Μεγάλο θέμα έχει προκύψει γιά τήν νήσο Πάτμο, όπου εκπονήθηκαν δασικοί χάρτες, πού περιλαμβάνουν ολόκληρη τήν Πάτμο, εκτός τών, εντός οικισμού ακινήτων. Σέ μεγάλη περιπέτεια μπαίνουν οι κάτοικοι τής Πάτμου, όπου μέ τήν δημιουργία τών άνω χαρτών είναι υποχρεωμένοι νά προσφύγουν σέ ενστάσεις αρκετών δεκάδων ευρώ ώστε νά υπερασπίσουν τήν ακίνητη περιουσία τους. Εξ άλλου μετά τήν εκπόνηση τών άνω χαρτών, η αξία τών ακινήτων μειώνεται στό ελάχιστο, η οικονομική ζώνη τών αγοραπωλησιών τών ακινήτων νεκρώνει καί εξαφανίζεται, επιφέροντας επί πλέον ανεργία Σέ εργαζόμενους πού ασχολούνται μέ τά ακίνητα καί τήν οικοδομή.
Νά σημειωθεί ότι οι άνω χάρτες είναι αυθαίρετοι επειδή οι υπηρεσίες πού συνέβαλλαν γιά τήν εκπόνηση τους, κατήργησαν αυθαίρετα: α] τό υπ. αριθμ. 621/1.8.2001 ΦΕΚ (τεύχος τέταρτο) περί ΖΟΕ, χωρίς τούτο νά ακυρωθεί ή τροποποιηθεί καί β] τό ιδιοκτησιακό καθεστώς πού ισχύει νομοθετημένο διαχρονικά.
ΖΩΝΕΣ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ [ΖΟΕ] ΣΤΗΝ ΝΗΣΟ ΠΑΤΜΟ ΚΑΙ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΥΤΗΣ.
1] ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ ΚΑΙ ΖΟΕ
Από τό έτος 1993 περίπου, φαίνεται ότι η νήσος Πάτμος άρχισε νά απασχολεί ενδελεχώς τήν Αρχαιολογική υπηρεσία Δωδεκανήσου, αλλά καί τό Υπουργείο περιβάλλοντος.
Ετσι κατά τό έτος 1995 περίπου, θεσπίζονται από τόν τότε υπουργό πολιτισμού οι αρχαιολογικές ζώνες στήν Πάτμο ενώ κατά τό έτος 2001 εκδόθηκε διάταγμα περί «Καθορισμού Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου, κατωτάτου ορίου κατάτμησης καί λοιπών όρων καί περιορισμού δόμησης στήν εκτός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου καί εκτός ορίων οικισμών προϋφισταμένων τού έτους 1923 περιοχή Δήμου Πάτμου (νήσου Πάτμου Ν. Δωδεκανήσου).
Ως εκ τούτου, δημοσιεύθηκε τό υπ. αριθμ. 621/1.8.2001 ΦΕΚ (τεύχος τέταρτο) σύμφωνα μέ τό οποίο εκτός τών σχετικών διατάξεων πού αναφέρονται σ΄ αυτό (Αρθρο 29 (παρ.1) τού ν 1337/1983, όπως τροποποιήθηκε, αθρ. 25 παρ.5 τού ν. 2508/1997, τού άρθρου 29Α τού ν. 1558/1985 προστιθεμένου καί τού άρθρου 27 τού ν 2081/1992 (Α΄154), όπως αντικαταστάθηκε…, τήν υπ. αριθμ. Δ17α/10/30/φ.2.2.1/23.5.2000 απόφαση τού Πρωθυπουργού καί τού Υπουργού, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας καί δημοσίων Εργων….) ελήφθησαν καί οι αποφάσεις τών παρακάτω αναφερομένων Υπηρεσιών καί Υπουργείων, ήτοι:
α] Η υπ. αριθμ. 28457/1972 (Β΄847) απόφαση τού Υπουργού Πολιτισμού.
β] Τά 1982/5.6.1991 καί 2338/3.8.1992 έγγραφα τής ΚΒ Εφορείας Προιστορικών καί Κλασσικών ΑρχαιοτήτωνΔωδ/σου.
γ] Τό 5235571/26.6.1992 έγγραφο τού Ε.Ο.Τ.
δ] Τό 80445/7.7.1992 έγγραφο τού Υπουργείου Γεωργίας καί τό σχετικό πρακτικό τής Ε.Ν.Ε.Δωδ/σου.
