Του Γιάννη Βογιατζή
Με αφορμή φήμες που θέλουν επενδυτές να ενδιαφέρονται για την αγορά μεγάλης έκτασης μεταξύ Γαδουρά και Χαρακιού για την ανέγερση ξενοδοχειακών μονάδων, θα ήθελα να κάνω μια σύντομη τοποθέτηση και ενδεχομένως να προβληματίσω και μερικούς από εσάς.
Κατ’ αρχήν να ξεκαθαρίσω ότι είμαι υπέρμαχος της τουριστικής ανάπτυξης η οποία δίνει ψωμάκι σε πολύ λαό με την προϋπόθεση ότι αυτή είναι αειφόρα και σέβεται τη Φύση. Με απλά λόγια, ό,τι κατασκευάζεται από τον άνθρωπο να ενσωματώνεται αρμονικά και να σέβεται το φυσικό περιβάλλον και όχι το αντίθετο. Όπως επίσης, τα «παραπροϊόντα» της επιχειρηματικής δραστηριότητας να υπόκεινται σε επεξεργασία σύμφωνα με πιστοποιημένες διαδικασίες, ώστε να έχουν τον ελάχιστο δυνατό περιβαλλοντικό αντίκτυπο.
Ας έρθουμε τώρα στο κυρίως θέμα. Οι φήμες λένε ότι οι επενδυτές προσφέρουν ως τιμή εκκίνησης (για να μιλήσουμε και με όρους πλειστηριασμού, μιας και είναι της μόδας εν καιρώ μνημονίου) τα 30.000€/στρέμμα. Βέβαια, η τιμή αυτή ανεβαίνει αναλόγως της θέσης του ακινήτου, της διαπραγματευτικής δεινότητας και της θέσης ισχύος του οικοπεδούχου/χωραφούχου καθώς και το πότε λαμβάνει χώρα η διαπραγμάτευση. Με άλλα λόγια τα 30 χιλιάρικα μπορούν να γίνουν 130 ή ακόμα και 230. Ποσά, δηλαδή, τα οποία προκαλούν ίλιγγο και είναι ικανά να σκανδαλίσουν και τον πιο ενάρετο άνθρωπο.
Το αμείλικτο ερώτημα που τίθεται λοιπόν, είναι το εξής: Κατά πόσο οι Μαλωνίτισσες/Μαλωνίτες και οι Μασαρενές/Μασαρενοί, γιατί σε αυτούς ανήκει το μεγαλύτερο μέρος των εν λόγω γαιών, είναι πρόθυμες/πρόθυμοι να πουλήσουν έναντι πολλών χρημάτων, η αλήθεια, τις συγκεκριμένες εκτάσεις.
Σχεδόν όλοι μας μουρμουράμε για την άναρχη, δίχως μακροπρόθεσμο σχέδιο, τουριστική ανάπτυξη και καλά κάνουμε. Να τώρα η ευκαιρία να δείξουμε πόσο στα σοβαρά παίρνουμε αυτή την ανάπτυξη. Και για να το κάνω πιο λιανά, είμαι της άποψης ότι όσοι δεν είναι φιλοχρήματοι και τα βγάζουν πέρα αξιοπρεπώς με ό,τι έχουν και ελπίζω να είναι η πλειοψηφία, να το σκεφτούν πολύ σοβαρά για το τι προτίθενται να πράξουν, εφόσον προτεραιότητά τους δεν είναι το χρήμα. Και όπως συμβαίνει σε κάθε σοβαρή Δημοκρατία, πάντα υπερισχύει η γνώμη της πλειοψηφίας. Και για να σας προλάβω, πολλοί θα πουν για να «νομιμοποιήσουν» την απόφασή τους να πουλήσουν, ότι το κάνουν για τα παιδιά τους, για να έχουν ένα καλλίτερο μέλλον (η πλέον διαδεδομένη και κουραστική κλισέ ατάκα). Μα ακριβώς γι’ αυτό το λόγο δεν θα πρέπει να πουληθεί ούτε μια σπιθαμή γης. Αν το παρατηρήσατε, εδώ υπάρχει μια αντίφαση με ιδιαίτερα κοινωνιολογικό ενδιαφέρον που ίσως θα άξιζε να διερευνηθεί περαιτέρω.
