• Η δικαιοσύνη μίλησε: Τέλος σε μία υπόθεση που αμφισβήτησε τη γραμμή ανάμεσα στο καθήκον και την ποινικοποίηση της επιχειρησιακής κρίσης • Κατέρρευσαν οι κατηγορίες για παράβαση καθήκοντος και παραβίαση της μεταναστευτικής νομοθεσίας • Το χρονικό της υπόθεσης
Με πανηγυρικό τρόπο και πλήρη ομοφωνία, το Πενταμελές Ναυτοδικείο Πειραιά απάλλαξε από κάθε κατηγορία λιμενικό στέλεχος που υπηρετεί στη Ρόδο και είχε παραπεμφθεί σε δίκη για σοβαρά ποινικά αδικήματα που σχετίζονταν με περιστατικό διαχείρισης παράτυπων μεταναστών στην περιοχή Στεγνά Ρόδου, τον Αύγουστο του 2023.
Η υπόθεση είχε προκαλέσει αναστάτωση και προβληματισμό στους κόλπους των Σωμάτων Ασφαλείας, καθώς ο κατηγορούμενος υπηρεσιακός παράγοντας – στη θέση του Διοικητή του Α’ Λιμενικού Τμήματος Λίνδου εκείνη την περίοδο – κατηγορήθηκε ότι δεν ενημέρωσε εγκαίρως τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές για την παρουσία αλλοδαπών που εντοπίστηκαν σε ορεινή περιοχή, εκτός της θαλάσσιας ζώνης ευθύνης του Λιμενικού Σώματος.
Αντιμετώπιζε δύο βασικές κατηγορίες: παράβαση καθήκοντος κατ’ εξακολούθηση και δυσχέρανση ερευνών των αστυνομικών αρχών για εντοπισμό και απέλαση παράνομων μεταναστών, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 29 παρ. 6 του Ν. 4251/2014.
Το περιστατικό που οδήγησε στη δίκη
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, στις 10 Αυγούστου 2023, ο λιμενικός ειδοποιήθηκε για την ύπαρξη ύποπτης λέμβου με περίπου 15-20 άτομα στην περιοχή Στεγνά της Ρόδου.
Ο ίδιος μετέβη άμεσα στο σημείο, όμως σύμφωνα με την κατηγορία, δεν ενημέρωσε αμελλητί την ΕΛ.ΑΣ., στην αρμοδιότητα της οποίας υπάγονταν οι παράτυπα εισερχόμενοι αλλοδαποί, καθώς βρίσκονταν εκτός ζώνης ευθύνης του Λιμενικού Σώματος. Επίσης, του αποδόθηκε ότι δεν ανακάλεσε άμεσα προσωπικό για τη φύλαξη των προσώπων και αποχώρησε από το σημείο λόγω αλλαγής βάρδιας, αφήνοντάς τους χωρίς επιτήρηση.
Οι πράξεις αυτές, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, συνιστούσαν υπέρβαση των υπηρεσιακών του καθηκόντων με σκοπό να διευκολύνει την ανεξέλεγκτη είσοδο των προσώπων στο νησί.
Η δικαστική απόφαση
Κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας, παρουσιάστηκαν μάρτυρες που επιβεβαίωσαν την άμεση κινητοποίηση του κατηγορούμενου και την έλλειψη επιχειρησιακής υποστήριξης από το Κεντρικό Λιμεναρχείο Ρόδου. Επιπλέον, αναδείχθηκαν ζητήματα υπερκάλυψης αρμοδιοτήτων μεταξύ Λιμενικού και Αστυνομίας, καθώς και λειτουργικές αδυναμίες στην αντιμετώπιση παρόμοιων περιστατικών.
Το Δικαστήριο, σταθμίζοντας τα πραγματικά περιστατικά και τις μαρτυρικές καταθέσεις, κατέληξε στην πανηγυρική ομόφωνη αθώωση του λιμενικού, κρίνοντας ότι ενήργησε στο πλαίσιο των καθηκόντων του και υπό τις συγκεκριμένες υπηρεσιακές συνθήκες.
Η υπερασπιστική γραμμή
Η υπεράσπιση του κατηγορούμενου επικεντρώθηκε σε δύο βασικά σημεία:
• Έλλειψη αρμοδιότητας: Ο εντοπισμός των προσώπων έγινε σε ορεινό σημείο, εκτός της ακτογραμμής και πέραν της τυπικής ευθύνης του Λιμενικού Σώματος. Η επιχειρησιακή αρμοδιότητα, με βάση το ΠΔ 444/1970 και την ισχύουσα νομοθεσία, ανήκε στην ΕΛ.ΑΣ.
• Λειτουργική αδυναμία: Εκείνη την ώρα, δεν υπήρχε διαθέσιμο προσωπικό ή όχημα για να παραμείνει στο σημείο και να αναλάβει επιτήρηση των ατόμων. Ο ίδιος επέλεξε να ενημερώσει τον αντικαταστάτη του, ολοκληρώνοντας την υπηρεσία του όπως προβλέπεται.
Καταλυτικής σημασίας υπήρξε η κατάθεση μαρτύρων που επιβεβαίωσαν πως είχαν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες ενημέρωσης και ότι δεν υπήρξε πρόθεση παραμέλησης ή συγκάλυψης.
Η απόφαση
Το Δικαστήριο απέρριψε πλήρως και τις δύο κατηγορίες, κρίνοντας ότι:
• Ο λιμενικός ενήργησε εντός των ορίων των καθηκόντων του,
• δεν προέκυψαν ενδείξεις πρόθεσης διευκόλυνσης παράνομων ενεργειών, και
• υπήρξαν πραγματικά εμπόδια και επιχειρησιακοί περιορισμοί που αιτιολογούν τις αποφάσεις του την επίμαχη ημέρα.
Η απόφαση ήταν ομόφωνη, γεγονός που υπογραμμίζει την απόλυτη αποδοχή των υπερασπιστικών επιχειρημάτων και αποδυνάμωση του κατηγορητηρίου.
«Μία βαθιά ανάσα αξιοπρέπειας»
Πηγές του Λιμενικού Σώματος ανέφεραν ότι πρόκειται για ένα σημαντικό προηγούμενο στην οριοθέτηση ευθυνών μεταξύ εμπλεκόμενων υπηρεσιών σε υποθέσεις διαχείρισης μεταναστευτικών ροών.
Η υπόθεση αναδεικνύει, για άλλη μια φορά, τα κενά και τις πιέσεις που αντιμετωπίζουν τα στελέχη των σωμάτων ασφαλείας στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, ειδικά όταν καλούνται να λειτουργήσουν σε γκρίζες ζώνες αρμοδιοτήτων.
