Στην ιδιαίτερη σχέση που έχει αναπτυχθεί μεταξύ του Πανεπιστημίου Αιγαίου και της τοπικής κοινωνίας αναφέρεται σε συνέντευξή του στη «δ», ο καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας και πρώην αναπληρωτής πρύτανης, Σπύρος Συρόπουλος. «Είναι μία σχέση που ωρίμασε με τα χρόνια και πλέον μπορούμε να απολαύσουμε την συνέργεια μεταξύ τοπικής κοινωνίας και πανεπιστημίου», αναφέρει χαρακτηριστικά. Ο κ. Συρόπουλος μιλά για το πώς προσαρμόστηκε το πανεπιστήμιο στις έκτακτες συνθήκες λόγω του Covid-19 και την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, τονίζοντας ότι δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αντικατασταθεί από την τεχνολογία η δια ζώσης διδασκαλία.
Διαβάστε παρακάτω τη συνέντευξη του κ. Συρόπουλου αναλυτικά:
• Κύριε Συρόπουλε, θα ήθελα να ξεκινήσουμε με ένα σχόλιό σας για τις πανελλήνιες εξετάσεις που ξεκινούν αύριο… Πιστεύετε ότι λόγω του κορωνοϊού οι υποψήφιοι μαθητές θα προσέρθουν στα εξεταστικά κέντρα με μεγαλύτερο άγχος ή τουλάχιστον με μεγαλύτερη αγωνία;
Λόγω της πίεσης που υφίστανται ήδη οι μαθητές, θεωρώ ότι έχουν την τάση να απομονώνουν όλες τις άλλες στρεσογόνες αιτίες. Σίγουρα τους έχει επηρεάσει η πανδημία, όμως δεν τους έχει αποσπάσει από το στόχο τους. Δεν πιστεύω ότι έχει επιδράσει αρνητικά στην προετοιμασία των μαθητών και στην ψυχολογία τους η πανδημία. Ίσως πρακτικά να υπάρξουν κάποια προβλήματα λόγω των συνθηκών κάτω από τις οποίες θα κληθούν να εξετασθούν.
• Ποιες είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας στη διδασκαλία και στη διεξαγωγή της εξεταστικής του εαρινού εξαμήνου; Πώς προσαρμόστηκε το πανεπιστήμιο Αιγαίου στις νέες συνθήκες λόγω του κορωνοϊού και της καραντίνας;
Η καραντίνα επιβλήθηκε στην αρχή του εξαμήνου. Είχαν μεσολαβήσει τέσσερις με πέντε εβδομάδες μαθημάτων.
Κληθήκαμε να διαχειριστούμε μία ιδιαίτερη κατάσταση, όπως βέβαια και όλα τα πανεπιστήμια της χώρας. Είχαμε όμως ένα πλεονέκτημα. Λόγω της νησιωτικής φύσης του πανεπιστημίου, είχαμε αναπτύξει εδώ και πολύ καιρό ένα ικανό να αντεπεξέλθει δίκτυο και είχαμε συνηθίσει την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Ακόμη και διάφορα ζητήματα που αφορούν στη διοίκηση του πανεπιστημίου διεκπεραιώνονταν διαδικτυακά, μέσα από πιστοποιημένες πλατφόρμες.
Όλα τα μαθήματα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά έγιναν διαδικτυακά. Αξιοποιήσαμε λοιπόν τις πλατφόρμες που διαθέταμε και αναπτύξαμε καινούριες. Όχι απλά δεν χάθηκε το εξάμηνο, πραγματοποιήθηκε το 95% των μαθημάτων.
Η συμμετοχή των φοιτητών-τριών ήταν μεγάλη στην εξ αποστάσεως διδασκαλία. Ακόμη και μία συνεργασία στο πλαίσιο του προγράμματος “Παιδεία”, με φοιτητές από την Αμερική, συνεχίσθηκε διαδικτυακά.
Η απόφαση της συγκλήτου, ήταν η εξέταση των μαθημάτων να γίνει εξολοκλήρου διαδικτυακά με ιδιαίτερες προβλέψεις για φοιτητές-τριες που δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν. Εξασφαλίσαμε ότι όλοι είχαν πρόσβαση σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ικανούς να αντεπεξέλθουν στις τεχνικές δυσκολίες της εξέτασης…
Οι εξετάσεις ξεκίνησαν ήδη και τα πρώτα αποτελέσματα ήταν θετικά. Οφείλουμε βέβαια να πούμε ότι η υπηρεσία τεχνικής υποστήριξης του πανεπιστημίου μας κατέβαλε υπεράνθρωπες προσπάθειες. Πίσω από τις υπηρεσίες υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι νυχθημερόν ήταν παρόντες και παρούσες για να εξασφαλίζουν την απρόσκοπτη λειτουργία.
