Συνέντευξη στη
Μαρία Χονδρογιάννη
«Η φετινή τουριστική περίοδος αποδείχθηκε περιπετειώδης και επεισοδιακή, είχε πολλά στοιχεία “θρίλερ” για τα ελληνικά ξενοδοχεία. Στις αρχές του έτους, είχαμε εξαιρετικά μηνύματα και πολύ θετικές προοπτικές, βλέπαμε μπροστά μας μία πραγματικά πολύ καλή χρονιά και οι προσδοκίες μας ήταν δικαιολογημένα υψηλές. Στην πορεία, βέβαια, άλλαξαν πολλά, με αποτέλεσμα να υπάρχουν διαστήματα που κυριολεκτικά «τρέχαμε και δεν φθάναμε».
Στα προβλήματα που ταλάνισαν φέτος τον τουρισμό, αναφέρεται μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή του στη «δ», ο πρόεδρος της ΠΟΞ κ.Γιάννης Ρέτσος και υπογραμμίζει ότι για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, η φετινή περίοδος δεν θα έχει τον οικονομικό αντίκτυπο που αρχικά προσδοκούσαν.
«Οι μεγάλες μειώσεις τιμών, οι απανωτές νέες φορολογικές επιβαρύνσεις για τις επιχειρήσεις – ορισμένες δε, με αναδρομική ισχύ! – η αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ στη διαμονή, η συνεχιζόμενη έλλειψη ρευστότητας, το φλέγον ζήτημα των δανείων, όλα αυτά, αφήνουν ισχυρό αρνητικό αποτύπωμα στους τζίρους και στα οικονομικά τους αποτελέσματα», δηλώνει ο κ. Γιάννης Ρέτσος.
Ο πρόεδρος της ΠΟΞ αναφέρεται και στα πρώτα θετικά μηνύματα για τη σεζόν του 2016.
«Αυτό που είναι βέβαιο, είναι ότι η γενικότερη συγκυρία στη γεωπολιτική γειτονιά μας, ευνοεί, μέχρι στιγμής, την Ελλάδα και τον τουρισμό της. Με μεγάλους προορισμούς γύρω , εκτός “χάρτη” ή με σημαντικές απώλειες, η Ελλάδα εισπράττει μερίδια των τουριστικών ρευμάτων που κανονικά δεν θα είχε.
Πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε ή να αποπροσανατολιζόμαστε από μία συγκυριακή κατάσταση, η οποία μπορεί να ανατραπεί εν μία νυκτί. Τα ζητήματα του ελληνικού τουρισμού είναι πιεστικά και πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως», τονίζει ο κ. Ρέτσος.
Η συνέντευξη του κ. Γιάννη Ρέτσου, αναλυτικά:
• Πώς έκλεισε η θερινή σεζόν του 2015 για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις καθώς από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Σεπτέμβριο η κατάσταση στη χώρα δεν ήταν και τόσο καλή;
Η φετινή τουριστική περίοδος αποδείχθηκε περιπετειώδης και επεισοδιακή, είχε πολλά στοιχεία «θρίλερ» για τα ελληνικά ξενοδοχεία. Στις αρχές του έτους, είχαμε εξαιρετικά μηνύματα και πολύ θετικές προοπτικές, βλέπαμε μπροστά μας μία πραγματικά πολύ καλή χρονιά και οι προσδοκίες μας ήταν δικαιολογημένα υψηλές. Στην πορεία, βέβαια, άλλαξαν πολλά, είχαμε τις γνωστές πολιτικο-οικονομικές εξελίξεις, τις επιβαρύνσεις του νέου Μνημονίου, το προσφυγικό ζήτημα κ.λπ., με αποτέλεσμα να υπάρχουν διαστήματα που κυριολεκτικά «τρέχαμε και δεν φθάναμε»!
Μεταξύ άλλων, τα ξενοδοχεία αναγκάστηκαν να προχωρήσουν, εν μέσω τουριστικής περιόδου, σε πολύ μεγάλες προσφορές και παραχωρήσεις, προκειμένου να διατηρήσουν «ζωντανή» τη ζήτηση για την Ελλάδα και να περιορίσουν τις τάσεις απώλειας κρατήσεων που καταγράψαμε στο διάστημα Μαίου-Ιουλίου. Επίσης έπρεπε να διαχειριστούν την – πάλι εν μέσω περιόδου – αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση, από το 13% στο 23%, καθώς όπως ξέρετε, ένα σημαντικό μέρος του ξενοδοχειακού πακέτου υπόκειται σε ΦΠΑ εστίασης.
