Eνας υπόγειος πόλεμος, με μεγάλο παρασκήνιο, από άνανδρους, ανώνυμους ψιθυριστές, τον οποίο επιμελώς απέφυγε να αποκαλύψει ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργος Χατζημάρκος, μέχρι να αποφανθεί αρμοδίως για τη νομιμότητα των ενεργειών της Περιφερειακής Αρχής και κυρίως των μελών της Οικονομικής Επιτροπής, το Ελεγκτικό Συνέδριο, έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας, για την ανάθεση του έργου της παροχής υπηρεσιών καθημερινής διαχείρισης, λειτουργίας και συντήρησης του έργου «Ύδρευση Ρόδου από το Φράγμα Γαδουρά» και μάλιστα από τα πρώτα της στάδια. Μετά την έκδοση της υπ’ αρίθμ. 1354/2017 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το σκεπτικό της οποίας, όπως έγραψε η «δημοκρατική», αποτελεί «κόλαφο» για εκείνους που «σπεκούλαραν» γύρω από τη νομιμότητα των διαδικασιών επιλογής της αναδόχου εταιρείας ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, ανοίγει πλέον ο δρόμος για την υδροδότηση του βορείου τριγώνου της Ρόδου από το Φράγμα Γαδουρά.
Ενδεικτικό της προσπάθειας να μπουν «τρικλοποδιές» στη διαδικασία, με την «δια της πλαγίας» εμπλοκή ελεγκτικών μηχανισμών από τον Αρειο Πάγο μέχρι τους Επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης, αλλά και προσπάθεια «κατατρομοκράτησης» υπαλλήλων της Διεύθυνσης Τεχνικών Εργων Δωδεκανήσου, είναι και το ακόλουθο γεγονός:
Την 29η Αυγούστου 2016 και ώρα 11.09, ενώ η διαδικασία επιλογής του κατάλληλου αναδόχου βρισκόταν σε εξέλιξη, άγνωστος, αυτοαποκαλούμενος «Ο Καλός Πολίτης», με καταγγελία του, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, προς τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, που κοινοποιήθηκε στον Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου και σε δύο επιτελικούς υπαλλήλους της Διεύθυνσης Τεχνικών Εργων Δωδεκανήσου, υποστήριξε ότι η διαδικασία, που ακολουθείτο, ήταν «χειραγωγημένη»!
Στην καταγγελία του, ανέφερε τα εξής:
«Αξιότιμε κ. Γενικέ Επιθεωρητά,
Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι στον διαγωνισμό που έχει προκηρυχθεί από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου για τη λειτουργία του Φράγματος Γαδουρά στη Ρόδο και για τον οποίο έχουν ήδη πια υποβληθεί οι προσφορές, παρουσιάστηκε από την στιγμή που προκηρύχθηκε μεγάλο ενδιαφέρον από μεγάλες εταιρείες.
Υποβλήθηκαν προδικαστικές προσφυγές, που ζητούσαν την ματαίωση του διαγωνισμού και την αλλαγή των όρων της διακήρυξης αλλά ΑΠΟΡΡΙΦΘΗΚΑΝ. Η δημόσια αρχή προχώρησε τη διαδικασία από την αρχή πολύ ΠΡΟΧΕΙΡΑ και βιαζόταν να τρέξει πολύ γρήγορα, χωρίς να ακολουθεί τους κανόνες και χωρίς να έχει δώσει προηγουμένως τα απαιτούμενα και τα σημαντικά στοιχεία στους ενδιαφερομένους για τη σύνταξη των τεχνικών προφορών, παρά το γεγονός ότι οι εταιρείες τα ζήτησαν επανειλημμένως, επίσημα και επίμονα.
Μεγάλες και σοβαρές ελληνικές εργολήπτριες εταιρείες υπέβαλαν αίτημα παράτασης της προθεσμίας υποβολής προσφορών, επειδή δεν είχαν πάρει τα απαραίτητα στοιχεία στην ώρα τους – κάποια δόθηκαν και πολύ μετά από τις επισκέψεις τους στο έργο (!) σχεδόν στην εκπνοή της προθεσμίας για την υποβολή των προσφορών!
Σε μία βιαστική συνεδρίαση της επιτροπής της Περιφέρειας που έγινε στο τέλος Ιουλίου, η επιτροπή του διαγωνισμού της Περιφέρειας πάλι ΑΠΕΡΡΙΨΕ τα αιτήματα παράτασης προθεσμίας υποβολής των προσφορών, ακόμα και για 20 ημέρες, και είχαμε Αύγουστο!
Υπάρχουν βάσιμες υπόνοιες ότι προσπαθεί να χειραγωγηθεί η επιτροπή που αξιολογεί τους συμμετέχοντες και θα εκδώσει το αποτέλεσμα του διαγωνισμού. Έχουν αφεθεί εντυπώσεις ότι η Περιφέρεια μεροληπτεί…
Τέτοιες ενέργειες εκθέτουν το Κράτος και την δημόσια διοίκηση και δημιουργούν εύλογα ερωτηματικά για το αδιάβλητο του διαγωνισμού.
