Το απόγευμα της 15ης Ιουλίου 2016, επτά από τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς του 4ου συντάγματος της αεροπορίας στρατού στη Σαμάντιρα, έξω από την Κωνσταντινούπολη (είναι στην ασιατική πλευρά), ήταν εκτός υπηρεσίας, όταν ειδοποιήθηκαν από τον αξιωματικό υπηρεσίας της μονάδας ότι έχουν πτήση.
Το περίεργο είναι ότι εκείνη την ημέρα, από τις δύο το μεσημέρι, ήταν στη μονάδα ένας συνταγματάρχης που δεν είχε υπηρεσία και διατηρεί στενές σχέσεις με το κυβερνών κόμμα της Τουρκίας. H δύναμη ελικοπτέρων της Σαμάντιρα ανήκει στην τουρκική 1η στρατιά που είχε τη μικρότερη εμπλοκή στην απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου, συγκριτικά, βέβαια, πάντα με άλλους σχηματισμούς του τουρκικού στρατού.
Οταν οι «8» (που είναι 9 στην αρχή της μακράς νύχτας του πραξικοπήματος, από 3 σε κάθε ελικόπτερο) ειδοποιούνται να αναλάβουν υπηρεσία, παίρνουν την εντολή να πάνε τρία ελικόπτερα –το σύνταγμα διαθέτει «Μπλακ Χοκ» και «Χιούιτ»– στη λεωφόρο Βατάν στην Κωνσταντινούπολη για να μεταφέρουν τραυματίες από «τρομοκρατική επίθεση». Η λεωφόρος Βατάν βρίσκεται στο Φάτιχ, μία από τις γειτονιές προπύργια τόσο του κυβερνητικού AKP, όσο και του κινήματος Γκιουλέν, καθώς η πλειονότητα των κατοίκων του είναι άνθρωποι ευσεβείς, εσωτερικοί μετανάστες από την Ανατολία.
Το πρώτο ελικόπτερο με τους χειριστές Α. Γκ. και Γκ. Μ. δέχεται 14 σφαίρες την ώρα που προσγειώνεται. Oι τουρκικές αρχές, σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει στο Διαδίκτυο, έχουν ταυτοποιήσει ότι επιχείρησαν να συλλάβουν τον αρχηγό της 1ης στρατιάς για λογαριασμό των πραξικοπηματιών κοντά στη λεωφόρο Βατάν.
Ενα βίντεο που έχει τραβηχθεί από κινητό τηλέφωνο δεν δείχνει τα ελικόπτερα λόγω σκότους (https://twitter.com/nazliavs/status/754056127298535424). Οι χειριστές του πρώτου ελικοπτέρου αναγκάζονται να καταφύγουν στον στρατώνα Τόπκουλε της Κωνσταντινούπολης ύστερα από συνεννόηση με τον αξιωματικό Αλί Ριζά Σ. που τους δίνει εντολή να μην επιστρέψουν στη βάση τους «επειδή δεν είναι ασφαλής».
Ο συγκεκριμένος αξιωματικός ουδέποτε κατηγορήθηκε για τη συμμετοχή του στο πραξικόπημα. Τα άλλα δύο ελικόπτερα που κατευθύνονται στη λεωφόρο Βατάν ακολουθούν την πορεία του πρώτου, ένα από αυτά μάλιστα βάλλεται.
Οι «μπορντό μπερέδες»
Την ώρα που οι «8» πετούν προς την λεωφόρο Βατάν ένα άλλο ελικόπτερο της μονάδας κατευθύνεται στη Σμύρνη για να συνοδεύσει τους «μπορντό μπερέδες» (σ.σ.: τουρκικές ειδικές δυνάμεις), που κατευθύνονται με εναέρια μέσα στη Μαρμαρίδα για να σκοτώσουν ή να αιχμαλωτίσουν τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει ότι οι «8» της λεωφόρου Βατάν συνδέονται με γνώση ή δράση του πληρώματος του ελικοπτέρου που πετάει προς τη Σμύρνη ή εκείνους που έδωσαν διαταγή στο πλήρωμα του ελικοπτέρου αυτού να κάνει αυτή την πτήση.