Ο πρωταρχικός στόχος, δηλαδή να διατηρηθεί η ροή των επισκεπτών προς τους ελληνικούς προορισμούς, επιτεύχθηκε, όπως φαίνεται από τα διαθέσιμα στοιχεία και η χώρα θα δει φέτος αύξηση και στις εθνικές εισπράξεις.
Ωστόσο, για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, η φετινή περίοδος δεν θα έχει τον οικονομικό αντίκτυπο που αρχικά προσδοκούσαν. Οι μεγάλες μειώσεις τιμών, οι απανωτές νέες φορολογικές επιβαρύνσεις για τις επιχειρήσεις – ορισμένες δε, με αναδρομική ισχύ! – η αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ στη διαμονή, η συνεχιζόμενη έλλειψη ρευστότητας, το φλέγον ζήτημα των δανείων, όλα αυτά, αφήνουν ισχυρό αρνητικό αποτύπωμα στους τζίρους και στα οικονομικά τους αποτελέσματα.
Τα περισσότερα ξενοδοχεία, δεν πήραν φέτος τις οικονομικές «ανάσες» που σχεδίαζαν και περίμεναν. Και αν δεν χειροτέρεψε η θέση τους, σίγουρα δεν βελτιώθηκε ιδιαίτερα.
• Ποιές αγορές πήγαν καλύτερα και τι θα γίνει με τη ρωσική αγορά που είχε και φέτος προβλήματα;
Οι περισσότερες από τις παραδοσιακές μας αγορές πήγαν καλά φέτος, ως προς τις ροές επισκεπτών και τις αφίξεις. Ορισμένες αγορές ξεχώρισαν, όπως π.χ. η Μ. Βρετανία, η Γερμανία και οι ΗΠΑ, αλλά θετικά εξελίχθηκε η κίνηση και από τις Βαλκανικές χώρες, και την Τουρκία.
Η περίπτωση της ρωσικής αγοράς, παραμένει ένας μεγάλος γρίφος. Η μείωση φέτος ήταν πραγματικά, δραματική – και όχι μόνον προς την Ελλάδα – και σίγουρα έπληξε αρκετούς προορισμούς στη χώρα μας, όπως εν προκειμένω και η Ρόδος και η Κως.
Την κατάσταση ήρθε να επιδεινώσει η έναρξη ισχύος των βιομετρικών θεωρήσεων. Η νέα διαδικασία είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα – τουλάχιστον στην αρχική της φάση – και αυτό σημαίνει ότι αν δεν ληφθούν μέτρα από την πλευρά του υπουργείου Εξωτερικών, την επόμενη περίοδο θα έχουμε και πάλι απώλειες.
Θα ξαναπώ αυτό που έλεγα ευθύς εξ’ αρχής: Η Ρωσική αγορά είναι πολύ σημαντική για τον ελληνικό τουρισμό. Και τον έχει στηρίξει στις περιόδους κρίσης. Περνάει μία δύσκολη φάση, τον τελευταίο χρόνο, αλλά πιστεύω ότι όταν θα αρχίσει ξανά να αντιστρέφεται η κατάσταση, θα πρέπει να είμαστε εκεί, έτοιμοι να ανταποκριθούμε.
• Ποιά ήταν τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την συμμετοχή της χώρας στην τουριστική έκθεσης World Travel Market; Είναι θετικά τα μηνύματα για τη σεζόν του 2016;
Γενικά, η Ελλάδα είχε μία καλή παρουσία. Η έκθεση αυτή είναι η πρώτη μεγάλη του έτους, εν όψει νέας περιόδου και σίγουρα προκύπτουν κάποια πρώτα μηνύματα, αλλά από την άλλη πλευρά, είναι και αρκετά νωρίς ακόμα για να προχωρήσει κανείς σε ασφαλείς εκτιμήσεις.Ειδικά φέτος, ας μην ξεχνάμε, τα προγράμματα πολλών tour operators για Ελλάδα βγαίνουν καθυστερημένα στην αγορά, ακριβώς λόγω των αυξήσεων στους συντελεστές ΦΠΑ και στις εξοντωτικές διαπραγματεύσεις που έγιναν με τα ξενοδοχεία.