Παρακαλούμε όπως επιληφθείτε του ζητήματος λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχετικό θέμα το παρακολουθούμε από κοντά, όπως θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε κάθε τέτοιο θέμα…
Ο Καλός Πολίτης».
Το Ζ’ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου που συνεδρίασε την 12η Ιουνίου 2017 και έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης με τον ανάδοχο, που είχε επιλεγεί, ανέφερε επί του προκειμένου, στο σκεπτικό του:
«Ο όρος της διακήρυξης περί πραγματοποίησης, κατόπιν συνεννόησης με την υπηρεσία και προηγούμενου προγραμματισμού, επιτόπιας επίσκεψης στο έργο, επί ποινή αποκλεισμού από τη διαγωνιστική διαδικασία, είναι πρόσφορος, ανάλογος και αναγκαίος για τη διασφάλιση της κατάρτισης πληρέστερων, ακριβέστερων και ρεαλιστικότερων τεχνικών και οικονομικών προσφορών, δεδομένης μάλιστα της ιδιαιτερότητας που παρουσιάζει το συγκεκριμένο συμβατικό αντικείμενο, αλλά και του ευλόγου ενδιαφέροντος της αναθέτουσας αρχής να διασφαλίσει την απρόσκοπτη εκτέλεση της συγκεκριμένης σύμβασης (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 3207/2013).
Περαιτέρω, δεδομένου ότι οι προσφορές μπορούν να συνταχθούν μόνον έπειτα από την πραγματοποίηση επιτόπιας επίσκεψης, νομίμως ορίστηκε ότι η ελάχιστη προθεσμία παραλαβής των προσφορών είναι 52 ημέρες από την ημερομηνία αποστολής της γνωστοποίησης προκήρυξης σύμβασης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πλην όμως, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 47 παρ. 2 της εφαρμοστέας στον ελεγχόμενο διαγωνισμό Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, ερμηνευόμενης υπό το φως της αρχής της ίσης μεταχείρισης των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων, δεν δόθηκε επαρκής χρόνος για την προετοιμασία των προσφορών τους, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι, κατά το χρονικό διάστημα κατά το οποίο μπορούσαν να υποβληθούν οι προσφορές για το διαγωνισμό, η εταιρεία ήταν ήδη εγκατεστημένη στο έργο, δυνάμει του προαναφερθέντος από 4.11.2015 ιδιωτικού συμφωνητικού ανάθεσης υπεργολαβίας. Ειδικότερα, στην προκήρυξη του διαγωνισμού δεν είχε οριστεί συγκεκριμένη ημερομηνία για την πραγματοποίηση επιτόπιας επίσκεψης από τους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς, η οποία να απέχει από την καταληκτική προθεσμία υποβολής των προσφορών ικανό χρονικό διάστημα, ώστε όλοι οι ανωτέρω να μπορούν να λάβουν γνώση των αναγκαίων πληροφοριών για τη διατύπωση των προσφορών τους, το δε τελικό πρόγραμμα επισκέψεων διαμορφώθηκε από την Διεύθυνση Τεχνικών Έργων Δωδεκανήσου δύο περίπου εβδομάδες πριν από την καταληκτική προθεσμία του διαγωνισμού «κατόπιν συγκέντρωσης ικανού αριθμού αιτημάτων των ενδιαφερομένων» (βλ. σχετικά την Δ.Τ.Ε./3346/19.7.2017 εισήγηση προς την Οικονομική Επιτροπή για την απόρριψη των αιτημάτων παράτασης), παρά το ότι σχετικό αίτημα είχε υποβληθεί ήδη από τις 17.6.2016 (βλ. το αίτημα της εταιρείας «ΣΤΗΡΙΞΙΣ ΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε.», η οποία τελικώς συμμετείχε στο διαγωνισμό ως μέλος της κοινοπραξίας), με αποτέλεσμα να μην καταλείπεται ο αναγκαίος χρόνος για την προετοιμασία των προσφορών των ενδιαφερόμενων να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό, ενώ και το αίτημα των εταιρειών για χορήγηση παράτασης της καταληκτικής προθεσμίας υποβολής των προσφορών απορρίφθηκε από την αναθέτουσα αρχή. Σημειωτέον ότι, αν και το έργο επισκέφθηκαν, πέραν από τα μέλη της κοινοπραξίας και της εταιρείας που υπέβαλαν προσφορές στο διαγωνισμό, και οι εταιρείες «ΛΕΡΙΑΣ ΓΡΗΓΟΡΗΣ & ΣΙΑ Ε.Ε.» και «HELLAS ENVIRONMENT ΕΠΕ», η οποία μάλιστα ζήτησε και τη χορήγηση παράτασης της καταληκτικής προθεσμίας υποβολής των προσφορών, οι δύο τελευταίες δεν υπέβαλαν τελικώς προσφορά, γεγονός που συνηγορεί υπέρ της μη εξασφάλισης στον ελεγχόμενο διαγωνισμό συνθηκών πραγματικού ανταγωνισμού». Η συγκεκριμένη κρίση του Ζ’ Κλιμακίου, διαψεύστηκε μετά την ενανυποβολή στοιχείων από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου από το VI Τμήμα, που συνεδρίασε την 4η Ιουλίου 2017, τα αξιολόγησε και τα ενέκρινε.
