Αναβλήθηκε για σήμερα το πρωί, η συζήτηση στο περιφερειακό συμβούλιο, του μοναδικού θέματος στην ημερήσια διάταξη: «Γνωμοδότηση της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου επί του Περιφερειακού Σχεδίου για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου».
Γενικός στόχος του ΠεΣΠΚΑ είναι η συμβολή στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της περιφέρειας στην κλιματική αλλαγή σε όλες τις τομεακές πολιτικές, έτσι όπως αυτές περιγράφονται στην Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή. Αυτό σημαίνει αύξηση της ετοιμότητας και της ικανότητας αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, διαμόρφωση συνεκτικής προσέγγισης και βελτίωση του συντονισμού.
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά Περιφέρειας
Νοτίου Αιγαίου
Η ΠΝΑι είναι μία μεθοριακή σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο περιφέρεια και έχει ως βασικό χαρακτηριστικό την νησιωτικότητα καθώς αποτελείται από δύο μεγάλες νησιωτικές ομάδες, των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων. Η γεωγραφική της θέση στην νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσογείου την κατατάσσει σύμφωνα με την Έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή σε εκείνες τις περιοχές που χαρακτηρίζονται ως ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή. Η οικονομία της Περιφέρειας στηρίζεται σε σημαντικό ποσοστό στον τριτογενή τομέα και ιδιαίτερα σε αυτόν των υπηρεσιών. Σύμφωνα με την Eurostat (2017) η ΠΝΑι είναι πρώτη σε εθνικό αλλά και πανευρωπαϊκό επίπεδο στον στατιστικό δείκτη «διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχειακά καταλύματα σε σχέση με το μέγεθος του πληθυσμού (ανά 1000 κατοίκους)» προσεγγίζοντας τις 69.777. Επιπλέον μεγάλο τμήμα της Περιφέρειας, τόσο των Κυκλάδων, όσο και της Δωδεκανήσου έχει αναγνωρισθεί από την επιστημονική κοινότητα ως οικολογικά σημαντικό.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος για τις χώρες της Μεσογείου καταγράφει και προβλέπει τις σημαντικότερες αλλαγές κλιματικών παραμέτρων και τις επιπτώσεις τους μεταξύ των οποίων είναι:
-Μεγάλη αύξηση των ακραίων υψηλών θερμοκρασιών
-Μείωση των βροχοπτώσεων και της ροής των ποταμών
-Αυξανόμενος κίνδυνος ξηρασίας
-Αυξανόμενος κίνδυνος απώλειας της βιοποικιλότητας
-Αυξανόμενος κίνδυνος δασικών πυρκαγιών
-Αυξανόμενος ανταγωνισμός μεταξύ των χρηστών των υδάτων
-Αυξανόμενη ζήτηση υδάτων για καλλιέργεια
-Μείωση της απόδοσης των καλλιεργειών
-Αυξανόμενοι κίνδυνοι για την κτηνοτροφική παραγωγή
-Αύξηση της θνησιμότητας λόγω θερμικών κυμάτων
-Διεύρυνση των βιότοπων για φορείς ασθενειών που συναντώνται στο Νότο
-Μείωση της δυνατότητας παραγωγής ενέργειας
-Αύξηση των ενεργειακών απαιτήσεων για κλιματισμό
-Μείωση του θερινού τουρισμού και πιθανή αύξηση τις υπόλοιπες εποχές
-Αύξηση πολλών κλιματικών κινδύνων
-Οι περισσότεροι οικονομικοί τομείς θα επηρεαστούν αρνητικά
-Μεγάλη ευπάθεια απέναντι σε δευτερογενείς συνέπειες της κλιματικής αλλαγής από χώρες εκτός Ευρώπης
Κλιματική Αλλαγή
και Νότιο Αιγαίο
Η ΠΝΑι διαχωρίζεται σε δύο διακριτές κλιματικές περιοχές αυτές των Κυκλάδων (CY) και των Δωδεκανήσων (D). Για την εκτίμηση των κλιματικών μεταβολών, την ανάλυση των επιπτώσεων τους σε διάφορους τομείς καθώς και την ανάλυση τρωτότητάς της, απαιτούνται κλιματικά δεδομένα με την μεγαλύτερη δυνατή χωρική και χρονική ανάλυση. Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν καλύπτουν μια χρονική περίοδο 30 ετών για το παρόν κλίμα (1961-1990) και δύο περιόδους για το μελλοντικό κλίμα (μεσοπρόθεσμη περίοδος 2021-2050 και μακροπρόθεσμη περίοδος 2071-2100).
