Με την κυβέρνηση να έχει πλέον αποδεχθεί την παρουσία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) στην Ελλάδα, η «μάχη» πλέον έχει μεταφερθεί στη διάρκεια του πρώτου ελέγχου. Η επικεφαλής του Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε χθες πως ενδεχομένως η όλη διαδικασία να καταλήξει σε αποτέλεσμα το δεύτερο τρίμηνο του 2016, απαντώντας επί της ουσίας στην εκτίμηση του υπουργού Οικονομικών Ευ. Τσακαλώτου, ότι ο έλεγχος θα μπορούσε να κλείσει σε 4 εβδομάδες. Δηλαδή στα τέλη Φεβρουαρίου.Τα τεχνικά κλιμάκια αναμένονται τη Δευτέρα και οι επικεφαλής αργότερα την επόμενη ή τη μεθεπόμενη εβδομάδα.
Η πρόθεση της κυβέρνησης είναι οι διαπραγματεύσεις να μην κρατήσουν πολύ. Ωστόσο τα μηνύματα που στέλνουν οι δανειστές –και κυρίως το ΔΝΤ– είναι ότι τα θέματα του ελέγχου είναι τέτοια που πολύ δύσκολα θα μπορούσε να κλείσει γρήγορα ο έλεγχος. Το ένα μεγάλο «αγκάθι» είναι το ασφαλιστικό, αλλά ακόμα πιο δύσκολο φαίνεται να είναι το θέμα της κάλυψης του δημοσιονομικού κενού με νέα μέτρα. Ειδικά για το δεύτερο, υπάρχουν εκ διαμέτρου αντίθετες εκτιμήσεις στα δύο στρατόπεδα, με την Αθήνα να «βλέπει» υπεραπόδοση του προϋπολογισμού που οδηγεί σε μικρό πρωτογενές πλεόνασμα από το 2015, και τους θεσμούς να θεωρούν ότι υπάρχει «κενό» που πρέπει να αντιμετωπισθεί με νέα μέτρα από το 2016.
«Το ΔΝΤ βλέπει μια πολιτική διαδικασία στην Αθήνα, αλλά δεν ξέρουμε πόσο θα διαρκέσει. Ισως μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2016», δήλωσε χθες η κ. Λαγκάρντ σε συνέντευξή της στη γερμανική εφημερίδα Sueddeutsche Zeitung. Από προχθές, όμως, είχε προδημοσιευτεί συνέντευξη του κ. Τσακαλώτου στην επίσης γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, ο οποίος εκτός από την αναφορά του για παραμονή του Ταμείου στην Ελλάδα, υποστήριζε ότι ο έλεγχος μπορεί να κλείσει σε τέσσερις εβδομάδες.
Το θέμα που θα κρίνει τη διάρκεια του ελέγχου είναι αυτό των νέων δημοσιονομικών μέτρων. Σύμφωνα με πληροφορίες, το ΔΝΤ τηρεί σκληρή στάση, ζητώντας νέα μέτρα για το 2016 της τάξης του 1,8 δισ. ευρώ (1% του ΑΕΠ), πέραν εκείνων που έχουν συμφωνηθεί και δεν έχουν ακόμα εφαρμοστεί και εκτός των νέων μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν για τη διετία 2017 – 2018 (άλλα περίπου 1,8 δισ. ευρώ). Μάλιστα, θεωρεί ότι θα πρέπει οι νέες παρεμβάσεις να προέλθουν από τις συντάξεις, δεδομένου ότι η κυβέρνηση δεν θέλει να περικόψει μισθούς και η οικονομία δεν αντέχει άλλους φόρους. Από την πλευρά της, η Κομισιόν και το ευρωπαϊκό σκέλος των δανειστών, γενικότερα, έχουν εκτιμήσεις που φέρνουν σχεδόν στο μισό το δημοσιονομικό κενό του 2016 (κοντά στα 900 εκατ. ευρώ) και εμφανίζονται περισσότερο διαλλακτικοί από το Ταμείο. Στην κυβέρνηση διαπιστώνουν ότι το ΔΝΤ τηρεί αρκετά «σκληρή στάση», ενώ αυτό είναι κάτι που προβληματίζει και ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς φοβούνται ότι μπορεί να έχει εξίσου σκληρή θέση και στο θέμα του χρέους.
