ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ Του ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
Τη Δευτέρα 12 Μαΐου 2014 ολοκληρώθηκε με επιτυχία το 6ο Διεθνές Συνέδριο Μαμούθ και συγγενών μορφών (VIth International Conference on Mammoths and their Relatives), το οποίο συγκέντρωσε περισσότερους από 170 επιστήμονες από 23 διαφορετικές χώρες, από κάθε γωνιά του πλανήτη.
Το συνέδριο διοργανώθηκε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ε. Τσουκαλά) σε συνεργασία με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. (Καθηγητής Γεώργιος Θεοδώρου). Οι επιστημονικές παρουσιάσεις των σύνεδρων πραγματοποιήθηκαν σε αίθουσες των Γρεβενών και της Σιάτιστας.
Την έναρξη των συνεδριάσεων τίμησαν τόσο στα Γρεβενά όσο και στην Σιάτιστα με την παρουσία σου οι Δημοτικές αρχές με επικεφαλείς του Δημάρχους αλλά και εκπροσώπους της Περιφέρειας. Από το Πανεπιστήμιο Αθηνών παρουσιάστηκαν εργασίες για τις παλαιοντολογικές ανασκαφές Πικερμίου, τις παλαιοντολογικές ανασκαφές ελεφάντων στην Μεγαλόπολη, τις παλαιοντολογικές ανασκαφές στην Κύπρο αλλά και στην Τήλο με έμφαση στην πρόοδο του προγράμματος ΘΑΛΗΣ για τους τελευταίους ελέφαντες της Ευρώπης,
Το Σάββατο 10 Μαΐου ομάδα συνέδρων προερχόμενων από 23 χώρες και από όλες τις ηπείρους συμμετείχε στη μετασυνεδριακή εκδρομή που οργανώθηκε από τον Διευθυντή του Μουσείου Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας Καθηγητή Γεώργιο Θεοδώρου και περιλάμβανε στάσεις σε σημεία παγκοσμίου παλαιοντολογικού ενδιαφέροντος τόσο στο Πικέρμι Αττικής Αττική, όσο και στο Διεθνώς φημισμένο Σπήλαιο Χαρκαδιό Τήλου που φιλοξενεί τους τελευταίους ευρωπαϊκούς ελέφαντες, που ανήκουν στο είδος Εlephas tiliensis.
Οι περίπου 60 επιστήμονες, ειδικοί στην εξέλιξη των Προβοσκιδωτών, ξεκίνησαν τα ξημερώματα του Σαββάτου από τα Γρεβενά και μετά από μία σύντομη στάση στα Μετέωρα, έφτασαν στο Μουσείο Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου ξεναγήθηκαν στους παλαιοντολογικούς θησαυρούς που διαφυλάττει το Μουσείο από τον Καθηγητή Στρωματογραφίας- Παλαιοντολογίας και Διευθυντή του Μουσείου κ. Γ. Θεοδώρου. Τους Συνέδρους καλωσόρισε στο Μουσείο και ο Πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος Καθηγητής Νικόλαος Βούλγαρης.
Ακολούθησε δεξίωση στο χώρο του Μουσείου και κατόπιν οι σύνεδροι επισκέφθηκαν την Μόνιμη Έκθεση απολιθωμάτων Πικερμίου που στεγάζεται στο κτίριο της πρώην Δημοτικής Κοινότητας Πικερμίου. Τους συνέδρους υποδέχτηκε στο τοπικό Μουσείο με κεράσματα η πρώην Αντιδήμαρχος Ραφήνας – Πικερμίου κ. Ηλέκτρα Παπαδημητρίου και καθώς και η Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Πικερμίου κ. Α. Ξηντάρα.
Οι σύνεδροι εντυπωσιάστηκαν τόσο με την έκθεση όσο και με την παλαιοντολογική θέση στο ρέμα Βαλανάρη, όπου ώρα της ξενάγησης ομάδα του Πανεπιστημίου Αθηνών αποκάλυπτε παλαιοντολογικά ευρήματα με την καθοδήγηση του Λέκτορα Σωκράτη Ρουσιάκη ό οποίος και ενημέρωσε αναλυτικά τους Συνέδρους για την πλούσια πανίδα της περιοχής.
