Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάραςκατά τη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου «Η Τελευταία Μπλόφα» των Ελένης Βαρβιτσιώτη και Βικτώριας Δενδρινού, είπε πως θα προβεί σε αποκαλύψεις σχετικά με το πρώτο εξάμηνο του 2015, όπερ και εγένετο.
Συγκεκριμένα ο κ. Στουρνάρας ανέφερε πως το 2015 η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ υπέβαλε αίτημα στη ρωσική για την εκτύπωση δραχμών, καθώς δεν διέθετε τις κατάλληλες εγκαταστάσεις για να το κάνει. Αυτή η κίνηση της ελληνικής πλευράς οδήγησε τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν να ενημερώσει τον τότε πρόεδρο της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ:
«Επιτρέψτε μου στο σημείο αυτό μία δική μου προσθήκη που αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Έχει να κάνει με το τηλεφώνημα που δέχτηκε στις 6 Ιουλίου 2015, μία ημέρα ακριβώς μετά το ελληνικό δημοψήφισμα, ο τότε πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ από τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν. Σύμφωνα με όσα αναφέρουν στο βιβλίο τους με τίτλο «Ένας πρόεδρος δεν έπρεπε να πει κάτι τέτοιο…» («Un président ne devrait pas dire ça…», εκδόσεις Stock, 2016) οι Γάλλοι δημοσιογράφοι Ζεράρ Νταβέ και Φαμπρίς Λομ, ο Ρώσος πρόεδρος εκμυστηρεύτηκε στον τότε πρόεδρο Ολάντ ότι η ελληνική κυβέρνηση είχε υποβάλει αίτημα στη ρωσική για την εκτύπωση δραχμών, επειδή δεν διέθετε τις κατάλληλες εγκαταστάσεις για να το κάνει. Ο Ρώσος πρόεδρος έκρινε ότι έπρεπε να ενημερώσει γι΄αυτό το θέμα τον Ολάντ, καθώς ο χρόνος για την Ελλάδα τελείωνε. Ο Πούτιν διευκρίνισε βέβαια στον Ολάντ ότι η Ρωσία δεν επιθυμούσε να εμπλακεί σε κάτι τέτοιο» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στη συνέχεια ο κεντρικός τραπεζίτης διάβασε και το απόσπασμα από το βιβλίο σε ελληνική μετάφραση:
«Εκείνο το βράδυ της Πέμπτης 9 Ιουλίου 2015, ο Φρανσουά Ολάντ ήταν εξομολογητικός. Μας διηγείται μια εκπληκτική ιστορία. “Ο Βλαντιμίρ Πούτιν“, μας λέει τον “κάλεσε μυστηριωδώς”, τρεις μέρες νωρίτερα, στις 6 Ιουλίου, την επομένη του δημοψηφίσματος που είχε διοργανώσει και κερδίσει ο Τσίπρας, για να του “δώσει μια πληροφορία”. Γεμάτος περιέργεια, ο Ολάντ, μας μεταφέρει τη συζήτηση του με τον οικοδεσπότη του Κρεμλίνου. – Πούτιν: “Πρέπει να σου δώσω μια πληροφορία, για να μην υπάρχει παρεξήγηση ανάμεσά μας….” – Ναι, κανένα πρόβλημα, πες μου, απαντά ο Ολάντ, πολύ περίεργος… – Η Ελλάδα μας ζήτησε να τυπώσει δραχμές στην Ρωσία, γιατί δεν έχουν, πια, εκτυπωτικές μηχανές για να το κάνουν, επιβεβαιώνει ο Πούτιν. Απόδειξη