Για μια σειρά από ζητήματα που χρονίζουν, όπως το κυκλοφοριακό στο κέντρο της πόλης της Ρόδου και οι χώροι στάθμευσης μιλάει σήμερα ο πολιτικός μηχανικός και συγκοινωνιολόγος, Νικολός Φαρμακίδης.
Ο ίδιος, σχολιάζει την κατασκευή των κυκλικών κόμβων που γίνονται στο νησί, ενώ εξηγεί την κατάσταση με τον Τριαντενό ποταμό.
• Έχετε εκφράσει επανειλημμένα την ανησυχία σας για τη βελτίωση του κυκλοφοριακού στην πόλη της Ρόδου, που αποτελεί από τα βασικά προβλήματα, όπως και των χώρων στάθμευσης. Ποιες κινήσεις και παρεμβάσεις θα έπρεπε να έχουν γίνει ή να γίνουν άμεσα γι’ αυτό;
Η Ρόδος, εξ’ αιτίας της γεωγραφικής της ιδιομορφίας, της τοπογραφίας και της δομής της πόλης, αντιμετωπίζει έντονα κυκλοφοριακά προβλήματα, που επιδεινώνονται και από τον χαρακτήρα της ως τουριστικού προορισμού. Για τον λόγο αυτό, από το 1982 είχα συντάξει κατ’ ανάθεση του ΥΠΕΧΩΔΕ μια μελέτη για την κατασκευή ενός συστήματος υπεραστικών οδών, που θα απάλλασσε την πόλη από τις διαμπερείς κινήσεις, οι οποίες δεν εξυπηρετούν την πόλη και ιδιαίτερα την περιοχή Νιοχωρίου. Η μελέτη αυτή εγκρίθηκε με το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Ρόδου, από το Υπουργείο (ΦΕΚ 193/Δ1987/). Το σχέδιο αυτό προέβλεπε εκτός των άλλων ένα σύστημα τριών οδικών αξόνων: Τη νέα είσοδο της πόλης (αεροδρόμιο – πόλη Ρόδου), τον άξονα από αεροδρόμιο προς τις ανατολικές ακτές (Φαληράκι κ.λπ.) και τον περιμετρικό της πόλης Ρόδου. Η μελέτη αυτή προέβλεπε επίσης και την πεζοδρόμηση των δρόμων στο Νιοχώρι. Έκτοτε, εκτός από τον δρόμο αεροδρόμιο – Τσαΐρι, δεν κατασκευάστηκε κανένας από τους άλλους δύο δρόμους, δηλαδή ο περιμετρικός και η νέα είσοδος, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η κυκλοφορία στην πόλη και στους υπόλοιπους κύριους άξονες εκτός πόλεως. Κάθε φορά που ετίθετο το θέμα στους διάφορους πολιτικούς (νομάρχες και δημάρχους) κάποιοι το λοιδορούσαν και οι άλλοι αλληγορούσαν. Πρέπει όμως να δώσω τα εύσημα σε τρεις νομάρχες που υιοθέτησαν την Εθνική Οδό Αεροδρόμιο – Τσαΐρι, ο ένας σε συνέχεια του άλλου και την ολοκλήρωσαν: στην κ. Αγγελική Συνοδινού, στον κ. Γεώργιο Χαραλαμπόπουλο και στον κ. Γιάννη Παρασκευά, διότι χωρίς αυτόν το δρόμο η πόλη ήδη θα είχε πεθάνει. Ειρήσθω εν παρόδω, ότι πρέπει να δώσω και τα εύσημα στους δημάρχους κ. Σάββα Καραγιάννη, ο οποίος μάλιστα ήταν ο πρώτος και ίσως ο μοναδικός που κατάλαβε και αντιμετώπισε το κυκλοφοριακό πρόβλημα συνολικά και ο πρώτος που υιοθέτησε το σύστημα των πεζοδρόμων στην πόλη. Όμως τους πεζόδρομους, σχεδόν καθ’ ολοκληρία, πραγματοποίησε ο κ. Γιώργος Γιαννόπουλος και σε αυτούς σήμερα οφείλεται η αποτροπή της ερήμωσης του κέντρου της πόλης.
