421 αυθαίρετα με τελεσίδικα πρωτόκολλα, σε παραλίες, αιγιαλούς, δάση και ρέματα έχουν καταγράψει οι υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου στα Δωδεκάνησα και κινούν τις διαδικασίες για την διευθέτηση εκκρεμοτήτων για την υλοποίηση της εξαγγελίας της κυβέρνησης για «κατεδαφίσεις εξπρές».
Όσον αφορά στη διαδικασία της κατεδάφισης, ο νόμος προβλέπει ότι η αρμόδια αρχή θα πρέπει καταρχήν να ενημερώσει τον κάτοχό του για την υποχρέωσή του να το κατεδαφίσει ο ίδιος. Αν αρνηθεί, τότε το κατεδαφίζει η Αποκεντρωμένη, χρεώνοντας στον κάτοχο του αυθαιρέτου τα σχετικά έξοδα. Επίσης, κι ένας απλός ιδιώτης μπορεί να το κατεδαφίσει.
Η κυβέρνηση θέλει με κάθε τρόπο να επισπεύσει τις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων κτισμάτων ακόμα και μέσα στον επόμενο μήνα. Στη βάση όσων εξήγγειλε ο πρωθυπουργός Αλεξης Τσίπρας στο Λαύριο προωθείται η λήψη άμεσων μέτρων ώστε να προχωρήσει η κατεδάφιση αυθαίρετων που αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια. Στο πλαίσιο αυτό εκδόθηκε Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ), με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, μέσω της οποίας συμπληρώνεται το νομοθετικό πλαίσιο για την έκδοση πράξεων κατεδάφισης.
Η διαδικασία, ωστόσο, σε ό,τι αφορά τα Δωδεκάνησα ούτε απλή είναι ούτε εύκολη ενώ μεγάλο «αγκάθι» για την υλοποίησή της αποτελεί και η χρηματοδότηση των κατεδαφίσεων που σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς αγγίζει μόνο για τη Ρόδο το ποσό των 1,2 εκατ. ευρώ!
Σύμφωνα με τις πληροφορίες εκτός από την Aττική οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις Kρήτης και Aιγαίου θα είναι εκείνες που άμεσα θα χρηματοδοτηθούν για να μπορέσουν να εκτελέσουν τα πρωτόκολλα κατεδάφισης.
Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, που έχουν συγκεντρώσει επιτελείς της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου στα Δωδεκάνησα εκκρεμούν προς εκτέλεση 301 τελεσίδικα πρωτόκολλα αυθαιρέτων σε αιγιαλό, 56 σε δάση και 64 πολεοδομικά. Εξ αυτών στην Ρόδο έχουν καταγραφεί συνολικά 219 τελεσίδικα πρωτόκολλα αυθαιρέτων, εκ των οποίων 135 σε αιγιαλό, 54 σε δάση και 30 πολεοδομικά.
Από την Κτηματική Υπηρεσία Δωδεκανήσου έχουν ειδικότερα αποσταλεί στην Διεύθυνση Τεχνικών Εργων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου στοιχεία για τελεσίδικα πρωτόκολλα αυθαιρέτων, που έχουν καταχωρηθεί στο σύστημα ελέγχου από το έτος 2008. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται αυθαίρετα στην λιμενική ζώνη της Ακαντιάς, στο Φαληράκι, στην Καλλιθέα, στο εργοστάσιο της ΔΕΗ στην Σορωνή, στ’ Αφάντου, στην παραλιακή ζώνη της πόλεως Ρόδου και κυρίως στις παραλίες του Ελλη και του Καζίνο, στα Λοθιάρικα της Λάρδου, στην Κρεμαστή, στον Αρχάγγελο, στο νέο Καρνάγιο, στην Λίνδο, στην Τσαμπίκα, στο Γεννάδι, στα Κολύμπια, στην Ιαλυσό (Ιξιά, παραλία Μπικίνι κλπ), στο Παραδείσι, στα Βληχά, στην Κρητηνία, στην Αγία Αγάθη, στο Κιοτάρι και στα Καβουράκια.
Εν πάσει περιπτώσει με την ΠΝΠ επιτρέπεται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να προβαίνει στην εκτέλεση αφενός των πράξεων που θα εκδοθούν με τη νεοεισαχθείσα διαδικασία της κοινής υπουργικής απόφασης και αφετέρου των πράξεων κατεδάφισης αυθαίρετων κτισμάτων, κατασκευών και περιφράξεων, σε ζώνη αιγιαλού-παραλίας, σε εθνικούς δρυμούς, και σε δασικές εκτάσεις στην Αττική.
Πρόκειται για μία παράλληλη διαδικασία που θα λειτουργεί συμπληρωματικά με το έργο των υπηρεσιών της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Προβλέπεται δε, η διαβίβαση από την αρμόδια Υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής προς την Ειδική Γραμματεία Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του ΥΠΕΝ των πράξεων κατεδάφισης που έχει στην κατοχή της και αφορούν αυθαίρετα κτίσματα, κατασκευές, περιφράξεις και άλλες εγκαταστάσεις, που βρίσκονται σε αιγιαλό και παραλία, σε εθνικούς δρυμούς και σε δασικές εκτάσεις, εφόσον για τα τελευταία έχει συνταχθεί πρωτόκολλο παράδοσης και παραλαβής του αρμόδιου δασάρχη, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 67 Α του ν. 998/1979 (Α’ 289).
