Σε μείζον ζήτημα τείνει να εξελιχθεί η υπόθεση της έκδοσης των οκτώ τούρκων στρατιωτικών που κατηγορούνται ότι συμμετείχαν στο αποτυχημένο πραξικόπημα του περασμένου Ιουλίου. Τους τελευταίους μήνες, η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν δείχνει να απομακρύνεται σταθερά από τις αρχές αυτού που αποκαλούμε φιλελεύθερη δημοκρατία και κράτος δικαίου. Οι άνευ προηγουμένου διώξεις που ακολούθησαν το πραξικόπημα, οι όλο και εντεινόμενες επιθέσεις απέναντι στα ΜΜΕ της χώρας, οι προγραφές και το κυνήγι «μαγισσών» ενάντια στους φερόμενους ως υποστηρικτές του κινήματος Γκιουλέν συνεχίζεται με αμείωτη ένταση.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα καλείται να αποφασίσει εάν θα εκδώσει τους τούρκους στρατιωτικούς σε μια χώρα για την οποία πληθαίνουν οι καταγγελίες για παραβίαση δικαιωμάτων, κακομεταχείριση και βασανισμούς κατηγορουμένων για συμμετοχή στο πραξικόπημα και για τρομοκρατία. Χαρακτηριστικό της κατάστασης που επικρατεί στην γείτονα χώρα είναι το ντοκιμαντέρ του BBC που περιγράφει με μελανά χρώματα τα όσα συμβαίνουν στην Τουρκία. Οι περιγραφές των βασανιστηρίων που μεταφέρει το BBC είναι εξαιρετικά σκληρές και περιλαμβάνουν από ανηλεείς ξυλοδαρμούς μέχρι σκηνές βιασμού των κατηγορουμένων για συμμετοχή στο πραξικόπημα.
Σε αντίστοιχες καταγγελίες έχουν προχωρήσει και διεθνείς οργανώσεις όπως η Human Rights Watch αλλά και η Διεθνής Αμνηστία. Σημειώνεται ακόμη ότι και η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην τελευταία έκθεσή της, αναφέρθηκε σε σοβαρή οπισθοδρόμηση της γείτονος στα θέματα προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στα παραπάνω θα πρέπει βεβαίως να προστεθεί και η απειλή για επαναφορά της θανατικής ποινής, μια απειλή που ο πρόεδρος Ερντογάν περιφέρει άλλοτε ως απειλή και άλλοτε ως υπόσχεση για πολιτικές, και όχι μόνο, σκοπιμότητες.
Καταγγελίες για βασανισμούς και παραβιάσεις δικαιωμάτων
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του BBC, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Νοέμβριο, όσοι κατηγορούνται από τις τουρκικές αρχές για συμμετοχή στο πραξικόπημα, καθώς και άλλοι που κατηγορούνται για τρομοκρατία, υφίστανται πολλές φορές κακοποίηση, ακόμη και αποτρόπαια βασανιστήρια.
Στο ντοκιμαντέρ του δημοσιογράφου του βρετανικού δικτύου Mark Lowen, η δικηγόρος στρατιωτικών αξιωματούχων που κατηγορούνται για επιθέσεις με F16 κατά του τουρκικού κοινοβουλίου και άλλων κρατικών κτιρίων, όπως επίσης και για τη διαταγή για πυρ από άρματα μάχης κατά πολιτών, περιγράφει και δείχνει σκληρές εικόνες από καταγγελλόμενα βασανιστήρια των πελατών της. Όπως προσθέτει, οι συναντήσεις με τους κρατούμενους πελάτες της γίνονται υπό την επίβλεψη και συχνά παρέμβαση φυλάκων, με αποτέλεσμα αυτοί να φοβούνται να μιλήσουν για όσα υφίστανται.
Το BBC αναφέρεται σε έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας που σημειώνει ότι «αξιόπιστες αναφορές» μιλούν για υποβολή κρατουμένων σε «ξυλοδαρμούς και βασανισμό, συμπεριλαμβανομένων βιασμών». Το βρετανικό δίκτυο αναφέρει πως έχει λάβει μαρτυρίες περί βασανιστηρίων όχι μόνο από υπόπτους υποκινητές του πραξικοπήματος, αλλά και από ανθρώπους που ενεπλάκησαν στην εκκαθάριση που επιχειρεί η κυβέρνηση με την κατηγορία της υποστήριξης της τρομοκρατίας, όπως Κούρδοι και αριστεροί.