ότι η ελληνική ηγεσία, εκείνη τη χρονική στιγμή, εξέταζε καλά το ενδεχόμενο να φύγουν από την Ευρώπη, και κατά συνέπεια να ξανασυνδεθούν με το ιστορικό τους νόμισμα. – “Τι τους απάντησες;” ρωτά ο Ολάντ – Απάντησα ότι θα μπορούσαμε να το κάνουμε, αλλά εσύ τι σκέφτεσαι;- “Είναι ένα κυρίαρχο κράτος η Ελλάδα, αν έβγαινε από τη ζώνη ευρώ, θα χρειαστεί χαρτονομίσματα, δεν θα με σόκαρε αν η Ρωσία το έκανε, θα απαντούσε έτσι σε ένα αίτημα”, αυτοσχεδιάζει ο Ολάντ, όλο και περισσότερο αιφνιδιασμένος. – “’Ηθελα να σου δώσω αυτή την πληροφορία, για να καταλάβεις καλά ότι δεν είναι καθόλου αυτή η πρόθεσή μας” καταλήγει ο Πούτιν, πριν κλείσει το τηλέφωνο. Περίεργο, αυτό το τηλεφώνημα, ο Πούτιν δεν αφήνει τίποτα στην τύχη. Τι μήνυμα ήθελε να περάσει; “Αναρωτήθηκα γιατί μου το είπε αυτό” αναρωτιέται ο Ολάντ, μπροστά μας. “Ίσως για να μην θεωρηθεί υπεύθυνος ότι έσπρωξε την Ελλάδα εκτός της ζώνης ευρώ, και επίσης για να μου πει ότι αυτό ήταν ένας κίνδυνος και έπρεπε να γίνουν τα πάντα για να αποφευχθεί.” Ο Ολάντ ήταν σίγουρος ότι αν ο Πούτιν έκανε αυτήν την εντυπωσιακή κίνηση προς το μέρος του, “ήταν με καλή πρόθεση”. “Εξάλλου, την κράτησα για τον εαυτό μου”. Τέλος πάντων, όχι εντελώς. Η αποκάλυψη αυτή των δυο Γάλλων δημοσιογράφων σε ένα βιβλίο τους που δημοσιεύθηκε το 2016 με περιεχόμενο συνομιλίες που είχαν με τον τέως Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας Φρανσουά Ολάντ, και το οποίο δημοσιεύτηκε με τη συναίνεσή του, είναι ενδεικτική του χάους και πανικού που επικρατούσε στην Ελλάδα τις δύσκολες εκείνες μέρες και του αδιεξόδου στο οποίο βρέθηκε η χώρα εκείνο το καλοκαίρι. Προσθέτει επίσης ακόμα μία ένδειξη, στις τόσες άλλες που διαθέταμε τότε, ότι η κυβέρνηση, αντιμέτωπη με τα αδιέξοδά της ανερμάτιστης διαπραγμάτευσης του πρώτου εξαμήνου του 2015, φλέρταρε επικίνδυνα με την επιστροφή στη δραχμή. Η συμφωνία της 12ης Ιουλίου 2015, με την ευρεία συναίνεση που διαμορφώθηκε στη Βουλή των Ελλήνων, ανέκοψε τη δυσμενή και αβέβαιη πορεία της οικονομίας κατά το πρώτο εξάμηνο εκείνης της χρονιάς. Για να κερδηθεί όμως ξανά η εμπιστοσύνη προς την Ελλάδα απαιτήθηκε πολύς κόπος, μεγάλο κόστος και πολύς χρόνος. Και δυστυχώς η συνέχεια, που είμαι βέβαιος ότι θα αποτελέσει το περιεχόμενο ενός άλλου συναρπαστικού βιβλίου, μας επεφύλαξε ακόμα μεγαλύτερες και πιο δυσάρεστες εκπλήξεις, που μόλις τώρα αρχίζουν να γίνονται ευρύτερα γνωστές, αφού τα γεγονότα αυτά εκτυλίχθηκαν κυρίως στο παρασκήνιο. Διότι κατά την τότε κυβέρνηση, η συμφωνία της 12ης Ιουλίου 2015 ήταν μία ήττα, μία υποχώρηση από αυτά