Την ώρα που ο Θάνος Πλεύρης δίνει τη μάχη για τη ζωή λόγω γενικευμένης λοίμωξης, με τις υπέρ του πιθανότητες πάντως να βελτιώνονται καθώς η κατάστάσή του παραμένει σταθερή αν και κρίσιμη, χιλιάδες ζωές ασθενών κινδυνεύουν κάθε χρόνο εξαιτίας πολυανθεκτικών μικροβίων, τα οποία κατακλύζουν τα νοσοκομεία.
Η υπερβολική κατανάλωση αντιβιοτικών «εκπαιδεύει» τους παθογόνους μικροοργανισμούς να επιβιώνουν, με αποτέλεσμα να καθίσταται δύσκολη η αντιμετώπισή τους όταν υπάρξει σοβαρή ανάγκη. Χειρουργεία, εντατικές και κοινοί θάλαμοι νοσηλείας βρίθουν ανθεκτικών μικροβίων…
Η περιπέτεια της υγείας του Θάνου Πλεύρη είναι χαρακτηριστική της απειλής. Οι ειδικοί κάνουν λόγο για μείζον θέμα Δημόσιας Υγείας, προειδοποιώντας ότι 3.000 άνθρωποι χάνονται κάθε χρόνο στη χώρα μας εξαιτίας σοβαρών ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων.
Αυτό έχει οδηγήσει στη δημιουργία των λεγόμενων «πανανθεκτικών μικροβίων», τα οποία δεν μπορούν να εξουδετερωθούν με κανένα από τα υπάρχοντα αντιμικροβιακά σκευάσματα.
Το μέλλον είναι δύσκολο, καθώς η επιστημονική έρευνα δεν παράγει πλέον νέα αντιβιοτικά, με τον ρυθμό που απαιτεί η αυξανόμενη αντοχή των παθογόνων μικροοργανισμών.
Ενδεικτικό είναι πως την περίοδο 1983-1987 είχαν κυκλοφορήσει 16 νέα αντιβιοτικά, αριθμός που μειώθηκε σε μόλις δέκα την πενταετία 1993-1997, σε πέντε την περίοδο 2003-2007 και σε μόλις δύο την πενταετία 2008-2012.
Η διασπορά στελεχών ανθεκτικών στα περισσότερα αντιβιοτικά ευθύνεται για την πρόκληση σοβαρών λοιμώξεων, ιδίως σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς με αποτέλεσμα την παράταση της νοσηλείας τους, την αύξηση της θνητότητας και την αύξηση του κόστους νοσηλείας για τα νοσηλευτικά ιδρύματα.
Τα στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) δείχνουν ότι οι περισσότερες λοιμώξεις καταγράφονται στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (54,9%), στις παθολογικές κλινικές (27,4%) και στους χειρουργικούς τομείς (17,7%).
Η συχνότητα
Οι συχνότερα εμφανιζόμενες λοιμώξεις είναι οι μικροβιαιμίες (34,8%) και οι πνευμονίες (29,8%) και ακολουθούν οι ουρολοιμώξεις (21%) και οι λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου (14,4%). Ο συχνότερος τύπος πνευμονίας που καταγράφεται είναι η πνευμονία σχετιζόμενη με τον αναπνευστήρα (73,9%).
Πολλοί από τους ασθενείς αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο του θανάτου. Η θνησιμότητα, 28 μέρες μετά την πρώτη θετική καλλιέργεια, ανέρχεται σε 35,7%. Η υψηλότερη θνητότητα καταγράφεται μεταξύ των περιπτώσεων πνευμονίας και μικροβιαιμίας (44,9% και 40% αντίστοιχα).
Στις μονάδες εντατικής θεραπείας, η θνησιμότητα από τις λοιμώξεις καταγράφεται στο 43,6%, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για τον παθολογικό και τον χειρουργικό τομέα είναι 30,2% και 19,5% αντίστοιχα.
Οι ειδικοί του ΚΕΕΛΠΝΟ χαρακτηρίζουν τις νοσοκομειακές λοιμώξεις ως ένα μείζον πρόβλημα Δημόσιας Υγείας.
