Τη μεταβίβαση σε κρατικό φορέα και την επαναμίσθωση της κύριας κατοικίας δανειοληπτών που πτώχευσαν και θεωρούνται οικονομικά ευάλωτοι προβλέπει ο νέος πτωχευτικός νόμος που προωθεί η κυβέρνηση και ο οποίος θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο. Η προοπτική δημιουργίας ενός δημόσιου φορέα στον οποίο θα μεταβιβάζονται ακίνητα που είναι η πρώτη κατοικία νοικοκυριών τα οποία πτωχεύουν, εξετάζεται από την κυβέρνηση στο πλαίσιο των μέτρων για την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών. Την πρόταση αυτή φέρονται να στηρίζουν και οι τράπεζες, οι οποίες φοβούνται εκτίναξη των κόκκινων δανείων λόγω της οικονομικής κρίσης που προκαλεί η πανδημία.
Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη διάταξη, η οποία συζητήθηκε εκτενώς σε χθεσινή τηλεδιάσκεψη κυβερνητικών και τραπεζικών στελεχών, θα συσταθεί κρατικός φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων. Σε περίπτωση που κάποιος δανειολήπτης πτωχεύσει και υπό την προϋπόθεση ότι πρόκειται για ευάλωτο οφειλέτη, αφού ρευστοποιηθεί η υπόλοιπη περιουσία του, η πρώτη κατοικία θα μπορεί να μεταβιβαστεί στον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων. Στην κατηγορία των ευάλωτων οφειλετών θα μπορούν να ενταχθούν όσοι δανειολήπτες πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:
1. Το μηνιαίο διαθέσιμο οικογενειακό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, όπως αυτές καθορίζονται από την ΕΛΣΤΑΤ.
2. Η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας δεν υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για τον άγαμο οφειλέτη, προσαυξημένη κατά 40.000 ευρώ για τον έγγαμο οφειλέτη και κατά 20.000 ευρώ ανά τέκνο μέχρι τρία.
Η μεταβίβαση της κύριας κατοικίας του σε αυτόν τον φορέα θα γίνεται σε τίμημα ίσο με την εμπορική αξία του ακινήτου. Ο οφειλέτης θα μπορεί να διαμένει σε αυτή για 12 χρόνια καταβάλλοντας ενοίκιο. Εντός τριών ετών από την έναρξη της ενοικίασης, θα έχει τη δυνατότητα να ζητήσει τη μετατροπή της σύμβασης σε μίσθωση με δικαίωμα επαναγοράς και εικοσαετή διάρκεια.
Σύμφωνα με το προσχέδιο του νόμου που αποτελεί το αντικείμενο της συζήτησης μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών, το μίσθωμα θα ορίζεται με βάση απόδοση που αντιστοιχεί προς το μέσο κυμαινόμενο επιτόκιο στεγαστικού δανείου, αναπροσαρμοζόμενο με το επιτόκιο αναφοράς της ΕΚΤ.
Εφόσον ο οφειλέτης καταβάλει το σύνολο των μισθωμάτων για τη διάρκεια της μίσθωσης, τότε θα δικαιούται τη μεταβίβαση της κυριότητας της πρώτης κατοικίας στον ίδιο ή στους νόμιμους διαδόχους του. Οπως προβλέπει η πρόταση η μίσθωση θα καταγγέλλεται εφόσον ο μισθωτής δεν καταβάλει τρία μισθώματα και εντός ενός μηνός δεν μπορέσει να καλύψει την υπερημερία.
Σε περίπτωση που δικαιούχος ανήκει σε ευάλωτη κατηγορία, το νέο πτωχευτικό περιλαμβάνει πρόβλεψη για τη χορήγηση στεγαστικού επιδόματος από την πλευρά του κράτους. Εφόσον ο δικαιούχος, που έχει χαρακτηριστεί ευάλωτο πρόσωπο καταρτίσει μίσθωση για την πρώτη του κατοικία, το στεγαστικό επίδομα θα καταβάλλεται στον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης για τη μερική εξόφληση του μισθώματος.
Ο οφειλέτης θα δεσμεύεται να υποβάλει ειλικρινή δήλωση για τα περιουσιακά στοιχεία και εισοδήματά του. Για την αποτροπή καταχρηστικών συμπεριφορών προβλέπεται ότι, δόλια ή με βαριά αμέλεια παράβαση της παραπάνω υποχρέωσης, συνεπάγεται την ανατροπή των δικαιοπραξιών στις οποίες προέβη και την υποχρέωσή του να αποδώσει κάθε σχετικό ωφέλημα σε αυτόν από τον οποίο το απέκτησε.
Τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων που αποκτά ο φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης αναλαμβάνει εταιρεία διαχείρισης πιστώσεων. Η χρηματοδότησή του, πέραν του αρχικού κεφαλαίου που θα διαθέσει το Δημόσιο, θα διασφαλίζεται με τιτλοποίηση των μισθωτικών απαιτήσεων καθώς και των απαιτήσεων από την πώληση ακινήτων.