ε] Τό Τ.Υ. 2707/3.7.1992 έγγραφο τής Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών Νομαρχίας δωδ/σου.
στ] Τό 8203/16.9.1992 έγγραφο τής Διεύθυνσης πολεοδομικού Σχεδιασμού.
ζ] Τήν ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ29/18909/343/15.4.1993 απόφαση τού Υπουργού Πολιτισμού.
η] Τίς 73/1992, 53/1993, 70/1993 καί 3/1998 γνωμοδοτήσεις τού δημοτικού συμβουλίου Πάτμου.
θ] Τήν 1/συν.3η/9.6.1993 γνωμοδότηση τού Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού καί Περιβαλλοντος τού Ν. Δωδ/σου.
ι] Τήν 121/1998 γνωμοδότηση τού Κεντρικού Συμβουλίου Χωροταξίας, Οικισμού καί Περιβαλλοντος.
κ] Τίς 495/1999 καί 159/2001 γνωμοδοτήσεις τού Συμβουλίου Επικρατείας, μέ πρόταση τού Υφυπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας καί Δημοσίων Εργων.
Μετά ταυτα, οι ΖΟΕ, από τό έτος 2001 μέχρι σήμερα, άρχισαν νά εφαρμόζονται εκ μέρους τού πολεοδομικού γραφείου Καλύμνου, γιά τήν έκδοση οικοδομικών αδειών, σέ ακίνητα εκτός οικισμού, στή νήσο Πάτμο καί βεβαίως μεταξύ αυτών καί οι αρχαιολογικές ζώνες.
Τούτο σημαίνει ότι η Δασική Υπηρεσία Δωδεκανήσου, πού εδρεύει στή Ρόδου καμία δουλειά δέν είχε νά αναμειγνύεται μέ τά ακίνητα τής Πάτμου, ούτε βεβαίως τό υπουργείο περιβάλλοντος, αλλά καί τό υπουργείο πολιτισμού, διά τής αρχαιολογικής υπηρεσίας, δεδομένου ότι αποφάσισαν, γνωμοδότησαν καί δέχθηκαν τήν δημιουργία ΖΟΕ καί πρός τούτο εκδόθηκε καί τό υπ. αριθμ. 621/1.8.2001 ΦΕΚ συμπεριλαμβανομένων βεβαίως καί τών αρχαιολογικών ζωνών.
Ομως τό πολεοδομικό γραφείο Καλύμνου, γιά τήν έκδοση πολεοδομικών αδειών, όπως εκπροσωπείται, αναζητούσε πάντα καί τήν άδεια τής άνω δασικής υπηρεσίας, η οποία αρχικά, δέν έφερνε καθόλου προσκόμματα γιά τόν χαρακτηρισμό τών ακινήτων, αλλά μετά τήν πάροδο κάποιων ετών, άρχισε νά αναμειγνύεται ενεργά στά εκτός οικισμού ακίνητα τής Πάτμου, χαρακτηριζόντας τα, άλλα ως δασικά καί άλλα ως μή, μέ καταλυτική επέμβασή στήν έκδοση οικοδομικών αδειών, ακυρώνοντας επί τής ουσίας. τό άνω ΦΕΚ (621/2001) καί τίς ΖΟΕ πού θεσπίσθηκαν μέ αυτό.
Ανήκουστο θέμα, αλλά πρωτότυπα εφαρμόσιμο, όπου τό άνω πολεοδομικό γραφείο, εφαρμόζει μέχρι σήμερα, τίς ΖΟΕ γιά τήν έκδοση πολεοδομικών αδειών, τίς οποίες όμως μπορεί νά ακυρώσει κατά βούληση τό αρμόδιο γραφείο τής δασικής υπηρεσίας Δωδεκανήσου!!!!
Ομως τό θέμα δέν σταμάτησε μέχρι εκεί αλλά στή συνέχεια συντάχθηκαν καί εκδόθηκαν καί δασικοί χάρτες όπου περιλαμβάνουν ολόκληρο το νησί τής Πάτμου, εκτός τών οικισμών, ως δασικό!!!
Επομένως θά πρέπει νά ζητηθεί από τόν αρμόδιο Υπουργο, νά διατάξει τό πολεοδομικό γραφείο Καλύμνου καί τήν Δασική υπηρεσία Δωδ/σου, νά πάψουν νά καταπατούν τίς διατάξεις περί ΖΟΕ στήν νήσο Πάτμο καί νά απομακρυνθεί η άνω Δασική Υπηρεσία από τίς ΖΟΕ τής άνω νήσου.
