Σημαντικές προκλήσεις για τις ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις, αλλά και το κόστος των τιμών των εισιτηρίων, φέρνει η νέα πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για συμπερίληψη της ναυτιλίας στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal). Και αυτό διότι εκτός από τα νέα ακριβότερα καύσιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο, που θα αρχίσουν να χρησιμοποιούνται από την 1η Ιανουαρίου, η νέα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοίνωσε τη συμπερίληψη και της ναυτιλίας στο σύστημα εμπορίας ρύπων (Emissions Trading System ή ETS). Το πλάνο της μηδενικής εκπομπής αερίων συζητείται στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. με βάση τον οδικό χάρτη που παρουσίασε η πρόεδρος της Επιτροπής. Και με βάση αυτές τις προτάσεις η ευρωπαϊκή ναυτιλία, και μεταξύ αυτής και η ελληνική ακτοπλοΐα, κατά πάσα βεβαιότητα θα κληθεί να αγοράζει δικαιώματα ρύπων για να συνεχίσει να λειτουργεί τα πλοία της. Αυτό συμβαίνει, διότι –σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα– καμιά τεχνολογία καυσίμων δεν είναι επαρκώς καθαρή ώστε να είναι συμβατή με τον στόχο του IMO για μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2050, πόσο μάλλον για τυχόν επιθετικότερους χρονικά στόχους που θα θέσει η Ε.Ε. Σημειώνεται πως το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) θεωρείται απλώς «μεταβατικό» καύσιμο και όχι λύση, αφού η καύση του παράγει εκπομπές ρύπων απλώς χαμηλότερες από τα συμβατικά καύσιμα. «Η Επιτροπή θα αναλάβει δράση σε σχέση με τις θαλάσσιες μεταφορές και της υποχρέωσης ελλιμενισμένων πλοίων να χρησιμοποιούν ηλεκτρισμό για τη λειτουργία τους», αναφέρει το σχέδιο της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Τι σημαίνουν όλα αυτά όμως για την ελληνική ακτοπλοΐα;
Υψηλότερες τιμές εισιτηρίων ακόμη και εάν μειωθεί ο ΦΠΑ. Μια κίνηση που οι ακτοπλοϊκές δεν θέλουν να κάνουν, διότι ανησυχούν πως μπορεί να πληγεί η ζήτηση. Ομως είναι μονόδρομος, για να μη δουλεύουν με ζημίες, αναφέρουν κύκλοι της αγοράς. Η άνοδος στις τιμές των καυσίμων τα τελευταία δύο χρόνια έχει ήδη διαβρώσει τη με πολλούς κόπους ανακτηθείσα κερδοφορία των επιχειρήσεων. Η νέα πραγματικότητα που θα προκύψει από τους περιορισμούς στις εκπομπές θείου από 1ης Ιανουαρίου του 2020 απειλεί να σπρώξει στην κρίση εκ νέου την ελληνική ακτοπλοΐα, αφού αναμένεται να μεταφραστεί σε άνοδο των καυσίμων κατά 20% και των εισιτηρίων κατά 7%-10%. Εάν σε αυτά έρθει π.χ. από το 2021 και το κόστος για αγορά δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων που επιδιώκει να εισαγάγει η Ε.Ε., καθίσταται σαφές το εύρος της ανόδου των τιμών που μπορεί αυτό να σημαίνει. Ομως δεν είναι μόνον αυτά. Ηδη έχει ανοίξει σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η συζήτηση για την κατάργηση του αφορολογήτου των ναυτιλιακών καυσίμων. Η οποία εάν υλοποιηθεί (χρειάζεται ομοφωνία όλων των μελών της Ε.Ε.) θα έχει επιπρόσθετη αρνητική επίδραση στα λειτουργικά κόστη του κλάδου.
Επιπλέον, υπάρχει ήδη σε εξέλιξη μια συζήτηση να χαρακτηρισθεί ολόκληρη η Μεσόγειος προστατευόμενη περιοχή, κατά τα όσα ισχύουν στη Βαλτική και σε περιοχές της Βόρειας Θάλασσας, και να επιβληθεί η χρήση καυσίμου περιεκτικότητας 0,1% σε θείο αντί του 0,5%. Εάν συνυπολογιστούν όλα αυτά με τρέχουσες τιμές, εκτιμάται πως τα εισιτήρια μπορεί να χρειαστεί να αυξηθούν περισσότερο και από 50% μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια, αναφέρουν κύκλοι της ελληνικής ακτοπλοΐας.
