Ο «βομβαρδισμός» είναι συνεχής: συμβόλαια εταιρειών σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, τραπεζικά προϊόντα, ασφάλειες ζωής, πάσης φύσεως μηνύματα. Ακόμα και όταν η τηλεόραση είναι κλειστή, ο κόσμος της διαφήμισης βρίσκει ένα «παράθυρο», κάνοντας το τηλέφωνό μας να χτυπά ασταμάτητα. Τον ασκό του Αιόλου άνοιξε το 2011 η τροποποίηση στο σχετικό άρθρο του νόμου 3471 για τα προσωπικά δεδομένα στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, που επιτρέπει τις διαφημιστικές κλήσεις χωρίς τη συγκατάθεσή μας.
Ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος προστασίας είναι η ένταξη των συνδρομητών στο μητρώο του άρθρου 11, δυνατότητα που προσφέρουν σχεδόν όλοι οι πάροχοι τηλεφωνίας. Ακόμη και τότε όμως, οι καταναλωτές δεν είναι 100% «οχυρωμένοι», καθώς οι διαφημιζόμενες εταιρείες θα πρέπει να βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία με τους παρόχους για πρόσβαση στις επικαιροποιημένες λίστες.
«Από το 2008 μαζί με την κατάρρευση της Lehman Brothers άρχισε να καταρρέει και το διαθέσιμο καταναλωτικό εισόδημα και κατ’ επέκταση η ζήτηση. Διαφημιστικές εταιρείες επιδίδονται σε έναν λυσσαλέο αγώνα τηλεφωνικών οχλήσεων για εξασφάλιση πελατών. Στις εκλογές υποψήφιοι έστελναν μαζικά e-mail με αποτέλεσμα να αποκτήσουν τη “στάμπα” του ενοχλητικού» δηλώνει στην «Κ» ο κ. Εμμανουήλ Χαιρετάκης, επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Σύμφωνα με τη νομοθεσία η εξεύρεση δεδομένων από τον τηλεφωνικό κατάλογο είναι καθόλα νόμιμη. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν ανατίθεται σε εταιρείες εμπορίας προσωπικών δεδομένων να εξασφαλίσουν πολύτιμα στοιχεία όπως το εισόδημα, τα περιουσιακά στοιχεία και η οικογενειακή κατάσταση. Στο «κυνήγι» των παρανομούντων η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα έχει επιβάλει τα δύο τελευταία χρόνια πρόστιμο 243.500 ευρώ σε 15 εταιρείες, που είτε εμπορεύονταν είτε αγόραζαν παράνομα τέτοια δεδομένα.
Το πεδίο δράσης των εταιρειών εμπορίας προσωπικών δεδομένων δεν εξαντλείται στις τηλεφωνικές κλήσεις αλλά επεκτείνεται στα e-mail και τα sms. Μάλιστα η Αρχή είχε εντοπίσει, στο πλαίσιο ερευνών, άτομο που πουλούσε ηλεκτρονικές διευθύνσεις Ελλήνων από τη Βουλγαρία. Το κόστος για τους αγοραστές μπροστά στο δυνητικό όφελος είναι μηδαμινό, αφού με 500 ευρώ μπορεί να εξασφαλίσει κανείς περίπου 400.000 e-mail.
Η Ενωση Διαφημιστικών Εταιρειών, πάντως, κάνει λόγο για μεμονωμένα περιστατικά. «Οι εταιρείες-μέλη της ΕΔΕΕ και οι μεγάλοι διαφημιζόμενοι δεν συνεργάζονται με εταιρείες που “εμπορεύονται” δεδομένα. Ανταλλαγές ή πωλήσεις λιστών δεν γίνονται μεταξύ των εταιρειών, γιατί κάθε εταιρεία έχει δαπανήσει μεγάλα ποσά για να δημιουργήσει τη δική της βάση. Και αυτό αποτελεί μεγάλη “περιουσία”» δηλώνει η κ. Φωτεινή Γερομαλίδου, μέλος της διοικούσας επιτροπής του τομέα IMC (Integrated Marketing Communications) της ΕΔΕΕ.
Για την κ. Γερομαλίδου πολύτιμο «όπλο» για τη στοχευμένη διαφήμιση αποτελούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook. «Οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης ή τα smartphones μας έχουν δώσει την ευκαιρία να “ακούμε” τους καταναλωτές. Το παλιό “από στόμα σε στόμα” έγινε από post σε post, από comment σε comment, από like σε like». Αρκούν κάποιες εκατοντάδες «like» παραπάνω ώστε η αξία ενός προϊόντος να εκτιναχθεί στο χρηματιστήριο της κοινής γνώμης. «Οι εταιρείες χρησιμοποιούν τα like ως μια επιβεβαίωση του προϊόντος που προτείνουν. Ο κόσμος θα επιλέξει αυτό που έχει για παράδειγμα 15.000 like από αυτό που έχει 200» τονίζει ο κ. Χαιρετάκης.
Καθημερινή