Επίσης νά ακυρωθούν μέ διαταγή τού αρμόδιου Υπουργού οι δασικοί χάρτες πού αφορούν τά εκτός οικισμού ακίνητα, περιλαμβανόμενα στίς άνω ΖΟΕ στή άνω νήσο, δεδομένου ότι η σύνταξη τους, έγινε χωρίς νά ληφθεί υπ όψει τό άνω ΦΕΚ 621/1.8.2001 περί ΖΟΕ καί μέ εντελώς λανθασμένα δεδομένα καί αυθαίρετα.
2] ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΝΗΣΟΥ ΠΑΤΜΟΥ
Ομως, είναι γνωστό, ότι η νήσος Πάτμος δέν ανήκει στό Ελληνικό Δημόσιο καί ουδέποτε ανήκε. Αυθαίρετα δέ καί μή λαμβανομένου υπ. όψει τού ιδιοκτησιακού καθεστώτος τής νήσου, η δασική υπηρεσία διά των εκπροσώπων της, προσπάθησε νά αγνοήσει τούτο καί νά προσαρτήσει ολόκληρη τήν νήσο στήν ιδιοκτησία τού ελληνικού δημοσίου, χαρακτηρίζοντας τά ακίνητά της ως δασικά, επιβαλλόμενη αρχικά στίς, πρός έκδοση, πολεοδομικές άδειες.
Πρός τούτο καί η αναφορά στό ιδιοκτησιακό καθεστώς της νήσου, όπως παρακάτω:
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΠΑΤΜΟΥ
ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΙ ΤΙΤΛΟΙ
ΒΥΖΑΝΤΙΟ
ΤΙΤΛΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΩΝ
1] Η Διαθήκη ΤΟΥ ΟΣΙΟY ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ.
Διά τής Διαθήκης τού ΟΣΙΟΥ, όπου από τό απόσπασμα εκ τής υποτυπώσεως «ΤΟΥ ΟΣΙΟY ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ» εν έτει 1091, φαίνεται νά μεταβιβάζεται στήν άνω ΜΟΝΗ, η κυριότητα τών νήσων ΠΑΤΜΟΥ, ΑΡΚΙΩΝ καί ΛΕΙΨΩ καί περιοχών τινών εν ΛΕΡΩ.
2] Οι Χρυσόβουλοι λόγοι τών Βυζαντινών, Αυτοκρατόρων: δηλαδή, τού ΑΛΕΞΙΟΥ Α΄ ΚΟΜΝΗΝΟΥ, τού ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ Β΄ τού ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ καί ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ Γ΄ τού ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ:
α) Διά τού χρυσοβούλου λόγου, τού ΑΛΕΞΙΟΥ Α΄ τού ΚΟΜΝΗΝΟΥ, έν έτει 1088, εδωρήθη η Πάτμος μετά πάσης περιοχής καί διακρατήσεως είς τόν ιδρυτή τής ΜΟΝΗΣ τής ΠΑΤΜΟΥ, Οσιο Χριστόδουλο τόν Λατρηνό.
β) Διά τού χρυσοβούλου λόγου, τού ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ Β΄ τού ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ, έν έτει 1292, χορηγείται είς τήν άνω ΜΟΝΗ, η ΠΑΤΜΟΣ κατά τήν καθόλου δεσποτεία και κυριότητα………..αλλά καί τά περί αυτήν δύο νησίδια τό τής ΛΕΙΨΟΥΣ καί τό ΑΓΑΘΟΝΗΣΙΟΝ……….
γ) Διά τού χρυσοβούλου λόγου, τού ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ Γ΄ τού ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ έν έτει 1329, έγινε αποδεκτός ο άνω χρυσόβουλος λόγος τού ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ Β΄ τού ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ, ως πρός τήν καθόλου δεσποτεία καί κυριότητα τής ΜΟΝΗΣ ………..επί τά περί τής Πάτμου δύο νησίδια τό τής ΛΕΙΨΟΥΣ καί τό ΑΓΑΘΟΝΗΣΙΟΝ.
