Η καταγωγή από το Καστελλόριζο, η σταδιοδρομία σε Αυστραλία και ΗΠΑ και η βοήθεια προς την πατρίδα
Μαργαρίτα Πουρνάρα
[Πρωτογνώρισα τον Αντριου Λιβέρη το 2012 στη Φλόριντα, στη σπουδαιότερη ετήσια σύναξη των επιφανέστερων Ελληνοαμερικανών από την οργάνωση Leadership 100, την οποία είχε ιδρύσει ο αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος. Τότε, στην κορύφωση της σφοδρής οικονομικής κρίσης, το κλίμα ήταν εξαιρετικά δυσμενές για την Ελλάδα. Στη μεγάλη σάλα του Ritz Carlton του Παλμ Μπιτς έκοβες με το μαχαίρι την πικρία που αισθάνονταν ορισμένοι για τη χώρα των προπάππων και των παππούδων. Ως κεντρικός ομιλητής ο Καστελλορίζιος Αντριου Λιβέρης, γεννημένος και μεγαλωμένος στην Αυστραλία, καταξιωμένος στην Ασία και τις ΗΠΑ, ύψωσε το ανάστημά του.
«Αν όχι τώρα, και αν όχι αποτελεσματικά, τότε πότε θα σταθούμε δίπλα στο πλευρό όσων δοκιμάζονται;», είχε πει, πηγαίνοντας κόντρα στην κρατούσα αντίληψη του συνεδρίου. Πολλοί ομογενείς θεωρούσαν τη χώρα «ανεπίδεκτη» βοηθείας, καμένο χαρτί. Οχι όμως ο Λιβέρης. Μαζί με κάποιους άλλους ισχυρούς της διασποράς –όπως ο Τζορτζ Στάμας– ίδρυσαν λίγο αργότερα την οργάνωση The Hellenic Initiative (Η Ελληνική Πρωτοβουλία) και άλλαξαν όλα τα δεδομένα στη συγκέντρωση πόρων. Εκτοτε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Την Τρίτη το πρωί συναντηθήκαμε πάλι σε ένα ξενοδοχείο στην Αθήνα. Η χώρα έχει αναρρώσει, κοιτάζει το μέλλον με αισιοδοξία. Το THI έχει καταφέρει να συγκεντρώσει μέσα σε 11 χρόνια πάνω από 20 εκατ. δολάρια, τα οποία έχουν δοθεί αποκλειστικά στην Ελλάδα σε 250 δωρεές κάθε είδους, από την περίθαλψη και την πυρόσβεση μέχρι –πρόσφατα– τη βοήθεια προς νεοφυείς επιχειρήσεις στην πατρίδα μας. Στηρίζει τη χώρα μας και στην αντιστροφή του brain drain, δημιουργώντας πάνω από 4.000 θέσεις εργασίας.
Ο Λιβέρης έχει προσδώσει και αυτός κύρος στην προσπάθεια. Δεν είναι μόνον το εντυπωσιακό βιογραφικό του ανθρώπου που χρημάτισε για πολλά χρόνια επικεφαλής του πολυεθνικού κολοσσού Dow Chemicals. Εχει διατελέσει σύμβουλος των προέδρων Κλίντον, Ομπάμα, Τραμπ, καθώς και των Μπιν Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας, ενώ τώρα είναι ο πρόεδρος για την υποψηφιότητα του Μπρισμπέιν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2032. Ο ίδιος υπογραμμίζει στην «Κ» πως έχει έρθει η ώρα για ένα νέο πρότυπο ηγεσίας και πως η πρόοδος δεν μπορεί να αφορά τους λίγους έχοντες ούτε μόνον τους συγκαιρινούς μας. Με ανοιχτά μέτωπα, όπως η κλιματική αλλαγή, η έλευση της τεχνητής νοημοσύνης, η διάχυση των ανισοτήτων, η ανθρωπότητα μπορεί να πάει μπροστά με τη συμπερίληψη και κυρίως με τη έγνοια των μελλοντικών γενεών. Πώς όμως κατάφερε να παραμείνει προσγειωμένος και να πρεσβεύει αυτές τις αξίες, έχοντας περάσει από το καμίνι του ανταγωνισμού;
«Ισως είναι η καταγωγή μου από ένα νησάκι τόσο μικρό όσο το Καστελλόριζο, που οι άνθρωποι κατάφεραν με το τίποτε να επιβιώσουν και να μεγαλουργήσουν. Μια σταλιά τόπος που πέρασε από πολλά χέρια κατακτητών, βίωσε αφάνταστες ταλαιπωρίες και άντεξε», λέει. «Ισως πάλι να είναι η οικογένειά μου. Ο παππούς μου έφυγε για την Αυστραλία ξυπόλυτος. Πέθανε νωρίς. Ο πατέρας μου πέθανε επίσης όταν ήμουν μόλις 14 ετών και έτσι έγινα ο άνδρας του σπιτιού. Ημουν καλός μαθητής και πήρα υποτροφίες για να σπουδάσω χημικός μηχανικός. Με τα χρήματα βοηθούσα και τη μάνα μου. Ισως έχει να κάνει με την κοσμοθεωρία μου που την αναπτύσσω στο δεύτερο βιβλίο μου (σ.σ. το πρώτο έχει τίτλο “Make it in America”), που θα κυκλοφορήσει σε έναν μήνα στις ΗΠΑ και έχει τίτλο “Leading in Disruption” (Hγεσία σε ταραγμένους καιρούς)», εξηγεί.
