Το «βαρομετρικό χαμηλό» στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις αποκαλύπτει σήμερα η «Κ», μέσω σειράς διπλωματικών πληροφοριών και τηλεγραφημάτων, τα οποία βρίσκονται στη διάθεση της εφημερίδας. Αρκετές πηγές συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι η αμερικανοτουρκική κόντρα για τον εξοπλισμό των Κούρδων του YPG από την Ουάσιγκτον θα μπορούσε να δημιουργήσει συνθήκες εξαγωγής της κρίσης στο Αιγαίο και στην Κύπρο.
Στις πρόσφατες επαφές που πραγματοποιήσαν στην Ουάσιγκτον στενοί συνεργάτες του προέδρου της Τουρκίας, δεν κατόρθωσαν να βρουν σημεία επαφής με τους Aμερικανούς αξιωματούχους, κάτι το οποίο δεν θέτει σε κίνδυνο την επίσκεψη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά μετατρέπει τη συνάντησή του με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σε γεγονός υψηλής πολιτικής επικινδυνότητας. Στην Ουάσιγκτον μετέβησαν ο υπουργός Δικαιοσύνης Μπεκίρ Μποζντάγ, ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου και προαλειφόμενος για το υπουργείο Εξωτερικών Ιμπραχίμ Καλίν, ο αρχηγός της ΜΙΤ Χακάν Φιντάν και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Χουλουσί Ακάρ.
Η αμερικανική πλευρά έθεσε, μεταξύ άλλων, ζήτημα Αιγαίου και Κύπρου, ιδίως προς τον κ. Καλίν. Ο Tούρκος αξιωματούχος αναφέρθηκε και εκείνος στο ζήτημα, δίχως, ωστόσο, να εκφέρει άποψη. Σύμφωνα με πληροφορίες, υψηλόβαθμες πηγές στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ φέρονται να χαρακτηρίζουν την τουρκική δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ τις τελευταίες εβδομάδες «μη επιβοηθητική». Στην Αθήνα υπάρχει προβληματισμός για το ενδεχόμενο εξαγωγής της αμερικανοτουρκικής κόντρας, που αφορά το συριακό ζήτημα, προς το Αιγαίο και την Κύπρο, η αμερικανική πλευρά, όμως, παρέχει διαβεβαιώσεις ότι η Ουάσιγκτον δεν πρόκειται να επιτρέψει να συμβεί κάτι τέτοιο. Αν και υπάρχουν παραδείγματα υπέρ αυτής της ερμηνείας, καθώς τους προηγούμενους μήνες η Ουάσιγκτον παρενέβη με επιτυχία προς την Τουρκία ώστε να σταματήσει η κλιμάκωση στο Aιγαίο, αρκετοί εκτιμούν ότι πλέον οι ΗΠΑ έχουν πολύ πιο περιορισμένα περιθώρια λόγω του άσχημου υφιστάμενου κλίματος, εξαιτίας των Κούρδων και της εκκρεμότητας Γκιουλέν.
Ως προς το Κυπριακό, οι Αμερικανοί δηλώνουν –και παραμένουν– διατεθειμένοι να στηρίξουν τη διαδικασία επίλυσής του, όμως είναι ξεκάθαρο σε αυτούς ότι δεν το θεωρούν ζήτημα άμεσης προτεραιότητας. Ωστόσο, όπως αναφέρουν στην «Κ» διπλωματικές πηγές, εφόσον οι συνομιλίες προχωρήσουν, δεν θα πρέπει να αποκλείεται η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ ή ακόμη και του Aμερικανού αντιπροέδρου στη Λευκωσία. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Ιούνιο, εκτός απροόπτου, προγραμματίζεται να μεταβεί στις ΗΠΑ και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, δίχως, πάντως, να υπάρχουν έως αυτή τη στιγμή πληροφορίες για συνάντησή του με τον κ. Τραμπ.
Ως προς τη Συρία, οι Αμερικανοί κατέστησαν στους Τούρκους επισκέπτες σαφές ότι δεν είναι διατεθειμένοι να αλλάξουν στάση έναντι των Κούρδων του YPG, τουλάχιστον μέχρις ότου ανακαταληφθεί η Ράκα και εκδιωχθούν οι τζιχαντιστές. Από την αμερικανική πλευρά γίνεται προσπάθεια να πεισθούν οι Τούρκοι ότι η συνεργασία με τους Κούρδους θα είναι τακτικού και όχι στρατηγικού χαρακτήρα, διευκρίνιση που, πάντως, δεν ικανοποιεί την Αγκυρα. Κίνηση προσπάθειας για τη δημιουργία καλύτερης ατμόσφαιρας θεωρείται το γεγονός ότι οι Αμερικανοί αξιωματούχοι απηύθυναν πρόσκληση στους Τούρκους επισκέπτες για φωτογράφιση με τον κ. Τραμπ, κάτι που είναι εντελώς ασυνήθιστο για τα δεδομένα του Λευκού Οίκου. Οι Τούρκοι, από την πλευρά τους, έθεσαν συνολικά ως ζήτημα τη σχεδιαζόμενη επίθεση στη Ράκα με τη συμμετοχή των –υποστηριζόμενων από τις ΗΠΑ– Κούρδων, αλλά και το αίτημα της Αγκυρας για έκδοση του ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν.
Η συνάντηση Τραμπ – Ερντογάν εύλογα προκαλεί το ενδιαφέρον και των Ευρωπαίων. Διπλωματικοί κύκλοι στο Βερολίνο εκτιμούν ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν πρόκειται να κερδίσει από τη σχεδιαζόμενη επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον σε κανένα από τα βασικά ζητήματα που θέτει (Συρία, Ιράκ, Γκιουλέν). Οι ίδιοι κύκλοι αναφέρουν ότι οι Αμερικανοί έχουν, μάλιστα, ενοχληθεί από τις πρόσφατες τουρκικές αεροπορικές επιδρομές εναντίον των βάσεων του YPG στο όρος Καρατσόκ στη Συρία και κατά κουρδικών δυνάμεων στο βόρειο Ιράκ.
Ως προς τα αμιγώς ελληνικού ενδιαφέροντος ζητήματα, όπως είναι η δράση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, οι Γερμανοί εμφανίζονται αποφασισμένοι να στηρίξουν τη συνέχισή της τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2017. Ορισμένες πηγές εκτιμούν ότι εφόσον επανεκλεγεί, η κ. Αγκελα Μέρκελ δύσκολα θα αλλάξει τη στάση της στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Την ίδια ώρα, βέβαια, οι ελληνοτουρκικές επαφές συνεχίζονται, ενώ, χθες, όπως αναμενόταν, έγινε σε καλό κλίμα στο Πεκίνο και η συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν, στην οποία ετέθη από την ελληνική πλευρά η ανάγκη σεβασμού των διεθνών συνθηκών, με τον Τούρκο πρόεδρο να φέρεται να ζητεί και εκείνος την πλήρη εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάννης. Σε αναλόγως θετικό κλίμα επισημαίνεται ότι είχαν συναντηθεί την Πέμπτη και οι αρχηγοί ΓΕΕΘΑ Ελλάδας και Τουρκίας, Ευ. Αποστολάκης και Χουλουσί Ακάρ, ενώ επίκειται και η επίσκεψη του κ. Πρ. Παυλόπουλου στην Αγκυρα.
Καθημερινή