Νά σημειωθεί ότι σύμφωνα μέ τήν υπ. αριθμ. 22/1955 απόφαση τού Εφετείου Δωδ/ου: «Ο χρυσόβουλος λόγος τού Αλέξιου Κομνηνού, θεωρείται ότι δέν χρήζει μεταγραφής, πού απαιτείται η υπό τού άρθρου 2137 ΙΑΚ 1865, διότι αι διατάξεις τών άρθρων 1932 καί 1942 τού ίδιου Κώδικος δέν έχουν εφαρμογή επί τών πράξεων αι οποίαι έχουσι αποκτήσει βεβαίαν χρονολογία πρό τής θέσεως εν ισχύει τού άνω Κώδικος, κατά τό άρθρο 32 παρ. 1 τών μεταβατικών διατάξεων τού ρηθέντος Κώδικος καί άρθρο 225 μεταβατικών διατάξεων τού ΙΑΚ 1942».
ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ
ΠΡΟΝΟΜΙΑ [ΒΕΡΑΤΙΑ] ΠΑΡΑΧΩΡΗΘΕΝΤΑ ΥΠΟ ΤΟΥ ΜΩΑΜΕΘ ΤΟΥ ΠΟΡΘΗΤΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΤΑ ΤΑΥΤΑ ΣΟΥΛΤΑΝΩΝ.
«Η εν λόγω ιδιοκτησία τής Ι. Μ. Πάτμου προήλθε:
Εκ δωρεάς τού Αλέξιου Κομνηνού πρός τόν μοναχό ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟ καί ανεγνωρίσθη διά τών παραχωρηθέντων προνομίων τή Εκκλησία υπό τού Μωάμεθ τού Πορθητού καί τών μετά ταύτα Σουλτάνων, οίτινες διά βερατίων παραχωρουμένων είς εκάστον Πατριάρχη, ανεγνώριζον τά αρχήθεν προνόμια τη Εκκλησία.
Υπό τήν έννοια ταύτη, ορθώς εγένετο δεκτό νομολογιακώς, ότι τά, εν Πάτμω, δωρηθέντα κτήματα είναι καθαράς, ιδιοκτησίας μούλκ, εφ ων δέν έσχε εφαρμογής ο περί γαιών νόμος τής Οθωμανικής αυτοκρατορίας, τής τοιαύτης κυριότητος αναγνωρισθείσης υπό τού άρθρου 5, τού Οθωμανικού Αστικού Κώδικα, ως θεμελειωθείσης καί επί τών εισαχθέντων εν Δωδ/σω Ιταλικών Αστικών Κωδίκων («Θεοδωρόπουλος: Το ισχύον εν ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΩ ΔΙΚΑΙΩ» σελ. 105).
ΙΤΑΛΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ
Τό ιδιοκτησιακό καθεστώς στά Δωδεκάνησα, διατηρήθηκε επί ιταλικής κατοχής, όπως καί επί τουρκοκρατίας.
Τό ιταλικό κράτος, θέλοντας νά διατηρήσει τήν ομαλή λειτουργία τής δημόσιας διοίκησης, κατοχύρωνε σταδιακά τό ιδιοκτησιακό καθεστώς τής κάθε νήσου, μέ τήν σύσταση κτηματολογικών γραφείων.
Ετσι η άνω μονή διατήρησε:
α] τήν κυριότητα της, εφ όλων τών ακινήτων της, πού είχαν χαρακτηριστεί ως μούλκ επί τουρκοκρατίας (κατά τό άρθρο 237 Ιταλικού Αστικού Κώδικα τού 1865, σέ συνδυασμό πρός τό άρθρο 252 τών μεταβατικών δ/ξεων τού ΙΑΚ 1942, σύμφωνα μέ τίς οποίες, η εν λόγω μονή ενεμήθη τά ως άνω ακίνητα επί δεκαετία συνεχώς καί καλή τή πίστει από τής ενάρξεως τής ισχύος τού ρηθέντος ΙΑΚ 1865 εν Δωδ/σω, ήτοι από 1ης Ιανουαρίου 1932 (Κυβερνητικό διάταγμα 200/1931) καί
β] τήν διηνεκή εξουσίαση [τεσσαρούφ] επί τών δημοσίων γαιών, μέχρι τής Ενσωματώσεως.