που πρέσβευε και έπραττε μέχρι τότε. ‘Έπρεπε λοιπόν με κάθε τρόπο, αυτή η ήττα και αυτή η υποχώρηση να αντισταθμιστούν από κάτι άλλο. Και αυτό το κάτι άλλο ήταν η στοχοποίηση, με τρόπο εξωθεσμικό και φρικτό, που δεν χαρακτηρίζει το κράτος δικαίου ενός πολιτισμένου κράτους, των πολιτικών αντιπάλων της κυβέρνησης και γενικά προσώπων που δεν ήταν διατεθειμένα να παραβούν το καθήκον τους και να καταλύσουν την ανεξαρτησία των θεσμών που υπηρετούν. Και για να γίνει η πίεση στα πρόσωπα αυτά ακόμα μεγαλύτερη, η στοχοποίηση συμπεριέλαβε και μέλη της οικογένειάς τους, κάτι το οποίο δεν έχει προηγούμενο σε πολιτισμένα κράτη. Δεν θα πω όμως περισσότερα γι’ αυτό, μιας και η Βουλή των Ελλήνων και η Δικαιοσύνη, έχουν ήδη αναλάβει την διερεύνηση των υποθέσεων αυτών. Είμαι βέβαιος ότι τόσο οι βουλευτές που έχουν επιφορτιστεί με το έργο αυτό, όσο και οι λειτουργοί της Δικαιοσύνης, θα ρίξουν άπλετο φως και θα αποκαλύψουν τους φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς καθώς και τους συνεργούς αυτών των αποτρόπαιων πράξεων ώστε να αποδοθεί δικαιοσύνη και να αποκατασταθεί το κύρος των θεσμών».
Αμέσως μετά ο κ. Στουρνάρας τόνισε πως είχε επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο και τον ενημέρωσε πως είχε πληροφορίες που έλεγαν ότι η Ελλάδα υπέβαλλε αίτημα για τύπωμα δραχμών στη Ρωσία. Συνεχίζοντας ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος είπε πως ενημέρωσε τον κ. Παυλόπουλο ότι η χώρα θα έβγαινε από το ευρώ και θα δημιουργούνταν πάρα πολλά προβλήματα. Η απάντηση που έλαβε ήταν πως «μην ανησυχείτε δεν πρόκειται να υπογράψω κάτι τέτοιο».
Δέχθηκα επιθέσεις από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ
«Το βιβλίο τους αναφέρεται σε μια πολύ πρόσφατη περίοδο, κατά την οποία τα στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδος και εγώ, αφιερώσαμε ατέλειωτες ώρες και κοπιάσαμε πολύ για να μην φύγει το τρένο από τις ράγες. Και αυτό μέσα σε ένα κλίμα συνεχών αντεγκλήσεων, πιέσεων, συνεχών κλητεύσεων μου στη Βουλή σε διάφορες εξεταστικές επιτροπές, επίσημων ανακοινώσεων του Μεγάρου Μαξίμου ή ανεπίσημων non-papers και διαρροών εναντίον μου, και, τελικώς, προσπαθειών παρεμπόδισης του έργου μας μέσα από μεθοδεύσεις και διαδικασίες που δεν έχουν θέση σε ένα σύγχρονο κράτος δικαίου», είπε σε άλλο σημείο της τοποθέτησής του.
Από την άλλη πλευρά ο κεντρικός τραπεζίτης προκάλεσε αίσθηση με τα όσα είπε σχετικά με το πως η Ελλάδα βρέθηκε πριν το χείλος του γκρεμού τον Μάιο του 2015, όταν δεν μπόρεσε να καλύψει την πληρωμή της δόσης 750 εκατ. ευρώ προς το ΔΝΤ.