Ο Καθηγητής Γεώργιος Θεοδώρου αναφέρθηκε στις ιδιαιτέρως στην προσπάθεια των επιστημόνων να προστατεύσουν και να αναδείξουν τον παλαιοντολογικό Θησαυρό Πικερμίου και την περιοχή ανασκαφών. Είναι χαρακτηριστικό ότι από την κήρυξη τους Πικερμίου ως τόπου ιδιαίτερου κάλους και επιστημονικής αξίας από την Υπουργό Μελίνα Μερκούρη το 1984 δεν είχε γίνει απολύτως τίποτα μέχρι την επανεκκίνηση των ανασκαφών από τον Καθ. Γ. Θεοδώρου και την έκθεση το 2008-2010, εργασίες όμως αυτές δεν χρηματοδοτήθηκαν εκ νέου μετά το 2010.
Πολλοί εκ των συνέδρων ήταν εμφανώς συγκινημένοι καθώς είχαν τη δυνατότητα να δουν από κοντά μία από τις σημαντικότερες παλαιοντολογικές θέσεις παγκοσμίως με κρίσιμο ρόλο στην εξέλιξη του θεωρητικού υποβάθρου της Παλαιοντολογίας και με σημαντικά ευρήματα που κοσμούν δεκάδες Μουσεία σε όλο τον κόσμο.
Κατόπιν οι σύνεδροι επισκέφτηκαν τη Ραφήνα όπου τους υποδέχτηκε ο πρώην Πρόεδρος της Πικερμίου κ. Αθανάσιος Αδαμόπουλος επί της Προεδρίας του οποίου και με ομόφωνη υποστήριξη του ΔΣ της πρώην Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής και του πρώην Νομάρχη κου Λεωνίδα Κουρή έγινε δυνατή τότε τόσο η διενέργεια ανασκαφών από το 2008 – μέχρι και το 2010 όσο και δημιουργία του εκθεσιακού χώρου.
Ο Καθηγητής Γεώργιος Θεοδώρου στις ξεναγήσεις του τόνισε ιδιαιτέρως την ανησυχία μια και η ανασκαφική ομάδα δεν είχε καμιά υποστήριξη μετά τις ανασκαφές του 2010 ενώ είναι διάχυτος και ο φόβος για την τύχη των προστατευόμενων ζωνών στο Πικέρμι αλλά και την τύχη του τοπικού Μουσείου που έμεινε επί σειρά ετών κλειστό.
Τέλος η ομάδα επιστημόνων μεταφέρθηκε στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος με προορισμό τη Ρόδο, όπου και διανυκτέρευσε.
Την επόμενη ημέρα οι σύνεδροι ταξίδευσαν παρά την απουσία πλοίων της γραμμής με νοικιασμένο σκάφος στην ακριτική Τήλο, με σκοπό να επισκεφτούν τις παλαιοντολογικές θέσεις του νησιού και ιδιαίτερα το σπήλαιο Χαρκαδιό που διατηρεί απολιθώματα 75 και πλέον νάνων ελεφάντων του είδους E. tiliensis, του τελευταίου ελέφαντα που έζησε επί Ευρωπαϊκού εδάφους. Τους συνέδρους καλωσόρισε στο νησί Δήμαρχος Μαρία Καμμά.
Η ξενάγησή τους ξεκίνησε με επίσκεψη σε παλαιοντολογική θέση που διατηρεί απολιθώματα ελαφιών, όπου τους ξενάγησε ο Δρ. Δημήτριος Μιχαηλίδης ακολούθησε ξενάγηση από τον Καθηγητή Γεώργιο Θεοδώρου στην ιστορική έκθεση των νάνων ελεφάντων που στεγάζεται στο Μεγάλο Χωριό από το 1994 και επίσκεψη στην παράκτια θέση Άγιος Αντώνιος όπου έχουν αποκαλυφθεί ανθρωπολογικά ευρήματα το 1971.
Το απόγευμα οι σύνεδροι ξεναγήθηκαν στον Νέο ενημερωτικό σταθμό των ευρημάτων του σπηλαίου Χαρκαδιό, αλλά και στο ίδιο το σπήλαιο Χαρκαδιό από τον Καθηγητή κ. Γ. Θεοδώρου όπου και είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά απολιθώματα ελεφάντων. Στην Τήλο οι ανασκαφές τα τελευταία 25 χρόνια στηρίζονται από την Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής.
Κατόπιν στο ανοικτό θέατρο του σπηλαίου Χαρκαδιό οι λιγοστοί ακρίτες υποδέχτηκαν τους συνέδρους με τοπικούς χορούς και τους κέρασαν παραδοσιακά γλυκά που έφτιαξαν οι γυναίκες του Νησιού.
