Ελληνικά νοικοκυριά: 51% βγαίνουν «ίσα-ίσα», 32% «τρώνε από τα έτοιμα»

Έρευνα της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας (ΚΕΕΕ) για την οικονομική κατάσταση των καταναλωτών στην Ελλάδα επιβεβαιώνει ότι το κόστος ζωής είναι δυσβάσταχτο για την πλειοψηφία των ελληνικών νοικοκυριών. Το 46% των κατανα­λω­­τών δηλώνουν ότι η οικονομική κατάσταση του νοικοκυ­ριού τους επιδεινώθηκε το τελευταίο εξάμηνο, μι­σά περίπου νοικοκυριά (51%) δηλώνουν ότι «τα φέρνουν ίσα – ίσα, ενώ το 32% «τρώει από τα έτοιμα». Εντονότερη σε σχέση με το 2023 είναι και η απαισιοδοξία για την εξέλιξη της οικονομικής κατάστασης της χώρας.

Η Πανελλαδική έρευνα μεταξύ καταναλωτών, την οποία διεξήγαγε η «PALMOS ANALYSIS», εξακολουθεί να καταγράφει κλίμα προβλημα­τι­σμού για το παρόν, λόγω της ακρίβειας που κυριαρ­χεί στις αναφορές για τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα. Ωστόσο, μειώνεται σημαντικά το ποσοστό όσων αναφέρουν ότι η οικονομική τους κατάσταση επιδεινώθηκε το εξάμηνο που μας πέρασε.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 46% (έναντι 56% το Νοέμβριο του 2023) των κατανα­λω­­τών δηλώνουν ότι η οικονομική κατάσταση του νοικοκυ­ριού τους επιδεινώθηκε το εξά­μη­νο που πέρασε και μόλις το 7% (έναντι 6% το Νοέμβριο του 2023) δηλώνουν ότι υπήρξε βελτίωση, ενώ το 47% (έναντι 38% το Νοέμβριο του 2023) δηλώνουν ότι η κατάσταση των οικονομικών του νοικοκυριού τους παρέμεινε αμετάβλητη. Παράλλη­λα, μειώνεται τόσο το ποσοστό όσων δηλώνουν απαισιόδοξοι για την εξέλιξη της οικονομικής κατάστασης του νοικοκυριού τους κατά το επόμενο εξάμηνο (38%, έναντι 41% το Νοέμβριο του 2023) όσο και το ποσοστό όσων «βλέπουν» βελτίωση των οικονομικών τους κατά το επόμενο εξάμηνο (9% από 12% τον Νοέμβριο 2023), ενώ το 50% δεν αναμένουν κάποια ιδιαίτερη μεταβολή στα οικονομικά του νοικοκυριού τους (ένα­ντι 46% το Νοέμβριο του 2023).

Εντονότερη απαισιοδοξία επικρατεί και σε σχέση με την εξέλιξη της οικονομικής κατάστασης της χώρας στο επόμενο εξάμηνο, καθώς αυξάνεται στο 47% το ποσοστό όσων α­να­μένουν επι­δείνωση (από 44% το Νοέμβριο του 2023) και μειώνεται στο 11% (από 13% το Νοέμβριο του 2023) το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι αναμένουν βελτίωση, ενώ περίπου 4 στους 10 (38%) θεωρούν ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας δεν θα μεταβληθεί ουσια­στι­κά (έ­να­ντι 39% το Νοέμβριο 2023).

Επιπλέον, όταν καλούνται να αποτιμήσουν την τρέχουσα οικονομική τους κατάσταση, τα μι­σά περίπου νοικοκυριά (51%) δηλώνουν ότι «τα φέρνουν ίσα – ίσα με το εισόδημά τους» (55% τον Νοέμβριο του 2023), ενώ το 32% (από 30% το Νοέμβριο του 2023) δηλώνουν ότι, είτε «τρώνε από τα έτοιμα» –υποχρεώνονται δηλαδή να αναλώνουν μέ­ρος των αποταμιεύσεών τους σε ποσοστό 19% – ή χρεώνονται/δανείζονται για να τα βγά­λουν πέρα (13%). Στον αντίποδα, περίπου 1 στα 7 νοικοκυριά (16%) αναφέρουν ότι έχουν τη δυνατότητα να αποταμιεύσουν, σε κάποιο βαθμό, στις τρέχουσες συνθήκες.

