Μόνο συγκυριακό δεν πρέπει να θεωρείται το μέχρι ασφυξίας πιεστικό ενδιαφέρον της Ευρώπης για να μπει εδώ και τώρα και η Τουρκία στο παιχνίδι του Αιγαίου.
Το προσφυγικό, δηλαδή, μοιάζει ως ιδανική αφορμή για να βρεθεί η Ελλάδα προ τετελεσμένων, αφού η σχετική προεργασία ήδη έχει γίνει μυστικά και σε ανύποπτο χρόνο, συγκεκριμένα το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2015.
Τότε, η Τουρκία πήρε ισχυρές πρωτοβουλίες κι επέβαλε τη θέση της – με το πράσινο φως της Κομισιόν μάλιστα – προκειμένου να ενισχύσει την παρουσία της στο Αιγαίο, ώστε να διασφαλίσει απόλυτα τα εθνικά της συμφέροντα. Αναπόφευκτα, σε βάρος των ελληνικών.
Το ξετύλιγμα του κουβαριού δίνει απαντήσεις σε αρκετές φαινομενικά «περίεργες» συμπεριφορές που παρατηρούνται το τελευταίο διάστημα από την πλευρά των Ευρωπαίων εταίρων και μόνο ως τυχαίες δεν πρέπει να εκληφθούν, αφού έχουν προηγηθεί μυστικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Βρυξελλών – Άγκυρας για την κοινή παρουσία Ελλάδας – Τουρκίας στο Αιγαίο. Η ανεξέλεγκτη κατάσταση στο προσφυγικό χρησιμοποιείται ως το τέλειο μέσο συντεταγμένης και διαρκώς αυξανόμενης πίεσης προς την Ελλάδα.
Στις 4.6.2015 η εφημερίδα «Καθημερινή», σε συνεργασία με το Wikileaks, απέκτησε πρόσβαση σε απόρρητο υλικό. Από τα εμπιστευτικά έγγραφα προέκυψαν στοιχεία για τα Ελληνοτουρκικά, που πλέον τώρα αποκτούν ύψιστη σημασία. Ειδικά εν όψει της σημερινής Συνόδου Κορυφής Ε.Ε. στη Μάλτα, της επίσκεψης Τσίπρα στην Άγκυρα (17.11) και της συνάντησης των G20 στην Αττάλεια (20.11).
Στα επίσημα έγγραφα περιγράφονται οι μυστικές διαπραγματεύσεις των ισχυρότερων κρατών του πλανήτη στο πλαίσιο της νέας παγκόσμιας συμφωνίας για το εμπόριο των υπηρεσιών, της Trade in Services Agreement (ΤiSA). Στην TiSA συμμετέχουν 51 χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, με τα 28 μέλη της Ε.Ε. να εκπροσωπούνται κεντρικά από την Κομισιόν.
Τουρκικοί στόχοι
Στα έγγραφα παρουσιάζονται οι θέσεις των χωρών – μελών της TiSA για ζητήματα όπως χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τηλεπικοινωνίες, ηλεκτρονικό εμπόριο, μεταφορές κ.λπ. Και προκύπτει, δίχως καμία αμφιβολία, όχι μόνο το μεγάλο ενδιαφέρον της Τουρκίας για το Αιγαίο, αλλά και η ισχυρή της θέληση, όπως και η αποτελεσματικότητά της, να επιβάλει τις θέσεις της. Ειδικά στη ναυτιλία, που είναι ένα από τα παραδοσιακά βαριά χαρτιά στρατηγικής σημασίας της ελληνικής οικονομίας.
Από τα ντοκουμέντα που αποκαλύφθηκαν την Ελλάδα αφορά κυρίως το παράρτημα των ναυτιλιακών υπηρεσιών, που συντάχθηκε τον Φεβρουάριο του 2015. Με την Τουρκία να πρωταγωνιστεί στη συνδιαμόρφωση του τελικού κειμένου της συμφωνίας της TiSA.
H Άγκυρα κατάφερε να διασφαλίσει τα εθνικά της συμφέροντα σε σχέση με την πρόσβαση στα λιμάνια, στις υπηρεσίες που παρέχονται σε αυτά και στα οδικά, σιδηροδρομικά και υδάτινα δίκτυα γύρω από αυτά.
Στα τέσσερα άρθρα της συμφωνίας καθορίζονται όχι μόνο οι διεθνείς μεταφορές στη θάλασσα αλλά και οι τοπικές ανάμεσα σε δύο μέλη της, όπως Τουρκίας – Ε.Ε. γενικά ή στην περίπτωση Τουρκίας – Ελλάδας στο Αιγαίο ή στην περίπτωση Τουρκίας – Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Οι διατάξεις που εμφανίζονται στο συγκεκριμένο έγγραφο αποτελούν σοβαρά εμπόδια για οποιοδήποτε κράτος θέλει να επενδύσει, να διαχειριστεί και να λειτουργεί τις εθνικές του υποδομές…», επισήμανε σε δική του ανάλυση το Wikileaks για το κείμενο της TiSA αναφορικά με τις ναυτιλιακές υπηρεσίες.