Τι αναφέρεται όμως στην απόφαση, που διαψεύδει τους ως άνω ισχυρισμούς αλλά και την κρίση του Ζ’ Κλιμακίου;
«Ενόψει του ό,τι με την οικεία διακήρυξη προβλέπεται υποχρεωτική επιτόπια επίσκεψη στο έργο, η προθεσμία υποβολής των προσφορών από την ημερομηνία αποστολής της διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης νομίμως , όπως άλλωστε έκρινε και το Κλιμάκιο, σύμφωνα με το άρθρο 47 παρ. 2 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ, καθορίστηκε σε 52 ημέρες, ήτοι ανώτερη αυτής των 35 ημερών που ορίζεται ως ελάχιστη στο άρθρο 27 της οδηγίας αυτής. Περαιτέρω, όμως, δεν προβλέπεται από τις διατάξεις της ως άνω οδηγίας ότι πρέπει απαραιτήτως να ορίζεται στην οικεία διακήρυξη συγκεκριμένως ημερομηνία επιτόπιας επίσκεψης, τούτο δε ευλόγως, εφόσον δεν είναι, σε κάθε περίπτωση, εκ των προτέρων γνωστό αν οι υποψήφιοι συμμετέχοντες έχουν την δυνατότητα να παρίστανται κατά την ημερομηνία αυτή. Συνεπώς, δεν παραβιάσθηκε εν προκειμένω η ως άνω οδηγία εκ του γεγονότος ότι στην διακήρυξη δεν ορίσθηκε συγκεκριμένη ημερομηνία επιτόπιας επίσκεψης στο έργο, νομίμως δε ορίσθηκε σ’ αυτήν ότι η επίσκεψη αυτή θα πραγματοποιηθεί κατόπιν αιτήματος των ενδιαφερομένων. Εξάλλου, οι καταληκτικές προθεσμίες για την υποβολή του αιτήματος αυτού (10 ημέρες πριν την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της προσφοράς) και την πραγματοποίηση της επίσκεψης (6 ημέρες πριν την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της προσφοράς) δεν τέθηκαν κατά πρόδηλη παραγνώριση του κριτηρίου που τίθεται στο άρθρο 47 παρ. 2 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ, εφόσον, ενόψει της ζητούμενης εμπειρίας σε παρόμοιες ποσοτικώς και ποιοτικώς υπηρεσίες (βλ. άρθρο Β2.4.1. της διακήρυξης) και των λεπτομερειακών στοιχείων που παρείχοντο στους ενδιαφερομένους σχετικά με το έργο ήδη με τη διακήρυξη και τα παραρτήματα αυτής, οι τελευταίοι είχαν, κατά την κοινή πείρα, εύλογο χρονικό διάστημα να διατυπώσουν τελικώς την προσφορά τους, μετά και την επιτόπια επίσκεψη στο έργο, λαμβάνοντας υπόψη ότι πάντως οι ως άνω προθεσμίες ορίσθηκαν ως καταληκτικές και δεν κωλύονταν κατ’ αρχήν οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν και σε χρονικό σημείο πριν τις 10 ημέρες από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προσφορών αίτημα επιτόπιας επίσκεψης. Εξάλλου, στην προκείμενη περίπτωση, οι επισκέψεις των ενδιαφερομένων στο έργο πραγματοποιήθηκαν, όπως προεκτέθηκε, κατόπιν αιτημάτων τους, στις 6, 7, 8, 12 και 13 Ιουλίου 2016, ήτοι από 16 έως 9 ημέρες πριν την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προσφορών, γεγονός που τους επέτρεψε να έχουν ακόμη περισσότερο χρόνο για την τελική διατύπωση των προσφορών τους και να τις διαμορφώσουν επί ίσυις όροις με την εταιρεία ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε., η οποία ήταν εγκατεστημένη υπεργολάβος σε μέρος του έργου, ήτοι αναφορικά με την εκτέλεση των εργασιών που αφορούν στην αποδοτική λειτουργία των Ε.Ε.Ν. (βλ. την Δ.Τ.Ε./6220/17.Π.2015 απόφαση έγκρισης υπεργολαβίας της. Ενόψει των ανωτέρω, δεν συνέτρεχε λόγος να χορήγηθεί η ζητούμενη από ορισμένους από τους ενδιαφερομένους παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής των προσφορών, όπως νομίμως κρίθηκε με την 382/19.7.2016 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, η οποία έλαβε προσηκόντως υπόψη της και το γεγονός ότι, προκειμένου να μην διακοπεί η αποδοτική λειτουργία του εν λόγω έργου, θα έπρεπε ο νέος ανάδοχος να έχει εγκατασταθεί σ1 αυτό στις 30.11.2016, ημερομηνία κατά την οποία έληγε η παραπάνω υπεργολαβία που είχε αναλάβει η παρεμβαίνουσα (βλ. το από 4.11.2015 ιδιωτικό συμφωνητικό μεταξύ της κατασκευάστριας εταιρείας και της παρεμβαίνουσας εταιρείας)».
