«Τα μέτρα φαίνεται ότι θα είναι αποτελεσματικά, αν εφαρμοστούν όπως εξήγγειλε ο πρωθυπουργός και όπως πρέπει», δηλώνει σε συνέντευξή του στην «δημοκρατική» ο γενικός γραμματέας της ΕΣΕΕ κ. Νίκος Μπόνης, ενώ σχολιάζει την αύξηση του κατώτατου μισθού, τις εκπτωτικές περιόδους και την σχέση εμπορίου και τουρισμού καθώς ο στόχος –όπως λέει- πρέπει να είναι διττός: αφενός η αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, και αφετέρου η διάχυση του οφέλους από τις τουριστικές αφίξεις στις εμπορικές αγορές και τις τοπικές κοινωνίες.
• Κύριε Μπόνη, πώς είδατε την ανακοίνωση σχετικά με τα μέτρα ανάσχεσης των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης; Μπορούν να βοηθήσουν τους καταναλωτές και την αγορά;
Τα μέτρα φαίνεται ότι θα είναι αποτελεσματικά, αν εφαρμοστούν όπως εξήγγειλε ο πρωθυπουργός και όπως πρέπει. Είναι βέβαια αναγκαίο, αυτό το ευεργέτημα να δοθεί σε όσο το δυνατόν περισσότερα νοικοκυριά, βοηθώντας τους ανθρώπους να ορθοποδήσουν μέσα στην κρίση της ακρίβειας. Το αποτέλεσμα στην αγορά θα είναι έμμεσο, υπό την έννοια ότι θα εξασφαλίσει περισσότερα διαθέσιμα χρήματα για αγορές, αν και θεωρούμε ότι αυτές θα κατευθυνθούν περισσότερο στα τρόφιμα και λιγότερο στα διαρκή είδη.
Τώρα, επειδή ζούμε σε εποχή συνεχόμενων πλέον κρίσεων, διαφορετικής φύσεως αλλά ιδίου αποτελέσματος, θέλω να εκφράσω το παράπονό μου γιατί η ενίσχυση που προορίζεται για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ακρίβειας δεν αφορά και τους επαγγελματίες εμπόρους συναδέλφους μου, που έχουν ακριβώς πληγεί περισσότερο από τις συνεχόμενες κρίσεις. Θεωρώ ότι εάν το βοήθημα συμπεριελάμβανε και τους εμπόρους, το αποτύπωμα της δίκαιης κατανομής του στην κοινωνία θα ήταν πολύ πιο έντονο.
• Η αναγγελθείσα αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 50 ευρώ, συμπαρασύρει προς τα πάνω μια σειρά επιδομάτων και προσαυξήσεων, μηδέ εξαιρουμένου και του επιδόματος ανεργίας κ.λπ. Είναι κάτι θετικό κατά την άποψή σας;
Καταρχήν, διαφωνώ με αυτήν την καινοφανή διαδικασία καθορισμού του κατώτατου μισθού από το κράτος, το οποίο κατά βάση δεν το αφορά γιατί επηρεάζει τον ιδιωτικό τομέα και δεν έχει δημοσιονομικό κόστος. Κατά συνέπεια, έχει διαπιστωθεί κατά το παρελθόν ότι, ο κατώτατος μισθός «εργαλειοποιείται» από τις κυβερνήσεις και το τελικό ύψος που αποφασίζεται δεν ανταποκρίνεται ούτε στις ανάγκες, ούτε στις δυνατότητες της αγοράς. Η παλιά –προ μνημονίων- διαδικασία καθορισμού της κατώτατης αμοιβής από τους κοινωνικούς εταίρους μέσω της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας ήταν πολύ καλύτερη και πολύ πιο κοντά στις πραγματικές ανάγκες της ιδιωτικής οικονομίας.
Τώρα σε ό,τι αφορά την πρόσφατη αύξηση, το εμπόριο την αντιμετωπίζει με επιφύλαξη. Ναι μεν κάλυψε σημαντικό μέρος των απωλειών του εισοδήματος των εργαζομένων και των ανέργων από τον πληθωρισμό, αλλά και πάλι κανείς δεν σκέπτεται τις απώλειες των επιχειρήσεων, οι οποίες –σε συνθήκες σταθερής και συνεχόμενης μείωσης του τζίρου τους- βρίσκονται ξαφνικά αντιμέτωπες με νέες οικονομικές υποχρεώσεις, οι οποίες μπορεί να ξεπερνούν τις δυνατότητές τους. Δεν θέλω να γίνω μάντης κακών, αλλά όπου δεν υπάρχει η δυνατότητα απόδοσης της αυξημένης αμοιβής, οι θέσεις εργασίας μπορεί να μετατραπούν σε θέσεις ανεργίας.
