Η τουριστική σεζόν υπό τη σκιά της πανδημίας έληξε και ήρθε η ώρα του… ταμείου. Ο προορισμός ανταποκρίθηκε στις δυσκολίες και στις απαιτήσεις με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων και το υψηλό επίπεδο επαγγελματισμού. Ποια είναι όμως η επόμενη μέρα;
Τις δικές του απαντήσεις δίνει σε όλα αυτά τα ερωτήματα ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου Μανώλης Μαρκόπουλος, σημειώνοντας ότι η φετινή επιτυχία, δεν ήταν επιλογή, ήταν μονόδρομος!
Ακολουθεί η συνέντευξη αναλυτικά:
• Κύριε Μαρκόπουλε, η τουριστική σεζόν ολοκληρώθηκε αισίως. Ποια είναι όμως η γεύση που αφήνει;
Είναι γλυκόπικρη η γεύση που αφήνει η τουριστική σεζόν. Από τη μία ξεπεράσαμε τον προσδοκώμενο αριθμό επισκεπτών ή αν προτιμάτε τον όγκο των επισκεπτών που υπαγόρευε η λογική ότι θα δεχόμασταν. Και ξεπεράσαμε αντίστοιχους προορισμούς ποιοτικού μαζικού τουρισμού, βλ. Κύπρος, Κανάριοι Νήσοι ή μεγάλοι ελληνικοί προορισμοί. Χάσαμε όμως μία μοναδική ευκαιρία. Μετά από πολλές δεκαετίες υπήρχαν όλες οι προϋποθέσεις να επεκταθεί η σεζόν όλο το Νοέμβριο. Δυστυχώς όμως η συγκυρία δεν το επέτρεψε, παρόλο που ήρθαμε τόσο κοντά στο στόχο. Και αυτό μας αφήνει μία πικρή γεύση μαζί με τις καθυστερήσεις των πληρωμών από τους τουρ οπερέιτορς.
• Θα ήθελα να περάσουμε στην επιστολή της ΕΞΡ προς τον υπουργό Τουρισμού, Χ. Θεοχάρη σχετικά με την αναστολή των πληρωμών από τους τουρ οπερέιτορς. Το ποσό είναι ιδιαίτερα υψηλό και φαντάζομαι ότι με τη μη έγκαιρη καταβολή των οφειλόμενων, ασκείται μεγάλη οικονομική πίεση στον κλάδο. Σε ποιες άλλες ενέργειες σκέφτεστε να προβείτε για τη διεκδίκηση των οφειλόμενων;
Όντως η αναστολή πληρωμών από την TUI και άλλους tour operators, δημιουργεί οικονομική ασφυξία στον κλάδο με ό,τι και εάν αυτό συνεπάγεται. Σύμφωνα με το πόρισμα έρευνας στα μέλη μας, το ποσό που θα έπρεπε να πληρωθεί στις επόμενες εβδομάδες, ανέρχεται στα 50 εκατομμύρια ευρώ. Θα καταβληθεί τελικά ετεροχρονισμένα και αντίθετα με την περίοδο αποπληρωμής που είχε προσυμφωνηθεί, μετά το πρώτο τρίμηνο του 2021. Η χρονική αυτή μετατόπιση των πληρωμών, επιδεινώνει την ήδη επιβαρυμένη οικονομική κατάσταση των ξενοδοχείων.
Εμείς αισθανθήκαμε ότι οφείλουμε να ενημερώσαμε την κυβέρνηση, το υπουργείο τουρισμού και τους τοπικούς άρχοντες με την επιστολή που αναφέρατε και που δημοσιεύθηκε στα μέσα ενημέρωσης. Άλλωστε, δεν είναι πολλά τα όπλα που έχουμε στη διάθεσή μας. Οι τουρ οπερέιτορς έχουν το καρπούζι, έχουν και το μαχαίρι…
Θα ήθελα να επισημάνω ωστόσο, ότι η ΕΞΡ ετοιμάζει μία νέα πρόταση που σύντομα θα κατατεθεί στα μέλη μας, θα είναι ένα βήμα πέρα από την πιστωτική πολιτική απέναντι στους T.O’s που προτείναμε τον περασμένο Αύγουστο και που υιοθετήθηκε από πολλές άλλες ενώσεις στην Ελλάδα και όχι μόνο.
