του Γιάννη ΛΕΟΝΤΑΡΗ
Ένα διαφορετικό τοπίο με “περίεργες” ισορροπίες διαμορφώνεται για τη Forthnet, μετά και την ολοκλήρωση της τελευταίας ΑΜΚ, που έφερε και τη Vodafone Ελλάδας μέτοχο στη Forthnet με ποσοστό 6,51%…
H είσοδος της Vodafone Ελλάδας στη Forthnet όχι μόνο αναζωπύρωσε τα σενάρια που είχαν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα για την τύχη της εταιρείας, αλλά πρόσθεσε και νέα.
Τα μέχρι σήμερα σενάρια
Μέχρι τώρα τα σενάρια που κυκλοφορούσαν είχαν να κάνουν με τη βούληση της Wind Ελλάδας (που είναι ήδη μέτοχος στη Forthnet με ποσοστό 32,3% που αγγίζει – αλλά δε φτάνει – την καταστατική μειοψηφία – αν και η Wind μπορεί θεωρητικά να αποκτήσει το υπόλοιπο 0,7% μέσα από τη Χρηματιστηριακή αγορά) να απoκτήσει τη Forthnet και να γίνει έτσι ο δεύτερος μεγαλύτερος τηλεπικοινωνιακός πάροχος μετά τον ΟΤΕ, και μέσω της Forthnet να μπει και στο ΧΑ.
Σημειώνεται ότι αρχικά η Wind διέψευδε κατηγορηματικά οποιοδήποτε σενάριο εμπλοκής της στη Forthnet, με τα στελέχη της να τονίζουν κατηγορηματικά ότι “εμείς δεν έχουμε λόγο να αγοράσουμε χρέη”, ενώ υπογράμμιζαν δεικτικά “ας κάνουν πρώτα οι μέτοχοι της Forthnet ότι έκαναν και οι δικοί μας μέτοχοι” (σ.σ. πληρωμή – διαγραφή του συνόλου των χρεών της Wind – που ήταν δανεικά των μετόχων της εταιρείας, και “προικοδότηση” της εταιρείας με επιπλέον κεφάλαια) ενώ η Wind ήταν αρνητική και στο ενδεχόμενο απόκτησης μόνο της συνδρομητικής τηλεόρασης του ομίλου Forthnet, της Nova.
Μάλιστα ο ίδιος ο διευθύνων σύμβουλος της Wind Ελλάδας, Νάσος Ζαρκαλής, είχε τονίσει στους δημοσιογράφους αρκετές φορές ότι η Wind δεν ενδιαφερόταν να εισέλθει στο χώρο της συνδρομητικής τηλεόρασης.
Ωστόσο, οι φήμες που κυκλοφορούσαν για το ενδιαφέρον της Vodafone (ένα από τα σενάρια που περιγράφονται πιο κάτω) και το ενδεχόμενο η Vodafone να “ξεφύγει” πολύ σε πελατειακή βάση με μια ενδεχόμενη ενοποίησή της με τη Forthnet, φαίνεται πως κινητοποίησαν τη Wind που αποφάσισε να αποκτήσει το παραπάνω ποσοστό, έναντι 14 εκατ. ευρώ περίπου.
Ένα άλλο σενάριο ήθελε τον ΟΤΕ να ενδιαφέρεται για τη Nova, την οποία φερόταν να θέλει να την “ενοποιήσει” με την ΟΤΕ TV και να καταστεί ουσιαστικά “μονοπώλιο” στη συνδρομητική τηλεόραση στην Ελλάδα. Ένα σενάριο που έπαιξε έντονα, αλλά τελικά δεν υλοποιήθηκε, πιθανότατα γιατί οι 2 πλευρές δεν τα βρήκαν στο τίμημα, αλλά και επειδή οι μέτοχοι της Forthnet αντιλήφθηκαν ότι η εταιρεία ως σύνολο θα ήταν πιο ελκυστική για τυχόν επενδυτές.