«Σε επικοινωνία μου με τον τότε εκπρόσωπο της χώρας στο ΔΝΤ Θάνο Κατσάμπα διερευνήθηκε το ενδεχόμενο χρήσης κεφαλαίων από τον λογαριασμό διαθεσίμων SDR Holdings του Ελληνικού Δημοσίου στο ΔΝΤ. Από την επικοινωνία αυτή προέκυψε ότι η χρήση των διαθεσίμων του λογαριασμού αυτού για την αποπληρωμή χρεολυσίου ήταν μεν εφικτή, καθώς δεν ήταν αντίθετη με το καταστατικό του Ταμείου, ωστόσο δεν υπήρχε αντίστοιχο διεθνές προηγούμενο. Για τον λόγο αυτό, η ενεργοποίηση της λύσης αυτής απαιτούσε την κατάλληλη προετοιμασία από πλευράς ΔΝΤ, κάτι που απαιτούσε επαρκή χρονικά περιθώρια. Το Υπουργείο Οικονομικών μας ενημέρωσε δύο εργάσιμες ημέρες πριν από την αποπληρωμή, την Παρασκευή 8 Μαΐου 2015, ότι η συνήθης διαδικασία αποπληρωμής ανεστάλη μέχρι νεωτέρας, λόγω μη επαρκούς υπολοίπου στα διαθέσιμα του Δημοσίου. Καθώς ο κίνδυνος αθέτησης της εν λόγω αποπληρωμής, στην ουσία δηλαδή χρεοκοπίας της χώρας, ήταν εμφανής, αποφασίστηκε η υλοποίηση της παραπάνω λύσης. Το Σαββατοκύριακο 9-10 Μαΐου 2015, τα αρμόδια στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδος και εγώ ήμασταν σε συνεχή επικοινωνία με τον κ. Κατσάμπα και τα στελέχη του ΔΝΤ, εξετάζοντας εναλλακτικές προσεγγίσεις και διαδικασίες. Από τις εναλλακτικές λύσεις που προτάθηκαν από το ΔΝΤ, το Υπουργείο αποφάσισε την άντληση SDR 523,7 εκατ. από τον λογαριασμό SDR Holdings στο ΔΝΤ, ενώ το υπόλοιπο ποσό, ήτοι 77 εκατ., καλύφθηκε από τα διαθέσιμα του Δημοσίου», τόνισε χαρακτηριστικά.
Στοχοποίησαν μέλη της οικογένειάς μου
Από την ομιλία του κ. Στουρνάρα δεν έλειπαν και τα «καρφιά» για μέλος της Τρόικας που δεν κατονόμασε. Ωστόσο τα λεγόμενά του έδειξαν ότι εννοούσε τον Πολ Τόμσεν και τις συνεχείς απαιτήσεις του που έφεραν στο αδιέξοδο της τελευταίας αξιολόγησης του 2ου Μνημονίου. Ακόμη αναφέρθηκε και στις επιθέσεις που δέχθηκε τόσο ο ίδιος όσο και μέλη της οικογένειάς του κάνοντας λόγο για «στοχοποίηση» μετά τη συμφωνία της 12ης Ιουλίου και το 3ο Μνημόνιο.
«Κατά την τότε κυβέρνηση, η συμφωνία της 12ης Ιουλίου 2015 ήταν μία ήττα, μία υποχώρηση από αυτά που πρέσβευε και έπραττε μέχρι τότε. ‘Έπρεπε λοιπόν με κάθε τρόπο, αυτή η ήττα και αυτή η υποχώρηση να αντισταθμιστούν από κάτι άλλο. Και αυτό το κάτι άλλο ήταν η στοχοποίηση, με τρόπο εξωθεσμικό και φρικτό, που δεν χαρακτηρίζει το κράτος δικαίου ενός πολιτισμένου κράτους, των πολιτικών αντιπάλων της κυβέρνησης και γενικά προσώπων που δεν ήταν διατεθειμένα να παραβούν το καθήκον τους και να καταλύσουν την ανεξαρτησία των θεσμών που υπηρετούν. Και για να γίνει η πίεση στα πρόσωπα αυτά ακόμα μεγαλύτερη, η στοχοποίηση συμπεριέλαβε και μέλη της οικογένειάς τους, κάτι το οποίο δεν έχει προηγούμενο σε πολιτισμένα κράτη». Μάλιστα σε αυτό το σημείο τόνισε πως τον λόγο τώρα έχει η Δικαιοσύνη και η Βουλή.
