Ακρως αποκαλυπτική είναι μελέτη του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, καθώς και οι πρόσφατες αποκαλύψεις στην επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής για τη δράση των κυκλωμάτων έκδοσης αδειών οδήγησης, τον παράνομο τζίρο τους και τη διαφθορά που επικρατεί στον χώρο των εξετάσεων οδήγησης.
Ενός πολυσύνθετου μηχανισμού που λειτουργεί απ’ ό,τι φαίνεται σε όλη την Ελλάδα και σε αρκετές περιπτώσεις «εκβιάζει» τους υποψήφιους οδηγούς για να «λαδώσουν» και να πάρουν το πολυπόθητο δίπλωμα οδήγησης.
Οπως επισημαίνεται στη μελέτη, «ετησίως εκδίδονται περίπου 400.000 διπλώματα οδήγησης και ο τζίρος του κυκλώματος υπερβαίνει τα 120 εκατ. ευρώ. Είναι ενδεικτικό ότι το ποσοστό επιτυχίας στις ήδη μηχανογραφημένες θεωρητικές εξετάσεις είναι περίπου 50%, στις πρακτικές φτάνει το 75% για την Αθήνα και σκαρφαλώνει έως το 95% (!) σε ορισμένες επαρχιακές πόλεις».
Μάλιστα, στη συνέχεια της σχετικής μελέτης υπάρχει η παραδοχή ότι «το θέμα της αδιαφάνειας και διαφθοράς έχει προσλάβει τεράστιες διαστάσεις. Ο χρηματισμός θεωρείται αυτονόητος». Οπως μπορεί πολύ εύκολα να καταλάβει κανείς, οι εξετάσεις λόγω κούρασης και διαφθοράς είναι παρωδία.
Τα παραπάνω έχει καταδείξει επανειλημμένως σε όλες τις κυβερνήσεις, αλλά και στην επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής και ο κ. Αρης Ζωγράφος, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Εκπαιδευτών Οδήγησης και Κυκλοφοριακής Αγωγής, αλλά και αρκετοί ειδικοί επιστήμονες και εξειδικευμένοι φορείς που γνωρίζουν πολύ καλά την κατάσταση που επικρατεί στους ελληνικούς δρόμους.
«Οι περισσότεροι σημερινοί υπάλληλοι-εξεταστές της δοκιμασίας προσόντων και συμπεριφοράς υποψήφιων οδηγών όλων των κατηγοριών άδειας οδήγησης δεν έχουν καμία απολύτως γνώση σε σχέση με την εκπαίδευση και την αξιολόγηση εκπαιδευτικών αντικειμένων», υπογραμμίζει ο κ. Ζωγράφος.
«Το υπουργείο, προσπαθεί με μέτρα που θυμίζουν ασύμμετρους αριθμούς να έχει και τον σκύλο χορτάτο και την πίτα ολόκληρη. Κανείς δυστυχώς δεν τα βάζει με τους δημοσίους υπαλλήλους γιατί είναι μια σταθερή εκλογική πελατεία».
Παρωχημένη εκπαίδευση
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του συλλόγου, οι σχολές οδήγησης εδώ και πολλά χρόνια εκπαιδεύουν μόνο οδηγούς μηχανοκινήτων οχημάτων σε οδηγητικές δεξιότητες που είναι παρωχημένες, τις έχει ξεπεράσει η ίδια η αυτοκίνηση και εκπορεύονται από ένα μνημόνιο αξιολόγησης που είχε παραχθεί το 1980! Το παρκάρισμα, η οπισθοπορεία με στροφή, το ξεκίνημα στον ανήφορο δεν αντανακλούν σε καμιά περίπτωση την επάρκεια κάποιου οδηγού.
Είναι εντυπωσιακό ότι σε σχετικό ερώτημα της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Διεθνής Διαφάνεια» από έρευνα του 2009, το 97% δήλωσε ότι θα έδιναν χρήματα για να περάσουν τις εξετάσεις οδήγησης.
«Αυτό τι λέει; Οτι όλοι σχεδόν γνωρίζουν πως μια δεξιότητα δεν χρειάζεται να την αποκτήσεις, αλλά απλά να την αγοράσεις… Και έτσι δυστυχώς συμβαίνει. Η εκπαίδευση οδηγών γίνεται από ιδιωτικές σχολές οδήγησης, πολλές από τις οποίες είναι αμφίβολης ή παρωχημένης για τις ανάγκες της εποχής επάρκειας. Η εξέταση από κρατικούς υπαλλήλους με προσόντα ξένα και αδιάφορα με την πιστοποίηση δεξιοτήτων.
Το κόστος ενός διπλώματος Β’ Κατηγορίας, σύμφωνα με τη μελέτη κόστους του Πανεπιστήμιου Μακεδονίας, είναι περίπου 873 ευρώ. Μιλάμε μόνο για το κόστος… Ητοι, 138 ευρώ παράβολα και γιατροί, 210 ευρώ τα 21 θεωρητικά μαθήματα και 525 ευρώ τα 25 πρακτικά μαθήματα, προσθέτοντας τον ΦΠΑ και ένα ελάχιστο κέρδος, ένα δίπλωμα οδήγησης δεν μπορεί να στοιχίζει κάτω από 1.200 ευρώ.
Σήμερα, όμως τον μεγαλύτερο όγκο μαθητών, πάνω από το 80%, τον έχουν σχολές οδηγών χαμηλού κόστους με τιμές 150 έως 400 ευρώ.
