Όλοι εκθειάζουν τον Ευκλείδη Τσακαλώτο – στις Βρυξέλλες, στο Παρίσι, στο Βερολίνο. Ο έλληνας υπουργός οικονομικών έχει γίνει ο νέος «ντάρλινγκ» του ευρωπαϊκού συντηρητικού κατεστημένου. Προ πάντος επαινούν την μετριοπάθεια, τον πραγματισμό, την φλεγματικότητα του – ακόμα και το μελαγχολικό του βλέμμα που φαίνεται να πηγαίνει κουτί στην τρέχουσα αποστολή του. «Σε αντίθεση με τον ιστορικό συμβιβασμό του ιταλικού κομμουνιστικού κόμματος, και τη διαχρονική υποτέλεια της Δεξιάς, ο Τσακαλώτος ενσαρκώνει την ιστορική συντριβή της Αριστεράς» λέει γερμανός διπλωμάτης που είναι εξοικειωμένος με τα ελληνικά πράγματα. «Πρόκειται για μια Αριστερά που αναλαμβάνοντας οικειοθελώς τη διαχείριση της ήττας της δεν έχει κανένα λόγο να λάμπει από χαρά».
Αυτό δεν «χαλάει» την ατμόσφαιρα των συναντήσεων του με τους ομολόγους του. Το αντίθετο μάλλον. Η κοινολόγηση της στροφής του υπέρ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, προκάλεσε κύμα αγαλλίασης στο Eurogroup της Πέμπτης. Ένας μετά τον άλλο, οι παριστάμενοι υπουργοί τον συνέχαιραν για την «γενναία» απόφασή του, που βάζει τέλος στην αβεβαιότητα σχετικά με τη στάση της Αθήνας έναντι του ΔΝΤ λόγω και των επικρίσεων που έχει διατυπώσει επανειλημμένως εναντίον του ο Αλέξης Τσίπρας.
Η στροφή δεν ήταν βέβαια εντελώς καινούργια. «Η ελίτ των υπαλλήλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήξεραν από καιρό γι αυτό» λέει πηγή του γερμανικού υπουργείου οικονομικών. Το ίδιο ισχύει και για τους έξη υπουργούς οικονομικών (Ιταλίας, Πορτογαλίας, Γαλλίας, Ολλανδίας, Φιλανδίας και Γερμανίας), που συνάντησε κατά την πρόσφατη περιοδεία του στην Ευρώπη, και στους οποίους παρουσίασε με σαφήνεια τη νέα θέση του. Εξίσου σαφής ήταν όμως και η εξήγησή του ότι ο λόγος που τον υποκίνησε σε αυτό δεν ήταν ένας ξαφνικός έρωτας προς τους διεθνείς τραπεζίτες.
«Η συμμετοχή του ΔΝΤ εμπεριέχεται στη δανειακή συμφωνία» λέει ο ίδιος. Επομένως γιατί να πέφτει με το κεφάλι στον τοίχο; Εξάλλου, όπως ανέφερε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Handelsblatt», η όποια αντίθεση στο ΔΝΤ δεν έχει πιθανότητα επιτυχίας. «Ο Αλεξάντερ Στουμπ από την από την Φιλανδία, ο Γιέροεν Ντάισελμπλουμ από την Ολλανδία και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε από τη Γερμανία έκαναν εντελώς σαφές, ότι γι αυτούς η συμμετοχή του ΔΝΤ αποτελεί αδιαπραγμάτευτο όρο» τόνισε. «Με αυτό εννοούν και τη συμμετοχή του στη χρηματοδότηση του τρίτου πακέτου βοήθειας».
Η πλέον σημαντική συζήτηση ήταν φυσικά εκείνη με τον άτυπο «υπουργό οικονομικών της ευρωζώνης», τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ο τελευταίος ήταν για μια άλλη φορά εντελώς ξεκάθαρος σε ότι αφορά το χρέος: «Όχι» στο «κούρεμα» της ονομαστικής του αξίας, «ναι» στην μείωση των επιτοκίων και στην επιμήκυνση της διάρκειάς του. Εντύπωση προκάλεσε όμως η ευελιξία που έδειξε στο θέμα του υπό δημιουργία σούπερ-ταμείου αποκρατικοποιήσεων, το οποίο θα προκύψει από τη συγχώνευση του ΤΑΙΠΕΔ, του ΕΤΑΔ και του ΤΧΣ στο τέλος του τρέχοντος εξαμήνου. Σύμφωνα με την ήδη αναφερθείσα πηγή συμβούλευσε να αποφευχθούν οι πωλήσεις επιχειρήσεων και ακινήτων για καθαρά εισπρακτικούς λόγους υπό το κράτος πανικού και συναίνεσε στο να μην πηγαίνουν οι εισπράξεις κατά προτεραιότητα στην αποπληρωμή του χρέους, αλλά με λελογισμένο τρόπο και προς τα κρατικά ταμεία, ώστε να εξυπηρετείται η ανάπτυξη.
