Συνέντευξη στην
Πέγκυ Ντόκου
Ο Δημήτρης Ψαρράκης είναι τεχνικός σύμβουλος Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την αντιπροσωπεία της Ελιάς. Έχει εργαστεί στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ελλάδα και έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στα Χρηματοοικονομικά στο Πανεπιστήμιο Harvard.
Σήμερα, μιλάει στην «δ», εξηγώντας τι σημαίνει η ‘έξοδος’ της χώρας από τα μνημόνια με δεκαετές ομόλογο –το οποίο, σημειώνει πως έχει και η… Μοζαμβίκη.
Επιπλέον, ο κ. Ψαρράκης, εξηγεί την πρωτοβουλία για τα νέα εργαλεία άμεσης χρηματοδότησης των μικρών, μεσαίων και νεοφυών επιχειρήσεων που δίνει δυνατότητες τόσο στις Ελληνικές περιφέρειες και στους Έλληνες επιχειρηματίες ενώ αναλύει το Brexit και το κλίμα που κυριαρχεί στην Ευρώπη, απέναντι στην χώρα μας.
Η συνέντευξη αναλυτικά:
• Κύριε Ψαρράκη, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει ότι η Ελλάδα βγήκε από τα μνημόνια και μάλιστα είναι έτοιμη για τις αγορές. Τι ισχύει στην πράξη όμως;
Από όλες τις πτυχές της πολιτικής, η oικονομική πολιτική είναι η λιγότερο αφηρημένη καθώς μπορεί να στηρίζει μεγάλο της μέρος σε απτούς αριθμούς και όχι σε φιλοσοφίες και παραμύθια. Αν δεν είχαμε υποστεί τόσα από την πολιτική του κ. Τσίπρα μέχρι στιγμής, θα μπορούσαμε να δούμε τις πανηγυρικές δηλώσεις για την έκδοση δεκαετούς ομολόγου με συμπάθεια. Σίγουρα είναι ένα νέο που δεν μπορεί να μας αφήνει αδιάφορους. Αλλά με δεκαετές ομόλογο είναι στις αγορές και η Μοζαμβίκη.
Η πρόσβαση στις αγορές αποτελεί ένδειξη κάποιας αξιοπιστίας της δανειοληπτικής ικανότητας της χώρας. Μας αποκρύπτει όμως δύο στοιχεία. Το στοιχείο του επιπέδου φτώχειας της χώρας και την ικανότητα ανάπτυξης της πραγματικής οικονομίας. Ως προς το πρώτο οι αριθμοί της Eurostat είναι ξεκάθαροι. Όταν ανέλαβε το 2015 ο κ. Τσίπρας η Ελλάδα είχε μόνο μία περιφέρεια στις είκοσι πιο φτωχές της Ευρώπης, την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Το 2019, αυτή η περιφέρεια δεν είναι μόνο συγκριτικά φτωχότερη από το 2015, αλλά στη λίστα των 20 περιφερειών σε καθεστώς φτώχειας έχουν προστεθεί άλλες τρεις περιφέρειες: το Βόρειο Αιγαίο, η Ήπειρος και η Δυτική Ελλάδα. Επιπλέον το 2015 η Ελλάδα ήταν 21η σε κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην ΕΕ. Σήμερα έχει κατρακυλίσει στην 26η και την έχουν προσπεράσει η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία και η Σλοβακία. Η μέση ελληνική οικογένεια, την εποχή του κ. Τσίπρα, θα ήταν καλύτερα να ζούσε σε μία χώρα του πρώην Ανατολικού Μπλοκ από ό,τι στην Ελλάδα.
Επίσης, τα spread των ομολόγων δεν δείχνουν την προοπτική της πραγματικής αγοράς. Ένας σημαντικός δείκτης που μιλά για την πραγματική οικονομία αλλά δεν ασχολούμαστε αρκετά είναι το ERP το ποσοστό του μετοχικού ρίσκου (equity risk premium). Το ποσοστό αυτό δείχνει το πόσο παραπάνω από το επιτόκιο του γερμανικού ομολόγου πρέπει να «αποζημιωθεί» κάποιος προκειμένου να κάνει επιχείρηση στην Ελλάδα με το κεφάλαιό του. Το ποσοστό αυτό στη χώρα μας είναι 19,89%. Αυτό σημαίνει ότι για να κάνει κάποιος Έλληνας ή ξένος επένδυση σε επιχείρηση στην Ελλάδα, θα πρέπει να προσδοκά απόδοση του μετοχικού του κεφαλαίου (return on equity – ROE) μεγαλύτερη από 19,89%. Αν δεν πιάνει αυτή την απόδοση τότε θα ήταν καλύτερα ή να κλείσει την επιχείρησή του, ή να μην την επεκτείνει ή να κάνει απολύσεις μέχρι να πιάσει το 19,89%. Ενδεικτικά η μεσοσταθμική τιμή του ERP στην Ευρωζώνη είναι στο 6,81% (της Κύπρου του Μνημονίου είναι στο 12,09%) και της Βενεζουέλας της κατάρρευσης στο 19,89% – όσο ακριβώς της Ελλάδας!
