Λίγες ημέρες πριν τον Δεκαπενταύγουστο, οι κάτοικοι και επισκέπτες του δημοφιλούς παραθαλάσσιου οικισμού Στεγνά στον Αρχάγγελο Ρόδου, ήρθαν αντιμέτωποι με τη θέα μιας ογκώδους επιγραφής κατά μήκος φράκτη σε κομβικό πέρασμα με τις λέξεις #PHILOTIMO #ΦΙΛΟΤΙΜΟ και τη λεζάντα «Mία λέξη, χίλιες εικόνες / One word, a thousand images».
Στον αρκετά στενό δρόμο διπλής κυκλοφορίας που οδηγεί προς και από τη θάλασσα για περίπου 3 – 5.000 τροχοφόρα ημερησίως, Έλληνες και ξένοι μάλλον απόρησαν για τη σημασία της λέξης και το νόημα της διάπλατης ανάρτησης.
Η πρωτοβουλία για την πρωτότυπη εικαστική παρέμβαση προκύπτει από την συνεργασία του Φιλότιμου Ιδρύματος με την Hedera Printhouse και σκοπό έχει να λειτουργήσει ως ηθική υπόμνηση (moral reminder) για οικοδεσπότες και φιλοξενούμενους κατά το υπόλοιπο της τουριστικής σαιζόν στην περιοχή. Παράλληλα ευελπιστεί να δώσει το έναυσμα για αντίστοιχες πρωτοβουλίες ‘public art’ με κοινωνικό αντίκτυπο σε ολόκληρη την χώρα.
Βάσει επιστημονικών μελετών, υπενθυμίσεις του είδους έχουν δείξει να επιδρούν θετικά σε αντιλήψεις και συμπεριφορές στα πλαίσια συναλλαγών και συμβίωσης με το να μεταβάλουν (disrupt) τον ρου της καθομιλουμένης πραγματικότητας. Ακόμα και αν υποθέσει κανείς ότι τα σχόλια ομογενών διακριθούν για την κυνικότητά τους, η πρωτοβουλία θα έχει επιτύχει τον σκοπό της αφού μάλλον θα έχει μπολιάσει με λέξεις και εικόνες κάποιες συναναστροφές. Αν μάλιστα οι παραπομπές στην ιστοσελίδα του Φιλότιμου Ιδρύματος κινήσουν το ενδιαφέρον σε κάποιους να μάθουν περισσότερα για την λέξη φιλότιμο/philotimo και πως θα μπορούσαν κι εκείνοι να συνδράμουν στη σύγχρονη αποτύπωσή της μέσα από καθημερινές ιστορίες, τα οφέλη της παρέμβασης αυξάνονται πολλαπλώς. Φυσικά, οφείλει να ειπωθεί εδώ ότι, οι υπενθυμίσεις του είδους δεν αρκούν αν δεν συνοδεύονται μεθοδικά από ανάδειξη προτύπων και την αξίωση μιας δια βίου παιδείας στην τέχνη της αυτογνωσίας από την νηπιακή κιόλας ηλικία.
Οι περιφερόμενες εικόνες της Μεγαλόχαρης αυτές τις ημέρες μάλλον ενεργούν παρηγορητικά στο ταραγμένο θυμικό των Ελλήνων. Βέλτιστο πάντα δε κάθε παρακλητική προσευχή να συνοδεύεται και από μια βαθύτερη απεικόνιση των νοημάτων εκείνων που συνιστούν και συντηρούν την επίγεια κοινωνία. Η έννοια φιλότιμο/philotimo παρέχει αυτού του είδους τις αμέτρητες και μεστές από ενσυναίσθηση και στοχασμό εικόνες, και αξίζει να την διατηρούμε ορατή περιφέροντάς την συχνότερα στις συναλλαγές μας.
Μάνος Χατζημαλωνάς
Ψυχολόγος, ιδρυτής
Φιλότιμου Ιδρύματος
Ηθικές Υπομνήσεις
