Ταξίδι στη θάλασσα, στο χρόνο και στους μύθους από την Blutopia

«Ξένοι, πούθε έρχεστε αρμενίζοντας στης θάλασσας τις στράτες; Ποιοι ‘στε; Δουλειά καμιά μην έχετε; Για και γυρνάτε ως λάχει, σαν τους κουρσάρους…»
Ούτε κουρσάροι ήμασταν, ούτε και ξένοι, παρά μόνο απλοί επισκέπτες των νησίδων που απλώνονται από την Κάμειρο Σκάλα μέχρι τη Χάλκη, περιηγητές με φουσκωτό σκάφος και πλοηγό τον Σάββα Χατζηνικολάου, ιχθυολόγο της εταιρείας «ΛΑΜΑΡ Α.Ε» υπό την ομπρέλα της οποίας βρίσκονται μια σειρά κλωβών ιχθυοκαλλιέργειας και η επιχείρηση θαλάσσιων εμπειριών «Blutopia». Το ζητούμενο σ’ εκείνη την περιήγηση ήταν η κατανόηση του θαλάσσιου κόσμου που περιβάλλει την περιοχή, όπως και το να γευτούμε κάτι από την εμπειρία που έχουν δημιουργήσει οι άνθρωποι της Blutopia για τους επισκέπτες της.

Έχουμε τα πιο καθαρά νερά
Στον κόσμο όλο δεν έχουν πολλοί το προνόμιο να μπορούν με μια απλή μάσκα να σκύψουν στην επιφάνεια της θάλασσας και να δουν το βυθό καθάριο μέχρι και βάθος 40 μέτρων. Η διαύγεια είναι ένδειξη νερών πλούσιων σε οξυγόνο, πλημμυρισμένων υγεία και ζωή. Μπορεί οι ψαράδες να διαμαρτύρονται για την απουσία αλιευμάτων, όμως η έλλειψη αυτή είναι αποτέλεσμα της υπεραλίευσης που υφίσταται το Αιγαίο (κυρίως από ξένης σημαίας σκάφη) κι όχι λόγω κάποιας διαρκούς πηγής ρύπανσης.
Ίσως, η έλλειψη ως πρόβλημα, να προσθέτει μια κάποια παραπάνω αξία στις επιχειρήσεις ιχθυοκαλλιέργειας της περιοχής. Οι κλωβοί τακτοποιημένοι κοντά στους όρμους των νησίδων, αποτελούν την εγγύηση για τη διαρκή τροφοδοσία σε ψάρια στην αγορά της Ρόδου, των γύρω νησιών, όπως και της λοιπής Ελλάδας. Παλαιότερα, τα ψάρια της εταιρείας αλιευόντουσαν από τις νησίδες κοντά στην Καμειρόσκαλα και σε μόλις τέσσερις ημέρες βρισκόντουσαν στα ράφια των super market των ΗΠΑ και του Καναδά, φρέσκα και έτοιμα προς κατανάλωση.
«Στα χρόνια που πέρασαν όλα έχουν γίνει πιο δύσκολα και κυρίως οι εξαγωγές τροφίμων» εξηγεί προς τη «δημοκρατική» ο κ. Σάββας Χατζηνικολάου, ιχθυολόγος της ΛΑΜΑΡ Α.Ε. Ο ίδιος στο πηδάλιο του «BLUNATURA», ενός αξιόπλοου φουσκωτού, πλοηγεί κόντρα στα μικρά κύματα που σηκώνει ο Μαΐστρος. Οι νησίδες βρίσκονται σε κοντινή απόσταση, οι μαύροι κορμοράνοι ξύνουν με τα πόδια τους την επιφάνεια της θάλασσας και ψηλά οι γλάροι δίνουν το μήνυμα για καθαρό καιρό σε όλη τη διάρκεια της μέρας και για μια νύχτα κυρίαρχης ξαστεριάς. Αυτά τα πουλιά κατέχουν μυστικά που ακόμα οι άνθρωποι αδυνατούν να αντιληφθούν και χρειάζονται δορυφόρους για να καταλάβουν τα όσα εκείνα αντιλαμβάνονται στην άκρη των φτερών τους.

