Βρυξέλλες, 13
Ο αντικειμενικός στόχος για την ελληνική πλευρά επετεύχθη: η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης «αποκήρυξε» τη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης, καταδίκασε την τουρκική προκλητικότητα, επανέφερε το ζήτημα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας και στήριξε ομόφωνα και απερίφραστα την Ελλάδα και την Κύπρο, προσφέροντας στην ελληνική κυβέρνηση την αποκαλούμενη «ομπρέλα» για τις περαιτέρω ενέργειές της απέναντι στις προκλήσεις και την παραβατικότητα της Άγκυρας.
Η σχετική παράγραφος στο κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου είναι ακριβώς όπως διέρρευσε στο προσχέδιο: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναφέρει τα προηγούμενα συμπεράσματά του για την Τουρκία από τις 22 Μαρτίου και 20 Ιουνίου κι επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα της 17ης και 18ης Οκτωβρίου που αφορούν την παράνομη δραστηριότητα της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κύπρου. Το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης για τις θαλάσσιες ζώνες στη Μεσόγειο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και δεν είναι συμβατό με το Δίκαιο της Θάλασσας κι έτσι δεν μπορεί να έχει νομικές συνέπειες για τρίτες χώρες. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ομόφωνα επιβεβαιώνει την αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο σχετικά με αυτές τις ενέργειες της Τουρκίας».
«Εκφράσαμε την πλήρη υποστήριξή μας στην Κύπρο και στην Ελλάδα», δήλωσε μετά το τέλος του δείπνου των ηγετών των χωρών-μελών της ΕΕ σε συνέντευξη Τύπου ο νέος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, επιβεβαιώνοντας το θετικό κλίμα που υπήρχε για τις ελληνικές θέσεις στις Βρυξέλλες.
Κατά την εισήγησή του στο δείπνο των ηγετών, ο κ. Μητσοτάκης τούς ενημέρωσε αναλυτικά για τις τουρκικές ενέργειες και για το ότι το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης είναι άκυρο και δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα κατά το Διεθνές Δίκαιο, τόσο ως προς το περιεχόμενό του, καθώς καταπατά τα δικαιώματα των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας όσο και ως προς τη διαδικασία, καθώς το λιβυκό Κοινοβούλιο δεν την έχει εγκρίνει. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στο δείπνο κοινός τόπος μεταξύ των ηγετών ήταν ότι οι τουρκικές ενέργειες είναι αντίθετες με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
Η κυβέρνηση είχε, άλλωστε, εργαστεί μεθοδικά τις τελευταίες ημέρες για να πετύχει το τελικό αποτέλεσμα που προκύπτει από τη Σύνοδο Κορυφής. Είχε ήδη ζητήσει από το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων τη Δευτέρα τη ρητή καταδίκη από πλευράς ΕΕ της «συμφωνίας» Λιβύης-Τουρκίας και την αναγνώριση ότι η άκυρη συμφωνία δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα, καθώς και τη δημιουργία πλαισίου κυρώσεων εάν η Τουρκία και η κυβέρνηση της Τρίπολης δεν συμμορφωθούν, αλλά και τη στήριξη της Ελλάδας και της Κύπρου. Αυτοί ήταν και οι άξονες πάνω στους οποίους κινήθηκε στην εισήγησή του ο πρωθυπουργός, όπως είχε παρουσιάσει το newsit.gr και αυτοί αποτυπώνονται στην ομόφωνη απόφαση των ηγετών, ήτοι στο κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου.
Μαραθώνιος και… Green Deal
Το δείπνο των ηγετών εξελίχθηκε σε μαραθώνιο και ολοκληρώθηκε λίγο μετά τις 2 το πρωί, καθώς το βασικό θέμα της ατζέντας της Συνόδου που είναι η κλιματική αλλαγή δίχασε αρχικά τους ηγέτες της ΕΕ, αλλά στο φινάλε επετεύχθη το λεγόμενο «Green Deal», το οποίο προβλέπει το στόχο της εκμηδένισης των εκπομπών αερίων έως το 2050.
Από τη συμφωνία αυτή, ωστόσο, εξαιρέθηκε η Πολωνία, ενώ στη δική του παρέμβαση για το ζήτημα ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η πρωτοβουλία της ΕΕ είναι εξαιρετικά σημαντική και φιλόδοξη, καθώς και ότι απαιτείται ένας δίκαιος μηχανισμός μετάβασης με τις περιοχές που παράγουν λιγνίτη ή και άνθρακα – όπως η Ελλάδα – θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα. Επίσης, ειδικά για τις χώρες του Νότου, τόνισε ότι η Κομισιόν θα πρέπει να λάβει υπόψιν της τη διάσταση της Πολιτικής Προστασίας και την ενίσχυση του μηχανισμού RESCEU.