Εν κατακλείδι πρέπει να πω, πως χωρίς τη νέα είσοδο στην πόλη και κυρίως τον περιμετρικό δεν λύνεται κανένα κυκλοφοριακό πρόβλημα μέσα στον οικισμό της Ρόδου.
Η στάθμευση στην πόλη είναι ένα ακόμη μεγάλο πρόβλημα. Παρόλο που ο νόμος προβλέπει ότι κάθε σπίτι πρέπει να έχει χώρο στάθμευσης, έχει μείνει κενό γράμμα. Ειδικότερα για τη στάθμευση στην περιοχή του Νιοχωριού, που το πρόβλημα είναι οξύ και πρέπει να βρεθεί οπωσδήποτε μια λύση. Κατά τη θητεία του δημάρχου κ. Χατζή Χατζηευθυμίου, ο οποίος είχε δημιουργήσει την εταιρεία «ΠΑΡΚΙΝΓΚ Α.Ε.», είχαμε ετοιμάσει ένα διεθνή διαγωνισμό για την κατασκευή 700 θέσεων υπόγειας στάθμευσης στις περιοχές: Ήχος και Φως, Εκατό Χουρμαδιές και Νοσοκομείο. Είχαμε έρθει σε συμφωνία με τρεις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες, οι οποίες ενδιαφέρθηκαν να κατασκευάσουν τους σταθμούς με δικές τους δαπάνες. Οι εταιρείες αυτές θα ανελάμβαναν και την αστυνόμευση της επίγειας στάθμευσης και στη συνέχεια θα κατασκεύαζαν και άλλους περιμετρικούς σταθμούς. Η μελέτη για την πλατεία του Ήχος και Φως είναι ήδη πλήρης και προβλέπει τη λειτουργία με μηχανικό τηλεχειριζόμενο σύστημα στάθμευσης (300 θέσεις) και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα για την υλοποίησή της. Επίσης, και η μελέτη στις Εκατό Χουρμαδιές εκπονήθηκε ως ανάπλαση της πλατείας από το γραφείο Bobotis+Bobotis, ένα γραφείο διεθνούς κύρους, σε συνεργασία με εμένα για τη στάθμευση. Οι δήμαρχοι που διαδέχτηκαν τον κ. Χατζηευθυμίου θεώρησαν ως ανύπαρκτο το πρόβλημα και πέταξαν όλη τη δουλειά στα σκουπίδια.
Οι λύσεις στα προβλήματα αυτά είναι καθορισμένες, απλά δεν υπάρχουν πολιτικοί για να κατανοήσουν το πρόβλημα, κάτι που επικουρείται και από την απροθυμία του στελεχιακού δυναμικού του Δήμου.
• Πολύς λόγος έχει γίνει για τους κυκλικούς κόμβους. Εν τέλει, μπορούν να βελτιώσουν την κυκλοφορία στο νησί και ποιες είναι οι παράμετροι που απαιτούνται να εφαρμόζονται;
Για πρώτη φορά ασχολήθηκα στα φοιτητικά μου χρόνια με αυτούς, το μακρινό 1974. Οι κυκλικοί κόμβοι έχουν καλύψει σε όλο τον κόσμο τις διασταυρώσεις, διότι λύνουν όλα τα ανυπέρβλητα προβλήματα που παρουσιάζουν οι άλλες λύσεις. Ο σχεδιασμός τους, αλλά και κυρίως η κατασκευή τους, ως εκ τούτου, πρέπει να αντιμετωπίζεται με λεπτομέρειες και με γνώση. Για μένα είναι προφανές ότι αυτοί οι «κυκλικοί κόμβοι» που κατασκευάζονται τελευταία στη Ρόδο, ακόμα και αυτούς που σχεδίασα εγώ στη Ρόδου – Λίνδου, δεν έχουν κατασκευαστεί σωστά! Βέβαια γίνονται χειρότεροι όταν και ο σχεδιασμός είναι λαθεμένος.