• Διανύουμε τις ενδιάμεσες εκπτώσεις. Ωστόσο, όλοι συμφωνούν ότι οι συνεχιζόμενες εκπτωτικές περίοδοι, δεν έχουν προσφέρει μέχρι σήμερα τίποτα ιδιαίτερο στο λιανεμπόριο, ούτε έχουν ελκύσει το ενδιαφέρον των καταναλωτών. Τώρα που τελείωσε η πανδημία και καταργήθηκαν τα μέτρα τι περιμένουν οι καταστηματάρχες και οι έμποροι;
Πρώτα απ’ όλα την κατάργηση των ενδιάμεσων εκπτώσεων. Όχι μόνο έχουν μηδενική απόδοση αλλά ζημιώνουν γενικά τον θεσμό των εκπτώσεων, προκαλώντας σύγχυση στον καταναλωτή, που περιμένει εκπτώσεις αλλά δεν τις έχει, αφού οι δυνατότητες των επιχειρήσεων να διαθέσουν με μειωμένες τιμές τα προϊόντα τους μεσούσης της σεζόν, σας διαβεβαιώ ότι είναι ανύπαρκτες. Άρα για εμάς είναι πρωταρχική η πλήρης κατάργηση των ενδιάμεσων εκπτώσεων και των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων των αντιπεριφερειαρχών να τις ορίζουν. Εννοείται ότι, η κατάργηση των ενδιάμεσων εκπτώσεων αυτονόητα συνεπάγεται και την κατάργηση του δικαιώματος λειτουργίας των καταστημάτων κατά την πρώτη Κυριακή αυτών των περιόδων. Το άνοιγμα τις συγκεκριμένες Κυριακές είναι συνδεδεμένο με τον χαρακτήρα των περιόδων αυτών και φυσικά δεν έχει κανένα νόημα μετά την κατάργησή τους.
Θέλω να είμαι σαφής: Ο θεσμός των εκπτώσεων είναι εξαιρετικά σημαντικός για όλα τα καταστήματα και έχει μία κύρια αποστολή: την ρευστοποίηση των εμπορευμάτων λόγω τέλους εποχής, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στις εμπορικές επιχειρήσεις να προχωρήσουν άμεσα σε νέες παραλαβές, ενόψει της νέας περιόδου. Είναι δηλαδή, μειώσεις τιμών επιλεγμένων προϊόντων και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα με σκοπό την εξάντληση των αποθεμάτων τους. Δεν μπορούμε ωστόσο να αγνοήσουμε ότι τα τελευταία χρόνια οι εκπτώσεις έχουν υποβαθμιστεί, μη μπορώντας ακόμη και να επιτελέσουν αυτήν την κύρια αποστολή τους, λόγω των πολλών εκπτωτικών περιόδων και των συνεχόμενων προσφορών και προωθητικών ενεργειών. Για την ακρίβεια, έχουν μετατραπεί σε απλό εργαλείο προσέλκυσης των υποψήφιων πελατών εντός του καταστήματος, όπου πραγματοποιούνται στην πραγματικότητα σε πολύ περιορισμένα προϊόντα, με αποτέλεσμα να έχουν προκαλέσει κορεσμό και δυσπιστία στους καταναλωτές γενικότερα. Οι ενδιάμεσες εκπτώσεις είχαν σημαντική συμβολή σε αυτή την ζημιά που θεωρώ ότι έγινε στην αγορά. Ο θεσμός των εκπτώσεων για να επιτελέσει και πάλι την κύρια αποστολή του και να αναβαθμιστεί, θα πρέπει να προστατευτεί ανάλογα και για να γίνει αυτό πρέπει να καταργηθούν οι ενδιάμεσες εκπτώσεις.
• Ο τουρισμός είναι ο μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας της χώρας μας και κυρίως των νησιών μας. Η αύξηση του Τουρισμού, θα βοηθήσει την κίνηση στα εμπορικά καταστήματα;
Σήμερα, που βιώνουμε την 4η Βιομηχανική Επανάσταση με όλο τον κόσμο ψηφιακά συνδεδεμένο σε μία παγκόσμια αγορά, οφείλουμε να εστιάσουμε περαιτέρω στη σχέση τουρισμού και εμπορίου. Ο στόχος μας πρέπει να είναι διττός: αφενός η αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, αφετέρου η διάχυση του οφέλους από τις τουριστικές αφίξεις στις εμπορικές αγορές και τις τοπικές κοινωνίες.