Συνδιαχείριση
Το δεύτερο εμπιστευτικό έγγραφο με ελληνικό ενδιαφέρον συντάχθηκε τον Ιανουάριο του 2015 κι αφορά τις σχέσεις Τουρκίας – Ε.Ε. στην πρόσβαση της αγοράς υπηρεσιών, συγκεκριμένα των ναυτιλιακών. Και σ’ αυτή την περίπτωση η Ε.Ε. κλείνει το μάτι στην Άγκυρα. Αναφέρεται ότι υπάρχει πρόσφορο έδαφος ανάπτυξης πολιτικής συνεργασίας με την Ε.Ε., παρά τους περιορισμούς που ισχύουν στην Τουρκία (τα μέλη των πληρωμάτων των πλοίων με τουρκική σημαία επιβάλλεται να είναι Τούρκοι πολίτες, ενώ για να δραστηριοποιηθεί μία ναυτιλιακή εταιρεία θα πρέπει το 51% των μετοχών να είναι τουρκικών συμφερόντων).
Προφανέστατα, λοιπόν, δεν είναι τυχαίες οι δηλώσεις Μέρκελ («Μόνη της η Ελλάδα, χωρίς τη στήριξη της Τουρκίας, δεν μπορεί να φυλάξει τα σύνορα στο Αιγαίο») και Γιούνκερ («Πρέπει να τσακωνόμαστε τώρα για 10 χιλιόμετρα θαλάσσιου πλάτους στο Αιγαίο, ποιος είναι πού και για ποιο πράγμα αρμόδιος;»). Η Τουρκία παίζει δυνατά το προσφυγικό με βλέψη, όμως, τη συνδιαχείριση των θαλάσσιων συνόρων.
Ούτε μοιάζει με σατανική σύμπτωση πως ο Ολλανδός γενικός διευθυντής της Κομισιόν Μάρτεν Φερβέι είναι υπεύθυνος ταυτόχρονα και για την επιτήρηση του τρίτου μνημονίου και για τον συντονισμό του μεταναστευτικού στην Ελλάδα!… Με έναν σμπάρο δυο τρυγόνια.
Το ερώτημα που προκύπτει έχει να κάνει με το κατά πόσο παρέχεται από την Κομισιόν προς την ελληνική πλευρά, στην ασθενή θέση που βρίσκεται τη συγκεκριμένη στιγμή η Αθήνα, πλήρης ενημέρωση και εικόνα για τις σκιώδεις διαπραγματεύσεις της TiSA. Και για τον ρόλο που φαίνεται να διασφαλίζει η Τουρκία στο «ανοιχτό» Αιγαίο υπό τις ευλογίες της Ε.Ε. Πόσο παρούσα, δηλαδή, είναι η Ελλάδα στον επανακαθορισμό του στάτους που θα διέπει το Αιγαίο για τις επόμενες δεκαετίες…
Ναι μεν οι διαβουλεύσεις διεξάγονται κεντρικά από την Κομισιόν για λογαριασμό και των «28», αλλά υπό τέτοιο καθεστώς άκρας μυστικότητας κανείς δεν μπορεί να προδικάσει την ποιότητα και το τάιμινγκ ενημέρωσης των κρατών – μελών της Ε.Ε. Μην ξεχνάμε ότι χρειάστηκε διαρροή από το Wikileaks για να βγούνε αυτά στο φως. Οι συζητήσεις για την TiSA γίνονται εκτός πλαισίου Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, χωρίς την παρουσία κοινωνικών εταίρων και, κατά συνέπεια, η δημοσιοποίηση των πληροφοριών για τη διαδικασία δεν κρίνεται απαραίτητη.
Το δεύτερο ερώτημα είναι εξίσου καίριο: Αν και σε ποιους άλλους στρατηγικούς τομείς για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα γίνονται μυστικές διαβουλεύσεις στο πλαίσιο της TiSA. Και τι ακριβώς διαπραγματεύεται η Κομισιόν για λογαριασμό της Ελλάδας. H εφιαλτική απορία που προκύπτει απ’ όλα αυτά είναι μήπως υπάρχουν κι άλλα υπό διαπραγμάτευση ζητήματα, που άπτονται άμεσα των ελληνικών συμφερόντων και που οι Τούρκοι, κι όχι μόνο, περνάνε άνετα τις θέσεις τους…
ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΑΛΟΥΠΗΣ topontiki.gr