Οι περιγραφές των βασανιστηρίων που μεταφέρει το BBC είναι εξαιρετικά γλαφυρές και σκληρές και περιλαμβάνουν σκηνές βιασμού. Ο ανταποκριτής αναφέρεται μεταξύ άλλων και στα τραύματα γιου βουλευτή του κουρδικού κόμματος HDP που επίσης έχει βρεθεί στο στόχαστρο των αρχών. Ο Τσιχάντ Σαατσιόγλου μιλά για συνεχή και ανηλεή ξυλοδαρμό του από την αστυνομία, που τον έχει αφήσει μεταξύ άλλων με σπασμένους σπονδύλους.
Σημειώνεται ότι η τουρκική κυβέρνηση αρνήθηκε να προβεί σε σχόλιο για τις καταγγελίες του BBC.
Παραβιάσεις Δικαιωμάτων και οπισθοδρόμηση
Σε αντίστοιχες καταγγελίες έχει προχωρήσει και η οργάνωση Human Rights Watch στην έκθεσή της με τίτλο «A Blank Check-Turkey’s Post-Coup Suspension of Safeguards Against Torture». Στην έκθεση, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Οκτώβριο, η οργάνωση ανέφερε, μεταξύ άλλων, πως «η κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης δεν δίνει σε καμία κυβέρνηση λευκή επιταγή να ακυρώσει το Δίκαιο». Η Human Rights Watch μιλά για «λευκή επιταγή» προς τις δυνάμεις καταστολής και τις διωκτικές αρχές ώστε «να βασανίζουν κρατουμένους και να τους κακομεταχειρίζονται κατά το δοκούν». Και καταγγέλλει ότι επικρατεί ένα «γενικευμένο κλίμα τρόμου», που επηρεάζει ακόμη και δικηγόρους και ακτιβιστές, οι οποίοι φοβούνται ότι θα είναι οι επόμενοι που θα οδηγηθούν στα κρατητήρια.
Σημειώνεται ότι τον περασμένο Νοέμβριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άσκησε δριμεία κριτική στην Τουρκία για την οπισθοδρόμηση της σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις, όπως η ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος, η ελευθερία των ΜΜΕ και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Τα δικαστικά παράδοξα μιας υπόθεσης
Την προηγούμενη εβδομάδα, οι δικαστικές αρχές της Ελλάδας και ειδικότερα το Συμβούλιο Εφετών της Αθήνας εκλήθη να αποφασίσει για το θέμα των 8 τούρκων στρατιωτικών που κατηγορούνται για συμμετοχή στο πραξικόπημα του Ιουλίου. Το Συμβούλιο εξέδωσε τρεις αντιφατικές μεταξύ τους αποφάσεις αναφορικά με την έκδοση των οκτώ.
Κρίνοντας την υπόθεση των πρώτων τριών από τους οκτώ, στις 5 Δεκεμβρίου, το δικαστήριο αποφάσισε την μη έκδοσή τους στην Τουρκία, δεχόμενο τα επιχειρήματα που προέβαλαν ενώπιον της ελληνικής Δικαιοσύνης. Ειδικότερα, οι τρεις υποστήριξαν ότι αν ικανοποιηθεί το αίτημα των τουρκικών αρχών κινδυνεύει η ζωή και η ασφάλειά τους, ενώ προσέθεσαν ότι είναι βέβαιον πως θα υποστούν βασανιστήρια και αντιμετώπιση που δεν συνάδει με τη νομιμότητα.
Την επόμενη ημέρα, ωστόσο, το ίδιο δικαστήριο, με διαφορετική όμως σύνθεση, αποφάσισε την έκδοση τριών άλλων από τους πέντε στρατιωτικούς. Και μία ημέρα μετά, το ίδιο Συμβούλιο έκρινε την υπόθεση των τελευταίων δύο στρατιωτικών, απορρίπτοντας το αίτημα έκδοσης.