• Μετά το πρώτο αυτό… τεστ, πιστεύετε ότι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση θα μπορούσε να εφαρμόζεται περισσότερο από τα πανεπιστήμια; Γενικότερα, τα ψηφιακά εργαλεία, πιστεύετε ότι μπορούν να καταλάβουν μελλοντικά περισσότερο χώρο στην ανώτερη/ανώτατη εκπαίδευση;
Μέτρον άριστον… Θεωρώ ως καθηγητής ότι τίποτε δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη σχέση του εκπαιδευόμενου με τον εκπαιδευτή στην τάξη.
Η αμεσότητα που χρειάζεται το μάθημα, δεν μπορεί να υπάρξει μέσα από μία κάμερα. Είναι αναγκαίο μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας η διαπροσωπική επαφή (εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενου).
Και είναι εντελώς διαφορετικό να μιλά ο εκπαιδευτής επί τρεις ώρες συνεχόμενα σε μία οθόνη βλέποντας μόνο ονόματα απέναντί του… γιατί συνήθως οι φοιτητές-τριες επιλέγουν να μην έχουν ανοιχτές τις κάμερες των ηλεκτρονικών τους υπολογιστών… Την έχουμε δοκιμάσει την τεχνολογία. Όπως είπα και πριν, σε ένα πανεπιστήμιο σαν το δικό μας, είναι αναγκαία.
Σίγουρα, θα δώσουμε περισσότερη έμφαση στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση για πάρα πολλούς λόγους. Γενικότερα μιλώντας, θα πρέπει να προσέξουμε όμως να μη γίνει το πανεπιστήμιο, ένα κακώς νοούμενο ηλεκτρονικό πανεπιστήμιο.
Δεν είναι αυτή η αποστολή του πανεπιστημίου. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την τεχνολογία για να διευκολύνουμε τους φοιτητές και τις φοιτήτριές μας. Εάν π.χ. ένα μάθημα είναι απαραίτητο και υπάρχει καθηγητής που το διδάσκει σε άλλο νησί, θα μπορούσε να προσφέρεται διαδικτυακά.
Ήδη έχουν ξεκινήσει να καταγράφονται μαθήματα… Έχουν βιντεοσκοπηθεί μαθήματα τα οποία αναρτώνται σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες, ώστε σε περίπτωση που κάποιος δεν μπορεί να βρίσκεται στη Ρόδο για τους όποιους λόγους, να έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει τις διαλέξεις και να μη χάνει μαθήματα. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να υποκαταστήσει η διδασκαλία αυτή την ζωντανή διαδικασία της τάξης.
• Θα ήθελα το σχόλιό σας για την τηλεκπαίδευση στα δημοτικά σχολεία, στα γυμνάσια και στα λύκεια. Πιστεύετε ότι θα μπορούσε να εφαρμοστεί επιτυχώς σε αυτές τις βαθμίδες εκπαίδευσης;
Σίγουρα υπάρχουν πολλοί πιο ειδικοί να απαντήσουν για την πρωτοβάθμια ή τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Εδικά όμως στην περίπτωση της πρωτοβάθμιας, είναι σημαντική η ικανότητα της διαχείρισης των παιδιών από το δάσκαλο. Αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω του διαδικτύου.
Ο δάσκαλος δεν καλείται να μεταδώσει μόνο γνώσεις… αλλά τη σμίλευση της κοινωνικής πλευράς του μαθήματος. Τα παιδιά θα πρέπει να βρίσκονται όλα μαζί, πρέπει να λειτουργούν σε ομάδες. Με λίγα λόγια δεν θα ήμουν υπέρ της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, τουλάχιστον στο δημοτικό.
• Ποιες είναι αλήθεια οι σχέσεις της τοπικής κοινωνίας με το πανεπιστήμιο και αντίστροφα; Υπάρχει αλληλεπίδραση;
Όπως συμβαίνει γενικότερα στις σχέσεις των ανθρώπων, έτσι και η σχέση της τοπικής κοινωνίας της Ρόδου και του ακαδημαϊκού ιδρύματος ήταν διστακτική στην αρχή. Σε κάθε σχέση, προσπαθείς αρχικά να καταλάβεις ποιος είναι ο άλλος που έχεις απέναντί σου. Έτσι και το πανεπιστήμιο προσπάθησε να αντιληφθεί τους ρυθμούς, τις απαιτήσεις της τοπικής κοινωνίας.