Η ακρίβεια είναι ο βασικός παράγοντας που τροφοδοτεί το κλίμα απαισιοδοξίας και αβε­βαι­ό­τητας σε σχέση με την εξέλιξη της οικονομικής κατάστασης στους καταναλωτές, καθώς το 62% την αναφέρουν ως το 1ο πρόβλημα στη χώρα σήμερα, ενώ συνολικά αναφέρεται από το 87% μέσα στα τρία βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα μας.

Πο­λύ πιο πίσω, από πλευράς ποσοστών, αναφέρονται ως 1ο πρόβλημα στη χώρα το σύ­στη­μα υγείας/τα νοσοκομεία (8% και 42% στο σύνολο των αναφερθέντων προβλημά­των), η οικονομία/ανάπτυξη (7% και 28% στο σύνολο) και η ε­γκλη­­ματικό­τη­τα/ανασφάλεια (6% και 39% στο σύνολο).

Η ανασφάλεια και ο φόβος είναι το βασικό συναίσθημα που δηλώνουν ότι νιώθουν οι κα­τα­ναλωτές, σε σχέση με την οικονομική κατάσταση που βιώνουν σήμερα (38%) και ακο­λου­θούν η απογοήτευση (34%), ο θυμός και η οργή (25%) και η απαισιοδοξία (20%). Ελπίδα (9%), αισιοδοξία (9%) και ηρεμία (6%) δηλώνουν ότι νιώθουν, σχετικά με τα οικονομικά τους δεδομένα, η μικρή μειοψηφία των καταναλωτών.

Αποταμίευση

Μέσα σε αυτή την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, καταγράφεται σταθερότητα στην πρόθεση αποταμίευσης (στο 23%), στην πρόθεση πραγματοποίησης κάποιας σημαντικής αγοράς (25%, έναντι 24% το Νοέμβριο 2023), στην πρόθεση αναζήτησης τραπεζικού δανείου (11% έναντι 10% τον Νοέμβριο 2023), στην πρόθεση αγοράς αυτοκινήτου (7%, έναντι 6% το Νοέμβριο 2023) και στην πρόθεση αγοράς/ανέγερσης σπιτιού/διαμερίσματος (3% έναντι 4% τον Νοέμβριο 2023) ενώ μικρή κάμψη καταγράφεται στην πρόθεση ανακαίνισης/ επισκευής σπιτιού/ διαμερίσματος (10%, έναντι 14% το Νοέμβριο 2023).

Αγορές

Με βάση τις απαντήσεις στην έρευνα και το βαθμό βεβαιότητας που εκφράζουν οι καταναλωτές, ε­κτι­μάται ότι για το 2ο εξάμηνο του 2024 η αγορά επιβατικών αυτοκινήτων θα κινηθεί στα επίπεδα του 2023, καθώς το 1,4% των νοικοκυριών που δηλώνουν ότι «Σίγουρα» θα προβούν σε αγορά αυτοκινήτου» αντιστοιχεί σε περίπου 61.000 οχήματα* (το 2ο εξάμηνο του 2023 πουλήθηκαν συνολικά 64.123 επιβατικά οχήματα στην Ελλάδα). Αντίστοιχα, με βά­ση τις απαντήσεις στην έρευνα και το βαθμό βεβαιότητας που εκφράζουν  οι κατα­να­λω­τές, ο εκτιμώμενος αριθμός ανακαινίσεων/επισκευών κατοικιών & διαμερισμάτων υπολογί­ζε­ται σε 65.000 ανά την επικράτεια, ο αντίστοιχος αριθμός αγοράς κατοικιών/­διαμερι­σμά­των από καταναλωτές εκτιμάται σε 39.000 ακίνητα, ενώ ο αριθμός των αιτήσεων δανείων προς τις τράπεζες, από τους καταναλωτές, εκτιμάται σε 95.000 για το επόμενο εξάμηνο*.