Σε ό,τι αφορά την ελληνική πλευρά, το υπουργείο Οικονομικών «βλέπει» ότι με τα τελευταία στοιχεία για την πορεία των εσόδων προκύπτει υπεραπόδοση του περυσινού προϋπολογισμού στο σκέλος των εσόδων κατά 1,9 δισ. ευρώ. Μάλιστα, αρμόδια στελέχη αναφέρουν στην «Κ» ότι μόνο τα φορολογικά έσοδα ήταν τουλάχιστον 700 εκατ. ευρώ υψηλότερα από τους στόχους που είχαν τεθεί, λόγω του ότι οι στόχοι αυτοί ήταν αρκετά υποτιμημένοι.
Ουσιαστικά, η «γραμμή άμυνας» της κυβέρνησης έναντι των απαιτήσεων για νέα δημοσιονομικά μέτρα φέτος στηρίζεται στα εξής επιχειρήματα:
1. Το 2015 καταγράφηκε υπεραπόδοση των εσόδων και του προϋπολογισμού, που συνολικά –και σε ταμειακή βάση– ανέρχεται σε 1,9 δισ. ευρώ. Μάλιστα, το μεγαλύτερο μέρος αυτής της υπεραπόδοσης αποδίδεται σε μόνιμου χαρακτήρα φορολογικά έσοδα (όπως αυτά από τον ΦΠΑ) που θα έχουν θετική επίπτωση και στους προϋπολογισμούς του 2016 και των επόμενων ετών. Στο πλαίσιο αυτό, αρμόδια στελέχη αναφέρουν ότι για το 2015 ο προϋπολογισμός κλείνει με ένα μικρό πρωτογενές πλεόνασμα τελικά (αντί στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 0,25% του ΑΕΠ), το οποίο βελτιώνει την εικόνα και των επόμενων προϋπολογισμών. «Αν επικυρωθεί και από τους θεσμούς ότι το δημοσιονομικό κενό είναι μικρότερο από ό,τι προβλεπόταν, τότε δεν χρειάζεται και κανένα επιπλέον δημοσιονομικό μέτρο» αναφέρουν τα ίδια στελέχη. Και στο πλαίσιο αυτό, η συζήτηση για το επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα (που θα πρέπει να περιλαμβάνει τα μέτρα για το 2017 και το 2018) θα είναι ευκολότερη, αφού θα απαιτούνται λιγότερα μέτρα από αυτά που έχουν προβλεφθεί.
2. Η κυβέρνηση θα εφαρμόσει τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί και ακόμα δεν έχουν υλοποιηθεί. Πρόκειται για:
– Την περικοπή των αμυντικών δαπανών κατά 350 εκατ. ευρώ φέτος.
– Την αύξηση των εσόδων κατά 150 εκατ. ευρώ φέτος από την αλλαγή της φορολογίας εισοδήματος.
– Την αύξηση των εσόδων κατά 120 εκατ. ευρώ από τα VLT’s.
– Την αύξηση των εσόδων κατά 150 εκατ. ευρώ από την αύξηση των συντελεστών φορολόγησης των εισοδημάτων από τα ενοίκια.
Η υλοποίηση αυτών των μέτρων (συνολικού ύψους 770 εκατ. ευρώ) είναι βασικό προαπαιτούμενο για να μην προκύψει πρόβλημα στην εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού.
3. Το υπουργείο Οικονομικών θα προχωρήσει στην εκπόνηση νέας έκθεσης ελέγχου των κρατικών δαπανών (spending review), ώστε να προκύψουν επιπλέον εξοικονομήσεις. Ηδη, η Αθήνα έχει στείλει το σχετικό αίτημα για παροχή τεχνικής βοήθειας για το spending review σε Κομισιόν και ΔΝΤ. Παράλληλα, εξετάζεται και να έρθουν νωρίτερα μέτρα που θα βοηθήσουν στα έσοδα του προϋπολογισμού, όπως η εφαρμογή του συστήματος ηλεκτρονικών συναλλαγών (να γίνει από τώρα, αντί του Ιουνίου).
Σε ό,τι αφορά το άλλο μεγάλο θέμα του ελέγχου, το ασφαλιστικό, οι θεσμοί έχουν ενημερώσει για τις βασικές ενστάσεις τους επί της ελληνικής πρότασης. Αυτές είναι:
1. Τα ποσοστά αναπλήρωσης είναι υψηλά (σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν ακόμα και το 100%).
2. Η δημοσιονομική επίπτωση των μέτρων και κυρίως για το 2017-2018. Ακόμα δεν έχει προσδιοριστεί η «τρύπα» που υπάρχει στο σύστημα.
3. Η μελλοντική βιωσιμότητα του συστήματος, δεδομένου ότι το ύψος της σύνταξης συνδέεται με την πορεία του ΑΕΠ.
Καθημερινή
