Ομάδες και οργανώσεις αλληλεγγύης ζητούν να ληφθούν επειγόντως μέτρα για τους πρόσφυγες στα νησιά καθώς ο χειμώνας πλησιάζει
Λέσβος, Κως, Χιος, Κρήτη, Ρόδος, Κάλυμνος, Νίσυρος, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, 12 Οκτωβρίου 2017
Γύρω στις 50 ομάδες και οργανώσεις αλληλεγγύης που δρούν στα Ελληνικά νησιά και την ηπειρωτική χώρα καλούν τις ελληνικές τοπικές και κεντρικές αρχές να λάβουν επειγόντως μέτρα ώστε να αποφευχθούν περισσότεροι θάνατοι προσφύγων από το κρύο, καθώς ο χειμώνας πλησιάζει.
Την Πέμπτη 12 Οκτωβρίου, οι κάτοικοι σε πολλές περιοχές των ελληνικών νησιών αλλά και της υπόλοιπης Ελλάδας είδαν στις γειτονιές τους, σε αφίσες που τυπώθηκαν και διακινήθηκαν από τις παραπάνω οργανώσεις, την εμβληματική εικόνα του στρατοπέδου της Μόριας στη Λέσβο, καλυμμένη από το χιόνι τον περσινό χειμώνα. Οι οργανώσεις και οι συλλογικότητες που υπογράφουν αυτό το κάλεσμα ξεκίνησαν επίσης και και μια εκστρατεία στα social media με to hashtag #opentheislands – «Ανοίξτε τα νησιά»
Θυμίζουμε πως έξι άνθρωποι που αναζητούσαν άσυλο και προστασία στην Ευρώπη πέθαναν πέρσι τον χειμώνα στη Μόρια. Οι θάνατοί τους συνδέονται με τις απάνθρωπες συνθήκες διαμονής κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Οι οικογένειές τους ακόμα περιμένουν απαντήσεις από τις αρχές για το πώς και γιατί οι συγγενείς τους έχασαν τη ζωή τους, και να αποδοθούν ευθύνες στους υπαίτιους. Μόλις την προηγούμενη Κυριακή, ένα κορίτσι 5 χρονών πέθανε στην Μόρια. Η αιτία θανάτου είναι ακόμη άγνωστη.
Οι αλληλέγγυες ομάδες και οργανώσεις, εκφράζουν την οργή τους για την υπάρχουσα κατάσταση στα νησιά καθώς ο χειμώνας πλησιάζει. Περίπου 5.000 άνθρωποι ζουν σήμερα στο στρατόπεδο της Μόριας ενώ έχει χωρητικότητα 2000 ατόμων. Ανάμεσά τους, άνθρωποι με σοβαρές παθήσεις, άνθρωποι με αναπηρίες, έγκυες γυναίκες, πολλά παιδιά, μαζί και ασυνόδευτα ανήλικα και επιζώντες βασανιστηρίων. Πολλοί ζούν σε θλιβερά ανεπαρκείς καλοκαιρινές σκηνές και αναγκάζονται να κοιμούνται στο δάπεδο, πάνω σε λεπτά στρώματα ή πάνω σε κουβέρτες. Παρομοίως, και στα άλλα νησιά ελληνικά – στη Σάμο, τη Χίο, την Κω και τη Λέρο-επικρατεί συνωστισμός σε όλα τα hotspot, αφήνoντας 8.000 επιπλέον αιτούντες άσυλο να προσπαθούν να επιβιώσουν χωρίς κατάλληλη στέγαση. Τα λεγόμενα ‘hotspot’ είναι μη βιώσιμα και, μέχρι στιγμής, δεν έχει ανακοινωθεί κανένα ξεκάθαρο σχέδιο για να αποφευχθούν τραγωδίες σαν αυτή του περασμένου χειμώνα.
Ένας πρόσφυγας που είναι αναγκασμένος να μένει στο στρατόπεδο της Μόριας, περιγράφει με τις συνθήκες διαβίωσης:
«Η ζωή στην Μόρια μας κάνει όλους άρρωστους. Το πρωί, ξυπνάμε σε μια σκηνή ή ένα κοντέινερ γεμάτο από κόσμο. Μυρίζει αηδιαστικά και το μισώ που δεν μπορώ να πλυθώ κανονικά. Το χειμώνα είναι παγωμένα. Τα πάντα είναι μουσκεμένα. Όταν ξυπνάς, δεν μπορείς να κουνήσεις τα άκρα σου. Και είσαι καλυμμένος με στάχτες. Το περασμένο χειμώνα, καίγαμε χαρτί και πλαστικό για να ζεσταθούμε. Είναι σαν να μην είμαστε άνθρωποι».