Ένα τρίτο σενάριο ήθελε τη Vodafone Ελλάδας να ενδιαφέρεται για τη Forthnet στο πλαίσιο μιας ενδεχόμενης ενοποίησής της με την Hellas Online (με την οποία η Vodafone διατηρεί αποκλειστική συνεργασία), μια ενοποίηση που επιχειρήθηκε τουλάχιστον 2 φορές στο παρελθόν, έφτασε πολύ κοντά στην υλοποίηση, αλλά τελικά ναυάγησε
Επίσης, ένα ακόμα σενάριο ήθελε την έμμεση εμπλοκή στην υπόθεση της Forthnet, μέσω της Wind Ελλάδας) του επιχειρηματία Πάνου Γερμανού (ο οποίος διατηρεί στρατηγική συμμετοχή στη Wind, ενώ του ανήκει και ο τηλεπικοινωνιακός πάροχος “Play” που δραστηριοποιείται στην Πολωνία). Το συγκεκριμένο σενάριο κυκλοφορεί και σήμερα, ωστόσο κατά το παρελθόν η πλευρά του επιχειρηματία έχει υποστηρίξει ότι δεν είναι στους στόχους του η μεγαλύτερη εμπλοκή του στις τηλεπικοινωνίες…
Νέα δεδομένα, νέα σενάρια…
Κανένα σενάριο δεν ήθελε μέχρι σήμερα την απευθείας εμπλοκή της Vodafone στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της Forthnet. Αφενός γιατί η πολιτική της ελληνικής θυγατρικής ήταν μέχρι τώρα ξεκάθαρη και εστιασμένη αποκλειστικά στις υπηρεσίες γύρω από τις κινητές επικοινωνίες, και οποιαδήποτε άλλη υπηρεσία που αφορούσε σταθερές υποδομές την παρείχε μέσα από την Hellas Online (στην οποία η Vodafone εκτός από την αποκλειστική συνεργασία που έχει, κατέχει και το 18,7%), και αφετέρου διότι και πανευρωπαϊκά η εταιρεία δε μας έχει συνηθίσει σε συμμετοχές σε άλλες εταιρείες με τόσο “μικρά” ποσοστά, εάν οι συμμετοχές αυτές δε συνοδεύονται και από ανάλογες προνομιακές συνεργασίες.
Υπό τα παραπάνω δεδομένα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η κίνηση αυτή της Vodafone δεν ήταν ακριβώς αναμενόμενη, πολύ δε περισσότερο που το ποσοστό 6,51% της Forthnet αποκτήθηκε με αναλογικά υψηλό τίμημα (περίπου 10 εκατ. ευρώ) σε σχέση με τα χρήματα που δαπάνησε η Wind Ελλάδας (περίπου 14 εκατ. ευρώ) για το 32,3% της Forthnet.
Ωστόσο η παραπάνω κίνηση έχει και αυτή το σενάριό της. Το οποίο θέλει τη Vodafone να έχει ήδη συμφωνήσει με τον μεγαλομέτοχο της Forthnet (την αραβική Emirates International Telecommunications (ΕΙΤ) που εδρεύει στο Ντουμπάι και κατέχει το 44,02% της Forthnet) για εξαγορά μέρους, ή και του συνόλου του ποσοστού των Αράβων ώστε να καταστεί εκείνη μεγαλομέτοχος της Forthnet και με τη σταδιακή απορρόφησή της να καταστεί δεύτερος μεγαλύτερος τηλεπικοινωνιακός πάροχος στην Ελλάδα.
Ένα σενάριο που προφανώς η Wind δεν επιθυμεί, και με τη σχεδόν καταστατική μειοψηφία που διαθέτει στη Forthnet είναι σε θέση αν όχι να ματαιώσει, τουλάχιστον να καθυστερήσει για σημαντικό διάστημα.
Ένα άλλο νέο σενάριο που δημιούργησε η είσοδος της Vodafone στη Forthnet, θέλει τη Vodafone να ενδιαφέρθηκε για τον ίδιο λόγο που τα παλαιότερα σενάρια εξηγούσαν την είσοδο της Wind στη Forthnet: για να αποτρέψει τη Wind να ενσωματώσει τη Forthnet και να γίνει εκείνη ο δεύτερος μεγαλύτερος τηλεπικοινωνιακός πάροχος την Ελλάδα.
Επειδή όμως το 6,51% είναι σχετικά “μικρό” ποσοστό για ένα τέτοιο σενάριο, στο σημείο αυτό έρχεται και “κολλάει” το παραπάνω σενάριο περί προηγούμενης συμφωνίας της Vodafone με τους Άραβες…
Ο ΟΤΕ
Ο ΟΤΕ παρακολουθεί διακριτικά τις εξελίξεις και προφανώς δεν είναι αδιάφορος απέναντι στη διαδικασία της δημιουργίας του ισχυρότερου ανταγωνιστή του στην Ελλάδα. Ωστόσο στελέχη του οργανισμού αναφέρουν ότι, επί του παρόντος τουλάχιστον, ο ΟΤΕ δεν έχει κάποιο λόγο ούτε να ανησυχεί ούτε να εξετάζει το ενδεχόμενο μιας δικής του κίνησης.
