Συνεχίζεται η αποποίηση κληρονομιών, καθώς λόγω ΕΝΦΙΑ και της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών, είναι απαγορευτική η αποδοχή τους. Εξού και το “δεν κληρονομώ”.
Πρόκειται για ένα άτυπο κίνημα όσων βρίσκονται μπροστά στο ενδεχόμενο λήψης μιας κληρονομιάς. Οι φορολογούμενοι επιλέγουν συνειδητά να αφήσουν τα ακίνητα στο Δημόσιο παρά να φορτωθούν με παραπάνω χρέη, έχοντας ήδη να αντιμετωπίσουν τα δικά τους.
Και ενώ πριν μερικά χρόνια οι αιτήσεις αποποίησης κληρονομιάς ήταν ελάχιστες, πλέον οι κληρονόμοι «στριμώχνονται» στα κατά τόπους Ειρηνοδικεία της χώρας προκειμένου να καταθέσουν αίτηση με την οποία θα… ξεφορτώνονται κληρονομιές, που μόνο επιπρόσθετο πονοκέφαλο μπορούν να τους προκαλέσουν.
Το φαινόμενο της αποποίησης κληρονομιάς, που κάποτε φάνταζε ως «νομικό τερτίπι» για να αποφύγει ο κληρονόμος τα μεγάλα χρέη του κληροδότη, είναι πλέον μια μαζική και καθημερινή μάχη του πολίτη απέναντι στην υπερφορολόγηση της ακίνητης περιουσίας.
Ενδεικτικό της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί και σε τοπικό επίπεδο είναι το γεγονός ότι το έτος 2013 είχαν υποβληθεί 194 αιτήσεις, το έτος 2014, 256, το 2015, 411, το έτος 2016, 385, το έτος 2017, 593 και από την 1η Ιανουαρίου 2018 έως την 14η Σεπτεμβρίου 2017, 448!
Ενδεικτικά του φαινομένου είναι και στοιχεία από άλλα Ειρηνοδικεία:
Στο Ειρηνοδικείο Αθηνών το τελευταίο δμηνο κατατέθηκαν 10.083 αιτήσεις ενώ ολόκληρο το 2017 είχαν κατατεθεί 14.075. Στη Θεσσαλονίκη οι αντίστοιχες αιτήσεις αποποίησης φέτος έχουν φτάσει τις 5.600 (7.950 όλο το 2017), στην Πάτρα τις 1.452 (2.060 όλο το 2017), στο Χαλάνδρι τις 1.583 (2.223 όλο το 2017), στο Μαρούσι τις 1.242 (1.827 το 2017) και στο Ίλιον τις 903 (940 όλο το 2017).
Πάντως να σημειωθεί ότι μέχρι τώρα τουλάχιστον η χειρότερη χρονιά ήταν το 2017, όταν συνολικά κατατέθηκαν 130.000 αιτήσεις αποποίησης κληρονομιάς ακινήτων, καταγράφοντας αύξηση κατά 214% σε σχέση με το 2014 όταν είχαν κατατεθεί 41.368 αιτήσεις.
Το 2015 τα δικαστήρια δέχτηκαν 45.628 αιτήσεις αποποίησης, ενώ το 2016 έγιναν 54.422 αιτήσεις αποποίησης κληρονομιάς.
Πώς γίνεται;
Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που έμαθε την επαγωγή (ότι δηλαδή κατέστη προσωρινός κληρονόμος) και τον λόγο της κληρονομάς, διαφορετικά θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή.
– Χαρακτηριστικό της δραματικότητας της κατάστασης είναι πως δύο στις τρεις κληρονομιές είναι με παθητικό, όπως προκύπτει από εκτιμήσεις συμβολαιογράφων, γεγονός που προκαλεί τεράστια οικονομικά βάρη σε όσους κληρονόμους αποφασίζουν να κάνουν αποδοχή
– Όπως εκτιμούν δικαστικοί με πείρα, που καθημερινά χειρίζονται τέτοιες υποθέσεις, ένα ποσοστό, περί το 30%, από εκείνους που αποποιούνται το κάνουν διότι είτε δεν έχουν τις οικονομικές δυνατότητες -οι περισσότεροι- είτε διότι κρίνουν ότι δεν τους συμφέρει, υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες, να «φορτωθούν» τα βάρη ακινήτων που κληρονομούν.
Ένα μεγάλο επίσης ποσοστό, υπολογίζεται στο 28%, όσων αποποιούνται κληρονομιών το κάνει διότι τα ακίνητα που κληρονομεί δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον. Σε αυτό το ποσοστό αποποιήσεων εντάσσονται και οι Ελληνες του εξωτερικού και βεβαίως εκείνοι που για χρόνια ζουν στα αστικά κέντρα αλλά έχουν καταγωγή από την επαρχία.
– Το μεγαλύτερο όμως ποσοστό των υποθέσεων που φθάνουν στα ειρηνοδικεία για αποποίηση κληρονομιών εκτιμάται ότι ανήκει σε εκείνους που μέσω αυτού του τρόπου επιλέγουν να γλιτώσουν φόρους για γονικές παροχές από τη μεταβίβαση περιουσιών προς τα παιδιά τους, τις οποίες οι ίδιοι κληρονομούν από τους δικούς τους γονείς. Το φαινόμενο είναι εξαιρετικά συνηθισμένο, καθώς πατέρας και μητέρα, κυρίως ανήλικων παιδιών, αποποιούνται την κληρονομιά των δικών τους γονιών, ώστε η περιουσία – όποια κι αν είναι- να περάσει κατευθείαν στα εγγόνια και να μη χρειαστεί να πληρώσουν φόρους και άλλα έξοδα δύο φορές. Μία για να κληρονομήσουν και άλλη μία για να μεταβιβάσουν στη συνέχεια στα παιδιά τους. Πρόκειται ουσιαστικά για «εικονικές» αποποιήσεις κληρονομιάς.
Πού πάνε;
Όμως, όπως διευκρινίζει, τα ακίνητα που αποποιείται κάποιος δεν πηγαίνουν κατευθείαν στό Δημόσιο, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, καθώς το.Δημόσιο κληρονομεί, έκτο κατά σειρά, όταν δεν υπάρχει κανένας συγγενής για να αποδεχθεί την κληρονομιά. Βεβαίως, δικαστικοί λειτουργοί εκφράζουν προβληματισμούς για την τύχη των ακινήτων τα οποία αποποιούνται χιλιάδες πλέον συμπολίτες μας, καθώς δεν υπάρχει μηχανισμός για άμεση ενημέρωση κάποιας δημόσιας υπηρεσίας.