Στη σημερινή ατζέντα της Συνόδου βρίσκεται το Brexit μετά και το αποτέλεσμα των βρετανικών εκλογών που, θεωρητικά, θα επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις για την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου 2020, αλλά και το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο – δηλαδή ο προϋπολογισμός της ΕΕ – και η εμβάθυνση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης.
Μητσοτάκης: Eχουμε
ισχυρούς συμμάχους
που στέκονται δίπλα μας
Η «συμφωνία» Τουρκίας-Λιβύης είναι άκυρη, καταπατά το διεθνές δίκαιο και δεν έχει την έγκριση του κοινοβουλίου της Λιβύης, τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής.
«Στέλνω μήνυμα σιγουριάς και αυτοπεποίθησης σε όλη την Ελλάδα. Εχουμε ψυχραιμία, αυτοπεποίθηση και σχέδιο, όχι μόνο γιατί έχουμε το δίκιο με το μέρος μας αλλά και γιατί έχουμε πολύ ισχυρούς συμμάχους που θα στέκονται πάντα δίπλα στην Ελλάδα σε ό,τι αφορά τα κυριαρχικά μας δικαιώματα», τόνισε
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου, ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέφερε: “Θα συνεχίσουμε να λέμε ότι θεωρουμε τη συμφωνία αυτή άκυρη και ανυπόστατη. Εμείς υποστηρίζουμε ότι υπάρχει βάσιμος λόγος, αναφορικά με την πολιτική της νομιμοποίηση, δεν πρέπει καν να αναρτηθεί στον οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών. Από εκεί και πέρα η Ελλάδα θα κάνει ό,τι χρειάζεται και ό,τι πρέπει για να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Καταλαβαίνω γιατί υπάρχει εκνευρισμός στην Τουρκία, καθώς είναι διπλωματικά απομονωμένη μετά το μνημόνιο με τη Λιβύη. Είχαμε καταδίκη από τις ΗΠΑ, από τη Ρωσία, από το Ισραήλ, την Αίγυπτο…”
Σε ερώτημα αναφορικά με τη στήριξη που έλαβε από τους άλλους ευρωπαίους ηγέτες, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε: “Δεν υπήρξε κανείς χτες στο δείπνο που να μην επανέλαβε την στήριξή του στην Αθήνα και στην Κύπρο. Κάποιοι θα κάνουν και δημόσιες τοποθετήσεις.
Ο κ. Μακρόν ήταν πολύ υποστηρικτικός. Εγινε μια συζήτηση περιεκτική για την Τουρκία αλλά και για το προσφυγικό”.
Σε άλλη ερώτηση που αφορούσε το προσφυγικό, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας δεν μπαίνει σε ζυγαριά, δεν είναι αποτέλεσμα συμψηφισμού σε άλλα πράγματα. Αν καταλήξει αυτή η υπεράσπιση, με υπαιτιότητα της Τουρκίας, σε δυσμενείς καταστάσεις στο προσφυγικό, θα το διαχειριστούμε, τόνισε και πρόσθεσε: “Εμείς θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να υπερασπιστούμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα”.
Για το ζήτημα των δηλώσεων του Μπορίσοφ («Είπα στους Έλληνες συνεργάτες μου να βρουν τρόπους να βοηθήσουν τους εαυτούς τους μόνοι τους»), ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι αυτό που είπε ο βούλγαρος πρωθυπουργός είναι ότι στηρίζει ανεπιφύλακτα την Ελλάδα. “Εκανε μια γενικότερη ανάλυση και για το προσφυγικό και τα σχόλιά του αφορούσαν αυτήν την ενότητα και όχι την άλλη” σημείωσε.
Σε ερώτημα αν σχεδιάζει νέα συνάντηση με τον τούρκο πρόεδρο, ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέφερε: “Δεν προγραμματίζω αυτή τη στιγμή νέα συνάντηση με Ερντογάν. Ο δίαυλος εμπιστοσύνης ωστόσο πρέπει να είναι ανοικτός. Αν υπάρχει σοβαρός λόγος και δυνατότητα να κάνουμε μια πρόοδο, ασφαλώς και είμαι πρόθυμος να τον συναντήσω. Με την κλιμάκωση ωστόσο που υπάρχει δεν φαίνεται κάτι τέτοιο”.
Τέλος, στο ερώτημα τι θα πει στον Τραμπ αναφορικά με το θεμα των ελληνοτουρκικών, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν με επίσημες δηλώσεις τις ελληνικές θέσεις στο ζήτημα του άκυρου μνημονίου Τουρκίας-Λιβύης, και θα συνεχίσουν να το κάνουν, ενώ σκοπός μας είναι να οικοδομήσουμε πάνω στις ήδη εξαιρετικές ελληνοαμερικανικές σχέσεις.