Το μόνο ενδιαφέρον που ενδεχομένως να είχε ο οργανισμός αφορά στο κομμάτι της Nova, ωστόσο το σενάριο του “τεμαχισμού” και της προσπάθειας πώλησης τη κάθε δραστηριότητας ξεχωριστά φαίνεται πως έχει εγκαταλειφθεί επί του παρόντος από εκείνους που αποφασίζουν για την εταιρεία…
Το μαχαίρι και το καρπούζι…
Όλα τα παραπάνω σενάρια, παλαιότερα και νεώτερα, έχουν κάποιες κοινές παραμέτρους που αφορούν εκείνους που ορίζουν, στην ουσία, την πορεία των εξελίξεων.
Εκ πρώτης όψεως, αυτοί φαίνεται να είναι οι Άραβες της ΕΙΤ, καθώς είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της εταιρίας και χωρίς τη δική τους συγκατάθεση δε φαίνεται να μπορεί να “προχωρήσει” κάτι σε ότι αφορά στο ιδιοκτησιακό της καθεστώς.
Η μέχρι τώρα πρακτική της ΕΙΤ έχει δείξει 2 πράγματα: ότι δε σκοπεύει να παραδώσει το ποσοστό της χωρίς ένα “εύλογο” τίμημα, και ότι δεν είναι διατεθειμένη να συμμετέχει στην εξυπηρέτηση των δανείων της Forthnet (που ξεπερνούν τα 330 εκατ. ευρώ και αποτελούν τον μεγαλύτερο “βραχνά” της εταιρείας). Οι Άραβες έχουν εδώ και καιρό αποφασίσει να απεμπλακούν από τη Forthnet, αλλά δεν είναι διατεθειμένοι να “χαρίσουν” τις μετοχές τους.
Ο δεύτερος μέτοχος της Forthnet, η Wind Ελλάδας, αποτελεί επίσης έναν παράγοντα που θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις, καθώς το ποσοστό της αγγίζει την καταστατική μειοψηφία και μπορεί έτσι να καθυστερήσει (αν όχι και να μπλοκάρει) οποιεσδήποτε εξελίξεις έχουν να κάνουν κυρίως με την απόσχιση δραστηριοτήτων, ή τυχόν συνεργασίες με άλλους παρόχους.
Η Wind επίσης δε δείχνει διατεθειμένη να βάλει το χέρι στην τσέπη για να πληρώσει δανειακές υποχρεώσεις της Forthnet, τα στελέχη της το έχουν τονίσει πολλές φορές αυτό, από την άλλη βέβαια δε θα ήθελε (όπως και κανένας άλλος μέτοχος της Forthnet) να δει άσχημες εξελίξεις στην εταιρεία, που θα σήμαιναν και την απαξίωση της επένδυσής της σε αυτή…
Θεωρητικά οι ΕΙΤ και Wind Ελλάδας δείχνουν πως είναι εκείνοι που θα καθορίσουν τις εξελίξεις. Είναι όμως τελικά έτσι;
Αν δε μιλήσουν οι τράπεζες…
Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Forthnet ήταν και είναι ο τραπεζικός δανεισμός της, ο οποίος φτάνει στα 330 εκατ. ευρώ, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του έχει καταστεί ληξιπρόθεσμο. Το μεγαλύτερο μέρος (αν όχι και το σύνολο) των χρημάτων που μπήκαν στα ταμεία της εταιρείας από την πρόσφατη επιτυχημένη ΑΜΚ (υπερκαλύφθηκε κατά 2,2 φορές και έφερε στα ταμεία της εταιρείας σχεδόν 30 εκατ. ευρώ) λογικά θα κατευθυνθούν στην εξυπηρέτηση μέρους του δανεισμού, αλλά η ΑΜΚ θα δώσει μια μικρή μόνο ανάσα στην εταιρεία, χωρίς να λύνει το πρόβλημα, ενώ στις υποχρεώσεις της εταιρείας θα πρέπει να προστεθεί και ένα σημαντικό ποσό που απαιτείται για τα δικαιώματα ενοικίασης των δορυφορικών συχνοτήτων που χρησιμοποιεί η Nova για τη διανομή του σήματός της.
