Σε ένα «μυστικό σχέδιο της ΕΕ» σε περίπτωση ενός καταστροφικού Grexit αναφέρεται σε σημερινό του άρθρο το Bloomberg.
Το άρθρο, με αφορμή το νέο βιβλίο «The Last Bluff» («Η τελευταία μπλόφα») των Βικτώριας Δενδρινού και Ελένης Βαρβιτσιώτη κάνει λόγο για επίσημες προετοιμασίες για το ενδεχόμενο της καταστροφικής εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Βασισμένο σε 230 ώρες συνεντεύξεων «off the record» και σε απόρρητα και μη έγγραφα, η Ελένη Βαρβιτσιώτη, ανταποκρίτρια της Καθημερινής και του ΣΚΑΪ στις Βρυξέλλες και η Βικτώρια Δενδρινού που εργάζεται για το πρακτορείο Bloomberg στις Βρυξέλλες αποκαλύπτουν στο βιβλίο τους ένα μυστικό σχέδιο της Κομισιόν για τις καταστροφικές επιπτώσεις ενός Grexit με την κωδική ονομασία «Η προσχώρηση της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Μικρή ομάδα 10 οικονομολόγων και δικηγόρων της ΕΕ συγκεντρώθηκε στον 15ο όροφο του κτιρίου Charlemagne, το οικονομικό αρχηγείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες, και έσβησε το παλιό Σχέδιο Β σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις έπεφταν στο κενό και η Ελλάδα αθετούσε τη συμφωνία με τους δανειστές.
Μέσα στο σχέδιο υπήρχε και ένα κεφάλαιο με τίτλο «Managing Exit» το οποίο εξέταζε το αυστηρό κόστος ενός Grexit.
Τότε, η Ελλάδα όφειλε 342 δισ. ευρώ (387 δισ. Δολάρια σε τρέχοντα δολάρια) στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας , στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα , στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων καθώς και σε άλλες κυβερνήσεις και τράπεζες της ευρωζώνης.
Ένας πίνακας που υπολόγιζε λεπτομερώς την έκθεση κάθε χώρας της ζώνης του ευρώ, έδειχνε ότι στην περίπτωση της Ιταλίας το χρέος ήταν 63 δισ. ευρώ ή 4,1% του ΑΕΠ της, για τη Γερμανία, το ποσό ήταν πολύ μεγαλύτερο, ήτοι στα 92,8 δισ. ευρώ ή 3,4% του ΑΕΠ.
Η Σλοβενία είχε τη μεγαλύτερη έκθεση ως ποσοστό της οικονομίας της – στα 1,7 δισ. ευρώ, ή 6,7% του ΑΕΠ της.
Το κλειδί για την ακολουθία από μια κυβερνητική αδυναμία πληρωμής σε ένα Grexit ήταν η πλήρης εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από τον μηχανισμό Emergency Liquidity Assistance (ELA).
Η έξοδος από το ευρώ
«Εάν η Ελλάδα εγκαταλείψει τη ζώνη του ευρώ, το πρώτο πράγμα που θα συμβεί θα είναι το νέο νόμισμα να μην είναι αξιόπιστο» αναφέρει μια πηγή.
«Κανείς δεν θα θέλει να κρατήσει αυτό το νόμισμα, έτσι σύντομα θα εισέλθει σε μια υποβάθμιση της υποτίμησης» συνεχίζει.
Αυτό σημαίνει ότι το νόμισμα θα έχανε την αξία του έναντι του ευρώ, μια πτώση που θα τροφοδοτούσε τον πληθωρισμό και με τη σειρά του την περαιτέρω αδυναμία του νομίσματος, συμπληρώνει.
Αυτό θα είχε σοβαρές συνέπειες για το ελληνικό χρέος, καθώς θα ήταν ακόμη εκφρασμένο σε ευρώ. Μια πιθανή άμεση υποτίμηση κατά 50% έναντι του ευρώ θα ενισχύσει άμεσα το λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ, ο οποίος τον Ιούνιο του 2015 ανερχόταν στο 180%.
Το Σχέδιο Β υπέθετε ότι, μόλις η Ελλάδα αθετήσει μια πληρωμή σε έναν πιστωτή όπως η ΕΚΤ, θα ήταν αδύνατο για το διοικητικό συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας να συνεχίσει να δέχεται τα ελληνικά κρατικά ομόλογα ως επαρκή εγγύηση.
Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ντόμινο γεγονοτων με τα οποία οι τράπεζες θα γίνονταν σχεδόν αμέσως αφερέγγυες και θα κατέρρεαν.
Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί αυτό θα ήταν να βρεθεί η ρευστότητα αλλού.
Όμως, εντός της ζώνης του ευρώ, οι ελληνικές τράπεζες δεν είχαν τις ίδιες επιλογές όπως σε ένα ανεξάρτητο νομισματικό σύστημα.
Θα έμειναν χωρίς ρευστότητα, διότι αυτή θα μπορούσε να προέλθει μόνο από το σύστημα του ευρώ – το οποίο από το σημείο εκείνο θα είχε κλείσει.
Αυτό σήμαινε ότι η χώρα θα έμενε μόνο με μια επιλογή για να αποφευχθεί η κατάρρευση των τραπεζών της.
Η Τράπεζα της Ελλάδος θα πρέπει να παράσχει ρευστότητα σε νέο νόμισμα – ουσιαστικά να βγει από τη ζώνη του ευρώ.
Αυτό δεν θα απαιτούσε εκτύπωση νέων χρημάτων αμέσως.
Το πρακτικό μέρος θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί μέσα σε λίγες ώρες, απαιτώντας απλώς από την κεντρική τράπεζα να αλλάξει τα συστήματα τεχνολογίας της πληροφορίας, ώστε να μετατρέψει τα ευρώ στους τραπεζικούς λογαριασμούς στο νέο της νόμισμα.
Σε μια τέτοια περίπτωση, πάντως το νόμισμα θα έχανε την αξία του έναντι του ευρώ, μια πτώση που θα τροφοδοτούσε τον πληθωρισμό και με τη σειρά του την περαιτέρω αδυναμία του νομίσματος.
Αυτό θα είχε σοβαρές συνέπειες για το ελληνικό χρέος, καθώς θα ήταν ακόμη εκφρασμένο σε ευρώ. Μια πιθανή άμεση υποτίμηση κατά 50% έναντι του ευρώ θα ενίσχυε άμεσα το λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ, ο οποίος τον Ιούνιο του 2015 ανερχόταν στο 180%.
Ο λόγος θα διπλασιαζόταν αμέσως στο 360% και πολύ σύντομα στο 500%, δεδομένων των επιπτώσεων στην οικονομία.
Αυτό σήμαινε ότι θα ήταν απαραίτητη μια «πολύ σημαντική αναδιάρθρωση του χρέους», ανέφερε το σχέδιο.
Το παράδοξο ήταν ότι το μόνο σίγουρο πράγμα για ένα Grexit θα ήταν ότι η χώρα θα χρειαζόταν αμέσως ένα άλλο σχέδιο διάσωσης.
Ήταν σχεδόν παράλογο, περνώντας από όλα αυτά τα προβλήματα για να αποφύγει μια διάσωση, μόνο για να εισέλθει σε μια κατάσταση όπου θα χρειαζόταν ένα άλλο σχέδιο. Αυτή είναι η ειρωνεία του όλου πράγματος», ανέφερε ένας άλλος από τους εμπλεκόμενους αξιωματούχους.
«Θα υπήρχε ένα bailout. Ίσως όχι αμέσως, επειδή η κυβέρνηση θα έλεγε όχι, αλλά πολύ σύντομα η πραγματικότητα θα τους είχε αναγκάσει.
Θα ήταν ο μόνος τρόπος για τη σταθεροποίηση του νομίσματος και για τον έλεγχο του πληθωρισμού».
Ενώ η ηλεκτρονική μετάβαση σε νέο νόμισμα θα μπορούσε να συμβεί μέσα σε λίγες ώρες, η μετατροπή σε ένα νέο φυσικό νόμισμα θα ήταν πολύ πιο περίπλοκη.
Το παράδοξο του bailout
Το παράδοξο ήταν ότι το μόνο σίγουρο πράγμα για ένα Grexit θα ήταν ότι η χώρα θα χρειαζόταν αμέσως ένα άλλο σχέδιο διάσωσης.
«Αυτή είναι η ειρωνεία του όλου πράγματος» αναφέρει μια άλλη πηγή.
«Όπου κι αν αναζητούσες λύση, υπήρχε ένα bailout. Ίσως όχι αμέσως, επειδή η κυβέρνηση θα έλεγε όχι, αλλά πολύ σύντομα η πραγματικότητα θα τους ανάγκαζε. Θα ήταν ο μόνος τρόπος για τη σταθεροποίηση του νομίσματος και για τον έλεγχο του πληθωρισμού».
