Συνέντευξη
στην Πέγκυ Ντόκου
Την άποψη ότι φέτος το… ‘ταμείο θα είναι μείον’ σε πολλές τουριστικές και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, παρά τα νούμερα – ρεκόρ που καταγράφτηκαν στις αφίξεις των ξένων τουριστών στην Ρόδο, εκφράζει σε συνέντευξή του στην «δημοκρατική» ο πρώην διευθυντής της ΑΣΤΕΡ και επιχειρηματίας κ. Θανάσης Στάμος.
Με μεγάλη πείρα στον Τουρισμό και γνώστης της πορείας του Ροδιακού Τουρισμού, ο κ. Στάμος μιλάει ύστερα από πολύ καιρό σιωπής, για τις ξενοδοχειακές κλίνες, για την Ρόδο ως τουριστικό προορισμό που βρίσκεται ακόμη πολύ ψηλά στις προτιμήσεις των τουριστών, για τις δομές του νησιού, για την υπερ-φορολόγηση και τον καταστροφικό φόρο διαμονής που πρόκειται να εφαρμοστεί από το νέο έτος. Ο κ. Στάμος εκφράζει την έντονη δυσαρέσκεια αλλά και την απογοήτευσή του, για την σημερινή κατάσταση που παρουσιάζει η πάλαι ποτέ ιστορική και θρυλική ΑΣΤΕΡ εξηγώντας τους λόγους, που θα έπρεπε να παραμείνει, όπως ήταν.
Η συνέντευξη αναλυτικά:
• Κύριε Στάμο, να ξεκινήσουμε από την φετινή τουριστική περίοδο και να σας ζητήσω ένα πρώτο σχόλιο. Είστε ικανοποιημένος από την πορεία της; Θα έχει θετικό πρόσημο και για τους επιχειρηματίες του τουριστικού κλάδου;
Θεωρώ ότι πράγματι ήταν μια καλή χρονιά, από πλευράς διανυκτερεύσεων, αφίξεων και παρουσίας τουριστών στο νησί μας. Ωστόσο, μπορεί οι αριθμοί να ευημερούν όμως το αποτέλεσμα δεν είναι το αναμενόμενο, με δεδομένο ότι με τους φόρους που επιβάλλονται και με τις υποχρεώσεις που υπάρχουν, στο τέλος το ταμείο θα είναι….μείον.
Είχε καλά μηνύματα βέβαια, η Ρόδος είναι ένας πολύ ελκυστικός προορισμός και οι επιχειρηματίες κάνουν ό,τι καλύτερο ώστε το προϊόν που παρέχουν να είναι ανταγωνιστικό. Αυτό το βλέπουμε στην ανανέωση των ξενοδοχειακών μονάδων που έχουν διεθνείς προδιαγραφές και δεν έχουν να ζηλέψουν σε τίποτε από τα ξενοδοχεία της Ευρώπης ή άλλων χωρών. Η Ρόδος είναι ένας ευλογημένος τόπος, ένας προορισμός με ηλιοφάνεια τους περισσότερους μήνες και παράλληλα παραμένει αγαπημένος προορισμός για τους ξένους επισκέπτες μας.
• Οι ξενοδοχειακές μονάδες προχωρούν σε βελτιώσεις και ανανεώσεις. Πιστεύετε ότι χρειάζεται όμως ανανέωση και στις υποδομές του νησιού;
Κοιτάξτε, το νησί έχει οπωσδήποτε πολύ μεγάλη ανάγκη. Η Ρόδος (για εμάς που την γνωρίζουμε και πρέπει να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους) είναι ένα νησί, που δίνει την εντύπωση του ‘παραμελημένου’. Οι δρόμοι είναι σε κακή κατάσταση, οι υποδομές σχεδόν ανύπαρκτες. Βέβαια, γίνονται προσπάθειες αλλά ακόμη και σήμερα δεν έχουν λυθεί τα βασικά προβλήματα όπως το κυκλοφοριακό, το ενεργειακό (έχουμε συνεχώς διακοπές ρεύματος εδώ και δεκαετίες), η καθαριότητα, το νερό -ζήσαμε ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι με τις διακοπές νερού φέτος. Η εικόνα αυτή λοιπόν, δεν είναι η πρέπουσα. Εγώ που είμαι γεννημένος και μεγαλωμένος σ αυτή την πόλη, έχω ζήσει ‘χρυσές εποχές’ και θυμάμαι. Τώρα, δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι πια έτσι. Δεν ξέρω ποιοι ευθύνονται και ποιοι πρέπει να πάρουν επιτέλους τις τύχες του νησιού στα χέρια τους, αλλά το νησί κρατιέται από τους επιχειρηματίες που καταβάλλουν προσπάθειες για να δείξουν ό,τι καλύτερο μπορούν –τόσο για τις επιχειρήσεις τους, όσο και για τον τόπο τους. Ένας επιχειρηματίας που κάνει ένα ξενοδοχείο, πρέπει να παλέψει γι αυτό και για τον τόπο του.