Με τέσσερεις περιφέρειες της Ελλάδας στη λίστα φτώχειας, με κατά κεφαλήν ΑΕΠ μικρότερο από τη Λετονία και την Πολωνία και με ποσοστό επενδυτικού ρίσκου όσο της Βενεζουέλας, καταλαβαίνετε ποια είναι η αλήθεια των αριθμών και η απόσταση από τη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ.
• Πρόσφατα παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μία πρωτοβουλία για τα νέα εργαλεία άμεσης χρηματοδότησης των μικρών, μεσαίων και νεοφυών επιχειρήσεων. Μιλήστε μας γι αυτό. Τι είναι ακριβώς και ποια τα οφέλη;
Πράγματι την προηγούμενη Τετάρτη η Επικεφαλής των Ελλήνων Σοσιαλδημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Εύα Καϊλή, έκανε μία μεγάλη παρουσίαση των χρηματοδοτικών εργαλείων της Ένωσης για τις Μεσαίες, Μικρές και Νεοφυείς Επιχειρήσεις.
Συμμετείχαν περίπου 200 καλεσμένοι μεταξύ των οποίων ο Διευθυντής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Επιτροπής Περιφερειών αλλά και κορυφαίοι Τραπεζίτες, στελέχη funds και επιχειρηματίες. Είχα την τιμή να συντονίζω το πάνελ της εκδήλωσης.
Να υπογραμμίσω εδώ ότι η νομοθετική εργασία της Εύας Καϊλή χαρακτηρίζεται ως στρατηγικά καίρια από την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και τους φορείς επένδυσης στην καινοτομία του Προγράμματος Horizon, καθώς με τις αλλαγές που επέτυχε κατά τη δεύτερη φάση του Σχεδίου Γιούνκερ (460 δις σε επενδύσεις για τις υποδομές και την επιχειρηματικότητα) κατάφερε να φέρει την Ελλάδα από την 11η θέση στη 1η θέση απορρόφησης κεφαλαίων. Επιπλέον με τη συμμετοχή της στο σχεδιασμό του προγράμματος InvestEU (650 δις σε επενδύσεις στις υποδομές, την επιχειρηματικότητα, την καινοτομία και για έργα κοινωνικής επίδρασης), δημιούργησε ένα απίστευτα ευνοϊκό καθεστώς για τις ελληνικές περιφέρειες και επιχειρήσεις.
Θα μπορούσαμε να μιλάμε για ώρες για όλες τις δυνατότητες που ανοίγονται για τις ελληνικές περιφέρειες και τους Έλληνες επιχειρηματίες, αλλά το βασικό μήνυμα είναι αυτό: η έλλειψη ρευστότητας, η ανικανότητα του ελληνικού δημόσιου τομέα και η ανυπαρξία αναπτυξιακού νόμου και εθνικής τράπεζας επενδύσεων, δεν αποτελούν πλέον δικαιολογία για κανέναν. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να πηγαίνουν για χρηματοδότηση κατευθείαν στην Ευρώπη, χωρίς της διαμεσολάβηση κανενός, και με ταχύτητες πραγματικής αγοράς.
Η δουλειά που έπρεπε να είχε γίνει τα τελευταία είκοσι χρόνια ολοκληρώθηκε από την Εύα Καϊλή στα τελευταία τέσσερα. Πρέπει να αρχίσουμε να καταθέτουμε επενδυτικές προτάσεις άμεσα.
