Αστυπάλαια μέχρι το Καστελλόριζο, επιτελέσαμε σημαντικό έργο βάζοντας πάνω απ΄όλα τον άνθρωπο και τις ανάγκες του.
Στη διάρκεια των μεγάλων κρίσεων, ελήφθησαν μέτρα στήριξης και διατέθηκαν εργαλεία χρηματοδότησης, και γνωρίζετε πολύ καλά ότι τον δρόμο τον ανοίξαμε με τις δικές μας δυνάμεις.
Αν κάτι μάς δίδαξε η 20ετής αυτή περίοδος των μεγάλων και πρωτόγνωρων κρίσεων, είναι πώς να βρίσκουμε λύσεις και να είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε σε όποια αλλαγή και οποιαδήποτε κρίση προκύπτει. Αναζητήσαμε διεξόδους, επενδύσαμε στην εξωστρέφεια, αξιοποιούμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και πλέον με αισιοδοξία σχεδιάζουμε την επόμενη ημέρα. Κι αυτή είναι η επόμενη μεγάλη πρόκληση για τον επιμελητηριακό θεσμό.
Ως Επιμελητήριο Δωδεκανήσου, είμαστε υπερήφανοι για τις 25.000 επιχειρήσεις μέλη μας και για όλα όσα μαζί έχουμε επιτύχει. Και θα καταφέρουμε ακόμα περισσότερα.