«Ο σημερινός κόσμος βιώνει συνεχείς ανατροπές από τις τεκτονικές αλλαγές στη γεωπολιτική, στην τεχνολογία, στην κοινωνία, στο κλίμα. Οι άνθρωποι, ειδικά οι νεότεροι, θέλουν την αλλαγή εδώ και τώρα, δεν έχουν υπομονή. Ομως τα μοντέλα διακυβέρνησης που αναπτύξαμε τον 20ό αιώνα, δεν δύνανται πλέον να αποδώσουν στον 21ο αιώνα. Το βιβλίο μου εστιάζει στο πώς πρέπει να συνδυάσουμε σήμερα το βραχυπρόθεσμο αποτέλεσμα με το μακροπρόθεσμο όραμα. Γίνεται όμως να καθοδηγήσουμε τη νέα γενιά σήμερα που βιώνει τις απογοητεύσεις της από τη δημοκρατία, από τον κύκλο του καπιταλισμού, από την ψηφιακή τεχνολογία; Μόνον αν τους ακούσεις όλους και τον καθένα ξεχωριστά, αν αφιερώσεις χρόνο, αν είσαι αποφασισμένος να γίνεις ακροατής και όχι ομιλητής μόνο, αν αφουγκραστείς τις ανάγκες, τους φόβους, τις ματαιώσεις. Τότε θα βρεις μια λύση που θα έχει αποτέλεσμα, διάρκεια, θα ωφελεί το κοινό καλό», επιμένει ο κ. Λιβέρης.
Πόσο δημοφιλής είναι αυτή η άποψή του; «Συμμετέχω σε έναν θεσμό που έχει φτιάξει ο Ρίτσαρντ Μπράνσον με 30 διεθνείς προσωπικότητες, που έχουν ακριβώς το ίδιο σκεπτικό για τα μελλοντικά πρότυπα ηγεσίας. Πως ο ηγέτης, δηλαδή, πρέπει να είναι αποτελεσματικός, αλλά κυρίως ταπεινός. Στην Αμερική καταξιώθηκα για το γεγονός ότι σεβόμουν και αφιέρωνα ίσο χρόνο στην εταιρεία, από τους πανίσχυρους πελάτες και μετόχους, στους μάνατζερ μέχρι τις καθαρίστριες και τους σεκιουριτάδες. Ο κάθε άνθρωπος έχει κάτι να σε μάθει, αρκεί να δείξεις αυθεντικό σεβασμό και εμπιστοσύνη. Οχι επειδή είσαι σε θέση ισχύος και θες να ‘σαι μεγαλόψυχος, αλλά γιατί πιστεύεις ότι έχει κάτι πολύτιμο να σου πει. Μπορεί κάποιος να μην έχει τη μόρφωση, αλλά βλέπει τα πράγματα από μια άλλη οπτική γωνία. Συνδυάζοντας όλες αυτές τις σκοπιές, τότε μόνο έρχεται η σωστή αντιμετώπιση».
Να δοθεί χώρος στους πρωταγωνιστές του μέλλοντος
«Σπούδασα χημικός μηχανικός και το μυαλό μου εκπαιδεύτηκε ότι σε κάθε πρόβλημα υπάρχει και μια λύση, αρκεί να βρεις τις συνέργειες και τη “χημεία” του ζητήματος. Μια τεράστια αδυναμία της σημερινής ηγεσίας είναι η έλλειψη θάρρους. Αντί ο επικεφαλής να δεχτεί την κριτική, το παίρνει ως προσωπική επίθεση και γυρίζει την πλάτη στη χρήσιμη γνώση που του προσφέρουν. Eτσι όμως δεν γίνεται να επανεφεύρεις τον εαυτό σου, την εταιρεία σου, τη χώρα σου, την κοινότητά σου. Ας πάρουμε ως παράδειγμα την Ελλάδα. Μπορεί να πιστεύω ότι η προκοπή της θα έρθει αν γίνει η Α΄ ή Β΄ μεταρρύθμιση. Αν όμως δεν πείσω τους Eλληνες ότι οι επιλογές μου θα είναι επωφελείς για όλους και τον καθένα ξεχωριστά, δεν θα γίνει τίποτα. Είναι αυτό που λέμε ότι η νοοτροπία κατατροπώνει τη στρατηγική. Συνεπώς, για να πάμε μπροστά σε οτιδήποτε, δεν μπορούμε πια να μιλάμε αόριστα, πρέπει να προσωποποιήσουμε τα μελλοντικά οφέλη. Αυτό θέλει τέχνη, χρόνο, αφοσίωση, ολιστική προσέγγιση σε μια κοινωνία».
