«Εγινε λάθος με τον ΕΝΦΙΑ. Πρόκειται για μια αδικία η οποία θα διορθωθεί». Αυτό ανέφερε την περασμένη εβδομάδα ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης στον δήμαρχο και στους κατοίκους της Αστυπάλαιας, που αμφότεροι διαμαρτυρήθηκαν για τις υπερβολικές αντικειμενικές αξίες στα ακίνητα που διόγκωσαν τον ΕΝΦΙΑ. Οπως όλα δείχνουν, αυτή η δήλωση του πρωθυπουργού δεν ήταν μια προσπάθεια υπεκφυγής, αλλά αντίθετα οι οδηγίες που έχουν δοθεί στις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών είναι να εντοπιστούν όλες οι περιοχές όπου καταγράφονται στρεβλώσεις, προκειμένου να γίνει το απαραίτητο λίφτινγκ, ίσως όμως σε δεύτερο χρόνο.
Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν κάποιες λίγες περιπτώσεις όπου οι αξίες των ακινήτων δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Ηδη στο υπουργείο Οικονομικών έχουν ξεκινήσει την καταγραφή των περιοχών όπου οι αξίες, δηλαδή οι τιμές ζώνης, όχι απλώς πήραν την ανιούσα, αλλά διπλασιάστηκαν ή τριπλασιάστηκαν σε σχέση με τις προϋπάρχουσες.
Πηγές του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν στην «Κ» ότι «είμαστε στη φάση της διερεύνησης και αξιολόγησης όλων των περιπτώσεων που φαίνεται να υπάρχουν προβλήματα. Μετά την αξιολόγηση θα αποφασισθεί και ο τρόπος που θα γίνει η επανεκτίμηση των τιμών ζώνης».
Πάντως η αναπροσαρμογή των τιμών ζώνης σε όλη την επικράτεια που ολοκληρώθηκε το προηγούμενο έτος ήταν η πρώτη και ουσιαστικότερη μεταρρύθμιση που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια. Και αυτό καθώς μέχρι πρότινος η αύξηση και η μείωση των τιμών ζώνης ήταν αποτέλεσμα πολιτικών αποφάσεων, παρά το γεγονός ότι η συμφωνία της χώρας με τους θεσμούς προέβλεπε την εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές τιμές πώλησης των ακινήτων. Αυτό επιτεύχθηκε σε σημαντικό βαθμό με τις νέες αξίες που τέθηκαν σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2022. Ωστόσο, το έργο των εκτιμητών δεν ήταν πάντα εύκολο. Σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας –κυρίως σε ορεινούς όγκους– δεν υπήρχαν συμβόλαια για να μπορέσει ο πιστοποιημένος εκτιμητής να αποτυπώσει την πραγματική αξία του ακινήτου. Λαμβάνονταν υπόψη αγγελίες, αγοραπωλησίες σε όμορες περιοχές προκειμένου να προσεγγίσουν την πραγματική αξία. Μάλιστα σε κάθε περιοχή το υπουργείο Οικονομικών είχε τοποθετήσει δύο εκτιμητές. Στην περίπτωση που οι αξίες που έδιναν και οι δύο συνέπιπταν, αυτές γίνονταν αυτομάτως δεκτές. Εάν υπήρχε μεγάλη απόκλιση, τρίτος εκτιμητής αναλάμβανε να δώσει τη δική του τιμή. Οπως προκύπτει πλέον σε κάποιες περιοχές είναι απαραίτητη η επανεκτίμηση.