Συγκεντρωμένοι στο στρατόπεδο Τόπκουλε κοντά στο αεροδρόμιο της πόλης, οι «8» επιχειρούν να επικοινωνήσουν με τη μονάδα τους, τηλεφωνώντας ανά μία ώρα στον διοικητή τους. Στην αρχή ο αξιωματικός που έχει υπηρεσία απαντάει μόνο στα τηλεφωνήματα του αρχαιότερου, στη συνέχεια από τη μονάδα υπάρχει σιγή ασυρμάτου.
Στις 4 το πρωί της επομένης του πραξικοπήματος η αστυνομία εισβάλλει στο Τόπκουλε πυροβολώντας αδιακρίτως. Οι «9» αποφασίζουν να φύγουν από την ευρωπαϊκή πλευρά και να ξαναγυρίσουν στην ασιατική, αναζητώντας καταφύγιο στο δάσος Ρίβα, δέκα λεπτά πτήσης από το στρατόπεδό τους. Από εκεί βλέποντας πόσα καύσιμα έχουν (για μία ώρα και ένα τέταρτο) αποφασίζουν να καταφύγουν στην Ελλάδα, συζητώντας για ένα διάστημα και την επιλογή της Βουλγαρίας.
Φεύγουν με ένα ελικόπτερο πετώντας χαμηλά προς την Αδριανούπολη και μετά το Τεκιρντάγ, για να φτάσουν στη συνέχεια στην Αλεξανδρούπολη και να παραδοθούν. Ενδιαφέρον έχει τι απέγινε το 9ο μέλος των τριών πληρωμάτων, καθώς ανακοίνωσε στους συντρόφους του στο δάσος Ρίβα ότι δεν θα τους ακολουθούσε, αλλά θα έμενε πίσω στην Τουρκία, ελπίζοντας, μέχρι να ηρεμήσουν τα πράγματα, να κρυφτεί. Τελικά συνελήφθη και ανακρίθηκε με ό,τι σημαίνει αυτό στην Τουρκία μετά το πραξικόπημα.
Οι «8» είχαν καλύτερη μοίρα. Οταν έφθασαν στη χώρα και ανακρίθηκαν, είχε αποφασισθεί ότι το θέμα τους θα κριθεί σε λίγες εβδομάδες, αλλά η υπόθεση του ενός από αυτούς, που έχει υπηρετήσει στο ΝΑΤΟ, δεν έχει κριθεί ακόμα. Η Τουρκία τους κατηγορεί για απόπειρα καταλύσεως του συντάγματος, απόπειρα καταλύσεως του κοινοβουλίου, αρπαγή του ελικοπτέρου και απόπειρα κατά της ζωής του προέδρου Ερντογάν. Ο καθηγητής του ποινικού δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Χρ. Μυλωνόπουλος εξήγησε στην εισαγγελία, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ότι τα αδικήματα της καταλύσεως του τουρκικού συντάγματος, αλλά και της καταλύσεως του κοινοβουλίου δεν αποτελούν ημεδαπά δημόσια αγαθά. Για τα δύο αυτά, εξήγησε, «δεν χωρεί έκδοση». Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την κ. Σταυρούλα Τομαρά, συνήγορο των «8», δεν «χωρεί έκδοση» και για στρατιωτικά αδικήματα με βάση συμφωνία των δύο πλευρών που έχει ηλικία 50 ετών.
Τέλος να σημειωθεί ότι τυπικά το τουρκικό αίτημα δεν έχει ακόμα υποβληθεί, καθώς η ελληνική πλευρά το έχει επιστρέψει στις τουρκικές αρχές από τα τέλη Αυγούστου, ζητώντας να «εξειδικευθεί και να επισυναφθούν οι διατάξεις με τις οποίες ζητείται να εκδοθούν». Ακόμα οι τουρκικές αρχές «χρωστάνε» φωτογραφίες και αποτυπώματα των εκζητουμένων.
Κρίσιμο ζήτημα είναι ότι το ελληνικό ΥΠΕΞ θα πρέπει να διαβιβάσει το τουρκικό αίτημα στο υπουργείο Δικαιοσύνης και ο υπουργός Δικαιοσύνης να το στείλει στις δικαστικές αρχές, αφού πρώτα κρίνει ότι το τουρκικό αίτημα είναι τυπικά εντάξει.
Καθημερινή