ΣΥΝΘΗΚΗ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ
Μέ τό άρθρο 1 τού παραρτήματος ΧΙV τής από 10/2/1947 συνθήκης Ειρήνης τών Παρισίων, πού συνήφθη μεταξύ τών συνασπισμένων συμμαχικών δυνάμεων καί τής Ιταλίας η οποία κυρώθηκε μέ τό υπ. αρ. 423/1947 Ν.Δ/μα, ορίστηκε ότι όλη η κινητή καί ακίνητη περιουσία επί τού εκχωρουμένου από τήν Ιταλία εδάφους, πού ανήκε στό Ιταλικό κράτος, στούς οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α), στά Ν.Π.Δ.Δ. στίς εταιρείες καί σωματεία δημόσιας ιδιοκτησίας, στό φασιστικό κόμμα η στίς οργανώσεις του, περιήλθε στό ελληνικό δημόσιο.
2] Σημαντική τομή απετέλεσαν η εισαγωγή στά Δωδεκάνησα, τού Ν 510/1947, μέ τό άρθρο 2 παρ.1 στοιχείο α, πού ίσχυσε από τήν δημοσίευσή του, στήν εφημερίδα τής Κυβερνήσεως (30.12.1947) καί τό άρθρο 14 αυτού, ο ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ, ο ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ τού Α. Κ. καί τό ΝΔ 7/10.5.1945.
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΟΥ 1975
Μέ τό Σύνταγμα τού 1975 η άνω ιδιόκτητη κτηματική περιουσία τής άνω μονής, κατά τό έτος 1975, κατοχυρώθηκε καί συνταγματικά μέ τό άρθρο 18 παρ.8 τού Συντάγματος τού ιδίου έτους.
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΝΣΚ
Μέ τήν υπ. αριθμ. 142/1979 γνωμοδότηση τού ΝΣΚ η άνω μονή χαρακτηρίζεται Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ)
ΕΠΟΜΕΝΩΣ
Σύμφωνα μέ τά άνω προεκτεθέντα, προκύπτει ότι:
Μέ τό άρθρο 1 τού παραρτήματος ΧΙV τής από 10/2/1947 συνθήκης Ειρήνης τών Παρισίων, στό ελληνικό δημόσιο, παραχωρήθηκαν συγκεκριμένες ιδιοκτησίες, δηλ. η ακίνητη περιουσία επί τού εκχωρουμένου από τήν Ιταλία εδάφους, πού ανήκε στό Ιταλικό κράτος, στούς οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α), στά Ν.Π.Δ.Δ. στίς εταιρείες καί σωματεία δημόσιας ιδιοκτησίας, στό φασιστικό κόμμα η στίς οργανώσεις του.
Δηλαδή από τήν προαναφερόμενη ακίνητη περιουσία, εξαιρέθηκαν:
Τά ιδιόκτητα ακίνητα τά οποία επί τουρκοκρατίας είχαν χαρακτηρισθεί μούλκ
δηλ. τά ακίνητα ελευθέρας κυριότητος, πλήρους καί τελείας ιδιοκτησίας κτήματα, ήτοι εκείνα επί τών οποίων οι ιδιώτες καί τά νομικά πρόσωπα, έχουσιν ιδίαν κάρπωσιν καί ελευθέραν διάθεσιν καί ως μούλκ δύνανται νά χαρακτηρισθούν καί ακίνητα ακαλλιέργητα, άγονα, η αποτελούμενα εκ δασών, αλσών η βοσκοτόπων (νομών) κ.λ.π. (ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ: Το ισχύον εν ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΩ ΔΙΚΑΙΩ παρ. 63)
Τά άνω ακίνητα, τά οποία είναι ιδιόκτητα, δέν περιήλθαν ποτέ στό ιταλικό δημόσιο καί μάλιστα υπόκειντο σέ δεκαπενταετή παραγραφή, σύμφωνα:
α] μέ τόν Οθωμανικό Α.Κ. (αρθρ.1660,1661) καί
β] μέ τό αρθρ. 63 τού κτηματολογικού κανονισμού Δωδ/σου, (ad hoc ΑΠ 1395/1996 ΕλλΔ/ση 38 {1977} σελ.1144).
Μετά ταύτα, περίτρανα προκύπτει ότι ιδιοκτήτρια ακινήτων μούλκ, στά οποία ανήκει εξ ολοκλήρου η νήσος Πάτμος, σύμφωνα μέ τό ρηθέν χρυσόβουλο, φέρεται νά είναι η εν Πάτμω, ιερά, μονή τού αγίου Ιωάννου τού Θεολόγου, τής οποίας τό Νομικό Πρόσωπο είναι Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ).
Α. ΚΑΡΔΑΣΗ
