Σημαντικά μειωμένη είναι η ποσότητα του αίματος που προσφέρουν οι Ελληνες. Οι ανάγκες καλύπτονται οριακά, χάρη στο αίμα που ζητούν τα νοσοκομεία από τους συγγενείς και το φιλικό περιβάλλον των ασθενών που πρόκειται να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.
Τα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ) δείχνουν μια σταθερή πτωτική τάση στην προσφορά αίματος τα τελευταία χρόνια.
Το 2013 προσφέρθηκαν σχεδόν 39.000 λιγότερες μονάδες αίματος σε σύγκριση με το 2012, ενώ εκτιμάται ότι η πτωτική τάση θα συνεχιστεί και το 2014. Σε μεγάλα δημόσια νοσοκομεία καταγράφεται μείωση-ρεκόρ, όπως στο «Αγία Σοφία», όπου συλλέχθηκε κατά 73,5% λιγότερο αίμα.
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, καλώντας τους εθελοντές να μην ξεχνούν να δίνουν αίμα για τους πάσχοντες συνανθρώπους. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Χρήστος Πρωτόπαπας σχολίασε στο «Εθνος» ότι στην εποχή της κρίσης πρέπει να δείχνουμε αυξημένη αλληλεγγύη και αλτρουισμό:
«Παρατηρούμε μια συνεχή μείωση της εθελοντικής προσφοράς αίματος, η οποία οφείλεται και στην απουσία ενημερωτικής εκστρατείας από την πλευρά της πολιτείας», αναφέρει ο κ. Πρωτόπαπας, για να σημειώσει:
«Δυστυχώς, η κρίση δεν αύξησε την αλληλεγγύη. Βλέπουμε ότι σε μεγάλα νοσοκομεία της Αττικής, το 70% του αίματος συλλέγεται από συγγενείς και φίλους των ασθενών και μόλις το 30% από εθελοντές αιμοδότες. Στην καλύτερη περίπτωση, η αναλογία εθελοντικής και αιμοδοσίας για συγγενικό πρόσωπο είναι 50-50. Η κατάσταση είναι καλύτερη στα νοσοκομεία της περιφέρειας».
Ενδεικτικό είναι το στοιχείο ότι στο νοσοκομείο Αττικόν το αίμα που συγκεντρώθηκε το 2013 από συγγενείς ήταν σχεδόν διπλάσιο από εκείνο που προσέφεραν εθελοντές (5.502 μονάδες έναντι 2.997).
Παρόμοια είναι η εικόνα στα νοσοκομεία «Γ. Γεννηματάς» (11.542 μονάδες έναντι 10.878 των εθελοντών), Ασκληπιείο Βούλας (5.984 έναντι 5.784), Θριάσιο (3.204 έναντι 2.102), Κρατικό Νίκαιας (12.227 έναντι 10.129) και Τζάνειο (10.420 έναντι 8.311).
ημαντικά καλύτερη είναι η κατάσταση σε νοσηλευτικά ιδρύματα εκτός Αττικής, όπως το ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης όπου το αίμα που προσέφεραν οι εθελοντές ήταν σχεδόν διπλάσιο από εκείνο των συγγενών (15.400 των εθελοντών έναντι 8.777).
Αυξημένη ευαισθησία καταγράφεται στα νοσοκομεία «Αγιος Ανδρέας» της Πάτρας (7.215 οι εθελοντές και 3.304 οι συγγενείς) και «Αγιος Παύλος» της Θεσσαλονίκης (9.774 έναντι 2.807).
Ρεκόρ εθελοντικής προσφοράς, πάντως, έχει το «Αγία Σοφία», όπου οι αιμοδότες έδωσαν 13.639 μονάδες έναντι μόλις 1.608 μονάδων που προσέφεραν οι συγγενείς. Στο ίδιο νοσοκομείο υπάρχει, ωστόσο, και αρνητική επίδοση, καθώς εμφανίζεται σημαντική μείωση στην προσφορά αίματος σε σχέση με το 2012.
Σύμφωνα με τους ειδικούς του ΕΚΕΑ, αίμα μπορούν να προσφέρουν όσοι είναι μεταξύ 18 και 65 ετών. Προϋπόθεση είναι ο αιμοδότης να ζυγίζει πάνω από 50 κιλά και να είναι υγιής. Το αίμα από έναν άρρωστο άνθρωπο ή κάποιον που παίρνει φάρμακα μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες γι’ αυτόν που θα το πάρει.
Δεν μπορούν να δώσουν αίμα όσοι είχαν στο παρελθόν ίκτερο ή ηπατίτιδα, κάποια μορφή καρκίνου, καρδιοπάθειας, επιληψία ή κάποια αιμορραγική διαταραχή. Από την αιμοδοσία εξαιρούνται άνθρωποι με συμπεριφορές υψηλού κινδύνου, όπως η λήψη ουσιών, πολλαπλοί ερωτικοί σύντροφοι, τατουάζ ή πίρσινγκ που έγιναν τους τελευταίους έξι μήνες.
Σε ισχύ έως τον Σεπτέμβριο
Προς Εθνικό Μητρώο Εθελοντών Αιμοδοτών
Στη δημιουργία νέου τύπου ταυτότητας αιμοδότη προχωρεί το υπουργείο Υγείας, με την εφαρμογή του Εθνικού Μητρώου
Εθελοντών Αιμοδοτών. Στο μητρώο καταγράφονται τα στοιχεία του αιμοδότη και όλες οι αιμοδοσίες που έχει κάνει. Περιέχεται το πλήρες ιστορικό του και το πόσες φορές έχουν απορριφθεί ως ακατάλληλες μονάδες αίματος που έχει προσφέρει.
Το σύστημα, που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ έως τον Σεπτέμβριο, παρέχει στις υπηρεσίες αιμοδοσίας τη δυνατότητα να παρακολουθούν τα αποθέματα σε όλες τις μονάδες. Με πρόσφατη εγκύκλιό του, ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας Λεωνίδας Γρηγοράκος ζητά από τις διοικήσεις των νοσοκομείων να υποβάλουν αίτηση στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για λήψη ή ανανέωση άδειας τήρησης ευαίσθητων δεδομένων.
Οι υπηρεσίες αιμοδοσίας πρέπει να ολοκληρώσουν άμεσα την εγγραφή τους στο μητρώο και να πιστοποιήσουν τους συλλόγους – ομάδες εθελοντών με τις οποίες συνεργάζεται. Τα νοσοκομεία θα παραλάβουν ειδικό εξοπλισμό από το Εθνικό Δίκτυο Ερευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ) και να διασυνδεθούν με το μητρώο.
Σε περίπτωση που η υπηρεσία αιμοδοσίας νοσοκομείου διαθέτει τοπικό μηχανογραφικό σύστημα, θα υπάρξει διασύνδεσή του με το κεντρικό. Η Ομοσπονδία αιμοδοτών συμφωνεί με τη λειτουργία του μητρώου, με τον όρο ότι οι εθελοντές αιμοδότες θα διατηρήσουν τα σημερινά τους δικαιώματα, όπως τη χρήση ποσοτήτων αίματος όταν τις χρειαστεί κάποιο συγγενικό τους πρόσωπο.
΄Εθνος