Επιπλέον, πράξεις κατεδάφισης που αφορούν περιφράξεις και περιτοιχίσεις που έχουν ανεγερθεί κατά παράβαση του άρθρου 23 του ν. 1337/1983 (νόμος Τρίτση), δηλαδή περιφράξεις που βρίσκονται σε ζώνη πλάτους 500 μ. από την ακτή, δύνανται να εκτελούνται και από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Ειδικότερα, με τις διατάξεις της ΠΝΠ το Τμήμα Επιθεώρησης Δόμησης και Κατεδαφίσεων, της ανωτέρω Ειδικής Γραμματείας του ΥΠΕΝ, αποκτά τη δυνατότητα να προβεί άμεσα στην εκτέλεση των πράξεων οι οποίες θα διαβιβασθούν.
Τα έξοδα των εν λόγω κατεδαφίσεων θα καλυφθούν από πόρους του Πράσινου Ταμείου, ενώ ως αρμόδια για τη διενέργεια των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων με σκοπό την εκτέλεση κατεδαφίσεων αυθαίρετων κατασκευών, ορίζεται η Διεύθυνση Προμηθειών, Υποδομών και Διαχείρισης Υλικού του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Σημειώνεται ότι τα αυθαίρετα χτίσματα που έχουν μπει σε διαδικασία νομιμοποίησης σε όλη την Ελλάδα ανέρχονται σε 970.072. Από αυτά, τα 141.299 μπήκαν σε διαδικασία νομιμοποίησης από τον Νοέμβριο του 2017 κι έπειτα, όταν και ψηφίστηκε ο νέος νόμος για το Δομημένο Περιβάλλον.
Στην Ρόδο έχουν δηλωθεί 9.997 αυθαίρετα, ενώ τα πρόστιμα που αναλογούν στους ιδιοκτήτες τους για τη νομιμοποίησή τους ανέρχονται στα 92,5 εκατομμύρια ευρώ.
ΤΑ «ΑΓΚΑΘΙΑ»
Η διαδικασία της κατεδάφισης αυθαιρέτων σε υλοποίηση τελεσίδικων πρωτοκόλλων στα Δωδεκάνησα είναι εξαιρετικά δύσκολη.
Το γεγονός ότι η εκτέλεση πρωτοκόλλων κατεδάφισης όποιας κατηγορίας, συναρτάται βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας από την διάθεση των αποβλήτων, πράγμα που απαιτεί την ύπαρξη μονάδας “Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ)” καθιστά την διαδικασία δυσκολότερη.
Πιο συγκεκριμένα, τα προϊόντα κατεδάφισης θεωρούνται απόβλητα και πρέπει να διαχειριστούν ως ΑΕΚΚ και να διατεθούν σε νόμιμους χώρους υποδοχής ΑΕΚΚ (με βάση την σχετική πάλι νομοθεσία).
Στα Δωδεκάνησα δεν υπάρχει αδειοδοτημένος χώρος απόθεσης Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ), το οποίο έχει ως αποτέλεσμα (με βάση τη σχετική νομοθεσία) να πρέπει αυτά να μεταφερθούν σε άλλη περιοχή (Κυκλάδες η Κρήτη), που διαθέτουν αδειοδοτημένα Συστήματα ΑΕΚΚ.
Η πολυμορφία του υλικού των προς καθαίρεση αυθαιρέτων κατασκευών των πρωτοκόλλων κατεδάφισης (μέταλλα, ξύλο, σκυρόδεμα, αμίαντος, γυαλί, πλαστικό) που πρέπει να διαχειριστούν διακριτά με βαση την νομοθεσία είναι ακόμη μια παράμετρος που εξετάζεται.
Στα ανωτέρω θα πρέπει να συνυπολογιστούν και προβλήματα που η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου είχε συναντήσει από πλευράς των εμπλεκομένων φορέων κατά την διαδικασία υλοποίησης των εργολαβιών που είχε δημοπρατήσει σε επίπεδο διαχείρισης και αποτελέσματος.
Περαιτέρω η δυσμενής οικονομική κατάσταση της χώρας που περιορίζει την δυνατότητα εξεύρεσης των απαιτούμενων πιστώσεων προς υλοποίηση των Π.Κ.Α.Κ. (μέχρι σήμερα μη ικανή χρηματοδότηση) σε συνδυασμό με την υποστελέχωση υπηρεσιών και την παντελή έλλειψη υλικοτεχνικού εξοπλισμού καθιστούν την όλη διαδικασία ανέφικτη.
Για να υλοποιηθούν με ίδια μέσα οι κατεδαφίσεις απαιτούνται:
-Υλικοτεχνικά μέσα (διαφορών μεγεθών: φορτηγά, εκσκαφείς, φορτωτές, εργαλεία).
-Εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό (εργάτες, οδηγοί, εργοδηγοί, ηλεκτρολόγοι κλπ)
-Μηχανικοί διαφόρων ειδικοτήτων (όπως πολιτικοί, τοπογράφοι, ηλεκτρολόγοι μηχανολόγοι) προκειμένου να συντάσσουν μελέτες και να υλοποιούν τις κατεδαφίσεις
Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου δεν διαθέτει ικανό προσωπικό για συγκρότηση συνεργείων και συγχρόνως επίβλεψη/παρακολούθηση υλοποίησης κατεδαφίσεων. Δεν διαθέτει υλικοτεχνικά μέσα, τα οποία ζητά από τους Δήμους ενώ πολλοί νησιωτικοί μικροί Δήμοι μικροί δεν διαθέτουν τέτοια μέσα.
Εξαιτίας της νησιωτικότητας, δε, ομοειδή πρωτόκολλα σε πολλά νησιά μαζί δεν μπορούν να εκτελεστούν.