Η Δήμαρχος Τήλου κ. Μαρία Καμμά απεύθυνε χαιρετισμό. Χαιρετισμούς απεύθυνε τόσο ο Καθηγητής Γεώργιος Θεοδώρου επίτιμος Δημότης Τήλου όσο και ο Δρ. Αθανάσιος Αθανασίου της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας του ΥΠ. Πολιτισμού ενώ αποδόθηκε τιμητική διάκριση ύστερα από ομόφωνες αποφάσεις του Τομέα Ιστορικής Γεωλογίας Παλαιοντολογίας αλλά και του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος στον αείμνηστο Καθηγητή Νικόλαο
Συμεωνίδη για το ερευνητικό του έργο στο σπήλαιο Χαρκαδιό, στον αείμνηστο Δήμαρχο Τήλου Αναστάσιο Αλιφέρη για τη στήριξή του στο ερευνητικό έργο του σπηλαίου Χαρκαδιό, στους Δημάρχους Τήλου κκ Γ. Καμμά και Μ. Χατζημάρκο για τη στήριξή τους στο ερευνητικό έργο του σπηλαίου Χαρκαδιό και στον δημότη Τήλου κ. Γ. Χατζημανώλη για τη συμβολή του στην ανακάλυψη των θησαυρών του σπηλαίου.
Ακλούθησαν ομιλίες από τον Καθηγητή Γ. Θεοδώρου «Σπήλαιο Χαρκαδίο Ερωτήματα και Προτάσεις για το Μέλλον» αλλά και την MSc. Βασιλική Μητσοπουλου που πραγματοποίησε αναφορά στο ερευνητικό πρόγραμμα ΘΑΛΗΣ που αποτελεί ένα πανίσχυρο εργαλείο για την παρουσίαση του Elephas tiliensis ευρύ κοινό.
Το πρόγραμμα αυτό πραγματοποιείται με ευθύνη του ΕΜΠ και επιστημονικό υπεύθυνο τον Καθηγητή Χ. Προβατίδη ενώ τα παλαιοντολογικά θεάματα υλοποιούνται από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και την ομάδα του Καθηγητή Γεώργιου Θεοδώρου.
Στο πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν επίσης καθηγητές του Τμήματος Βιολογίας του ΕΚΠΑ αλλά και της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών. Το Επιχειρησιακό αυτό Πρόγραμμα για την εκπαίδευση και δια Βίου Μάθηση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης συχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα.
Από επιστημονική άποψη η επιτυχία του είναι πλέον δεδομένη καθώς ήδη έχουν πραγματοποιηθεί σχεδόν 10 επιστημονικές ανακοινώσεις στην Ελλάδα, στην Τουρκία και την Αμερική και ουσιαστικά απομένει μόνον η έγκαιρη επίλυση των εγχώριων και εισαγόμενων γραφειοκρατικών δυσκολιών.
Από την πλευρά τους οι σύνεδροι με χαρά δέχτηκαν την τιμή να απονέμουν τις τιμητικές διακρίσεις σε ομιλία του ο Καθηγητής Παλαιοντολογίας του Ινστιτούτου Senckenberg της Γερμανίας κ. R. Kahlke αναφέρθηκε στη σημασία των παλαιοντολογικών θέσεων του Πικερμίου και του σπηλαίου Χαρκαδιό Τήλου.
Τόνισε πως η πολιτεία οφείλει να αναδείξει τις εν λόγω θέσεις ως περιοχές Παγκόσμιας Φυσικής Κληρονομιάς, να στηρίξει την έρευνα τους και να τις προστατεύσει προς όφελος των μελλοντικών γενεών των ανθρώπων όλου του κόσμου και όχι μόνων των Ελλήνων.
Το σύνολο των συνέδρων υπέγραψε διακήρυξη για την ανάδειξη και προστασία των παλαιοντολογικών θέσεων Πικερμίου και Τήλου αναγνωρίζοντας την κρίσιμη θέση στην οποία έχουν περιέλθει και ευελπιστώντας στην άμεση παρέμβαση της πολιτείας.
Με λύπη διαπίστωσαν πως η απουσία συστηματικής και επαρκούς στήριξης από τις αρχές οδηγεί στην καταστροφή και στην απαξίωση αυτών των παλαιοντολογικών θέσεων – μνημείων Παγκόσμιας φυσικής κληρονομιάς.
Τη Δευτέρα 12 Μαΐου, τελευταία ημέρα της μετασυνεδριακής εκδρομής, οι σύνεδροι γευμάτισαν στα Λιβάδια Τήλου και μεταφέρθηκαν στο Αεροδρόμιο της Ρόδου με προορισμό την Αθήνα και τις 5 ηπείρους.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