Είναι άξιο απορίας πώς αυτές οι σχολές επιβιώνουν, επιδοτώντας το δίπλωμα, εφόσον από τη νομοθεσία πρέπει να πραγματοποιήσουν τουλάχιστον 21 θεωρητικά μαθήματα και τουλάχιστον 25 πρακτικά μαθήματα με το παραπάνω κόστος…
Οι παραπάνω παράμετροι πλαισιώνονται από ένα ασαφές νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο έχει δημιουργηθεί από τους κρατικούς υπαλλήλους-εξεταστές και λειτουργεί ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ για τους εμπλεκομένους. Το σημερινό σύστημα επιβραβεύει τους διαπλεκόμενους με τις υπηρεσίες, τις σχολές χαμηλού κόστους και μηδενικής εκπαίδευσης, ενώ τιμωρεί παραδειγματικά τους αξιοπρεπείς εκπαιδευτές που προσπαθούν να κάνουν το αυτονόητο, να εκπαιδεύσουν», αποκαλύπτει ο πρόεδρος.
Ως Πανελλήνιος Σύλλογος Εκπαιδευτών Οδήγησης και Κυκλοφοριακής Αγωγής έχουν αναλύσει στη γ.γ. Μεταφορών, την κ. Πέρκα, και στον σημερινό υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών κ. Μαυραγάνη ένα ολοκληρωμένο σύστημα εκπαίδευσης, αξιολόγησης και διά βίου μάθησης που καταργεί κάθε διαπλοκή.
Αξιολόγηση
Επίσης, στην Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής παρουσίασαν τη σημερινή κατάσταση της εκπαίδευσης και της αξιολόγησης των οδηγών και τις ανάγκες της Κοινωνίας της Κυκλοφορίας (ΚτΚ) για εκπαίδευση όλων των χρηστών του δρόμου. Εξάλλου συνυπάρχουμε όλοι και με τις 4 μορφές και ως πεζοί και ως επιβάτες και, πολλοί, ως οδηγοί ποδηλάτων και ως οδηγοί μηχανοκίνητων οχημάτων.
Στα τέλη Μαΐου λήγει η σύμβαση του υπουργείου με τους εξεταστές υποψήφιων οδηγών και σύμφωνα με τη δέσμευση του υπουργείου από την 1η Ιουνίου του 2017 το έργο θα αναλάμβανε το Σώμα Εξεταστών που θα είχε συγκροτηθεί πριν από τη λήξη της σύμβασης.
Μέχρι σήμερα δεν έχει ανακοινωθεί τίποτα σχετικό και είναι πολύ πιθανό, όπως μας εξηγεί ο κ. Ζωγράφος, «η 1η Ιουνίου 2017 να μας βρει χωρίς πρακτικές εξετάσεις, αφήνοντας πάλι τους υποψήφιους οδηγούς χωρίς άδεια οδήγησης και τους εκπαιδευτές οδήγησης χωρίς δουλειά. Στο χρονικό διάστημα που απομένει θεωρούμε ότι πρέπει να επιταχυνθούν οι διαδικασίες έτσι ώστε να αποφευχθεί η ταλαιπωρία υποψήφιων οδηγών και εκπαιδευτών οδήγησης», καταλήγει.
Προτάσεις για πιο ασφαλή κυκλοφορία
Για τον κ. Ζωγράφο αυτό που απαιτείται σήμερα είναι ολοκληρωμένες και τεκμηριωμένες προτάσεις για να βάλουμε τα θεμέλια για μια πιο ασφαλή κοινωνία της κυκλοφορίας.
«Η αξιολόγηση είναι κορυφαία υπηρεσία οδικής ασφάλειας και δεν μπορεί να είναι πάρεργο. Οι αξιολογητές πρέπει να είναι γνώστες, πιστοποιημένοι από δημόσιο φορέα, διάφανοι και ελεγχόμενοι. Η διαδικασία δεν πρέπει να είναι on-off αλλά check up και θα δίνει ή όχι δίπλωμα με πλήρη εικόνα απόδοσης της εξέτασης και παραδοτέα dvd με όλη τη διαδικασία, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως στοχοποιημένη διαδικασία επικαιροποίησης της και επιπλέον εκπαίδευσης που θα χρειαστεί», σημειώνει.
Προτείνουν να υπάρχουν 3 διακριτά στάδια μέχρι την κατάργηση των εξετάσεων:
Αμεση αλλαγή και διαφάνεια του τρόπου αξιολόγησης, με την αλλαγή και τη δημιουργία σώματος εξεταστών, με αποκλειστική απασχόληση.
Μεταβατικό στάδιο αλλαγής της φιλοσοφίας της εκπαίδευσης-αξιολόγησης, με εκπαιδευτές ανώτατης εκπαίδευσης και ειδικής πιστοποίησης και νέα Κέντρα Εκπαίδευσης Αξιολόγησης με ταυτόχρονη κατάργηση των εξετάσεων. Με αυτόν τον τρόπο η αξιολόγηση θα είναι μέρος της διαδικασίας.
Ολιστική πρόταση για ενιαίο σύστημα ισορροπίας της Κοινωνίας της Κυκλοφορίας, με διαρκή ανάδραση και σύμφωνα με τις ανάγκες που η ίδια ορίζει (Ταμείο εκπαίδευσης Οδικής Ασφάλειας, υποχρεωτική εκπαίδευση παραβατών, σύγχρονα πρότυπα, έλεγχος των επιμέρους υποσυστημάτων, τεκμηρίωση).
ΜΑΡΙΝΑ ΖΙΩΖΙΟΥ-ΕΘΝΟΣ