• Πόσο εύκολη ή δύσκολη ήταν τελικά η προσαρμογή της λειτουργίας των ξενοδοχείων στα υγειονομικά πρωτόκολλα; Κατά γενική ομολογία, η επιτυχής εφαρμογή τους, συνετέλεσε στην καλή εικόνα του προορισμού…
Έγινε μεγάλος αγώνας. Ήταν μονόδρομος. Δεν υπήρχε εναλλακτική, από τη στιγμή που αποφάσιζε κάποιος ξενοδόχος να ανοίξει τις επιχειρήσεις του. Γενικώς, ο επαγγελματισμός είναι η μόνη επιλογή στον τουρισμό. Από τα πρώτα μου βήματα στον κλάδο, ακολουθώ πάντα τη συμβουλή του πατέρα μου. Μου είχε πει ότι το επάγγελμα αυτό είναι μονόδρομος. Βλέπεις το τέλος της διαδρομής και συνεχίζεις. Τα πρωτόκολλα έπρεπε να τηρηθούν στο μέγιστο δυνατό βαθμό και αυτό έπραξαν όλοι.
Θέλω όμως να σταθώ και στον υψηλό επαγγελματισμό των εργαζόμενων. Τα ξενοδοχεία αποτελούν ζωντανούς οργανισμούς που οφείλουν και πρέπει να προσαρμόζονται στις συνθήκες που επικρατουν κάθε φορά. Οι εργαζόμενοι μαζί με τη διοίκηση κάθε ξενοδοχείου ανταποκρίθηκαν στις προκλήσεις της Covid σεζόν. Κα ήταν οι εργαζόμενοι που τήρησαν με απόλυτη σχολαστικότητα τα υγειονομικά πρωτόκολλα, αποδεικνύοντας ότι δικαίως το επίπεδο λειτουργίας των ξενοδοχείων μας θεωρείται από τα υψηλότερα σε όλο τον κόσμο.
• Παρόλο που είναι αρκετά νωρίς, πώς πιστεύετε ότι θα εξελιχθεί η σεζόν του 2021; Αρκετοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι η Ρόδος θα καταφέρει-όποιες και αν είναι οι συνθήκες-να διπλασιάσει τους 600.000 ξένους επισκέπτες που δέχθηκε φέτος…
Κοιτάξτε, για τον προορισμό τα πράγματα θα είναι καλύτερα. Για τα ξενοδοχεία μπορεί να όμως να είναι και χειρότερα. Πολύ δύσκολα ένα ξενοδοχείο θα επιλέξει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά να μείνει κλειστό. Αν όχι όλα, σχεδόν όλα θα ανοίξουν. Συνεπώς με περισσότερα ξενοδοχεία εν λειτουργία και με μία μικρή αύξηση στις ροές των επισκεπτών, οι πληρότητες κάθε ξενοδοχείου θα είναι χαμηλότερες. Συγκρίνουμε τις φετινές αφίξεις των 600.000 επισκεπτών με ολόκληρη τη σεζόν του 2019. Την περίοδο από τις 15 Ιουλίου που στην ουσία πύκνωσαν οι αφίξεις έως και το Νοέμβριο, συγκεντρώσαμε περίπου το 50% των αφίξεων που σημειώθηκαν την αντίστοιχη περίοδο του 2019.
Πώς μπορούμε λοιπόν να μιλάμε για διπλασιασμό των αφίξεων; Σημαίνει ότι θα πρέπει να φθάσουμε στα επίπεδα του 2019. Δεν είμαι βέβαιος εάν το έχει αντιληφθεί καθένας αυτό. Τις 600.000 αφίξεις δεν μπορούμε να τις συγκρίνουμε με τα 2,5 εκατομμύρια αφίξεων που είχαμε συνολικά το 2019. Πέρυσι, από 15 Ιουλίου μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου δεν είχαμε αυτά τα 2,5 εκατ. Είχαμε ένα εκατ. τουρίστες και θα πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε.