• Πώς είναι το κλίμα στην Ευρώπη για την χώρα μας; Υπάρχει θετικό κλίμα απέναντί μας;
Δύσκολο να το πω και ακόμα πιο δύσκολο να το εξηγήσω. Έχοντας τις μνήμες της κατάρρευσης του 2015 όπου όλοι οι Έλληνες ήμασταν τα «μαύρα πρόβατα», θα ήμουν ικανοποιημένος αν δεν μας έδινε κανένας σημασία. Φοβάμαι όμως ότι πλέον όλοι «μας λατρεύουν» καθώς ποτέ άλλοτε δεν υπήρχε στην Ελλάδα πιο ενδοτική και παραδομένη κυβέρνηση από αυτή του ΣΥΡΙΖΑ και του κ. Τσίπρα. Ακόμα και οι μαριονέτες της Δικτατορίας του Παπαδόπουλου τόλμησαν να πουν όχι στους Αμερικάνους. Η ενδοτικότητα του κ. Τσίπρα σε όλα τα οικονομικά και εθνικά θέματα είναι απαραδειγμάτιστα καλοδεχούμενη από τα ξένα κέντρα εξουσίας. Μέχρι και για Νόμπελ Ειρήνης τον προτείνουν. Και γιατί όχι; Το ίδιο θα έκαναν αν έδινε και δυο-τρία νησιά στη Τουρκία. Θα «λυνόντουσαν τα προβλήματα» με την Άγκυρα και θα τον ονόμαζαν «μεγάλο ηγέτη». Από την εμπειρία μου ως τώρα στις Βρυξέλλες, αν έχω να παρατηρήσω κάτι είναι αυτό: όταν ένας ηγέτης χαίρει μεγαλύτερης αναγνώρισης στο εξωτερικό και όχι από τους πολίτες της χώρας του, τότε κάτι ύποπτο πρέπει να συμβαίνει.
• Το Brexit είναι προ των πυλών και αναμένονται εξελίξεις που δεν θα είναι θετικές για όλη την Ευρώπη. Ποια είναι η δική σας άποψη;
Νοιώθω από τις επαφές μου ότι οι Βρετανοί βρίσκονται σε απόγνωση. Σήμερα (15 Μαρτίου) φαίνεται ότι η Τερέζα Μέι προσπαθεί να κρατήσει συγχρόνως τις ισορροπίες στη χώρα της, την εσωκομματική ένταση στους Τόρις και την θέση της στην Πρωθυπουργία. Το Κοινοβούλιο απέρριψε την πρότασή της για Brexit με συμφωνία (391 όχι και 242 ναι), αλλά την ίδια στιγμή απέρριψε και το ενδεχόμενο εξόδου χωρίς συμφωνία (278 όχι και 321 ναι). Μάλλον την Τρίτη 19 Μαρτίου θα θέσει ξανά ενώπιον του Κοινοβουλίου την πρότασή της για Συμφωνία. Αυτή τη φορά αναμένεται να έχει βελτιωμένη υποστήριξη αλλά δεν μοιάζει εύκολο να συγκεντρώσει πλειοψηφία. Αν καταφέρει να περάσει την πρότασή της, αναμένεται να ζητήσει τρίμηνη επέκταση της διορίας που της δίνει το Άρθρο 50. Αν όχι τότε αναμένεται ότι η διορία επέκτασης θα είναι μεγαλύτερη από τρεις μήνες.
Νομίζω ότι η διαπραγματευτική ομάδα της ΕΕ έκανε χτες ένα πολύ σημαντικό ερώτημα στο Λονδίνο χωρίς να πάρει όμως απάντηση: «Γιατί θα ζητήσετε επέκταση της διορίας για το Brexit τη στιγμή που δεν υπάρχει καμία περίπτωση να πάρετε τίποτα περισσότερο από τις Βρυξέλλες;» Σε ποιο βαθμό αυτές οι παρατάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα, δεν μπορούμε να το προβλέψουμε με ασφάλεια. Αλλά καλό θα ήταν για όλους, και για Ευρωπαίους και για Βρετανούς, η υπόθεση να κλείσει με ξεκάθαρο αποτέλεσμα και χωρίς γκρίζες ζώνες και δεύτερες σκέψεις. Αυτό σημαίνει ότι αν η Βρετανία τελικά φύγει, δεν πρέπει να περιμένει ότι θα έχει ευνοϊκότερη σχέση με την Ένωση από ότι είχε όταν ήταν μέλος, και από την άλλη, αν τελικά μείνει, δεν θα μπορεί να χαίρει των εξαιρέσεων και των προνομίων που έχαιρε πριν το δημοψήφισμα.
