Τα πράγµατα στη θέση τους, τουλάχιστον από τη σκοπιά των θεσµών, ήλθε να βάλει χθες ο Κλάους Ρέγκλινγκ, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισµού Σταθερότητας (ESM), που είναι πλέον ο µεγαλύτερος πιστωτής της Ελλάδας. Στέλνοντας µηνύµατα προς πάσα κατεύθυνση και στον απόηχο της σκληρής κριτικής που δέχθηκε ο ίδιος προσωπικά από τον υπουργό Οικονοµικών κ. Τσακαλώτο, ο κ. Ρέγκλινγκ, µιλώντας χθες στο πλαίσιο της παρουσίασης της ετήσιας έκθεσης του ESM, εξέφρασε την ανησυχία των δανειστών στην Ευρωζώνη ότι τα µέτρα που προώθησε η κυβέρνηση θέτουν σε κίνδυνο τους στόχους που έχουν συµφωνηθεί.
Τάσσεται δε εµµέσως πλην σαφώς κατά της ακύρωσης του µέτρου για τη µείωση του αφορολόγητου, ενώ αφήνει αιχµές για την έλλειψη προηγούµενη συνεννόησης µε τους θεσµούς σχετικά µε τα µέτρα αλλά και τις πρόσφατες αλλαγές στον νόµο για το Υπερταµείο.
«Ανησυχούµε ότι τα δηµοσιονοµικά µέτραπου υιοθετήθηκαν τον περασµένο µήνα θέτουν σε κίνδυνο τον δηµοσιονοµικό στόχο για το πρωτογενές πλεόνασµα ύψους 3,5% του ΑΕΠ» δήλωσε, ενώ προσέθεσε πως τόσο ο ESM όσο και η Κοµισιόν είναι βέβαιοι για την ύπαρξη αυτού του κινδύνου, να υπάρξει δηλαδή απόκλιση από τον στόχο και µάλιστα σηµαντική.
Αξίζει να σηµειωθεί ότι και στη συνέντευξη ο κ. Ρέγκλινγκ επιχείρησε να περάσει το µήνυµα, σε αρκετά σηµεία, πως δεν υπάρχει απόσταση στις εκτιµήσεις του ESM µε την Κοµισιόν, η οποία, υπενθυµίζεται, προ ηµερών στην έκθεσή της έκανε λόγο για κίνδυνο απόκλισης έως και 2 δισ. ευρώ φέτος. Ο ίδιος έσπευσε να υπογραµµίσει πως έχει λάβει υπόψη την άποψη της ελληνικής κυβέρνησης ότι θα επιτύχει τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασµα 3,5% του ΑΕΠ φέτος, παρά την εφαρµογή των µέτρων ελάφρυνσης.
Οπως όµως τόνισε χαρακτηριστικά, «φυσικά, είµαστε στον Ιούνιο, αποµένουν ακόµη έξι µήνες (για να κλείσει το έτος) και εποµένως σήµερα µιλάµε για εκτιµήσεις. Οµως είµαστε αρκετά βέβαιοι µαζί µε την Κοµισιόν πως είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να χαθεί ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασµα και µάλιστα µε σηµαντική απόκλιση». ∆εν έλειψαν µάλιστα και οι αιχµές, µε τον κ. Ρέγκλινγκ να τονίζει πως «πηγή ανησυχίας είναι και το ότι η δέσµευση (της Ελλάδας) για συνεννόηση µε τους θεσµούς σχετικά µε σηµαντικά δηµοσιονοµικά µέτρα δεν τηρήθηκε… κάτι που αποτελεί σαφώς παραβίαση της διαδικασίας που έχει συµφωνηθεί».
«Εποµένως», ξεκαθάρισε, «θα επανέλθουµε σε όλα αυτά τα θέµατα µε τη νέα κυβέρνηση». «Θερµό» φθινόπωρο Το σκηνικό που έχει διαµορφωθεί «υπόσχεται» ένα θερµό φθινόπωρο στο πεδίο των διαπραγµατεύσεων µε τους θεσµούς για τον προϋπολογισµό του 2020, το προσχέδιο του οποίου πρέπει να «κλειδώσει» µέχρι την πρώτη ∆ευτέρα του Οκτωβρίου.