Και έτσι το “μπαλάκι” πηγαίνει μοιραία στους δανειστές, δηλαδή στις τράπεζες οι οποίες, επί της ουσίας, θα πρέπει να δώσουν το πράσινο φως για οποιαδήποτε μεταβολή στη μετοχική σύνθεση της εταιρείας, καθώς οι όποιοι μέτοχοι θα έχουν να κάνουν με αυτές.
Παρά το γεγονός ότι η εξυπηρέτηση του δανεισμού της Forthnet είναι προβληματική εδώ και καιρό, οι τράπεζες μέχρι σήμερα αποφεύγουν να καταγράψουν τα εν λόγω δάνεια ως “μη εξυπηρετούμενα” ή “μη εισπράξιμα” καθώς το μέγεθος των κεφαλαίων που θα καταγραφούν ως “μη εισπράξιμα” δεν αποκλείεται να επηρεάσει έτσι αρνητικά και τη δική τους εικόνα, ενώ και επί της ουσίας δε θα κερδίσουν κάτι.
Η νέα παράμετρος που μπαίνει πλέον εδώ, είναι ο νέος νόμος που δίνει στις τράπεζες τη δυνατότητα μετοχοποίησης μέρους (ή και ολόκληρου) του χρέους μιας επιχείρησης, και σε μία τέτοια περίπτωση οι πιστώτριες τράπεζες θα καταστούν ο πρώτος μέτοχος της Forthnet, με ποσοστό που θα ξεπερνά ίσως και το όριο της καταστατικής πλειοψηφίας.
Ωστόσο, στελέχη των πιστωτριών τραπεζών με τα οποία μίλησε το EMEAgr τόνιζαν ότι το παραπάνω σενάριο θα ήταν το τελευταίο που θα επιθυμούσαν οι τράπεζες.
“Εμείς θέλουμε να πάρουμε πίσω τα χρήματα που δανείσαμε, ή έστω το μεγαλύτερο μέρος τους, και όχι να γίνουμε μέτοχοι ή ιδιοκτήτες εταιρειών με αντικείμενο ξένο προς αυτό των τραπεζών” υπογράμμιζε χαρακτηριστικά στέλεχος μιας εκ των πιστωτριών τραπεζών, ενώ δε φάνηκε να τον “συγκινεί” ούτε το σενάριο της μετοχοποίησης των χρεών και της πώλησης των συγκεκριμένων μετοχών σε τυχόν ενδιαφερόμενους, αφού “οι υπάρχοντες “μνηστήρες” της Forthnet δε θα ενδιαφέρονταν καθώς θα πλήρωναν, επί της ουσίας, χρέη της εταιρείας, ενώ τυχόν νέοι ενδιαφερόμενοι θα ήταν δύσκολο να κάνουν απόσβεση της επένδυσής τους με βάση τον όγκο της τηλεπικοινωνιακής αγοράς στην Ελλάδα.”.
Συνεπώς, οι πιστώτριες τράπεζες θα παίξουν, τελικά, τον κύριο ρόλο (παρότι δεν θα το ήθελαν) αφού εκείνες είναι που περιμένουν να εισπράξουν…
Και στη γωνία η ΕΕΤΤ…
Όλες αυτές οι εξελίξεις έχουν προκαλέσει το (ανεπίσημο, προς το παρόν) ενδιαφέρον και της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), καθώς οι εξελίξεις ενδέχεται να δημιουργήσουν νέα ολιγοπώλια στις τηλεπικοινωνίες, και με βάση το γεγονός ότι τόσο ο αριθμός, όσο και η δραστηριότητα ορισμένων παρόχων έχει μειωθεί (λόγω του ανταγωνισμού, αλλά και της οικονομικής κρίσης), η Επιτροπή δε θα ήθελε να δει ένα νέο ολιγοπώλιο και στις σταθερές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες.
Ας μην ξεχνάμε ότι στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν οι Wind Ελλάδας και Vodafone Ελλάδας είχαν εξετάσει πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο συγχώνευσής τους, αλλά τόσο η ΕΕΤΤ όσο και η ΕΕ άναψαν “κόκκινο”.
Στελέχη της ΕΕΤΤ με τα οποία μίλησε το EMEAgr τόνιζαν ότι η Επιτροπή θέλει να υπάρχουν στην αγορά ισχυροί και υγιείς οικονομικά παίχτες, αλλά όχι με αντίτιμο τη δημιουργία ολιγοπωλίων, κάτι που σκοπεύει να αποτρέψει στην πράξη, εάν αυτό χρειαστεί…