Οι αλληλέγγυες ομάδες και οργανώσεις τονίζουν οτι η παρούσα κατάσταση δεν προκαλείται απο την έλευση του χειμώνα ή κάποια ξαφνική αύξηση των αφίξεων. Είναι το αποτέλεσμα της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας και των πολιτικών αποκλεισμού της ΕΕ όσον αφορά το άσυλο και τη μετανάστευση. Αυτές οι πολιτικές είναι που εγκλωβίζουν τους ανθρώπους στα νησιά για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα, που τους εμποδίζουν να φτάσουν στην Ευρώπη και εμποδίζουν ανθρώπους που έχουν την δυνατότητα για μετεγκατάσταση και οικογενειακή επανένωση να μεταφερθούν σε άλλες χώρες σε ένα λογικό χρονικό διάστημα.
Όλοι γνωρίζουμε ότι ο χειμώνας πλησιάζει. 700 εκατομμύρια Ευρώ έχουν διατεθεί στις ελληνικές αρχές ώστε να διαχειριστούν την κατάσταση. Ως συλλογικότητες, ζητάμε λεπτομέρειες για το πώς και πού ξοδεύονται αυτοί οι πόροι. Επίσης, απαιτούμε επειγόντως οι σχετικοί φορείς της Ελληνικής κυβέρνησης, σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, να αναλάβουν και να γνωστοποιήσουν τις αρμοδιότητές τους. Θα πρέπει κατόπιν να λογοδοτήσουν για το τι θα συμβεί στους πρόσφυγες και μετανάστες κατά τη διάρκεια αυτού του χειμώνα. Η μόνιμη τακτική της αποφυγής ευθυνών για την συστηματικές παραβιάσεις των δικαιωμάτων των προσφύγων στα ελληνικά ‘hotspots’ είναι απαράδεκτη και πρέπει να σταματήσει. Είναι ο ρόλος του Πρωθυπουργού να εξασφαλίσει την λειτουργικότητα και την απόδοση ευθυνών σε όλα τα επίπεδα της κυβέρνησης. Καλούμε τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να ξεκαθαρίσει τις αρμοδιότητες των διαφορετικών φορέων, τόσο σε τοπικό όσο και σε κεντρικό επίπεδο, και να παρουσιάσει τον σχεδιασμό για τον χειμώνα.
Παρομοίως, καταδικάζουμε όλες τις Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που υπέγραψαν τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας και ασκούν πίεση στην Ελλάδα να την εφαρμόσει , μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλων καναλιών. Η Δήλωση δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση της ‘Ευρώπης Φρούριο’ πάνω απ’όλα, ποδοπατώντας έτσι το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Όλες οι Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν μερίδιο ευθύνης για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υφίστανται οι πρόσφυγες στην Ελλάδα σήμερα, για τους θανάτους που έχουν ήδη συμβεί και για τους θανάτους που φοβόμαστε ότι θα σημειωθούν αυτόν τον χειμώνα.
Παρακολουθούμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις ποικίλες δηλώσεις της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, των Δήμων και του προσωπικού των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης, που έχουν σημάνει τον συναγερμό για την τωρινή κατάσταση στα ελληνικά νησια. Αλλά χωρίς δράση, αυτές οι δηλώσεις είναι κενές περιεχομένου. Χρειαζόμαστε λύσεις και άμεση δράση από όλους τους υπεύθυνους φορείς, συμπεριλαμβανομένης της Ύπατης Αρμοστείας, της οποίας η αποστολή είναι να παρέχει διεθνή προστασία και να επιζητά μόνιμες λύσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες.
Καλούμε τον Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να:
Διευκρινήσει τις αρμοδιότητες των διαφορετικών φορέων τόσο σε τοπικό όσο και σε κεντρικό επίπεδο και να παρουσιάσει ένα σχέδιο για τον χειμώνα.
