Ο Κοσμήτορας της Βουλής και Βουλευτής Δωδεκανήσου Βασίλης Α. Υψηλάντης
με ομιλία του στην ολομέλεια της ΒτΕ, για το υπό ψήφιση νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης, τόνισε ότι αυτό αποτελεί ακόμα ένα σπουδαίο βήμα της ελληνικής έννομης τάξης, στην αξιοπρεπή και ισότιμη λειτουργία στην κοινωνία, συνανθρώπων μας με αναπηρία.
Υιοθετείται η Διεθνής Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία , που αποτελεί το πρώτο νομικά δεσμευτικό διεθνές κείμενο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και που κυρώθηκε στη χώρα μας με τον νόμο 4074 /2012. Το νομοσχέδιο στηρίζεται σε πέντε βασικές αρχές:
α) έμφαση στο άτομο και όχι στην αναπηρία,
β) αποφυγή χρήσης «ετικετών» και στερεοτύπων,
γ) μη χρήση συγκαταβατικών ευφημισμών,
δ) η αναπηρία δεν είναι ασθένεια ή πρόβλημα, και
ε) χρήση ορθής γλώσσας όχι μόνο στο γραπτό λόγο αλλά και στον προφορικό και ανεπίσημο λόγο.
Το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Βασίλη Α. Υψηλάντη είναι το παρακάτω:
Κυρίες και Κύριοι βουλευτές,
Με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο, γίνεται ακόμα ένα σημαντικό βήμα για τον εκσυγχρονισμό και την καλύτερη λειτουργία της δικαιοσύνης στη χώρα μας αλλά ταυτόχρονα προάγεται η κουλτούρα ισότητας και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προωθείται η δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας στην ελληνική κοινωνία.
Απώτερος στόχος η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, αλλά και των δημοσίων φορέων και αρχών της χώρας μας, σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και η υιοθέτηση της συμπεριληπτικής γλώσσας, δηλαδή ενός τρόπου έκφρασης που να μην στιγματίζει συγκεκριμένα ανθρώπινα χαρακτηριστικά με βάση στερεότυπα, αλλά να τα αντιμετωπίζει ως στοιχεία της ανθρώπινης ποικιλομορφίας που γίνονται σεβαστά.
Έτσι απαλείφονται υποτιμητικές και στερεοτυπικές εκφράσεις για άτομα με αναπηρία στα βασικά νομοθετήματα και εναρμονίζονται με την σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία που κυρώθηκε με τον νόμο 4074 / 2012 και λαμβάνεται μέριμνα για την άμεση και αποτελεσματική πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην δικαιοσύνη.
Προβλέπεται δικαστικός υπάλληλος, στα δικαστήρια και στις δικαστικές υπηρεσίες της χώρας, αρμόδιος για ζητήματα πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία και στην απευθείας συμπερίληψη των πολιτών με αναπηρία στους δικαιούχους της παροχής νομικής βοήθειας.
Η αρχή της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως αναπηρίας η χρόνιας πάθησης, όπως προβλέπεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 3 του νόμου 4443 / 2016, για τους τομείς της εργασίας και απασχόλησης, συμπεριλαμβάνει πλέον την κοινωνική ασφάλιση και υγειονομική περίθαλψη, τις κοινωνικές παροχές και φορολογικές διευκολύνσεις, την εκπαίδευση και την πρόσβαση στη διάθεση και παροχή αγαθών και υπηρεσιών που διατίθενται συναλλακτικά στο κοινό, συμπεριλαμβανομένης και της στέγης. Γίνεται ρητή πρόβλεψη ότι με προεδρικό διάταγμα, μετά από πρόταση του υπουργού επικρατείας που είναι αρμόδιος για τον συντονιστικό μηχανισμό για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία του άρθρου 69 του νόμου 4488 / 2017 , των υπουργών οικονομικών, ανάπτυξης και επενδύσεων, παιδείας και της θρησκευμάτων, εργασίας και κοινωνικών υποθέσεων, υγείας και δικαιοσύνης και κατά περίπτωση κάθε άλλου υπουργού, θα εξειδικεύονται τα αναγκαία μέτρα για την εφαρμογή της ρύθμισης που προανέφερα.
Αντικαθίστανται στην ελληνική νομοθεσία όροι αναχρονιστικοί, που η χρήση τους είναι προσβλητικοί και υποτιμητικοί, που προωθούν «ετικέτες», εκφράσεις που προέρχονται από το ιατρικό μοντέλο και δεν συνάδουν με τη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας. Έτσι ο όρος «κωφάλαλος» αντικαθίσταται από τις λέξεις «μη ομιλούντες κωφοί», εκφράσεις όπως «του πάσχοντος» και «πάσχει από» με ορολογία που δίνει έμφαση στο ίδιο το άτομο και όχι στην αναπηρία, ο όρος «κουφός» με την λέξη «κωφός», «άλαλος» με τις λέξεις «πρόσωπο με σοβαρή αναπηρία λόγου», «πάσχει από» με την λέξη «έχει».
Με ρητή διάταξη προβλέπεται ότι στους δικαιούχους νομικής βοήθειας χωρίς εισοδηματικά όρια και περιορισμούς εντάσσονται και οι πολίτες με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω. καθώς επίσης και συμβουλευτικής βοήθειας επί ποινικών υποθέσεων.
Μάλιστα, προς περαιτέρω διευκόλυνση της πρόσβασης τους, στην δικαιοσύνη προβλέπεται πως το εκάστοτε αρμόδιο όργανο, μπορεί, αν κριθεί αναγκαίο, να διορίσει δικηγόρο αυτεπαγγέλτως.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι, το υπό ψήφιση νομοσχέδιο αποτελεί ακόμα ένα σπουδαίο βήμα της ελληνικής έννομης τάξης, στην αξιοπρεπή και ισότιμη λειτουργία στην κοινωνία μας συνανθρώπων μας με αναπηρία.
Υιοθετείται έτσι κατά τον καλύτερο τρόπο η Διεθνής Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία , που αποτελεί το πρώτο νομικά δεσμευτικό διεθνές κείμενο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και που κυρώθηκε στη χώρα μας με τον νόμο 4074/2012. Ακολουθούμε τις πέντε βασικές αρχές δηλαδή έμφαση στο άτομο και όχι στην αναπηρία, αποφυγή χρήσης
«ετικετών» και στερεοτύπων, μη χρήση συγκαταβατικών ευφημισμών, η αναπηρία δεν είναι ασθένεια ή πρόβλημα, χρήση ορθής γλώσσας όχι μόνο στο γραπτό λόγο αλλά και στον προφορικό και ανεπίσημο λόγο.
Οι πρωτοβουλίες αυτές θα έπρεπε να ενώνει όλες τις παρατάξεις του κοινοβουλίου μας, αφού σηματοδοτούν σπουδαία βήματα μπροστά και έχουν να κάνουν με επιλογές καθαρά με επίκεντρο τον άνθρωπο. Είναι επιλογές που διασφαλίζουν την απρόσκοπτη και πλήρη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στην οικονομική και κοινωνική ζωή, ενισχύουν τα δικαιώματα των ατόμων αυτών προς την κατεύθυνση της διασφάλισης της αποτελεσματικής πρόσβασης τους στην δικαιοσύνη και καταπολεμούν στερεότυπα και προκαταλήψεις με απώτερο στόχο την προαγωγή θετικών αντιλήψεων και κοινωνικής ευαισθητοποίησης προς τα άτομα με αναπηρία.
Με τα δεδομένα αυτά και με την δυναμική της λογικής και του καθήκοντος δηλώνω ότι υπερψηφίζω το ΝΣ.