Με βάση τα αποτελέσματα ως το 2050 μέτριο προς υψηλό κίνδυνο από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (ανάλογα με το σενάριο εξέλιξης των συγκεντρώσεων ΑΦΘ) στην ατμόσφαιρα) εκτιμάται ότι θα αντιμετωπίσουν:
-οι δραστηριότητες του πρωτογενή τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία και ιχθυοκαλλιέργειες) και οι υδάτινοι πόροι (τομείς άρδευσης & ύδρευσης)
Μέτριο κίνδυνο σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα εκτιμάται επίσης ότι θα αντιμετωπίσουν:
-ο τομέας του τουρισμού, η Δημόσια Υγεία (κυρίως στα νησιά των Δωδεκανήσων) τα δασικά συστήματα, η βιοποικιλότητα, τα εσωτερικά ύδατα και οι προστατευόμενες περιοχές (υγρότοποι, βιότοποι).
Σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα (περίοδος 2071-2100) ο κλιματικός κίνδυνος αυξάνεται σημαντικά για τους περισσότερους τομείς στην ΠΝΑ και ειδικά στην περίπτωση του δυσμενούς σεναρίου λαμβάνει ακραίες τιμές για τους τομείς των υδατικών πόρων.
Μέτριο και υψηλό κίνδυνο σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα εκτιμάται ότι θα αντιμετωπίσουν οι τομείς: της κτηνοτροφίας, της αλιείας και των ιχθυοκαλλιεργειών, των παράκτιων περιοχών, των λιμενικών υποδομών, των οδικών μεταφορών, της Δημόσιας Υγείας και των υποδομών υγείας, του τουρισμού, των τοπίων ιδιαίτερου κάλους και του υδάτινου περιβάλλοντος.
Οι υπόλοιποι τομείς (μεταποίηση, εξορυκτική δραστηριότητα, αεροπορικές μεταφορές, κτηριακές υποδομές, τριτογενής τομέας κλπ.) τόσο σε βραχυπρόθεσμο όσο και σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, εκτιμάται ότι θα αντιμετωπίσουν χαμηλό κίνδυνο.
Η βασική κατηγοριοποίηση είναι σε δράσεις προσαρμογής Υψηλής, Μέσης και Χαμηλή προτεραιότητας. Ενδεικτικά αναφέρονται ως υψηλής προτεραιότητας η αξιολόγηση της τρωτότητας ανά επιμέρους δραστηριότητα στον πρωτογενή τομέα, η προσαρμογή τουριστικών επιχειρήσεων και υποδομών, το σχέδιο δράσης για την προστασία των υπόγειων υδροφορέων, η προστασία αστικών και περιαστικών από φαινόμενα πλημμυρών.
Παρακολούθηση
της Εφαρμογής και
Υλοποίησης του ΠεΣΠΚΑ
Σημαντικό ρόλο στον συντονισμό και στην αποτελεσματική εφαρμογή του ΠεΣΠΚΑ μπορεί να διαδραματίσει το Παρατηρητήριο Κλιματικής Αλλαγής. Πρόκειται για μια ευέλικτη δομή που αναφέρεται απευθείας στον περιφερειάρχη και στον αρμόδιο για θέματα Κλιματικής Αλλαγής αντιπεριφερειάρχη και ως σκοπό έχει να συντονίσει υπηρεσίες και φορείς για συλλογή δεδομένων, διαμόρφωση δεικτών αξιολόγησης, παρακολούθησης εφαρμογής και διάχυσης αποτελεσμάτων.
Σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει η ενημερωτική εκστρατεία από την ΠΝΑι με στόχο τους πολίτες και δημιουργία θεματικού δικτύου με τη συμμετοχή τοπικών φορέων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα καθώς και φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών για την Επίδραση και Προσαρμογή της Κλιματικής Αλλαγής στη Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με παράλληλη υλοποίηση εκπαιδευτικών ημερίδων πχ σε σχολεία, συλλόγους της Περιφέρειας.
Το Περιφερειακό Σχέδιο για την Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή της ΠΝΑι (ΠεΣΠΚΑ)