Καλούμε την ελληνική κυβέρνηση, σε τοπικό και κεντρικό επίπεδο:
- Να κλείσει τα ‘hotspots’ και να αποσυμφορήσει τα νησιά, τερματίζοντας τους περιορισμούς στην ελευθερία μετακίνησης των αιτούντων άσυλο που φτάνουν στα νησιά και να προσφέρει επαρκή υποδοχή στην ενδοχώρα, εκτός εγκαταστάσεων κράτησης
- Στο μεταξύ να παρέχει κατάλληλη για το χειμώνα στέγαση για τους πρόσφυγες που διαμένουν σε στρατόπεδα σε όλη την Ελλάδα.
- Να σταματήσει τις επιστροφές αιτούντων άσυλο στην Τουρκία σύμφωνα με την Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, αφού δεν μπορούν να έχουν πλήρη πρόσβαση στο δικαίωμά τους να ζητήσουν διεθνή προστασία στην Τουρκία. Ως αποτέλεσμα, η Τουρκία δεν μπορεί να θεωρηθεί ‘ασφαλής τρίτη χώρα’ ή ‘ασφαλής πρώτη χώρα ασύλου’.
- Να εξετάσει όλα τα αιτήματα ασύλου βάσει της αξίας τους μέσω μιας πλήρους και δίκαιης διαδικασίας ασύλου με τις απαραίτητες διαδικαστικές και ουσιαστικές διασφαλίσεις.
- Να σταματήσει την αυθαίρετη κράτηση. Να σταματήσει την υπάρχουσα πρακτική της γενικευμένης κράτησης αιτούντων άσυλο βάσει της εθνικότητάς τους, με πρόθεση να τους επιστρέψει στην Τουρκία. Τα παιδιά δεν πρέπει ποτέ να κρατούνται.
- Να διασφαλίσει πρόσβαση σε ιατρική φροντίδα (συμπεριλαμβανομένης και φροντίδας ψυχικής υγείας) και σε νομική στήριξη για όλους τους αιτούντες/αιτούσες άσυλο
Καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
- Να αναθεωρήσει τις συστάσεις των τριμηνιαίων εκθέσεων και των κοινών σχέδιων δράσης και να αφαιρέσει τις συστάσεις για την αύξηση των δυνάμεων ασφαλείας και των εγκαταστάσεων κράτησης για τα άτομα που ζητούν προστασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
- Να αφαιρέσει τις συστάσεις που νομιμοποιούν την κράτηση ανηλίκων, όπως περιγράφεται στις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 7ης Μαρτίου 2017, αφού η κράτηση ανηλίκων παραβιάζει τα Δικαιώματα του Παιδιού.
- Να αφαιρέσει τις συστάσεις που περιορίζουν τον αριθμό προσφυγών και που περιλαμβάνουν ευάλωτους αιτούντες άσυλο όπως επίσης αυτούς με οικογενειακούς δεσμούς στην ΕΕ σύμφωνα με τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας.
Καλούμε τα Κράτη Μέλη της ΕΕ:
- Να σταματήσουν όλες τις επιστροφές προσφύγων και αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα από άλλα Ευρωπαϊκά Κράτη βάσει του Κανονισμού ΕΕ No. 604/2013 (Δουβλίνο III), λόγω των απάνθρωπων συνθηκών στην Ελλάδα.
- Να αυξήσουν τον αριθμό διαθέσιμων θέσεων μετεγκατάστασης, επιτρέποντας πρόσβαση στο σχέδιο μετεγκατάστασης γι’ αυτούς που αφίχθησαν μετά την σύναψη της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, και να εξετάσουν εσπευσμένα τα αιτήματα μετεγκατάστασης έτσι ώστε να διασφαλιστούν συνθήκες υποδοχής που θα προστατεύουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια στο ελάχιστο, όπως απαιτείται απο την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2013/33/EU
- Να επιταχύνουν την επανένωση οικογενειών βάσει του Δουβλίνου ΙΙΙ, πολλές από τις οποίες έχουν διαχωριστεί δια βίας λόγω πολέμου και διώξεων και περιμένουν χρόνια να επανενωθούν.
- Να ακυρώσουν την απάνθρωπη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας.
Για περισσότερες πληροφορίες, υλικό για τον τύπο και την λίστα των ομάδων και οργανισμών που συμμετέχουν, επισκεφτείτε: https://opentheislands.wordpress.com