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω ας αναλογιστούμε και συλλογιστούμε τα παρακάτω:
1) Οι θάλασσες και οι παραλίες μας είναι τίγκα στο πλαστικό και στη γόπα και σε ό,τι άλλο σκουπίδι μπορείτε να φανταστείτε και κατά ένα μεγάλο ποσοστό αυτό οφείλεται στον ολοένα αυξανόμενο όγκο τουριστών. Και μην μου πείτε ότι οι ξένοι που έρχονται είναι πολιτισμένοι και περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι γιατί πολύ απλά δεν θα σας πιστέψω. Μπορεί οι περισσότεροι απ’ αυτούς να έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο αλλά αυτό δεν σημαίνει επουδενί ότι είναι καλλιεργημένοι ως άνθρωποι ή ότι διαθέτουν περιβαλλοντική κουλτούρα. Ένα μεγάλο ποσοστό δεν διαθέτει αυτές τις αρετές.
2) Ίσως πολλοί να μην το έχετε συνειδητοποιήσει αλλά σε πολλές παραλίες πλατσουρίζουμε μέσα στο ίδιο μας το σκατό/κατρουλιό, που στο μεγαλύτερο ποσοστό είναι εισαγόμενο, εντάξει, ελαφρώς επεξεργασμένο λόγω βιολογικών μονάδων που και αυτές οι κακόμοιρες έχουν τα όρια τους με αποτέλεσμα πολλές φορές να το τρώμε στη μάπα ανεπεξέργαστο.
3) Οι υδροφόροι ορίζοντες έχουν κατακρημνιστεί στα Τάρταρα. Πλέον για να βρούμε αξιοπρεπή υδροφόρο ορίζοντα που το νερό να είναι πόσιμο τα τρυπάνια θα πρέπει να φτάσουν σε βάθος τεκτονικών πλακών. Εντάξει, το δραματοποιώ και λίγο αλλά αυτό δε μειώνει τη βαρύτητα των λόγων μου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα και λόγω προσωπικής εμπειρίας η περιοχή Λαχανιάς. Οι βρύσες βγάζουν ένα είδος νερού που ούτε να το γευτείς δεν μπορείς. Έχει κάτι από αλμυρό και πικρό που σου φέρνει αναγούλα. Το καθαρό θαλασσινό νερό δεν μπορείς να το πιεις αλλά το γεύεσαι άνετα. Για να μην αναφερθώ στα άνυδρα νησιά που τροφοδοτούνται με νερό από γεωτρήσεις του Γαδουρά. Φανταστείτε τι έχει να γίνει αν στην περιοχή ξεφυτρώσουν 3-4 μονάδες-μεγαθήρια. Το πιο λογικό είναι να πούμε το νερό νεράκι, όχι ότι τώρα δεν το λέμε. Απλά τότε και ελπίζω να μην έρθει ποτέ αυτό το τότε, θα κλάψουν μανούλες.
Γενικά, είμαι των δραστικών λύσεων και ως εκ τούτου προτείνω:
Πάγωμα με υπουργική απόφαση για τα επόμενα 10 χρόνια οποιασδήποτε ανέγερσης 4στερης και άνω ξενοδοχειακής μονάδας, ώστε να δούμε αν μπορούμε να διατηρήσουμε ένα υποτυπώδες επίπεδο αειφορίας με τις ήδη υπάρχουσες μονάδες. Με απλά λόγια, όποιος πρόλαβε πρόλαβε.