Η σύγχρονη ιατρονοσηλευτική φροντίδα -σημειώνουν- επιβάλλει συχνά τη χρήση παρεμβατικών τεχνικών για την αντιμετώπιση ιδιαίτερα των βαρέως πασχόντων ασθενών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον κίνδυνο εμφάνισης λοιμώξεων συνδεόμενων με αυτές, όπως μικροβιαιμία σχετιζόμενη με κεντρικούς αγγειακούς καθετήρες, ουρολοίμωξη σχετιζόμενη με ουροκαθετήρες και πνευμονία σχετιζόμενη με τον αναπνευστήρα.
Οι συνηθέστερες νοσοκομειακές λοιμώξεις είναι αυτές του ουροποιητικού συστήματος, του ανώτερου και του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, του χειρουργικού πεδίου, του αίματος (βακτηριαιμίες), του δέρματος και των μαλακών μορίων.
Προειδοποίηση
Οι λοιμωξιολόγοι έχουν προειδοποιήσει πως την τελευταία δεκαετία στα ελληνικά νοσοκομεία καταγράφονται συνεχώς αυξανόμενα επίπεδα της μικροβιακής αντοχής και εμφάνιση νοσοκομειακών λοιμώξεων από πολυανθεκτικούς Gram-αρνη-τικούς μικροοργανισμούς.
Η αυξημένη επίπτωση των λοιμώξεων που οφείλονται σε αυτά συνιστά ένα δυσεπίλυτο καθημερινό πρόβλημα των κλινικών ιατρών που επιβάλλει την άμεση εφαρμογή μέτρων ελέγχου λοιμώξεων.
ΑΠΟΨΕΙΣ
Θεόφιλος Ρόζενμπεργκ
Πρόεδρος ΚΕΕΛΠΝΟ
 |
Απαγόρευση στα αντιβιοτικά χωρίς συνταγή
Η χώρα μας εμφανίζει εξαιρετικά αρνητικές «επιδόσεις» στο θέμα των πολυανθεκτικών μικροβίων στα νοσοκομεία, σημειώνει Θεόφιλος Ρόζενμπεργκ, πρόεδρος του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ).
Το πρόβλημα -εξηγεί- οφείλεται κυρίως στη χορήγηση αντιβιοτικών για «ψύλλου πήδημα» ή την κατανάλωσή τους χωρίς καν ιατρική συνταγή. Για την πρόληψη του σοβαρού αυτού προβλήματος επιβάλλονται μέτρα αλλαγής της συμπεριφοράς μας.
Απαιτείται λελογισμένη κατανάλωση αντιβιοτικών, ειδικά στην περίοδο ιώσεων και γρίπης που διανύουμε, πιο ορθολογική χορήγησή τους από τους γιατρούς, απαγόρευση διάθεσής τους από τα φαρμακεία χωρίς ιατρική συνταγή, ενώ κρίσιμο για τον έλεγχο των μικροβίων είναι και το τακτικό πλύσιμο των χεριών.
Σωτήρης Τσιόδρας
Αναπλ. καθηγητής Παθολογίας-Λοιμώξεων
Λύση η υγιεινή, η σύνεση και τα νέα φάρμακα
Οι επιστήμονες έρχονται πλέον αντιμέτωποι και με «πανανθεκτικά μικρόβια», τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με κανένα γνωστό αντιβιοτικό, αναφέρει ο Σωτήρης Τσιόδρας, αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων.
Σύμφωνα με τον κ. Τσιόδρα, τα περιστατικά αυτά αντιμετωπίζονται πλέον εξαιρετικά δύσκολα, με υποστήριξη των λειτουργιών του ασθενούς, συνδυαστική χορήγηση αντιβιοτικών και μία σειρά άλλων μεθόδων. Οι ειδικοί εναποθέτουν τις ελπίδες τους σε μία σειρά από ερευνητικά πρωτόκολλα, αλλά υπάρχει ακόμη δρόμος μέχρι αυτά να δώσουν αποτελεσματικά αντιβιοτικά.
Ο κ. Τσιόδρας εκτιμά ότι το τρίπτυχο για την αντιμετώπιση των ανθεκτικών μικροβίων είναι η καλή υγιεινή των χεριών, η συνετή χρήση αντιβιοτικών και η ανακάλυψη νέων φαρμάκων.