Με άλλα λόγια, επανέρχεται επιτακτικά η ανάγκη παρεμβάσεων από πλευράς Πολιτείας, αλλά και πρωτοβουλιών σε επίπεδο θεσμικών κοινωνικών εταίρων στην κατεύθυνση να αναβαθμιστούν και να πληθύνουν οι συνέργειες μεταξύ εμπορίου και τουρισμού. Απαιτείται μία νέα «χαρτογράφηση» και διασύνδεση των δύο κλάδων, όπου, μεταξύ άλλων θα γίνει επιτέλους θεσμικά διακριτή, η έννοια της «τουριστικής εμπορικής επιχείρησης». Πρόκειται για όλα εκείνα τα εμπορικά καταστήματα που έχουν ως αντικείμενό τους την εμπορία τουριστικών ειδών, με την ευρεία έννοια του όρου. Οι τουριστικές εμπορικές επιχειρήσεις λειτουργούν και συνεισφέρουν στις τοπικές τουριστικές οικονομίες και κοινωνίες, αναδεικνύοντας την παράδοση, τον πολιτισμό και τα προϊόντα αγροδιατροφής του κάθε τόπου. Επιπλέον, σε σχέση με τις περισσότερες άλλες εμπορικές επιχειρήσεις, διακρίνονται από ορισμένα ιδιάζοντα χαρακτηριστικά, όπως τα διαφορετικά ωράρια λειτουργίας και η εποχική λειτουργία τους και απασχόληση.
Οι ιδιαιτερότητες αυτές αποτελούν και τις αιτίες που, καθόλη την διάρκεια της πανδημίας, οι τουριστικές εμπορικές επιχειρήσεις έζησαν μια τελείως «δική τους» κρίση, ως προς την ένταση και τη διάρκειά της. Η αλληλεξάρτησή τους με τον τουρισμό και την προσέλευση των τουριστών σε μία κατεξοχήν υποτονική περίοδο όπως αυτή του 2020, προκάλεσε σε αυτές σημαντικά προβλήματα που δεν έχουν ακόμα επουλωθεί.
Η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας έχει ζητήσει να θεσμοθετηθούν αντικειμενικά κριτήρια που θα είναι ενδεικτικά του ιδιαίτερου χαρακτήρα και αντίστοιχα των αναγκών και των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι εμπορικές τουριστικές επιχειρήσεις. Η εμπειρία πλέον αποκλείει τον χωρικό διαχωρισμό σε τουριστικό και μη, καθότι, υπό την ευρεία έννοια, όλη η Ελλάδα είναι εν δυνάμει τουριστική περιοχή. Προτείνουμε λοιπόν, ως κύριο δηλωτικό του χαρακτήρα τους, ποσοστό μεγαλύτερο του 50% του ετήσιου κύκλου εργασιών των αμέσως προηγούμενων 2 ετών να έχει πραγματοποιηθεί, είτε εντός του τετράμηνου Δεκεμβρίου, Ιανουαρίου, Φεβρουαρίου, Μαρτίου είτε εντός του τετραμήνου Ιουνίου, Ιουλίου, Αυγούστου, Σεπτεμβρίου. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι μελετάμε συστηματικά το τελευταίο διάστημα τη σχέση εμπορίου και τουρισμού με πρωτογενή και δευτερογενή έρευνα. Οι συσχετίσεις που θα σταχυολογηθούν να αποτυπωθούν σε προτάσεις για μια περισσότερο οργανική σύνδεση τουρισμού και λιανικού εμπορίου με όλα τα πρόσφορα εργαλεία που διατίθενται.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τουρισμός και εμπόριο αποτελούν κρίσιμους πυλώνες ανάπτυξης και απασχόλησης, αλλά και δύο συγκοινωνούντα δοχεία στην ελληνική οικονομία. Οι τουριστικές ροές αποτελούν, δυνητικά, δεξαμενή πελατών για τις εμπορικές πιάτσες κοντά και γύρω από τους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Ωστόσο, έως και σήμερα η πραγματική εικόνα δεν συνηγορεί σε αυτόν τον εύλογο ισχυρισμό. Είναι ώρα για τη χάραξη μιας νέας τουριστικής αναπτυξιακής πολιτικής που θα «πατά» πάνω σε μια ολοκληρωμένη τεκμηρίωση και θα είναι δίκαιη και επωφελής για όλους τους επιχειρηματίες στον κλάδο του τουρισμού και του εμπορίου.
Νίκος Μπόνης: «Πρέπει να αναβαθμιστούν και να πληθύνουν οι συνέργειες μεταξύ εμπορίου και τουρισμού»