Αλλά και η τοπική κοινωνία έπρεπε να συνειδητοποιήσει σταδιακά τι σημαίνει να έχει ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα στους κόλπους της. Και μπορεί να ήταν επιφυλακτική και διστακτική και αν ήταν η σχέση αυτή στο ξεκίνημά της, τα τελευταία χρόνια έχουν αρθεί αυτές οι αναστολές εκατέρωθεν. Το πανεπιστήμιο απέδειξε με ένα σωρό τρόπους, ότι δεν είναι ένα ελιτίστικο απομακρυσμένο κομμάτι της κοινωνίας.
Αυτούς τους τρόπους είχα μάλιστα τη χαρά να παρουσιάσω σε ένα συνέδριο που οργάνωσε η Διεύθυνση Εκπαίδευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης. Παρουσίασα τη Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών στη Ρόδο ως παράδειγμα ένταξης του Πανεπιστημίου στην τοπική κοινωνία με ένα σωρό δράσεις που υποδεικνύουν το ουσιαστικό ενδιαφέρον και την ανάγκη του πανεπιστημίου να αφουγκραστεί την τοπική κοινωνία…
Τέτοιες δράσεις είναι π.χ. οι ανοιχτές διαλέξεις, η συμμετοχή σε προγράμματα και έρευνες που αφορούν στη λειτουργία της τοπικής κοινωνίας, η υποδοχή κοινωνικών φορέων, ομάδων, οργανισμών στις εγκαταστάσεις του πανεπιστημίου, η ανταπόκριση σε ουσιαστικά προβλήματα όπως το μεταναστευτικό, ή η κάλυψη των αναγκών αιμοδοσίας.
Το πανεπιστήμιο απέδειξε ότι δεν είναι απλά πάροχος και πιστοποιητής γνώσεων, αλλά είναι και διαμορφωτής του χαρακτήρα της τοπικής κοινωνίας και σίγουρα θα συνεχίσει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της.
Η τοπική κοινωνία έδειξε από την άλλη να ανταποκρίνεται σε αυτό το άνοιγμα. Αυτό το διαπιστώσαμε από την ουσιαστική στήριξη που είχαμε σε ηθικό και οικονομικό επίπεδο από την Περιφέρεια και το Δήμο αλλά και από την θερμή ανταπόκριση του κόσμου σε ό,τι κάνουμε, είτε πρόκειται για ενημερωτική εκδήλωση είτε για την επιστημονική συμβολή των μελών του πανεπιστημίου σε έρευνες, επιστημονικά συμβούλια, σε συλλόγους και όπου αλλού μπορούν να προσφέρουν. Είναι μία σχέση που ωρίμασε με τα χρόνια και πλέον μπορούμε να απολαύσουμε την συνέργεια μεταξύ τοπικής κοινωνίας και πανεπιστημίου.
• Διευθύνετε ένα από τα…δημοφιλέστερα προγράμματα σπουδών του πανεπιστημίου και του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών. Το συγκεκριμένο ΠΜΣ όπως και τα υπόλοιπα, απευθύνεται στην τοπική κοινωνία ή πέρα από τα όρια αυτής;
Θα έλεγα ότι τα μεταπτυχιακά προγράμματα είναι ένα κομμάτι της εξωστρέφειας του πανεπιστημίου μας…
Προσωπικά έχω τη χαρά να διευθύνω το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών με τίτλο «Αρχαίο Θέατρο: Εκπαιδευτικές και Φιλολογικές Προσεγγίσεις». Απευθύνεται στην τοπική κοινωνία και εκτός αυτής, σε εκπαιδευτικούς και σε όσους ενδιαφέρονται για τον ελληνικό πολιτισμό αλλά και σε όσους προέρχονται από τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες.
Προβάλλει τις δυνατότητές της σχολής προς τα έξω και έχουμε πολλούς φοιτητές και φοιτήτριες από όλα τα μέρη της Ελλάδας.
Το ίδιο ισχύσει βεβαίως και για τα υπόλοιπα 10 μεταπτυχιακά που λειτουργούν στη σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών αυτή τη στιγμή. Είναι ο πέμπτος χρόνος λειτουργίας του και μέχρι στιγμής τα μηνύματα που λαμβάνουμε είναι αισιόδοξα.
Είναι ενθαρρυντικά τα αποτελέσματα που αποκομίζουμε τόσο οι διδάσκοντες όσο και οι διδασκόμενοι από τη συμμέτοχη μας σε αυτό.
Σπ. Συρόπουλος: «Πρέπει να προσέξουμε να μη γίνει το Πανεπιστήμιο ένα κακώς νοούμενο ηλεκτρονικό πανεπιστήμιο»