• Η συνεχής υπερ-φορολόγηση, η κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ έρχεται και ο φόρος διαμονής…. Τι λέτε για όλα αυτά;
Είναι καταστροφικά! Ήρθαν όλα μαζί. Είναι η χαριστική βολή στον Τουρισμό. Μπορεί ελπίδα να πεθαίνει τελευταία, αλλά κι εμείς πρέπει να δούμε τι θα κάνουμε τελικά για να κρατήσουμε αυτά που έχουμε.
• Είστε αισιόδοξος με τις νέες ξενοδοχειακές μονάδες που ανοίγουν την επόμενη σεζόν; Θα έρθουν περισσότεροι τουρίστες;
Η αλήθεια είναι ότι το καλοκαίρι, υπάρχει κάποια περίοδος που δεν βρίσκει κανείς ούτε κρεβάτι. Θα είναι κάτι θετικό αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνονται συνεχώς νέα ξενοδοχεία. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι η Ρόδος πρέπει πλέον να χαρακτηριστεί ως ‘κορεσμένη’ τουριστικά περιοχή και τα κίνητρα που δίδονται να είναι για την ανακαίνιση των υφιστάμενων μονάδων και όχι για την δημιουργία νέων. Θεωρώ ότι…. φτάνει πια!
• Πώς βλέπετε την αγορά του Καψής και την βελτίωση της περιοχής με την αξιοποίηση του Ιαλύσιον;
Με βάση αυτά και ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου κ. Αντώνης Καμπουράκης, έκανε μια πολύ μεγάλη προσπάθεια –παρά τον πόλεμο που δέχτηκε- με την μεγάλη ανάπλαση της παραλίας (μπροστά από το Ρόδος Παλάς) χωρίς να ζητήσει τίποτε για την χρήση του χώρου. Έγιναν ράμπες για ΑΜΕΑ που δεν υπήρχαν μέχρι τώρα, κατασκευάστηκαν σε ιδιόκτητο κομμάτι τουαλέτες που δεν υπήρχαν σε όλο το παραλιακό μέτωπο (και για ΑΜΕΑ) και έγινε γενικά μια μεγάλη παρέμβαση που άλλαξε την εικόνα. Όλα αυτά είναι η αρχή κι ελπίζω να βρεθούν μιμητές ώστε όλη η δυτική πλευρά του νησιού να αναβαθμιστεί και να μην υπάρχει εκείνη η εικόνα της εγκατάλειψης που υπήρχε.
• Να περάσουμε στην ΑΣΤΕΡ. Πώς θα χαρακτηρίζατε την πορεία της και την σημερινή της κατάσταση;
Τώρα μου βάζετε….μαχαιριά στην καρδιά! Είναι το ευαίσθητο σημείο μου…
Πρέπει να πούμε ότι η Τουριστική Σχολή της Ρόδου, ήταν η πρωτοπόρος Τουριστική Σχολή στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε το 1956 και μέχρι σήμερα δεν έπαψε να λειτουργεί. Οι σχολές εκείνης της εποχής (παιδαγωγική Ακαδημία, Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού κ.λπ.) ιδρύθηκαν από ανθρώπους ‘φωτισμένους’ για την εποχή τους. Πήραν προγράμματα από καταξιωμένες σχολές του εξωτερικού, τα εφάρμοσαν και βεβαίως αυτή η σχολή και η μέση που ιδρύθηκε το 1972 προσέφεραν πολύ μεγάλες υπηρεσίες στον τόπο. Μεγάλο μερίδιο από το λεγόμενο ‘Τουριστικό Θαύμα της Ρόδου’ αναλογεί και στις τουριστικές σχολές οι οποίες έδωσαν στην κοινωνία εκπαιδευμένα στελέχη για την εξυπηρέτηση του πελάτη.