Καλά πληροφορηµένες πηγές σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κάνουν λόγο για µια απαιτητική διαπραγµάτευση, µε δεδοµένο ότι οι θεσµοί θεωρούν ότι υπάρχει κίνδυνος απόκλισης και από τον φετινό στόχο και είναι ανοιχτό το ενδεχόµενο να απαιτηθεί προσδιορισµός ισοδύναµων δηµοσιονοµικών µέτρων τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ. Στην ετήσια έκθεσή του ο ESM, χαρακτηρίζοντας ορόσηµο την έξοδο της Ελλάδας από το µνηµόνιο τον Αύγουστο του 2018, υπογραµµίζει την ανάγκη η Ελλάδα να τηρήσει τις δεσµεύσεις προκειµένου να ανακτήσει την εµπιστοσύνη των αγορών και να είναι διατηρήσιµη η βελτίωση που καταγράφει η ελληνική οικονοµία.
Προειδοποιεί πως παραµένουν εν ισχύ οι προκλήσεις για τη διατηρήσιµη ανάπτυξη, ενώ σχετικά µε την ακύρωση των µειώσεων στις συντάξεις τονίζει πως οι αυξηµένες δαπάνες, που προκύπτουν ως αποτέλεσµα αυτού, περιορίζουν το εύρος πολιτικών φιλικών προς την ανάπτυξη. Πρέπει να σηµειωθεί ότι η τελευταία εξόφληση στον ESM για τα δάνεια περίπου 200 δισ. ευρώ που έχει χορηγήσει στη χώρα δεν αναµένεται πριν από το 2070 και αυτό σηµαίνει ότι ο ESM είναι και θα παραµείνει µακροπρόθεσµος εταίρος της Ελλάδας, ενώ περαιτέρω µέτρα ελάφρυνσης του χρέους που έχουν αποφασιστεί και οδηγούν σε αξιοσηµείωτες εξοικονοµήσεις δαπανών, 13 δισ. ευρώ για το 2018, συνδέονται µε την τήρηση των δεσµεύσεων.
Σύµφωνα µε τον ESM:
- Τα δηµόσια οικονοµικά πρέπει να µείνουν σε βιώσιµη τροχιά, ενσωµατώνοντας περισσότερες πολιτικές προσανατολισµένες στην ανάπτυξη.
- Μεταρρυθµίσεις που είτε εφαρµόζονται ήδη είτε έχουν θεσµοθετηθεί, όπως για την αγορά εργασίας, τη µείωση των συντελεστών φόρου εισοδήµατος σε συνδυασµό µε τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης πρέπει να προφυλαχθούν και να µην αναστραφούν.
- Εάν προκύψουν δικαστικές αποφάσεις που θα ανατρέπουν µεταρρυθµίσεις, η δηµοσιονοµική επίπτωση θα πρέπει να καλυφθεί κυρίως µε µεταρρυθµίσεις στο ίδιο πεδίο.
- Απαιτούνται περαιτέρω διαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις για την αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας. Τέτοιου τύπου µεταρρυθµίσεις σε συνδυασµό µε ιδιωτικοποιήσεις και καλύτερη διαχείριση των δηµόσιων περιουσιακών στοιχείων είναι κρίσιµης σηµασίας για την προσέλκυση ξένων και εγχώριων επενδύσεων.
- Η Ελλάδα πρέπει να στηρίξει τις προσπάθειες των ελληνικών τραπεζών µε µια αποτελεσµατική στρατηγική µείωσης των κόκκινων δανείων και ένα βελτιωµένο νοµοθετικό πλαίσιο που θα βοηθήσει τις ελληνικές τράπεζες να αυξήσουν τις χορηγήσεις δανείων στην οικονοµία και να υποστηρίξουν την οικονοµική ανάκαµψη.
