Συνέντευξη
στην Πέγκυ Ντόκου
Ως τραγική εξέλιξη και ήττα της νησιωτικότητας χαρακτηρίζει, σε συνέντευξή του στην ‘δημοκρατική’, την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ και τις παράλληλες αυξήσεις που καλούνται να πληρώσουν οι νησιώτες, ο δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης (και αντιπρόεδρος της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου) κ. Γιώργος Μαραγκός. Παράλληλα, μιλάει για την περίφημη νησιωτικότητα η οποία αποτελεί ‘κενό γράμμα’ χωρίς αντίκρισμα μέχρι σήμερα -ειδικά για τα μικρά νησιά- ενώ αναφερόμενος στα οικονομικά των Δήμων, λέει ότι το κεντρικό κράτος μετά την εφαρμογή του προγράμματος ‘Καλλικράτης’ έχει μεταβιβάσει πάρα πολλές αρμοδιότητες στους Δήμους χωρίς την ανάλογη πίστωση πόρων, με συνέπεια να μην μπορούν οι Δήμοι να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους απέναντι στους δημότες τους. Ο κ. Μαραγκός επισημαίνει ακόμη ότι τα νησιά μας δεν είναι μόνον για τις καλοκαιρινές διακοπές και ότι το κεντρικό κράτος οφείλει να δώσει κίνητρα στους νησιώτες.
Η συνέντευξη αναλυτικά:
• Κύριε Μαραγκέ θα ήθελα να ξεκινήσουμε από τα οικονομικά των Δήμων. Είναι μια ‘πονεμένη’ ιστορία που προβληματίζει τους δημάρχους όλης της χώρας.
Μπορούμε να διαχωρίσουμε τα οικονομικά για τους ΟΤΑ γενικότερα από τα οικονομικά των νησιωτικών Δήμων. Είναι γεγονός πως το κεντρικό κράτος μετά την εφαρμογή του προγράμματος ‘Καλλικράτης’ έχει μεταβιβάσει πάρα πολλές αρμοδιότητες στους Δήμους χωρίς την ανάλογη κοστολόγηση και χωρίς την ανάλογη πίστωση πόρων προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αυτό μας δημιουργεί πολλά προβλήματα ως προς την υψηλής ποιότητας παροχή υπηρεσιών προς τους δημότες μας. Υπάρχουν τομείς, όπως η κοινωνική μέριμνα, η παιδεία κ.λπ. τα οποία καλούμαστε να υποστηρίξουμε και να χρηματοδοτήσουμε χωρίς να υπάρχουν πόροι από το κράτος. Αυτό είναι ένα ζητούμενο καθώς και το γεγονός πως οι Δήμοι δεν έχουν οικονομική αυτοτέλεια, κάτι το οποίο αποτελεί πάγιο αίτημα της Τ.Α. ενώ ισχύει σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης και του νομοσχεδίου που προετοιμάζεται να έρθει στη Βουλή θα πρέπει να ληφθούν υπόψη αυτά τα ζητήματα.
• Η αλήθεια είναι ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας νέας ‘μεταρρύθμισης’ στην αυτοδιοίκηση. Τελικά όμως ο ‘Καλλικράτης’ βοήθησε σε τίποτα;
Ο ‘Καλλικράτης’ συνέπεσε -ατυχώς- με μια πολύ δύσκολη και πολιτική και οικονομική περίοδο για την χώρα. Πρακτικά η εφαρμογή του συνέπεσε με ένα χρεωκοπημένο ελληνικό κράτος. Κατά συνέπεια η εφαρμογή του στην πράξη θα έπρεπε να είχε συνοδευτεί και από την ανάλογη παροχή πόρων προς την Τ.Α. κάτι το οποίο δεν έγινε με συνέπεια να αδικείται και στην εφαμοργή του -όχι τόσο λόγω του κακού σχεδιασμού του, όσο της ελλειμματικής χρηματοδότησης. Με δεδομένο ότι οι Δήμοι θα πρέπει να παίξουν σημαντικό ρόλο και στα ζητήματα τοπικής οικονομικής ανάπτυξης αυτή η υποχρηματοδότηση των ΟΤΑ, μας δημιουργεί πολλά προβλήματα στο να μπορούμε να φανούμε συνεπείς.
