Η μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή του καλοκαιριού δεν είναι άλλη από την Κοίμηση της Θεοτόκου, που γιορτάζεται στις αφιερωμένες στο όνομα Της, εκκλησίες. Μεγάλες εκκλησίες και ξωκλήσια σε κάθε γωνιά της Ελλάδας στολίζονται, οι θαυματουργές εικόνες γεμίζουν λουλούδια και οι πιστοί σπεύδουν να προσκυνήσουν τη χάρη της Παναγίας. Εκδηλώσεις και πανηγύρια διοργανώνονται από τις τοπικές κοινωνίες και τους πολιτιστικούς συλλόγους κάθε περιοχής και ο θρησκευτικός χαρακτήρας συνδέεται άρρηκτα με τη διασκέδαση, με τη συμμετοχή όλων. Ασβεστώνουν τις αυλές και τις πλατείες, βάζουν συμμετρικά τις καρέκλες και φορούν τα καλύτερά τους ρούχα.
Σήμερα κορυφώνονται οι εκδηλώσεις του Δεκαπενταύγουστου στη Ρόδο, στα Δωδεκάνησα αλλά και σε όλη την Ελλάδα. Πλάι στους επιδέξιους χορευτές και στους βαθιά θρησκευομένους, συναντά κανείς όλο και περισσότερους νέους αλλά και αλλοδαπούς τουρίστες που μοιάζουν να γοητεύονται από το τελετουργικό, οι ρίζες του οποίου χάνονται στο παρελθόν.
Παρά την οικονομική κρίση που έχει σαρώσει τα πάντα στην Ελλάδα, ο θεσμός των πανηγυριών αντέχει. Ακόμα κι αν τα χρήματα έχουν περιοριστεί, τα πανηγύρια και φέτος στη Ρόδο συγκεντρώνουν πλήθος κόσμου. Το «Πάσχα του καλοκαιριού» σήμερα 15 Αυγούστου ημέρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, έχει ως σημεία αναφοράς στη Ρόδο, την Ιαλυσό και την Κρεμαστή.
Στο χωριό της Κρεμαστής, σε μια από τις ωραιότερες εκκλησίες που γιορτάζει την κοίμηση της Θεοτόκου, συγκεντρώνονται πιστοί και επισκέπτες από τη Ρόδο και ολόκληρη την Δωδεκάνησο ενώ στήνεται και το μεγαλύτερο πανηγύρι σε έκταση αλλά και σε διάρκεια με πλήθος εκδηλώσεων, παράλληλα με την Πανελλήνια Εκθεση Κρεμαστής.
Η θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς στην Κρεμαστή, η οποία χρονολογείται από τον 15ο αιώνα, είναι ζωγραφισμένη επάνω σε ξύλο σχήματος ημικυκλικού. Η εικόνα παριστάνει τη Θεοτόκο να έχει στην αγκαλιά της το Χριστό, ο οποίος ευλογεί τους πιστούς. Δεξιά και αριστερά στέκονται άγγελοι που υποκλίνονται ευλαβικά, ενώ στο μεσοδιάστημα των αγγέλων και του στέμματος της Θεοτόκου καλύπτουν τα γράμματα ΜΗΡ Θ.Χ. Τα μεγάλα και εκφραστικά μάτια της Παναγιάς είναι η αιτία που πολλοί πιστοί της απέδωσαν το προσωνύμιο «Μαυρομάτα». Στην Ιαλυσό επίσης συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου για τις θρησκευτικές εκδηλώσεις και την περιφορά του Επιταφίου της Παναγίας.
Ο εορτασμός της Κοίμησης της Θεοτόκου εκτός από την Κρεμαστή και την Ιαλυσό, εορτάζεται επίσης στο Βάτι, στην Σάλακο, στην Ιστριο και στον Ασκληπειό καθώς και σε πολλά σε πολλά εξωκλήσια και ναούς του νησιού.