«Καλάθι του νοικοκυριού»

Στο πλαίσιο των ad-hoc ερωτημάτων της έρευνας, διερευνήθηκαν οι απόψεις των κατα­να­λω­τών για το «Καλάθι του νοικοκυριού». Με βάση τα στοιχεία της έρευνας, περίπου 7 στους 10 καταναλωτές (69% έναντι 63% τον Νοέμβριο 2023) αγοράζουν προϊόντα από το «Καλάθι του νοικοκυριού», είτε εξ΄ ολοκλήρου (6%), είτε σε μεγάλο βαθμό (31%), είτε σε μικρό βαθμό (32%). Σε ποσοστό 48% – έναντι 40% τον Νοέμβριο 2023 – οι κατα­να­λωτές θεωρούν ότι τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στο «Καλάθι του νοικοκυριού» είναι ανώτερης (2%) ή αντίστοιχης ποιότητας (46%) από τα αντίστοιχα εκτός του «Καλα­θι­ού», ενώ στον αντίποδα, το 41% θεωρούν ότι είναι χαμηλότερης ποιότητας (έναντι 46% τον Νοέμβριο 2023). Το 39% των κα­ταναλωτών – έναντι 40% τον Νοέμβριο 2023 – θεωρούν ότι το μέτρο του «Καλαθιού του νοικοκυριού» ήταν γενικά θετι­κό, κα­θώς, είτε συνέβαλε στη συγκράτηση των τιμών ικανοποιητικά και ανακούφισε τους κατανα­λω­τές (6%), είτε συνέβαλε ως ένα βαθμό στη συγκράτηση των τιμών, αλλά δεν έφτανε (33%). Στον αντίποδα, το 58% θεωρούν ότι το μέτρο αυτό δεν κατάφερε να συγκρατήσει την ακρίβεια (έναντι 54% τον Νοέμβριο 2023).

Παράλληλα, πάντα στο πλαίσιο των ad-hoc ερωτημάτων της έρευνας, διερευνήθηκαν οι απόψεις των κατα­να­λω­τών για το μέτρο μείωσης της ακρίβειας «Μείον 5%». Με βάση τα στοιχεία της έρευνας, περίπου 2 στους 3 καταναλωτές (66%) αγοράζουν προϊόντα από το με σήμανση «Μείον 5%», είτε εξ΄ ολοκλήρου (3%), είτε σε μεγάλο βαθμό (25%), είτε σε μικρό βαθμό (38%). Επιπλέον, το 36% των κα­ταναλωτών θεωρούν ότι το μέτρο του «Μείον 5%» ήταν γενικά θετι­κό, κα­θώς, είτε συνέβαλε στη συγκράτηση των τιμών ικανοποιητικά (6%), είτε συνέβαλε ως ένα βαθμό στη συγκράτηση των τιμών, αλλά δεν έφτανε (30%). Στον αντίποδα, το 56% θεωρούν ότι το μέτρο αυτό δεν κατάφερε να συγκρατήσει την ακρίβεια.