Τα δικαστικά παράδοξα όμως δεν σταματούν εδώ. Μετά τις αντιφατικές κρίσεις του Συμβουλίου Εφετών, ο προϊστάμενος της εισαγγελίας Εφετών άσκησε έφεση κατά των αποφάσεων περί μη έκδοσης και έτσι το ζήτημα παραπέμπεται να κριθεί τελειωτικά από το Άρειο Πάγο.
Οι αγορεύσεις των εισαγγελέων
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει πάντως η τοποθέτηση της αρμόδιας εισαγγελέως στο πλαίσιο της κρίσης των υπόθεσης των πρώτων τριών τούρκων στρατιωτικών, η οποία ήταν «καταπέλτης» κατά της Άγκυρας.
Ειδικότερα, αναφερόμενη στο τουρκικό αίτημα έκδοσης η εισαγγελέας ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «δεν υπάρχουν τα απαραίτητα έγγραφα, έκθεση αξιοποίνων πράξεων, και χρειαζόμαστε κάθε πληροφορία. Δεν εκδίδονται πρόσωπα για πολιτικούς λόγους. Δικαίωμα του κατηγορούμενου να πληροφορηθεί ακριβώς γιατί εκζητείται».
Αναφέρθηκε ακόμη στο δικαίωμα στη ζωή και στην απαγόρευση των βασανιστηρίων. Επίσης, επικαλέστηκε αποφάσεις του Αρείου Πάγου που αποφάνθηκε κατά της έκδοσης ατόμων που κινδύνευε η ζωή τους αν εκδίδονταν στην Τουρκία,.
«Μας ζητήθηκε να εκδώσουμε οκτώ Τούρκους με την κατηγορία ότι συμμετείχαν στην κατάλυση πολιτεύματος και κοινοβουλίου και σε απόπειρα ανθρωποκτονίας. Το αίτημα ήταν αόριστο. Και η ελληνική δικαιοσύνη ζήτησε διευκρινίσεις. Πράγματι τα έγγραφα ήρθαν, πλην όμως, δεν αναφέρονται σε συγκεκριμένα περιστατικά και πράξεις που να αναφέρουν τι ακριβώς έκαναν και με ποιον , ποια ήταν η μορφή της συμμετοχής τους. Υπάρχει σαφής παραβίαση της αρχής της ειδικότητας, υπάρχει κίνδυνος σε περίπτωση έκδοσής τους να τους αποδοθούν στην Τουρκία και άλλες πράξεις. Υπάρχει βάσιμος φόβος να απειληθεί η σωματική τους ακεραιότητα. Γεγονός που αποδεικνύεται τόσο από αυτά που μας είπαν οι ίδιοι όσο και από αυτά που υπέστησαν όσοι είναι πολιτικά αντίθετοι από όσα πρεσβεύει η σημερινή (τουρκική) κυβέρνηση» επισήμανε.
Όπως τόνισε, η εισαγγελική λειτουργός, «είδαμε εικόνες ανθρώπων μόνο με τα εσώρουχα στοιβαγμένους σε γήπεδα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σταμάτησε τη διαπραγμάτευση με την Τουρκία για την ένταξη στην ΕΕ κρίνοντας ότι υπάρχει έλλειμμα δημοκρατίας. Ήδη, όπως μας είπαν τα μέλη των οικογενειών τους υφίστανται πιέσεις, εκδιώχθηκαν από τις δουλειές τους, τους πήραν τα διαβατήρια. Ο φόβος τους για επιδείνωση της θέσης τους αν εκδοθούν στην Τουρκία είναι βάσιμος. Να μην γίνει δεκτό το αίτημα για την έκδοσή τους».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η αγόρευση του εισαγγελέως της έδρας στην συνεδρίαση του Συμβουλίου Εφετών για την υπόθεση των δύο τελευταίων τούρκων στρατιωτικών.
Ο εισαγγελικός λειτουργός, αφού αναφέρθηκε στη δημοκρατική παράδοση της Ελλάδας σε αντιδιαστολή με ό,τι συμβαίνει στην Τουρκία, οπού, όπως είπε, καταπατώνται τα ανθρώπινα δικαιώματα, κάλεσε τους δικαστές να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων ορθώνοντας το ανάστημά τους.
«Εσείς είστε δικαστές. Όχι διπλωμάτες και πρέπει να ακούσετε τη συνείδηση σας» είπε και χαρακτήρισε αόριστο το αίτημα των Τουρκικών Αρχών.
thetoc.gr