To ίδιοι αποκαλυπτικοί ήταν τόσο ο πρώην πρόεδρος του EWG Τόμας Βίζερ όσο και ο διευθυντής σύνταξης των Financial Times Πίτερ Σπίγκελ.
Βίζερ: Η Ελλάδα έφτασε δύο φορές στο χείλος του γκρεμού – Ήταν έτοιμο το plan B
«Αν είχαν πάει διαφορετικά τα πράγματα στο τέλος του 2014, αρχές του 2015, το ελληνικό ΑΕΠ αυτή τη στιγμή θα ήταν 20-25% υψηλότερα απ ότι είναι τώρα» τόνισε από την πλευρά του ο πρώην πρόεδρος του EuroWorking Group Τόμας Βίζερ.
Ακόμη πρόσθεσε πως η Ελλάδα έφτασε πολύ κοντά στο χείλος του γκρεμού. Αναφερόταν στο 2012 και στο 2015 και είπε πως η Ε.Ε. είχε έτοιμα λεπτομερή σχέδια τα οποία περιελάμβαναν ακόμα και το πως θα έβγαιναν από την Ελλάδα οι τουρίστες.
Η κυβέρνηση το 2015 δεν ήθελε να παραμείνει στο ευρώ
«Το 2012 φοβόμασταν ένα ατύχημα, από μία λάθος πολιτική επιλογή. Ήταν σίγουρο όμως ότι η κυβέρνηση ήθελε να μείνει στο ευρώ. Το 2015 είχαμε την ακριβώς αντίθετη κατάσταση. Είχαμε μια κυβέρνηση που δεν ήθελε να μείνει στην Ευρωζώνη και έλεγε συνέχεια θα φύγω».
Δεν έχει γίνει ουσιαστική συζήτηση για το πως φτάσαμε εδώ
«Υπάρχει λίγη Ελλάδα μέσα στον καθένα από εμάς, συνηθίζω να λέω» είπε και συνέχισε λέγοντας πως «δεν έχει γίνει ουσιαστική συζήτηση γιατί φτάσαμε ως εδώ, τι έκανε η χώρα λάθος. «Αν δε γίνει αυτό, δε μπορεί να οδηγηθεί η χώρα σε κάθαρση».
Αναφερόμενος στο εάν όντως υπήρχε Plan B η απάντησή του ήταν αφοπλιστική. «Το έχω στο σπίτι μου στη Βιέννη, δεν το έχω πετάξει. «Το μεγαλύτερο λάθος που κάναμε ήταν το 2010 όταν είπαμε ότι το ελληνικό χρέος ήταν βιώσιμο», τόνισε σε άλλο σημείο της ομιλίας του.
«Φυσικά δεν ήταν βιώσιμο. […] Ήταν ένα τεράστιο λάθος, αλλά δεν θα μπορούσε να αποφευχθεί,» επεσήμανε, προσθέτοντας ότι κάτι διαφορετικό θα επέφερε ακόμα χειρότερα αποτελέσματα σε μια τεταμένη κατάσταση.
Σημείωσε δε ότι το 2012 υπήρχε μια σημαντική ελάφρυνση χρέους, το PSI. Το 2014 θα έπρεπε οι δανειστές να έχουν προχωρήσει σε ελάφρυνση χρέους, αλλά οι πολιτικές δεν συνηγορούσαν σε αυτό.
Εκ των υστέρων, όπως τόνισε, οι δανειστές θα έπρεπε να έχουν δράσει από την αρχή της ελληνικής κρίσης το 2010. «Θα ήταν σαν να δίνεις στο παιδί σου χρήματα να αγοράσει αυτοκίνητο και να μην ξέρει αν θα τα ξοδέψει όλα εκεί ή θα τα χαλάσει όλα στη ντίσκο» υποστήριξε.
Πίτερ Σπίγκελ: Έκανε λάθη ο Τσίπρας – Ο Βαρουφάκης ήθελε να γίνει διάσημος
Ο Πίτερ Σπίγκελ, διευθυντής σύνταξης των Financial Times, μεταξύ άλλων επεσήμανε ότι «ο Τσίπρας έκανε τρομερά λάθη», ενώ για τον πρώην υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, είπε ότι «ήθελε να γίνει διάσημος».