• Να περάσουμε στο θέμα των έργων. Το ΕΣΠΑ δεν το διαχειρίζονται οι Δήμοι ούτε έχουν μεγάλη ευχέρεια στην υλοποίηση έργων. Ήρθε και ο νόμος 4412/12016 που πάγωσε τα πάντα…
Κοιτάξτε, οι πόροι του ΕΣΠΑ ουσιαστικά αποτελούν την μοναδική αξιόπιστη πηγή χρηματοδότησης σ’αυτή την δύσκολη οικονομική συγκυρία. Μιλώντας για τους νησιωτικούς Δήμους θα πρέπει να τονίσουμε ότι θα πρέπει υπάρξει μια αναπτυξιακή και οικονομική σύγκλιση των νησιών μας. Αυτό για να γίνει, προϋπόθεση αποτελεί και η υλοποίηση έργων υποδομής τα οποία θα βελτιώσουν την ζωή των κατοίκων και των επισκεπτών μας αλλά θα συνδράμουν και στην τουριστική και οικονομική ανάπτυξη των νησιών μας. Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι μια κατ’ εξοχήν τουριστική Περιφέρεια η οποία συνδράμει στο ΑΕΠ της χώρας. Όμως πρέπει να δοθεί έμφαση σε μικρότερους νησιωτικούς Δήμους. Υπάρχει ανισορροπία μεταξύ των μεγαλύτερων και μικρότερων Δήμων διότι έχοντας τις τεχνικές υπηρεσίες μπορούν να σχεδιάζουν και να προχωρούν έργα. Αυτό για μένα είναι κάτι…. τραγικό γιατί οι μεγαλύτεροι νησιωτικοί Δήμοι της Περιφέρειας μοιράζονται την πίτα. Από την άλλη η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου καλείται να παίξει ένα υποστηρικτικό ρόλο διά των τεχνικών υπηρεσιών, της συνδράμοντας. Φυσικά είναι δύσκολο να αντεπεξέλθει στις ανάγκες όλων των νησιωτικών Δήμων και αυτό έχει να κάνει με τη νησιωτικότητα αλλά και με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα μικρότερα νησιά που χρειάζονται στήριξη.
• Μιλάμε τόσα χρόνια για τη νησιωτικότητα ως ζητούμενο. Έχουμε καταφέρει να εφαρμόζεται στην πράξη;
Η νησιωτικότητα αποτελεί ‘κενό γράμμα’. Δυστυχώς είναι μια πραγματικότητα. Η νησιωτική πρωτοβάθμια Τ.Α. έχει συγκεκριμένα προβλήματα και βάλλεται πανταχόθεν. Όταν μιλάμε για νησιωτικότητα πρέπει να μιλάμε για βελτίωση της ακτοπλοϊκής διασύνδεσης των νησιών μας, για την εμπέδωση ενός κλίματος ασφάλειας στον ευαίσθητο χώρο της Υγείας, την εκπαίδευση και σε μια σειρά από άλλους τομείς στους οποίους δεν γίνεται τίποτα.
• Να περάσουμε στην φορολογία. Οι νησιώτες καταλαβαίνουν διαφορετικά τις αυξήσεις αυτές, χάνοντας τα κεκτημένα δεκαετιών. Θα ήθελα το σχόλιό σας.
Το πρόβλημα το αντιμετωπίσαμε κι εμείς στις Κυκλάδες. Αυτό είναι μια τραγική εξέλιξη, μια ήττα της νησιωτικότητας. Οι συντελεστές που ίσχυαν είχαν ως στόχο να λειτουργήσουν ως αντίβαρο στο αυξημένο κόστος ζωής το οποίο κυρίως έρχεται και από τα προβλήματα των νησιών. Δεν ήταν ένα προνόμιο. Παρά τις αντιδράσεις των νησιωτών δεν καταφέραμε τίποτα. Ευελπιστώ το κεντρικό κράτος να καταλάβει την ευθύνη που έχει απέναντι στη νησιωτική Ελλάδα και απέναντι στους νησιώτες οι οποίοι φυλάνε ‘Θερμοπύλες’. Τα νησιά μας δεν είναι μόνον για τις καλοκαιρινές διακοπές. Έχουν δυσκολίες και οι κάτοικοι ζουν 12 μήνες το χρόνο… Υπάρχουν νησιά τριών ταχυτήτων: τα αναπτυγμένα νησιά λόγω του τουρισμού, τα αναπτυσσόμενα και τα μη αναπτυγμένα. Θα έπρεπε να ληφθεί μέριμνα και να μην ‘τσουβαλιαζόμαστε’ όλοι οι νησιώτες.
• Το προσφυγικό έπληξε τελικά τα νησιά μας (συνολικά) ως μια γενική εικόνα.
Το προσφυγικό είναι ένα ζήτημα μείζονος σημασίας το οποίο λέμε ότι είναι ζήτημα της Ευρώπης. Είναι όμως και ζήτημα της Ελλάδας. Το ζήτημα δεν έχει επιλυθεί απλά είναι σε ύφεση. Σίγουρα θα μας απασχολήσει και στα επόμενα χρόνια γι’ αυτό και η Τ.Α. σε συνεργασία με το κεντρικό κράτος θα πρέπει να βρουν τον κατάλληλο σχεδιασμό ώστε να αναπτύξουν τις δομές ώστε να μην ταλαιπωρούνται επί μακρόν. Κάποια νησιά είχαν την ατυχία να αντιμετωπίσουν πιο έντονα το πρόβλημα και να έχουν επιπτώσεις στον τουρισμό. Θα πρέπει να υπάρξουν πολιτικές τόσο για την διαχείριση του προσφυγικού όσο και για την παροχή κινήτρων προς τα νησιά αυτά.