Βουτιά στον κλωβό με τις τσιπούρες
Πρόκειται στα σίγουρα για μια εμπειρία «must to live». Είναι ένας από τους τέσσερις άσσους που κατέχει η Blutopia υποσχόμενη μια «life time experience» στους επισκέπτες της Ρόδου. Οι κλωβοί των ιχθυοκαλλιεργειών βρίσκονται στη νησίδα «Στρογγυλή» και σε αυτούς εκτρέφονται τσιπούρες, λιθρίνια, φαγκριά και διάφορα άλλα ψάρια τα οποία συνήθως τα βλέπουμε ξαπλωμένα σε μια πιατέλα, με λαδολέμονο κι αφού προηγουμένως έχουν ξεροψηθεί στα κάρβουνα.
Η βουτιά μέσα στον κλωβό μοιάζει λίγο μ’ ένα γρήγορο πέρασμα από μια άλλη κοινωνία. Σε μια διάμετρο περίπου 20 μέτρων και σε άλλο τόσο βάθος, εκατοντάδες ψάρια λαμπιρίζουν καθώς ο ήλιος γλιστρά επάνω τους. Το νερό είναι πεντακάθαρο, το ίδιο και τα δίχτυα. Ο βουτηχτής δεν χρειάζεται στολή για να πέσει εκεί μέσα, οι τροφές όλες είναι οργανικές γι’ αυτό και δεν υπάρχει φόβος πρόκλησης κάποιας δερματοπάθειας.
Ούτε και τις τσιπούρες έχει να φοβάται. Εκείνες τον παρακολουθούν από κάποια απόσταση, πότε πλησιάζουν όλες μαζί, πότε φεύγουν σε απόσταση, σ’ ένα χορό σκέψεων μέσα στο απέραντο γαλάζιο.
Προσωπικά βρήκα εξίσου εντυπωσιακή την κολύμβηση έξω από τους κλωβούς και την εικόνα τους όπως φαίνεται κάτω από το νερό. Είναι ίδια με εκείνη των ορεινών όγκων της Πανδώρας που αιωρούνταν στην ατμόσφαιρα της ταινίας Avatar. Εκεί έγινα για λίγο ο πρωταγωνιστής Τζέικ, κοίταξα τριγύρω, μήπως και κολυμπούσε κάπου κοντά η Σίγκουρνεϊ Γουίβερ… έλειπε, μάλλον βρισκόταν με τον Τζέιμς Κάμερον σε άλλο γύρισμα.

O κύκλωπας Πολύφημος ήταν Χαλκίτης;
Με το BLUNATURA και πλοηγό αυτή τη φορά τον Χρήστο Χατζηνικολάου, πλεύσαμε με ταχύτητα 20 κόμβους, τριγύρω το σκηνικό ίδιο με εκείνο που περιέγραφε ο Όμηρος, στη «Ραψωδία ι’» (το ‘ι’ πεζό διότι αναφέρεται στην ‘Οδύσσεια’. Αν ήταν κεφαλαίο ‘Ι’, η παραπομπή θα αφορούσε την αντίστοιχη ραψωδία στην ‘Ιλιάδα’). Από την ίδια ραψωδία είναι παρμένοι και οι δύο στίχοι στην αρχή του ρεπορτάζ.
Από τη ‘Στρογγυλή’ στη ‘Μάκρη’ κι από κει στην ‘Αλιμνιά’ που από μόνη της θέλει σελίδες ολόκληρες ώστε να περιγραφεί η ανεπιτήδευτη ομορφιά της, η ιστορία των ξεχασμένων κτηρίων του παλαιού της ναυστάθμου και ο οικισμός της, ως εξαίσιο δείγμα του τρόπου με τον οποίο μπορεί ο άνθρωπος να συνυπάρξει με τη φύση. Σπίτια χαμηλά, φτιαγμένα από πέτρα που κάποια χέρια κόπιασαν να μαζέψουν από την πλαγιά. Οι ‘αλιμνιώτες’ έφτιαχναν σπίτια από ατσακόπετρες και εκεί στο λιγοστό χώμα που αποκάλυπτε η πέτρα, έστηναν κηπούλια, όπως οι γυναίκες της Ολύμπου στην Κάρπαθο.