Στην αρχή της τοποθέτησής του δεν παρέλειψε να υπενθυμίσει πως όταν η Ελλάδα υπέγραψε το πρώτο μνημόνιο καθώς και τον τρόπο με τον οποίο ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου ανακοίνωσε το ελληνικό έλλειμμα.
«Όταν ξεκίνησε το πρώτο πρόγραμμα το 2010 δούλευε, η κυβέρνηση το ακολουθούσε, αλλά οι Γερμανοί ήταν ακόμα θυμωμένοι. Έτσι η Άνγκελα Μέρκελ έπεισε τονΝικολά Σαρκοζί να κάνει ένα σύστημα που αν αυτό συνέβαινε ξανά, θα οδηγούσε σε πτώχευση. Αυτό ήταν κατά τη γνώμη μου το μεγαλύτερο λάθος που έκαναν οι δανειστές» ανέφερε αρχικά και συνέχισε λέγοντας ότι ««Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφανγκ Σόιμπλεεπαναλάμβανε συνέχεια η Ελλάδα πρέπει να φύγει απ’ το ευρώ, γιατί να επενδύσει κανείς όταν οι Γερμανοί λένε κάτι τέτοιο».
«Όταν ο κ. Παπακωνσταντίνου υπέγραψε το πρώτο μνημόνιο, όλοι στην Ελλάδα αποφάσισαν ότι μπορούν να το κάνουν καλύτερα και αυτό είναι κάτι που το έκαναν όλες οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ, Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ» συμπλήρωσε.
«Θα διαχώριζα τον Τσίπρα και τον Βαρουφάκη, γιατί ο Τσίπρας έκανε τρομερά λάθη και λάθος επιλογές, ενώ ο Γιάννης Βαρουφάκης ήταν εκεί για να γίνει διάσημος» σχολίασε σχετικά με τη στάση Τσίπρα – Βαρουφάκη το πρώτο εξάμηνο του 2015.
Οταν είδαμε το σχέδιο Β’ η συγκίνηση ήταν μεγάλη
Από την πλευρά τους οι συγγραφείς του βιβλίου Ελένη Βαρβιτσιώτη και Βικτωρία Δενδρινού στάθηκαν στις αντιδράσεις τους όταν πήραν στα χέρια τους του Plan B. «Ανακαλύψαμε το πώς η ανθρώπινη μνήμη είναι σαν ζωντανός οργανισμός. Το ίδιο άτομο μετά από 3-4 μήνες άλλαζε την αφήγηση των γεγονότων,» είπε η Ελένη Βαρβιτσιώτη, ανταποκρίτρια της εφημερίδας «Η Καθημερινή» και του ΣΚΑΪ στις Βρυξέλλες.
«Το ένα πράγμα που κυνηγούσαμε απ’ την αρχή να βρούμε και ήταν η μεγάλη αποκάλυψη του βιβλίου μας ήταν το Σχέδιο Β’, το τι θα γινόταν αν η Ελλάδα έβγαινε εκτός ευρώ. Όταν το πήραμε στα χέρια μας τον Ιανουάριο του 2018 η συγκίνηση ήταν μεγάλη. Παρόλο που δεν το πήραμε ποτέ έξω απ’ το δωμάτιο στο τέλος είχαμε φτάσει σχεδόν να αποστηθίσουμε τις 157 σελίδες του» τόνισε ακόμη.
«Θεωρήσαμε ότι ήταν πάρα πολλές πτυχές της ιστορίας που ήταν ακόμα άγνωστες και θελήσαμε να κάνουμε κάτι που θα αποτελέσει σημείο αναφοράς,[…] σαν μια κάμερα για τους αναγνώστες πίσω από κλειστές πόρτες,» σχολίασε η Βικτώρια Δενδρινού, ανταποκρίτρια του Bloomberg στις Βρυξέλλες.