Σε επίπεδο προκρατήσεων, τα πρώτα μηνύματα είναι θετικά από τη Μ. Βρετανία. Από άλλες αγορές, θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε.
Αυτό που είναι βέβαιο, είναι ότι η γενικότερη συγκυρία στη γεωπολιτική γειτονιά μας, ευνοεί, μέχρι στιγμής, την Ελλάδα και τον τουρισμό της. Με μεγάλους προορισμούς γύρω μας, εκτός “χάρτη” ή με σημαντικές απώλειες, η Ελλάδα εισπράττει μερίδια των τουριστικών ρευμάτων που κανονικά δεν θα είχε.
Αυτό πρέπει να το υπογραμμίσουμε: Δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε ή να αποπροσανατολιζόμαστε από μία συγκυριακή κατάσταση, η οποία μπορεί να ανατραπεί εν μία νυκτί. Τα ζητήματα του ελληνικού τουρισμού είναι πιεστικά και πρέπει να αντιμετωπιστούν επειγόντως.
Θέλω να προσθέσω εδώ, ότι τα πρόσφατα στοιχεία για τις αεροπορικές αφίξεις του Οκτωβρίου, όπου καταγράφεται μία αισθητή επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των τελευταίων μηνών, θα πρέπει να προβληματίσει. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν μία “κόπωση” στη ροή αφίξεων τον Οκτώβριο, που σηματοδοτεί την ανάγκη παρεμβάσεων για τη θωράκιση και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς μας.
• Πιστεύετε ότι η εφαρμογή της νέας διαδικασίας θεώρησης visa Schengen θα προκαλέσει μείωση του τουριστικού ρεύματος προς την Ελλάδα;
Όπως προανέφερα για την περίπτωση της Ρωσίας και σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που έχουμε, η νέα διαδικασία δημιουργεί, ήδη, προβλήματα και από την αγορά της Κίνας και από την αγορά της Ινδίας, όπου τέθηκε σε ισχύ προ ημερών.
Η βιομετρική visa, μπορεί μακροπρόθεσμα να διευκολύνει πολίτες και προορισμούς, καθώς τα στοιχεία που απαιτούνται, άπαξ και καταχωριστούν στο ενιαίο σύστημα των χωρών Σένγκεν, διατηρούνται σε αυτό για πέντε χρόνια. Το πρόβλημα είναι, αφενός μεν, η απροθυμία πολλών πολιτών των χωρών αυτών να πάνε αυτοπροσώπως να περάσουν τη διαδικασία υποβολής δακτυλικών αποτυπωμάτων και φωτογραφιών, αφετέρου δε, ο ρυθμός καταχώρισης των στοιχείων στο κεντρικό σύστημα από τα Προξενεία. Καταχώριση που μπορεί να γινεται ΜΟΝΟΝ από εξουσιοδοτημένους σχετικά, υπαλλήλους.
Για να το πω και πιο απλά, όσα visa centers και να έχουμε π.χ. στη Ρωσία ή στην Κίνα, αν τα Προξενεία δεν είναι επαρκώς στελεχωμένα, οι καθυστερήσεις στην καταχώριση των στοιχείων και στην έκδοση θεωρήσεων, θα είναι τεράστιες. Όπως και οι απώλειες επισκεπτών, υπέρ άλλων προορισμών.
• Ποιές είναι οι επιπτώσεις από την απόφαση για την αύξηση του ΦΠΑ στον τουρισμό; Δέχονται οι ξένοι τουριστικοί πράκτορες αυξήσεις των τιμών από τους ξενοδόχους;
Οι πιθανές επιπτώσεις έχουν αναλυθεί, εκτιμηθεί και αποτυπωθεί, αναλυτικά και τεκμηριωμένα, στις θέσεις και προτάσεις των τουριστικών φορέων τους τελευταίους μήνες.Η καταγραφή των επιπτώσεων βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, αυτήν την περίοδο και αυτό που όλοι περιμένουμε να διαπιστώσουμε δεν είναι το αν θα επηρεάσει τη ζήτηση για την επόμενη περίοδο, αλλά το σε τι έκταση θα την επηρεάσει. Αυτό θα φανεί αργότερα. Οι διαπραγματεύσεις που έγιναν με τους tour operators ήταν όπως προείπα, εξοντωτικές και πολύ δύσκολες. Νομίζω ότι σε γενικές γραμμές, σε πολλές περιπτώσεις βρέθηκαν λύσεις, που διαμοιράζουν τις επιβαρύνσεις μεταξύ δύο των πλευρών – π.χ. με αυξήσεις στα συμβόλαια, όπως αναφέρετε – με κοινό στόχο να περάσει στον τελικό αποδέκτη, τον πελάτη, όσο το δυνατόν μικρότερη επιβάρυνση.