Ο κόμβος αυτός επειδή αναγκάζει τον οδηγό να χρησιμοποιεί συγκεκριμένο χώρο, πρέπει να του δίνει τη δυνατότητα να κινείται ελεύθερα. Αυτά τα δύο, αν και φαίνονται αντικρουόμενα μεταξύ τους είναι δυνατά και εδώ έγκειται ο σωστός σχεδιασμός. Μια ομάδα τριών μηχανικών σχεδιάσαμε 8 κυκλικούς κόμβους για τη πόλη της Ρόδου στα πλαίσια του Ταμείου Ανάκαμψης. Οι ζητούμενες προδιαγραφές ήταν πολλές και αφορούσαν, εκτός των άλλων, την κίνηση ΑμεΑ, την απορροή ομβρίων, την αναβάθμιση των περιοχών κλπ. Παρά την άρνηση των στελεχών του Δήμου να συμβάλουν στη μελέτη την παραδώσαμε σε 20 ημέρες και το έργο εγκρίθηκε, αλλά δεν πιστεύω πως θα πραγματοποιηθεί για τους γνωστούς λόγους.
• Θα ήθελα το σχόλιό σας για τον Τριαντενό ποταμό. Κατά την εκτίμησή σας, τι πρέπει να γίνει στην περιοχή αυτή, καθώς αρκετοί χείμαρροι εκβάλλουν εκεί;
Ο Τριαντενός ποταμός, όπως και οι άλλοι δέκα που βρίσκονται στη ζώνη από Ιξιά μέχρι Κρεμαστή, είναι καταγραμμένοι στο κτηματολόγιο Ρόδου από το 1923. Όλοι τους μέχρι το 1983, ήταν στη θέση τους και τα «νερά» δεν δημιουργούσαν κανένα πρόβλημα. Επιπλέον πρέπει να σημειωθεί ότι οι ποταμοί αυτοί ανήκουν ιδιοκτησιακά στο Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο βέβαια επιβαρύνεται και με την προστασία τους. Το Σύνταγμα της Ελλάδας δεν συγχωράει καμιά παρέμβαση στην κοίτη ενός χειμάρρου, όπως αυτή καθορίζεται με σχετική πράξη της διοίκησης. Ακόμη και αυτές, οι λεγόμενες «Ιρλανδικές Διαβάσεις» (άλλο ανέκδοτο και αυτό) είναι εγκληματικές και παράνομες πράξεις. Πολύ περισσότερο αυτή η καταστροφή που έγινε στους χειμάρρους κατά τη δεκαετία 1983-1995. Δεν έμεινε τίποτε όρθιο, γιατί εκτός την καταστροφική παρέμβαση στους χειμάρρους, διαμοιράστηκε και δημόσια περιουσία σε όσους βέβαια είχαν «μπάρμπα στην Κορώνη».
Κάποιοι μιλούν για αλλαγές των καιρικών φαινομένων και άλλες τέτοιες ανοησίες. Αλήθεια γιατί τότε, δηλαδή το 1923, οι χείμαρροι αυτοί σχεδιάστηκαν με πλάτος από 10 έως 40 μέτρα; Αν παρέμεναν όπως τότε, ποιο θα ήταν σήμερα το πρόβλημα;
Ο Τριαντενός ποταμός, ακολούθησε και αυτός την τύχη των υπολοίπων. Αυτός βέβαια έγινε δρόμος. Είναι ντροπή μας να λέμε πως μηχανικοί μελέτησαν και κατασκεύασαν τέτοιο έργο και όχι μόνο αυτό! Ένας χείμαρρος 10 μέτρα πλάτους και με ελεύθερη ροή κατάντησε να οδηγηθεί σε ένα αγωγό 2Χ3 και μάλιστα κακοφτιαγμένο. Επιπλέον συμβάλλει και με έναν άλλο χείμαρρο που βρίσκεται στα δυτικά του, και που και εκείνος έχει μετατραπεί σε αγωγό. Έτσι όταν συγκρούονται τινάζουν το υπερκείμενο οδόστρωμα στον αέρα. Ως εκ τούτου η αποκατάσταση του χειμάρρου και η επαναφορά του στην πρότερη κατάσταση είναι μονόδρομος. Παρόλο που και άλλοι δρόμοι που συγκλίνουν σε αυτόν είναι χείμαρροι και έτσι τα φαινόμενα δεν θα εξαλειφθούν. Δεν έχω λόγια για να χαρακτηρίσω όλα αυτά τα πράγματα. Προπάντων όταν ακούω κάποιους να μιλούν και να παριστάνουν τους ειδικούς, ενώ φαίνεται ότι δεν καταλαβαίνουν τι είναι ένας χείμαρρος!