Ο ίδιος πώς βλέπει την Ελλάδα; Και τι θα συμβούλευε τον πρωθυπουργό; «Υπάρχει οικονομική αναγέννηση σε μια πρώιμη φάση αυτή τη στιγμή από τη μια, και από την άλλη ένα τρίγωνο κυβέρνησης, κοινωνίας πολιτών, επιχειρήσεων. Οι λύσεις για τα κοινωνικά προβλήματα θα έρθουν αν τα άλλα δύο σκέλη του τριγώνου συνεργαστούν μεταξύ τους. Στην εποχή μας μια επιχείρηση επιτυγχάνει μόνον έχοντας υπόψη της την πραγματικότητα της κοινωνίας –φτώχεια, έλλειψη ίσων ευκαιριών, προοπτική ανάπτυξης κ.ά.–, αλλά και αν συνεργαστεί μαζί με την κυβέρνηση, η οποία οφείλει να επιβάλει τους σωστούς κανόνες λειτουργίας, το πλαίσιο δηλαδή. Επιχειρηματίες που είχαν μάθει να βγάζουν χρήμα με τα μυαλά και τις μεθόδους του 20ού αιώνα, γυρίζοντας την πλάτη στο τι συμβαίνει γύρω τους, θα χρεοκοπήσουν. Ρόλο όμως πρέπει να παίξει και η νεολαία, οι μελλοντικοί πρωταγωνιστές», λέει.
«Κατανοώ τα νέα παιδιά που θυμώνουν με τα τεκταινόμενα. Oμως, εκτός από τη διαμαρτυρία πρέπει να βρουν τρόπο να ακουστεί η φωνή και η θέση τους εκεί όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις. Πολλοί νέοι μου λένε: “Αδύνατον!”. Και όμως, η Γκρέτα Τούνμπεργκ, μια έφηβη το κατάφερε. Ο σημερινός κόσμος προσφέρει αυτό το βήμα. Το ζητούμενο για τη νέα γενιά δεν είναι να φωνάξει, αλλά να πάρει μέρος στη διαδικασία της λύσης. Και η σωστή λύση θα έρθει αν κάτσουν όλοι στο ίδιο τραπέζι και δεν μείνει κάποιος εκτός. Oσο για τον ρόλο του μελλοντικού ηγέτη, είναι να μπορέσει να συγκεράσει και να συνθέσει όλες τις απόψεις».
Ο Μητσοτάκης και το Κέντρο
«Ως πρωθυπουργός έχει πετύχει διότι έχει διαλέξει το σωστό μοντέλο, αυτό που φέρνει κοντά τις αξίες και το ήθος που χρειάζεται για τον 21ο αιώνα με τις οικονομικές πρακτικές του 21ου αιώνα. Αυτή η ισορροπία μπορεί να έρθει μόνον από το πολιτικό Κέντρο. Η άκρα Δεξιά δεν μπορεί να το κάνει διότι πιστεύει στον αυταρχισμό, δηλαδή ότι ας είναι κάτι καλό για μένα, οι υπόλοιποι δεν με ενδιαφέρουν. Η άκρα Αριστερά επίσης δεν μπορεί, διότι ασπάζεται τον σοσιαλισμό με ιδέες που ακούγονται καλές, αλλά ορισμένες φορές δεν είναι πρακτικά εφαρμόσιμες. Ο Μητσοτάκης μπόρεσε να πάρει μια οικονομία που πέρασε ύφεση και να την ξανακάνει αναπτυξιακή, να προσελκύει τους επενδυτές. Η νέα αυτή ακτινοβολία φαίνεται και από την ίδια την Αθήνα που αλλάζει ραγδαία στον χάρτη των προορισμών και όχι μόνον».
Η συνάντηση
Με τον Αντριου Λιβέρη συναντηθήκαμε για πρωινό στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία» με θέα την Ακρόπολη. Εκείνος παρήγγειλε στα ελληνικά «enan elliniko diplo parakalo» και εγώ έναν διπλό εσπρέσο. Σε λίγες ημέρες αναχωρεί για το Καστελλόριζο όπου θα γίνει ο γάμος του γιου του και είναι η μεγάλη στιγμή της οικογένειας. Εκεί έχει χτίσει και ένα σπίτι στην πατρογονική περιουσία, το οποίο επισκέπτεται όποτε μπορεί με τη λιβανέζικης καταγωγής σύζυγό του Πόλα και τα τρία του παιδιά. Οσο για την πρώτη επίσκεψή του στο νησί, όταν ήταν 20 χρόνων, δεν θα την ξεχάσει ποτέ: «Ακόμη ανατριχιάζω όταν βλέπω μπροστά μου αυτό το μικρό λιμανάκι απέναντι από την Τουρκία, που αντέχει τα πάντα σαν πραγματικός βράχος».
Πηγή kathimerini.gr