Αφού ολοκληρωθεί το έργο των υπηρεσιών θα ξεκινήσει ένας νέος γύρος διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς προκειμένου να ληφθούν και οι νέες αποφάσεις για τις υπερβολικές τιμές. Κάτι που σημαίνει ότι ενδεχομένως να χρειασθεί κάποιος χρόνος για να ολοκληρωθούν οι αλλαγές.Πάντως, στην όλη διαδικασία είχαν κληθεί και οι δήμοι προκειμένου να δώσουν τις δικές τους εκτιμήσεις, καθώς και στοιχεία για οικισμούς που ήταν μέχρι πρότινος εκτός αντικειμενικού συστήματος. Η ανταπόκριση ήταν σχεδόν μηδενική. Για παράδειγμα ο Δήμος Αστυπάλαιας, σύμφωνα με παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών, δεν είχε ανταποκριθεί στο αίτημα των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών. Σημειώνεται ότι η τιμή ζώνης στην Αστυπάλαια από τα 650 ευρώ το τ.μ. εκτινάχθηκε στα 800-2.150 το τ.μ.
Φαίνεται πως σε κάποιες περιοχές υπάρχουν προβλήματα, παραδέχονται στελέχη του υπουργείου Οικονομικών.
Οπως προαναφέρθηκε, στη διαδικασία επέκτασης του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων είχε κληθεί η τοπική αυτοδιοίκηση να συμβάλει στην προσπάθεια, και όπου χρειαζόταν να υποδείξει τις περιοχές που ήταν εκτός συστήματος προκειμένου να ενταχθούν. Κλήθηκαν λοιπόν να καταγράψουν σε ειδική πλατφόρμα τις απόψεις τους προκειμένου να γίνει η χάραξη των ζωνών. Πόσοι δήμοι ανταποκρίθηκαν; Μόνο το 10%.
Σημειώνεται ότι με την τελευταία αναπροσαρμογή των τιμών ζώνης εντάχθηκαν περισσότερες από 3.600 περιοχές στο σύστημα. Πλέον οι αντικειμενικές αξίες καλύπτουν το 98% και σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του υπουργείου Οικονομικών μέχρι το τέλος του έτους θα έχει ενταχθεί στο σύστημα και το υπόλοιπο 2%. Τεχνικά, όμως, προβλήματα καθυστερούν το έργο και υπολογίζεται ότι ο «χάρτης» της χώρας θα κλείσει μέχρι το τέλος του έτους με την ένταξη των τελευταίων 1.300 περιοχών, έτσι ώστε να υπάρχουν τιμές ζώνης και στο πιο μικρό και απομακρυσμένο χωριό της χώρας. Με την ολοκλήρωση της χάραξης θα κληθούν οι πιστοποιημένοι εκτιμητές να καθορίσουν τις τιμές ζώνης, κάτι που αναμένεται να συμβεί στα μέσα του 2022.
Αυτόματη αναπροσαρμογή
Στο μεταξύ έχει ήδη ξεκινήσει η πιλοτική εφαρμογή του ηλεκτρονικού συστήματος μαζικών εκτιμήσεων (CAMA). To σύστημα λαμβάνει και θα ενσωματώνει τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς ακινήτων και τις τάσεις της αγοράς. Μέχρι όμως να τεθεί σε κανονική λειτουργία θα πρέπει να διαπιστωθεί ότι οι βάσεις δεδομένων που λαμβάνουν τα στοιχεία «δίνουν» την πραγματική αξία των ακινήτων.
Το νέο ηλεκτρονικό σύστημα λαμβάνει δεδομένα από διάφορες τράπεζες πληροφοριών και όπου διαπιστώνεται αύξηση ή μείωση της ζήτησης, καθώς και αλλαγές που έχουν επέλθει στην περιοχή (σταθμοί μετρό, εμπορικά καταστήματα κ.λπ.), αναπροσαρμόζει αυτόματα τις τιμές ζώνης. Σε κάθε περίπτωση ακόμα όμως δεν έχει αποφασισθεί πώς θα χρησιμοποιηθούν τα αποτελέσματα που θα δίνει το σύστημα CAMA. Δηλαδή εάν θα καταργηθεί η διαδικασία αναπροσαρμογής των τιμών ζώνης όπως γίνεται σήμερα και οι τιμές θα προκύπτουν από το ηλεκτρονικό σύστημα, ή εάν θα είναι ένα σύστημα βοηθητικό στο έργο των εκτιμητών.
Πηγή kathimerini.gr
Προκόπης Χατζηνικολάου
