Μετά από πολυήμερες διαπραγματεύσεις, οι 198 συμμετέχουσες χώρες στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP28) κατέληξαν σήμερα σε ένα κείμενο συμφωνίας το οποίο καλεί σε μετάβαση προς την εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων.
Είναι μάλιστα η πρώτη φορά που μια τέτοιου είδους συμφωνία θέτει στο στόχαστρο τους βασικότερους «ενόχους» για την υπερθέρμανση του πλανήτη, όπως αναφέρει η Washington Post.
Ηδη από την έναρξη της συνεδρίασης της ολομέλειας για το κλείσιμο της διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα, οι αντιπρόσωποι υιοθέτησαν την απόφαση που είχαν προετοιμάσει τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, γεγονός που προκάλεσε παρατεταμένα χειροκροτήματα σε πανηγυρική ατμόσφαιρα.
Οπως αναφέρει το BBC, η συμφωνία επιτεύχθηκε γρήγορα στη σημερινή συνάντηση, δεδομένων των μαραθώνιων διαπραγματεύσεων του περασμένου μήνα και των διαφωνιών που προηγήθηκαν.
Η συμφωνία που εγκρίθηκε στο Ντουμπάι έπειτα από δύο εβδομάδες σκληρών διαπραγματεύσεων έχει στόχο να στείλει ένα ηχηρό μήνυμα στους επενδυτές και αυτούς που χαράσσουν πολιτική ότι ο κόσμος είναι τώρα ενωμένος στην βούληση να διαρρήξει τους δεσμούς του με τα ορυκτά καύσιμα, κάτι το οποίο οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν ως την «τελευταία βάσιμη ελπίδα» για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος της κλιματικής καταστροφής.
«Ιστορική συμφωνία»
Σε δηλώσεις του αμέσως μετά την έγκριση του κειμένου, ο πρόεδρος της COP28, σουλτάνος Αλ Τζάμπερ δήλωσε ότι πρόκειται για ιστορική απόφαση ώστε να επιταχυνθεί η κλιματική δράση.
«Υπάρχει διατύπωση για τα ορυκτά καύσιμα στην τελική μας συμφωνία για πρώτη φορά» τόνισε, υπό το παρατεταμένο χειροκροτήμα.
«Εχουμε εργαστεί πολύ σκληρά για να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τους ανθρώπους μας και τον πλανήτη μας», τόνισε.
«Οφείλουμε να είμαστε υπερήφανοι γι’αυτήν την ιστορική επιτυχία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η χώρα μου, είναι υπερήφανα για τον ρόλο τους στην επίτευξή της», πρόσθεσε.
«Φεύγουμε από το Ντουμπάι με ψηλά το κεφάλι», συνέχισε, ενώ διευκρίνισε ότι οι σχεδόν 200 χώρες που μετείχαν στη διάσκεψη ενέκριναν ένα «ιστορικό πακέτο» μέτρων που προσφέρουν ένα «ρωμαλέο σχέδιο» για να συνεχίσει να είναι εφικτός ο στόχος της συγκράτησης της ανόδου της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.
«Ιστορικό» είχε χαρακτηρίσει νωρίτερα το σχέδιο συμφωνίας και ο υπουργός Κλίματος της Δανίας Νταν Γιόργκενσεν.
Από την πλευρά του, ο Νορβηγός υπουργός Εξωτερικών Εσπεν Μπαρτ Εϊντε δήλωσε πως «είναι η πρώτη φορά που ο κόσμος ενώνεται γύρω από ένα τόσο σαφές κείμενο για την ανάγκη να απομακρυνθούμε από τα ορυκτά καύσιμα. Ηταν ο ελέφαντας στο δωμάτιο. Επιτέλους τον αντιμετωπίζουμε κατά πρόσωπο».
Οι διαφωνίες για την επιλογή λέξεων
Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, έκανε επίσης λόγο για «ιστορική στιγμή» στο Ντουμπάι, τονίζοντας ότι είναι σαφές πως η δέσμευση για μετάβαση προς την εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων αποτελεί τεράστιο επίτευγμα, παρ’ όλο που «πάρα πολλοί άνθρωποι» θα επιθυμούσαν διαφορετική επιλογή λέξεων.
Περισότερες από 100 χώρες άσκησαν έντονες πιέσεις για πιο σκληρή γλώσσα στην συμφωνία της COP28 που να αναφέρεται σε «σταδιακή κατάργηση» της χρήσης πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, αλλά προσέκρουσαν στην ισχυρή αντίθεση του υπό την Σαουδική Αραβία οργανισμού πετρελαιοεξαγωγικών χωρών OPEC, ο οποίος επιχειρηματολογούσε ότι ο κόσμος μπορεί να μειώσει τις εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου χωρίς να αποφύγει συγκεκριμένα καύσιμα.
Η μάχη αυτή ήταν που οδήγησε στην παράταση της διάσκεψης ως σήμερα.
Οι στόχοι της συμφωνίας και η αλλαγή – «κλειδί»
Μετά την επίτευξη της συμφωνίας αυτής, οι χώρες αναλαμβάνουν την ευθύνη για την τήρησή της μέσω εθνικών πολιτικών και επενδύσεων.
Η συμφωνία καλεί για «μετάβαση προς την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα στα ενεργειακά συστήματα με έναν δίκαιο, οργανωμένο και ισότιμο τρόπο (…) ώστε να επιτευχθούν καθαρά μηδενικές (εκπομπές) ως το 2050 σε συμφωνία με την επιστήμη».
Επίσης ζητεί τριπλασιασμό των δυνατοτήτων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παγκοσμίως ως το 2030, επιταχύνοντας τις προσπάθειες για τη μείωση του άνθρακα και επιταχύνοντας τεχνολογίες, όπως η δέσμευση και η αποθήκευση άνθρακα, η οποία μπορεί να «καθαρίσει» βιομηχανίες που είναι δύσκολο να απαλλαγούν από τον άνθρακα.
Η επιλογή των λέξεων στο κείμενο της συμφωνίας έχει ιδιαίτερη σημασία. Υπενθυμίζεται ότι το κείμενο που είχε περουσιάσει χθες τα ξημερώματα o Αλ Τζαμπέρ δεν φάνηκε να ικανοποιεί πολλές χώρες, καθώς –παρά τις διάφορες σημαντικές διακηρύξεις– απέφευγε τη σκληρή γλώσσα για περιορισμό στην παγκόσμια εξόρυξη καυσίμων.
Ειδικότερα, το προηγούμενο προσχέδιο ανέφερε ότι οι χώρες «θα μπορούσαν» να λάβουν κρίσιμα μέτρα για να μειώσουν την παραγωγή και την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων. Το νέο κείμενο «καλεί» τα έθνη να προβούν σε τέτοιες ενέργειες.
Υπενθυμίζεται ότι, πριν ακόμη από την έναρξη των διαβουλεύσεων στις 30 Νοεμβρίου, πολλοί είχαν αποκαλέσει την COP28 μια «τελευταία ευκαιρία» ώστε να επιτευχθεί ο περιορισμός της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, κάτι που αποτελεί στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού.
Με πληροφορίες από BBC, Reuters, Washington Post, AFP