Για σήμερα είναι προγραμματισμένες οι εξής εκδηλώσεις:
21:30- ΙΑΛΥΣΟΣ: Κεντρική πλατεία, μουσική συναυλία-λαϊκό πανηγύρι με την παραδοσιακή ορχήστρα του Νίκου Ζωιδάκη. Την εκδήλωση στηρίζουν η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, ο ΔΟΠΑΡ, η Δημοτική Κοινότητα Ιαλυσού και ο ΓΑΣ ΙΑΛΥΣΟΣ
21:00 ΣΑΛΑΚΟΣ: Γιορτή με παραδοσιακό γλέντι, φαγητό και χορό. Την εκδήλωση διοργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σαλάκου
21:00 ΙΣΤΡΙΟΣ: Γιορτή με παραδοσιακό γλέντι, φαγητό και χορό. Την εκδήλωση διοργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ιστρίου
21:00 ΑΣΚΛΗΠΕΙΟΣ: Γιορτή με παραδοσιακό γλέντι, φαγητό και χορό. Την εκδήλωση διοργανώνει ο Μορφωτικός Εξωραϊστικός Σύλλογος Ασκληπειού
ΣΤΑ ΝΗΣΙΑ ΤΗΣ
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ
– Στην Κάρπαθο, στην οποία το πανηγύρι της Κοίμησης της Θεοτόκου, στην Όλυμπο, είναι από τα πιο κατανυκτικά. Αποκορύφωμα του παραδοσιακού εορτασμού είναι ο χορός που γίνεται στη μικρή πλατεία, μπρος στην εκκλησιά της Παναγίας, με τους οργανοπαίκτες να παίζουν τον Κάτω Χορό, αργόσυρτο και με σοβαρή διάθεση. Ξεκινά από τους άντρες και ακολουθούν οι γυναίκες ντυμένες με τις εκπληκτικής ομορφιάς παραδοσιακές γιορτινές στολές τους.
– Στην Πάτμο, το νησί της Ορθοδοξίας, όπου τα πάντα περιστρέφονται γύρω από το ιστορικό Μοναστήρι της Αποκάλυψης, ο χρυσοποίκιλτος επιτάφιος περιφέρεται από τους μοναχούς στα σοκάκια του νησιού, ενώ οι καμπάνες ηχούν ασταμάτητα
– Στην Κάσο και στο χωριό Παναγιά, όπου γίνεται το μεγαλύτερο πανηγύρι του νησιού. Όλα τα πατροπαράδοτα έθιμα τηρούνται με ευλάβεια και δεν είναι λίγοι οι ξενιτεμένοι Κασιώτες που επιλέγουν αυτή τη μέρα για να επισκεφθούν τον τόπο τους
– Στην Χάλκη με λαμπρότητα και κατάνυξη τιμάται η Παναγιά η Χωριανή. Το πανηγύρι της Παναγιάς της Χωριανής στο Χωριό είναι μοναδικό και το τελετουργικό του παραμένει αναλλοίωτο εδώ και δεκαετίες. Δυο – τρεις ημέρες πριν από τον Δεκαπενταύγουστο καθαρίζουν όλοι μαζί την εκκλησία, ενώ την παραμονή ξεκινούν για το Χωριό. Το γλέντι αρχίζει με χαρούμενα και σατιρικά δίστιχα τα οποία μαζί με το γλυκόλαλο ήχο της λύρας γεννούν αναμνήσεις και συγκινήσεις καθώς τα δίστιχα δείχνουν τον πόνο που αισθάνονται οι Χαλκίτες όταν βρεθούν στο ερειπωμένο πια Χωριό, την παλιά πρωτεύουσα του νησιού, και θυμηθούν πώς ήταν κάποτε. Στις 13 Αυγούστου κάθε χρόνο Χαλκίτες μεταφέρουν την εικόνα της Παναγίας κρατώντας την στα χέρια, στην εκκλησία του παλιού χωριού για να ξεκινήσουν οι εκδηλώσεις την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου.
– Στην Αστυπάλαια, στην Παναγιά την Πορταΐτισσα σήμερα ανήμερα, έξω από την εκκλησία, μαγειρεύουν το «Λαμπριανό» και γίνεται μεγάλο γλέντι.
–Στην Παναγία Σπηλιανή στη Νίσυρο. Το μοναστήρι φιλοξενεί γυναίκες της Νισύρου και των άλλων νησιών, ανύπαντρες ή παντρεμένες, που ζητούν τη βοήθεια της Παναγίας. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών η κάθε μια δεσμεύεται να κάνει καθημερινά 300 μετάνοιες, γονατιστή μπροστά στην εικόνα της Παναγίας, ψέλνοντας το Μοιρολόι της Μεγαλόχαρης και αυτοσχέδιες παρακλήσεις. Τη μέρα της γιορτής αφού γίνει λειτουργία και αγιαστεί το κόλλυβο (στάρι), σχηματίζεται πομπή που κατεβαίνει τα σκαλιά. Περιφέρεται μέσα στο Μανδράκι και καταλήγει στο Ζησιμοπούλειο θέατρο πάνω από την κεντρική πλατεία, όπου παρατίθεται γεύμα για όλους. Το βράδυ στήνεται χορός, η λεγόμενη «κούπα της Παναγίας». Η πρώτη του χορού κρατά μια κούπα καθώς χορεύει. Οποιος μπαίνει στο χορό ρίχνει χρήματα για το μοναστήρι και το νησί.