Επίσης, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι είμαστε ένας προορισμός που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους τουρ οπερέιτορς. Εξαιτίας της ρευστής κατάστασης, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τα δεδομένα που θα επικρατούν γύρω από το tour operating την επόμενη χρονιά.Αυτοί οι δύο παράγοντες με κάνουν να μην αισθάνομαι τόσο αισιόδοξος για τα δεδομένα που θα έχει να αντιμετωπίσει το κάθε ξενοδοχείο το 2021. Επαναλαμβάνω όμως ότι τα πράγματα για τον προορισμό θα είναι καλύτερα.
• Πότε υπολογίζετε ότι θα επιστρέψουμε σε μία κάποια κανονικότητα και σε επίπεδα του 2019;
Αυτό μόνο η Pfizer και κάθε Pfizer το γνωρίζει, ή τέλος πάντων μπορεί να καθορίσει. Εξαρτάται πόσο γρήγορα θα κυκλοφορήσει το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού.
• Ποια μέτρα απαιτούνται για τη στήριξη του ξενοδοχειακού κλάδου;
Δύο μέτρα στήριξης είναι αναγκαία για τον κλάδο και δεν μπορούν να συγκριθούν με κανένα άλλο. Το ένα έχει να κάνει με τη μείωση του ΦΠΑ διαμονής και το άλλο με τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών. Μετά από πολύ μεγάλο αγώνα της ΕΞΡ και της ΠΟΞ, επετεύχθη η μείωση των εργοδοτικών εισφορών. Και γι’ αυτό είμαστε υπερήφανοι για το αποτέλεσμα του αγώνα μας. Η μείωση του ΦΠΑ που εφαρμόστηκε σε όλες σχεδόν τις ανταγωνίστριες χώρες, δεν εφαρμόστηκε στην Ελλάδα. Ανεξάρτητα από την πανδημία του κορωνοϊού θα έπρεπε να αποτελούσε γεγονός. Ελπίζουμε όμως να το πετύχουμε το 2021.
• Η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου ήταν μέλος της ενιαίας πρωτοβουλίας εκπροσώπησης του προορισμού. Χαρακτηρίστηκε ως μία πρωτοποριακή και αποδοτική πρωτοβουλία. Πώς ήταν η συνεργασία αυτή;
Η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου ήταν από τους πρωτεργάτες στη σύσταση αυτού του άτυπου οργάνου, το οποίο ήταν αποτελεσματικότατο, αναγκαίο, έφερε μετρήσιμα αποτελέσματα-γιατί είναι άλλο πράγμα οι εντυπώσεις και άλλο τα μετρήσιμα αποτελέσματα. Μας άφησε μία παρακαταθήκη μας έδειξε τον δρόμο πώς θα πρέπει να διαχειριζόμαστε κρίσεις. Για τη φετινή χρονιά έχω μόνο να ευχαριστήσω την Περιφέρεια, το Δήμο, τους φορείς και τις αρχές, γιατί όλοι ξεπέρασαν κατά πολύ αυτό που η θεσμική τους ιδιότητα υπαγόρευε. Καθένας έκανε πολλά περισσότερα από όσα όφειλε να κάνει και το αποτέλεσμα το ζήσαμε όλοι. Ελπίζω και στο μέλλον να συνεχίσουμε με αυτό το ομαδικό πνεύμα και αυτό τον ομαδικό τρόπο σκέψης και λειτουργίας.