Διότι εάν το πάρουμε και στο δια ταύτα, αυτό που προσφέρουν όλα τα ξενοδοχεία, δεν είναι τίποτε άλλο από παροχή υπηρεσιών στον πελάτη. Άρα βρήκαν έτοιμους ξενοδοχοϋπαλλήλους, με καλή εκπαίδευση, με χαμόγελο, με διάθεση, με προσόντα και προσφορά και αναπτύχθηκε ο Τουρισμός.
Τα τελευταία χρόνια, βέβαια, τα πράγματα έχουν αλλάξει. Δυστυχώς, η Σχολή βάλλεται εκ των έσω και όχι από εξωγενείς παράγοντες. Προσπάθησαν κάποιοι για να γίνει μόνο πανεπιστημιακού επιπέδου και όχι τεχνολογική όπως ήταν μέχρι πρότινος. Δηλαδή, τα προγράμματα των σπουδών που προσφέραμε με τριετή φοίτηση (επτά εξάμηνα, μαζί με την πρακτική άσκηση τρεις φορές από τρεις μήνες) είχαμε περάσει τα τέσσερα χρόνια. Έτσι, ο σπουδαστής τον πρώτο χρόνο μάθαινε για τα επισιτιστικά και οροφοκομεία, τον δεύτερο χρόνο μάθαινε ξενοδοχειακά, τον τρίτο για το Hotel Management και κάθε καλοκαίρι έκανε και την ανάλογη πρακτική του. Είχαμε δηλαδή μια μικτή διδασκαλία θεωρίας και πρακτικής άσκησης ώστε οι σπουδαστές όταν πήγαιναν για την πρακτική τους, να είναι πλήρως εκπαιδευμένοι και με πολύ καλές προοπτικές στην αγορά εργασίας. Γι αυτό και οι σπουδαστές που τελείωσαν την Τουριστική Σχολή της Ρόδου, ήταν περιζήτητοι.
Βέβαια, κάποια στιγμή που κάποιοι θέλησαν να κάνουν έναν δήθεν εκσυγχρονισμό στις σχολές, προσπάθησαν να την φέρουν σε πανεπιστημιακό επίπεδο χωρίς να λάβουν ποτέ υπόψη τους ότι πανεπιστήμια στην Ελλάδα τα οποία δεν ανήκουν στο υπουργείο Παιδείας, δεν υπάρχουν. Άρα η Τουριστική Σχολή της Ρόδου, έπρεπε (όπως είχα εισηγηθεί πάρα πολλές φορές) να παραμείνει μία Ακαδημία Ξενοδοχειακών Σπουδών, να ανήκει στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση όπως ανήκε μέχρι πρότινος και να μπορούσαν οι απόφοιτοι να κάνουν ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Αυτό θα ήταν η μεγάλη επιτυχία της Σχολής και το ζητούμενο. Είχαμε, βέβαια, προχωρήσει πάρα πολύ (έχω και στην διάθεσή μου τον φάκελο με όλα τα σχετικά έγγραφα) για να γίνει Ακαδημία η Τουριστική Σχολή της Ρόδου και να πάρει την θέση που της άξιζε. Όπως π.χ. οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, Εκκλησιαστικές, κ.λπ. καθώς ανήκουν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και μπορούν οι σπουδαστές να κάνουν μεταπτυχιακά χωρίς να έχουν χάσει τον διδακτικό τους χαρακτήρα.
Θέλω να σας πω, ότι υπάρχουν σχολές παραγωγικές σε άλλα υπουργεία. Το ίδιο έπρεπε να ήταν και με το υπουργείο Τουρισμού –από την στιγμή που κανένας υπουργός δεν ήθελε οι σχολές μας, να φύγουν από το υπουργείο Τουρισμού και να πάνε στο υπουργείο Παιδείας. Βέβαια, το υπουργείο Παιδείας, αν θέλει να ιδρύσει μια οποιαδήποτε σχολή είναι δικαίωμά του να το κάνει είτε ΑΕΙ είτε ΤΕΙ κ.λπ. Εμάς όμως, η δική μας σχολή έπρεπε να παραμείνει όπως ήταν και για ιστορικούς λόγους και για λόγους που εξυπηρετούσαν την αγορά εργασίας, που ήθελε να παραμείνει η Τουριστική Σχολή της Ρόδου, όπως ακριβώς ήταν και όχι όπως έχει γίνει τώρα.