Αυτό, βέβαια, αφορά στα ξενοδοχεία. Δεν μπορεί να καλύψει την αύξηση του κόστους σε σειρά άλλων τομέων, υπηρεσιών και προϊόντων, όπως στις μεταφορές και μετακινήσεις εντός Ελλάδας (αεροπορικά, ακτοπλοία, μέσα μαζικής μεταφοράς, ταξί, κοκ) στα εισιτήρια Μουσείων και Αρχαιολογικών χώρων, σε αγαθά ευρείας κατανάλωσης κοκ.
• Πολύ άσχημες επιπτώσεις είχε για τα ξενοδοχεία της Ρόδου και νησιών του νομού Κυκλάδων και η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών του ΦΠΑ . Ποιά είναι η άποψη σας για το συγκεκριμένο θέμα;
Η ίδια, με την πρόσθετη επισήμανση ότι το συγκεκριμένο καθεστώς δεν αφορά μόνον στον τουρισμό αλλά στο σύνολο της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας.
• Το πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα που ψηφίστηκε στη Βουλή περιλαμβάνει επώδυνα μέτρα τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις επιχειρήσεις. Μπορούν να αντέξουν την υπερ φορολόγηση οι ξενοδόχοι; Είναι τουλάχιστον στη σωστή κατεύθυνση η πολιτική που ακολουθεί το υπουργείο Τουρισμού για την προβολή της χώρας;
Όπως προαναφέραμε, η υπερφορολόγηση, ειδικά όταν δεν υπάρχει κανένα άλλο αναπτυξιακό ή επενδυτικό “ισοδύναμο” και το χρηματο-πιστωτικό περιβάλλον είναι τόσο “εχθρικό”, όχι μόνον δεν βοηθά τελικά στην επίτευξη των στόχων εισπράξεων που τίθενται από πλευράς κράτους, αλλά απειλεί ευθέως πια τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Μία ματιά στα οικονομικά αποτελέσματα των ξενοδοχείων αρκεί για να το καταλάβει αυτό, οποιοσδήποτε.
Το θέμα της προβολής της χώρας, δεν συνδέεται άμεσα, αλλά μπορούμε να το εντάξουμε σε μία σφαίρα με “ισοδύναμα”. Όλοι γνωρίζουμε ότι οι κρατικοί πόροι για διαφήμιση και προβολή του τουρισμού, έχουν μειωθεί δραματικά, τα τελευταία χρόνια. Επομένως, κάθε διαθέσιμο ευρώ πρέπει να δαπανάται μελετημένα και στοχευμένα και με αξιοποίηση όλων των σύγρονων εργαλείων και διαύλων προβολής και marketing.
Έχουμε μία πολύ καλή συνεργασία με το υπουργείο Τουρισμού και τον ΕΟΤ, σε αυτό το πεδίο και θεωρώ καταλυτικό και τον ρόλο της Marketing Greece προς αυτήν την κατεύθυνση, ειδικά μέσω των συνεργασιών και των συνεργειών που αναπτύσσονται με τις Περιφέρειες και με προορισμούς της χώρας μας.
• Θα υπογραφεί νέα σύμβαση εργασίας με την ΠΟΕΕ- ΥΤΕ και πότε θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις; Ποιές είναι οι προτάσεις σας για τους εργαζόμενους;
Η ΠΟΞ, σε πολύ δυσκολότερες συνθήκες, το 2012 και το 2013, απέδειξε με την υπογραφή των κλαδικών συμβάσεων τότε, τη βούληση και τη δέσμευσή της στο να παραμείνει ρυθμισμένη η αγορά εργασίας του κλάδου. Η βούληση αυτή παραμένει και σήμερα. Τα υπόλοιπα στην ώρα τους.