Στολίστηκε ο Επιτάφιος της Παναγιάς στην Ιαλυσό!
Ο Δεκαπενταύγουστος για τους Ορθόδοξους Έλληνες, είναι το Πάσχα του καλοκαιριού και όπως όλοι γνωρίζουμε, τιμάται με λαμπρότητα σε κάθε τόπο ενώ αναβιώνουν και θρησκευτικά έθιμα παλαιοτέρων ετών.
Στην Δημοτική Κοινότητα Ιαλυσού στολίστηκε και φέτος, όπως κάθε χρόνο τηρώντας το έθιμο, ο Επιτάφιος της Παναγίας.
Το βράδυ της Κυριακής 13 Αυγούστου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ρόδου κ.κ Κύριλλος χοροστάτησε κατά τον Όρθρο και τέλεσε και την Ακολουθία του Επιταφίου της Υπεραγίας Θεοτόκου στον Ιερό Ναό Κοίμησης της Θεοτόκου στην Ιαλυσό, όπου πραγματοποιήθηκε και πολυερατικό συλλείτουργο.
Κατά το έθιμο στην Ιαλυσό, οι γυναίκες μαζί με τους ιερείς έψαλλαν την Ιερή Ακολουθία του Επιτάφιου Θρήνου της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Την ακολουθία παρακολούθησε πλήθος κόσμου, εκπρόσωποι των τοπικών αρχών και των σωμάτων ασφαλείας καθώς και τουρίστες ορθόδοξοι αλλά και καθολικοί που βρέθηκαν στην περιοχή και ήθελαν να μάθουν για τα έθιμα του τόπου μας.
Μετά το πέρας της ακολουθίας πραγματοποιήθηκε περιφορά του Επιταφίου με τη συνοδεία φιλαρμονικής.
Ο στολισμός του επιταφίου της Παναγίας Ιαλυσού, έγινε από νωρίς το πρωί στο σπίτι της οικογένειας του κ. Πάρη Καστανάκη και της προέδρου της Δημοτικής Κοινότητας κας Ερμίνας Μπότσαρη,
Τον στολισμό επιμελήθηκαν οι κυρίες Φωτεινή Καστανάκη, Κατίνα Μηνέττου, Χρυσάνθη Αλεξανδρή, Μαρίκα Καΐκη και πολλές ακόμη ενορίτισσες που παραβρέθηκαν, ενώ την όλη διαδικασία επέβλεπε η έμπειρη μαστόρισσα κα Άννα Αντωνίου.
Στον στολισμό παραβρέθηκε και ο Εφημέριος του Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ιαλυσού, π. Κωνσταντίνος Χατζημιχαήλ, ο οποίος τέλεσε δέηση και στη συνέχεια έψαλε μαζί με τις κυρίες (σύμφωνα με το έθιμο) τα εγκώμια προς τιμή της Παναγίας.
Για τα κεντήματα και τα πλεκτά με τα οποία ντύθηκε η βάση του Επιταφίου φρόντισε -όπως κάθε χρόνο- η κα Ειρήνη Παπαγούρα, ενώ τον φωτισμό του επιμελήθηκε ο Εφημέριος του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ιαλυσού, π. Κωνσταντίνος Χατζημιχαήλ.
Σημειώνεται ότι το έτος 2003 στολίστηκε για πρώτη φορά ο επιτάφιος για την Παναγία και έκτοτε τηρείται κάθε χρόνο. Σε ό,τι αφορά δε τους σταυρούς του επιταφίου αυτοί έχουν κατασκευαστεί το 1980!
Ανάλογη διαδικασία θα τηρηθεί και σήμερα στην Κρεμαστή, όπου και εκεί κάτοικοι θα στολίσουν το Επιτάφιο της Παναγίας.
Καλή Παναγιά!