• Αναφερθήκατε πριν στη μεγάλη εξάρτηση από τους τουρ οπερέιτορς. Είναι έτοιμος ο προορισμός να χαλαρώσει δεσμούς με τους τουρ οπερέιτορς και ποιο δρόμο θα έπρεπε να ακολουθήσει;
Υπάρχουν τα εξής δεδομένα. Η τεχνολογία συνεχώς μεταλλάσσει τον τρόπο με τον οποίο διανέμουμε το προϊόν μας. Ουσιαστικά οι σύγχρονες γενιές που αποτελούν τους νέους πελάτες, έχουν ένα εντελώς διαφορετικό τρόπο καταναλωτικής συμπεριφοράς από τους παλαιότερους που επηρεάζει πολύ τον τρόπο της λειτουργίας μας. Αυτό είναι το πρώτο δεδομένο.
Ο καταναλωτής αποσκοπεί σε πιο ποιοτικές εμπειρίες, όχι απαραίτητα πιο ακριβές, αλλά πιο αληθινές, πιο αυθεντικές, ενδεχομένως οικονομικότερες όσον αφορά την παραγωγή τους, αλλά που προσδίδουν μεγαλύτερη αξία στην τουριστική εμπειρία. Αυτό είναι το δεύτερο δεδομένο. Το τρίτο δεδομένο που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε, είναι η βιωσιμότητα και η προστασία του περιβάλλοντος.
Εάν τα βάλουμε όλα αυτά πάνω στο τραπέζι, θα έχουμε αυτομάτως μπροστά μας την πυξίδα που θα μας δείξει την κατεύθυνση στην οποία θα πρέπει να πορευτεί ο προορισμός. Μοιραία, θα πρέπει να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα, στο πώς θα πουλάμε το προϊόν μας τα επόμενα χρόνια. Πρέπει να προσφέρονται πιο αυθεντικές και πιο σημαντικές για τον καταναλωτή εμπειρίες που θα χαρίζουν μεγαλύτερη αντιλαμβανόμενη αξία στο brand μας. Και τέλος, πρέπει να δοθεί έμφαση στο σεβασμό του περιβάλλοντος και στην προστασία της φύσης, κάτι που θα απαιτεί ο πελάτης σε λίγα χρόνια. Αυτές είναι οι εν ολίγοις οι νέες κατευθύνσεις.
• Είναι έτοιμος ο κλάδος της ξενοδοχίας να χαράξει νέα πορεία, υπό τη σκιά μάλιστα της πανδημίας;
Ως κοινωνία αποδείξαμε ότι είμαστε έτοιμοι. Και δεν εκφράζω απλά την αισιοδοξία μου. Νιώθω πραγματικά ότι είμαστε έτοιμοι. Αρκετοί επιχειρηματίες είναι έτοιμοι. Μέρα με τη μέρα προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα. Σίγουρα υπάρχουν κάποιοι που δεν θα καταφέρουν να προσαρμοστούν. Ένα αόρατο χέρι θα τους θέσει εκτός αγοράς. Αυτή είναι άλλωστε η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί. Η επιχειρηματικότητα και η επιχειρηματική δραστηριότητα έτσι λειτουργούν ανέκαθεν. Κάποιοι προσαρμόζονται και μένουν στην αγορά και κάποιοι δεν προσαρμόζονται και τίθενται εκτός.
• Φαίνεται πάντως ότι το Δ.Σ. της ΕΞΡ ακολουθεί μία δυναμική πορεία…
Έχω τη χαρά να ηγούμαι ενός διοικητικού συμβουλίου που απαρτίζεται από νέους συναδέλφους, με κατάρτιση και όραμα, μαζί με τους παλαιότερους και έμπειρους επαγγελματίες του κλάδου από τους οποίους διδαχθήκαμε πολλά. Η νέα γενιά, δείχνει ότι τα ξενοδοχεία του νησιού έχουν περάσει στην επόμενη μέρα. Αν μη τι άλλο, η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου με τον Γιάννη Χατζή Αν. γ.γ. της ΠΟΞ, τον Αθηναγόρα Κωνσταντινίδη μέλος του Δ.Σ. του ΣΕΤΕ και τον Κώστα Καλιουδάκη μέλος του Δ.Σ. του ΞΕΕ, πρωταγωνιστεί σε πανελλήνιο επίπεδο.