Στα 10 χρονάκια που θα μεσολαβήσουν σε τι επίπεδα θα διατηρηθούν οι υδροφόροι ορίζοντες και γενικά οι υδατικοί πόροι; Η διαχείριση των υγρών και στερεών αποβλήτων θα είναι επαρκής και αποδοτική; Η ποιότητα των οδικών αξόνων θα έχει αναβαθμιστεί σε βάθος 10ετίας; Η καθαριότητα εντός και εκτός αστικού ιστού θα είναι ικανοποιητική ή θα έχουμε πνιγεί στο σκουπιδαριό; Ως προς την ενεργειακή επάρκεια θα είμαστε εντάξει ή τα greek nights θα γίνονται με λάμπες πετρελαίου; Γενικώς, θα είμαστε σε θέση να ποτίζουμε, ταΐζουμε, πλύνουμε και ξεσκατίζουμε τους ξένους με επάρκεια, αποδοτικότητα και σεβασμό προς τη Φύση;
Τέλος, επαναξιολόγηση της κατάστασης μετά το πέρας της δεκαετίας και έχει ο Θεός, πολλά αλλάζουν. Ποιος ξέρει, μπορεί να μπουχτίσουμε από την ξέφρενη τουριστική ανάπτυξη και να το ρίξουμε ξανά στην καλλιέργεια της μητέρας Γης και ιδίως της «γης του αεροδρομίου».
Και ναι βρε αδερφέ, μέσα στη 10ετία ας εξετάσουμε και εναλλακτικές μορφές τουριστικής ανάπτυξης. Γιατί δηλαδή σόνι και καλά η τουριστική ανάπτυξη να συνδέεται αποκλειστικά και μόνο με την ανέγερση μπετονένιων μεγαθήριων; Όπως η Ρόδος έτσι και η Χαλκιδική είναι ένα μέρος προικισμένο από τη Φύση αλλά εκεί λειτουργούν και καμιά 10ριά οργανωμένα κάμπιγκ στα οποία πάει αξιοπρεπής κόσμος με τις οικογένειες τους όσο και ας σας φαίνεται περίεργο. Απλώς, οι άνθρωποι αυτοί έχουν μπουχτίσει με την κονσερβοποίηση και θέλουν τα παιδιά τους να δουν και κάτι εναλλακτικό, να εξοικειωθούν με καμιά μαμουριά, κανά σκατοπάμπουλα, κανά κουρκούταβλο, κανά γαμίκο, να έρθουν πιο κοντά στη Φύση βρε αδερφέ ξεφεύγοντας για λίγο από τα μπετοσίδερα των μεγάλων πόλεων.
Τι πιο ωραίο δηλαδή αν το εγκαταλελειμμένο στρατόπεδο δίπλα στο Χαράκι γινόταν ένα ωραιότατο δημοτικό κάμπινγκ; Δυστυχώς, η επικρατούσα κουλτούρα τουριστικής ανάπτυξης απέχει παρασάγγας από αυτές τις ιδέες.
ΥΓ1. Μια που ανέφερα την ποιότητα των οδικών αξόνων, αν κρίνω από τη βασική οδική αρτηρία Ρόδου-Κολυμπίων μόνο αξιοθρήνητους μπορώ να μας χαρακτηρίσω. Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθουμε ποιος εργολάβος κατασκεύασε το έργο (θέλω να πιστεύω όχι εταιρεία οδοποιίας) και ποιοι μηχανικοί το παρέλαβαν για να ζητήσω συστατικές επιστολές.
ΥΓ2. Θεωρώ επιβεβλημένο να θεσπιστεί ως υποχρεωτική, βάσει υπουργικής απόφασης, η αναβάθμιση όλων των υφιστάμενων τουριστικών μονάδων από 3 αστέρια και πάνω, βάσει δυναμικότητας και έκτασης, και γίνομαι πιο σαφής: Εγκατάσταση σε όλες τις μονάδες, όπου δεν υπάρχουν, α) μονάδων αφαλάτωσης (για μονάδες που βρίσκονται μέχρι και 200 μέτρα από τη θάλασσα), β) μονάδων βιολογικού καθαρισμού με δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης του επεξεργασμένου νερού (νερού που έχει απαλλαχθεί από τα παθογόνα) στα καζανάκια (εδώ κάποιοι θα μειδιάσουν αλλά να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους) και για άρδευση του περιβάλλοντος πρασίνου και γ) εγκατάσταση Φ/Β ή/και μικρών ανεμογεννητριών για μερική κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των μονάδων.
ΥΓ3. Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την τοπική διάλεκτο και ορολογία, η μαμουριά είναι η ακίνδυνη αράχνη, ο σκατοπάμπουλας είναι το σκαθάρι, ο κουρκούταβλος είναι η σαύρα και ο γαμίκος είναι η λιβελούλα.