Διακοπές

Τέλος, σχετικά με την περίοδο των φετινών καλοκαιρινών διακοπών, το 46% των κατανα­λωτών δηλώνουν ότι δεν θα κάνουν διακοπές φέτος το καλοκαίρι (έναντι 40% πέρυσι), το 21% ότι θα κάνουν δια­κο­πές σε ιδιόκτητο σπίτι (στην Ελλάδα ή το εξωτερικό έναντι 24% πέρυσι) και το 20% θα κάνουν διακοπές με δια­μο­νή σε φίλους/ συγγενείς (στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, όσο και πέρυσι). Συνολικά, περίπου 1 στους 5 κατα­να­λωτές (21% έναντι 23% πέρυσι) σχεδιάζουν να πραγματοποιήσουν διακοπές σε πληρωμένο κατάλυμα, είτε στην Ελλάδα (18% έναντι 20% πέρυσι), είτε στο εξωτερικό (3% όσο και πέρυσι). Το μεγαλύτερο ποσοστό, όσων δηλώνουν ότι δεν θα κάνουν διακοπές φέτος το καλοκαίρι, εντοπίζεται στις περιοχές εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης, ενώ στην Αττική καταγράφεται ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό πληθυσμού που αναφέρουν ότι θα πραγματοποιήσουν διακοπές με διαμονή σε ιδιόκτητο σπίτι ή με διαμονή σε φίλους/συγγενείς (αθροιστικά 58% έναντι 39% στο σύνολο της χώρας). Με βάση τις απαντήσεις στην έρευνα, η μέση κατά κεφαλή δαπάνη για διακοπές, με­τα­ξύ όσων σχεδιάζουν να κάνουν διακοπές, υπολογίζεται σε 820 ευρώ (από 723 ευρώ πέρυσι, αύξηση 13%), ενώ το ποσό κυ­μαί­νεται ανάλογα με την ηλικία: από 566 ευρώ στους νέους ηλικίας μέχρι 34 ετών (467 ευρώ πέρυσι) σε 1.324 ευρώ σε ηλικιωμένους άνω των 65 ετών (1.101 ευρώ πέρυσι) και ανάλογα με το εισόδημα από 330 ευρώ (430 ευρώ πέρυσι) σε άτομα με μηνιαίο εισόδημα κάτω των 500 ευρώ και σε 2.209 ευρώ (1.910 ευρώ πέρυσι) σε άτομα με εισόδημα άνω των 3.000 ευρώ.

Τα μετρητά εξακολουθούν να αποτελούν τον κυριότερο τρόπο πληρωμών για αγορές προϊ­ό­ντων, υπηρεσιών και για πληρωμές λογαριασμών από τους καταναλωτές. Ωστόσο, και η χρήση πλαστικής χρεωστικής κάρτας έχει φτάσει πλέον σε παρόμοιο επίπεδο. Πιο συγκεκρι­μένα, το 67% των καταναλωτών δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν –ως μέθοδο πληρωμής– τα μετρητά (όσο περίπου και πέρυσι), ενώ το 60% δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν πλαστική χρεωστική κάρτα (από 64% πέρυσι). Πιο χαμηλά, περίπου 1 στους 3 (33% από 31% πέρυσι), δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν μεταφορές μέσω web-banking, 1 στους 4 (25% από 24% πέρυσι) δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά πορτοφόλια, το 22% (όσο και πέρυσι) χρησιμο­ποι­ούν πλαστικές πιστωτικές κάρτες και το 14% (από 12% πέρυσι) προπληρωμένες χρεωστικές κάρτες. Παράλληλα, καταγράφεται φέτος και ποσοστό 16% που επιλέγουν πληρωμές μέσω IRIS. Τα ηλε­κτρο­νικά πορτοφόλια είναι περισσότερο δημοφιλή στους άνδρες (29% έναντι 22% στις γυναίκες) και στις νεότερες ηλικίες (48% στα άτομα 18 – 34 ετών), το web-banking προτιμούν περισσότερο οι με­σαί­ες ηλικίες (39% στις ηλικίες 45–64 ετών), ενώ οι πλαστικές πιστωτικές κάρτες εμφα­νίζουν υψηλότερη διείσδυση στις μεσαίες ηλικίες (29% στις ηλικίες 45–54 ετών) και στους άνδρες (26% έναντι 18% στις γυναίκες).

Πηγή: reporter.gr