Ένα άλλο βασικό θέμα, στο οποίο υπήρξε όμως διάσταση απόψεων, ήταν το ασφαλιστικό. «Το καλό με τον Τσακαλώτο είναι ότι δεν βάζει κόκκινες γραμμές, όπως παλιότερα ο Βαρουφάκης, αλλά είναι πρόθυμος να διαστείλει τα διαπραγματευτικά του όρια σε βαθμό που να μπορεί να βρεθεί κοινός παρανομαστής» λέει η ίδια πηγή. Αυτό, προσθέτει, ήταν αισθητό στη συζήτησή με τον γερμανό οικοδεσπότη του. Συμφωνία ωστόσο δεν βρέθηκε ακόμη – η «διαστολή» δεν ήταν προφανώς ακόμη επαρκής.
Σύμφωνα με την πηγή, η σχεδόν ταυτόχρονη άφιξη του διευθυντή του ΔΝΤ στην Ευρώπη Πάουλ Τόμσεν με τον κ.Τσακαλώτο ήταν εντελώς τυχαία. «Δεν υπήρχε σχέδιο να συναντηθούν» λέει. Η ίδια πάντως αρνείται να διευκρινίσει αν υπήρξε συνάντηση Τόμσεν-Σόιμπλε. «Όποιος να είναι ο Τόμπσεν, δεν παύει να είναι ένας υπάλληλος» λέει. Σαν αυτόν υπάρχουν δεκάδες άλλοι που πηγαινοέρχονται καθημερινά στο υπουργείο οικονομικών. Ο ίδιος ο υπουργός υποδέχεται σπάνια κάποιον από αυτούς, αυτό είναι δουλειά των αρμόδιων διευθυντών του υπουργείου.
Στη γερμανική δημοσιότητα, ο κ.Τσακαλώτος χαίρει ήδη τη φήμη του «Αντι-Βαρουφάκη»: ενός πολιτικού χωρίς όνομα και χάρη, αλλά με πολύ επαγγελματισμό. Για αυτό και τα λόγια του, παρόλο που ακούγονται ουτοπικά, λαμβάνονται σχεδόν τοις μετρητοίς. Παράδειγμα, η εξαγγελία του στο «Handelsblatt», ότι αν όλα πάνε καλά, η Ελλάδα θα ξαναβγεί στις αγορές μέχρι τα τέλη του 2016. Ή, η σημασία που δίνει ο ίδιος, ένας υλιστής-μαρξιστής, σε αντι-υλιστικά αγαθά όπως η εμπιστοσύνη. «Εξηγώ συνεχώς στους φοιτητές μου στο πανεπιστήμιο, ότι όσες περισσότερες ντομάτες τρως, τόσες λιγότερες έχεις. Με την εμπιστοσύνη είναι όμως ακριβώς ανάποδα: Όσο περισσότερη εμπιστοσύνη διαθέτεις, τόσο περισσότερο μπορείς να την εκμεταλλευθείς» τονίζει. Το πώς καταναλώνει ο ίδιος το γευστικό αυτό λαχανικό είναι άγνωστο, με την εκμετάλλευση του άυλου αγαθού της εμπιστοσύνης ωστόσο, όπως έδειξε η επίσκεψή του στο Βερολίνο, τα πάει πολύ καλά.
Η έλευση του κ.Τσακαλώτου από το Βερολίνο επικάλυψε, προσωρινά τουλάχιστον, και τα αρνητικά σχόλια εις βάρος της Ελλάδας σχετικά με την υποτιθέμενη ανεπαρκή προστασία των συνόρων της προς την Τουρκία. Σε ερώτηση του «Βήματος», αν η Γερμανία υποστηρίζει την ιδέα της δημιουργίας ενός «μικρού Σένγκεν» από το οποίο θα αποκλείονταν επισφαλείς χώρες, όπως η Ελλάδα, εκπρόσωπος του υπουργείου εσωτερικών δήλωσε: «Το αντίθετο συμβαίνει. Η ελεύθερη διακίνηση εντός των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι για μας το σήμα κατατεθέν της Ευρώπης. Εκτός από πολιτική έχει και τεράστια οικονομική σημασία. Γι αυτό και θα κάνουμε παν το δυνατόν για να διατηρήσουμε ακέραιη την σημερινή ενότητα του Σένγκεν». Η πρωτοβουλία για το «μικρό Σένγκεν» πρόσθεσε, προήλθε πριν από μερικές εβδομάδες από την Ολλανδία, δεν βρήκε όμως απήχηση στις μεγάλες χώρες της Κοινότητας.
Οι οικονομικές επιπτώσεις του προσφυγικού συζητήθηκαν και κατά τη συνάντηση Σόιμπλε-Τσακαλώτου. «Η Ευρώπη δεν αντέχει πολλές κρίσεις μαζί» δήλωσε ο γερμανός οικοδεσπότης προτρέποντας σε γρήγορη λύση του προσφυγικού. Ο ίδιος, σύμφωνα με πηγή της ελληνικής αντιπροσωπείας, φάνηκε ανοιχτός στο θέμα της αφαίρεσης των δαπανών για τους πρόσφυγες από το έλλειμμα του προϋπολογισμού, το οποίο, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδας, θα ανέλθουν το 2016 σε 600 εκατομμύρια ευρώ.
Η ίδια πηγή απέφυγε να διευκρινίσει, αν σε αυτό το σημείο γέλασε επιτέλους το χείλι του κ.Τσακαλώτου. «Είναι νωρίς ακόμα» λέει ο ήδη αναφερθείς γερμανός διπλωμάτης. «Αν όμως βγει η Ελλάδα κάποτε του στις αγορές, τότε ίσως δούμε τον δούμε να γελάει».
To BHMA