Χαμηλά, δίπλα τη θάλασσα ο Άγιος Μηνάς δέχθηκε το κερί μας και στα ψηλά το κάστρο, ίδιο με εκείνο της Κρητηνίας, μας αγνάντευε· βίγλα έτοιμη να ανάψει τους πυρσούς της έτσι ώστε το ένα νησί να προειδοποιήσει το άλλο για τους εισβολείς. Η ιστορία ολοζώντανη ξεδιπλώνεται στις νησίδες του Αιγαίου.
«Είχε και κόρφο καλολίμανο να δέσει χρεία δεν ήταν σκοινιά καθόλου, ουδέ αγκυρόπετρες να ρίξεις και πρυμάτσες, μον’ στα ρηχά να βγεις, προσμένοντας οι ναύτες πότε πάλε θα πουν να φύγουν, μόλις οι ανέμοι ξανά φυσήξουν πρίμοι»
Και να που οι στίχοι του Ομήρου ζωντανεύουν στην παραλία «Αρέτα» βόρεια της Χάλκης, μυστική, αδύνατο να τη βρει οποιοσδήποτε από τη ξηρά. Την περιβάλλουν μονολιθικά βουνά, απότομα, με την κορφή τους να φτάνει σε ύψος τα 400 μέτρα. Κάπου στη μέση της πλαγιάς μια μεγάλη σπηλιά και ολόγυρα τα λίγα πρόβατα βόσκουν λούπερβα (καταπράσινο φυτό με γεύση μανιταριού) και αλμυρίκια.
«Λέμε στους επισκέπτες μας ότι αυτή είναι η Cyclopes Bay, εκεί ψηλά στη σπηλιά ζούσε ο Πολύφημος, αυτά είναι τα πρόβατά του, εκεί μέσα έφαγε τους συντρόφους του Οδυσσέα, εκεί μέσα τον μέθυσε και τον τύφλωσε ο βασιλιάς της Ιθάκης», μας εξηγεί ο κ. Σάββας Χατζηνικολάου.
Μπορεί και να ‘ναι έτσι. Δεν αποκλείεται. Στην εποχή του Ομήρου δεν υπήρχε GPS κι αν στους Λειψούς βασίλευε η Καλυψώ, μπορεί η Χάλκη να ήταν ο τόπος των γιών του Ποσειδώνα. Όπως και να ‘χει, η ‘Αρέτα’ ή η Cyclopes Bay είναι καλολίμανι και ο καιρός δεν την πιάνει. Έχει κι ένα βράχο μεγάλο στα βαθιά, να ‘ναι άραγε ίδιος ο βράχος που κάποτε είχε πετάξει ο Πολύφημος για να βουλιάξει το σκάφος που πήρε ο «Κανένας»; Γιατί όχι;
Ιστορίες, εικόνες, εμπειρίες, άνθρωποι και μύθοι. Μια ζωή στην πιο αγνή της μορφή, ένα ταξίδι στο χρόνο, μια χορογραφία στη φύση, μια ανάσα της καθημερινότητας, όπως ήταν κάποτε και σίγουρα όχι πάλαι ποτέ. Ο Σάββας, ο Χρήστος, ο Κώστας, η Μαρίζα είναι εκεί, καπετάνιοι, ιστοριοδίφες και «χορογράφοι» της Blutopia που τελικά προσφέρουν στους τουρίστες – επισκέπτες μερικές ώρες, εικόνες, γνώσεις και εμπειρίες που θα τις θυμούνται για μια ζωή. Όλο αυτό μπορεί να χαρακτηριστεί και μια υπηρεσία προς τον τόπο.